گاز می‌دهیم و آب می‌خریم؟

 

اخبار اقتصادی - گاز می‌دهیم و آب می‌خریم؟

بحران كمبود آب به تهدیدی برای امنیت جهان وبهانه نامریی برای آغاز جنگ تبدیل شده است. از كالیفرنیا در ایالات متحده تا خاورمیانه و كشور ما مناطق گسترده‌یی در حال خشك شدن هستند و میلیون‌ها نفر از دسترسی به آب آشامیدنی محرومند. حتی مقامات اطلاعاتی امریكا و سازمان‌های بین‌المللی هم نسبت به كم شدن منابع آب هشدار داده‌اند و متخصصان می‌گویند جهان بر لبه پرتگاه ایستاده است.

روزنامه انگلیسی «گاردین» چندی پیش در گزارشی با اشاره به بحران آب در مناطق مختلف جهان نوشت كه خاورمیانه، شمال آفریقا و جنوب آسیا به دلیل مدیریت غلط در سال‌های آینده با كمبود آب روبه‌رو می‌شوند. در این گزارش ایران هم جزو كشورهای درگیر با بحران آب ذكر شده است.

بر اساس گزارش گاردین، آمار كاهش ذخایر آبی وحشتناك است. از سال 2003 تاكنون بخش‌هایی از تركیه، سوریه، عراق و ایران كه در كنار دجله و فرات هستند 144 كیلومتر مكعب ذخایر آبی خود را از دست داده‌اند.

طبق آمار، بخش كمی از كاهش آب به دلیل خشكسالی زمین در سال 2007 و بخش دیگری تبخیر دریاچه‌ها و ذخایر آب بوده است ولی اكثریت آب از دست رفته كه به 90 كیلومتر مكعب می‌رسد به دلیل كاهش ذخایر آب‌های زیرزمینی بوده است. حساسیت موضوع تا جایی است كه حتی سازمان‌های امنیتی نسبت به حملات تروریستی و جنگ و درگیری بر سر آب هشدار داده‌اند.

هر چند رییس دولت دهم بر این باور بود كه بخشی از مساله خشكسالی عمدی است و دشمن با تخلیه ابرهایی كه به سمت كشور می‌‌آید، یك جنگ نامتعادل انسانی به پا كرده است و محمد جواد محمدی‌زاده، معاون رییس‌جمهور و رییس سازمان حفاظت محیط زیست ایران در دولت دهم نیز گفته بود كه بخشی از خشكسالی‌های موجود در ایران و كشورهای اطراف ناشی از تخلیه بار ابرها توسط برخی كشورهای اروپایی است اما كارشناسان درباره پدید آمدن بحران خشكسالی در جهان نظرات دیگری دارند.

در حال حاضر متوسط بارش در ایران حدود یك سوم میانگین جهانی است و حدود دوسوم از 130 میلیارد مترمكعب آب جاری در سطح كشور در 16 رودخانه جاری است كه براساس اظهارات كارشناسان، بحث مهار آب‌های مرزی از جمله ضرورت‌های اصلی ایران مطرح می‌شود. در سال‌های گذشته كشور‌های منطقه و همسایه‌های ایران به این مساله اندیشیده‌اند به طوری كه حتی برخی از آنها اقدام به هدایت آب‌های مرزی به سمت كشور‌های خود كرده‌اند. در این بین كارشناسان بر ضرورت تعامل كشورهای همسایه با یكدیگر در جهت جلوگیری از بحران‌های آینده تاكید دارند. براساس آمارهای موجود چین تاكنون در بحث احداث سد و مهار آب‌های سطحی و مرزی خود در سطح خاورمیانه بسیار موفق عمل كرده است.

از سوی دیگر برخی از كشورهای همسایه نظیر تركمنستان، افغانستان و عراق با ایجاد سد‌هایی روی رودخانه‌های مرزی بین دو كشور آب‌های مرزی را به سمت كشور‌های خود هدایت كرده‌اند و به خشك شدن تالاب‌ها و دریاچه‌ها و كم‌آب شدن رودخانه‌ها دامن زده‌اند. كمال‌الدین پیرموذن در همین رابطه تامین نشدن حقابه و استفاده از آب‌های مرزی توسط افغانستان را از دلایل خشك شدن تالاب هامون دانسته است.

به گفته عضو هیات رییسه فراكسیون محیط زیست مجلس، یكی از مهم‌ترین عواملی كه می‌توان برای خشكی تالاب هامون برشمرد تامین حقآبه آن است كه اگر به موقع تامین می‌شد، وضعیت این تالاب بحرانی نمی‌شد.

او با بیان اینكه وسعت تالاب هامون حدود ??? هزار هكتار است، اظهار داشت: از این میزان ??? هزار هكتار در خاك ایران و مابقی نیز در كشور افغانستان قرار دارد و این تالاب ظرفیتی معادل ?? میلیارد مترمكعب آب دارد كه تاكنون تعهدات تامین حقآبه آن عملی نشده است.

با این همه به نظر می‌رسد در یك دهه گذشته توجه دولت‌ها فارغ از نحوه عملكردشان، به مساله خشكسالی جلب شده است. چنان كه نگاهی گذرا بر بودجه مهار آب‌های مرزی كشور از سال 83 تاكنون گذشته از تلاش دولت‌ها در مهار آب‌های مرزی حكایت دارد.

در سال 1383 بودجه تخصیص به مهار آب‌های مرزی در كشور حدود هزار و 700 میلیارد ریال بوده كه این رقم در سال 1387 به حدود چهار هزار و 258 میلیارد دلار رسیده كه این میزان در بودجه سال 1388، به پنج هزار و 987 میلیارد دلار افزایش یافته و با افزایش 6/40 درصدی مواجه شده است.

بحران آب در كشور دولت یازدهم نیز پس از رسیدن به قدرت بر اهمیت بحران خشكسالی تاكید كرده است. در همین زمینه طرح‌هایی از سوی وزارت نیرو برای مهار آب‌های روان و مرزی داده شده است. در همین زمینه علیرضا دائمی، معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی وزارت نیرو درباره طرح واردات آب گفته است: بحث واردات آب در بلندمدت مطرح است و در این خصوص مذاكراتی با كشورهای شمالی همسایه داشته‌ایم.

معاون وزیر نیرو اظهارداشت: واردات آب در میان‌مدت هم مطرح نیست و حداقل زمان برای اجرای این طرح سه سال است.

وی با بیان اینكه در این خصوص با كشورهای ارمنستان، تاجیكستان و افغانستان مذاكراتی داشتیم، اظهار داشت: با نتیجه بخش بودن این مذاكرات در قالب پروتكل و چیزی فراتر از سهمیه‌ها واردات آب خواهیم داشت. باید توجه داشت كه اجرای این طرح‌ها بسیار پرهزینه است و باید برنامه‌ریزی‌های دقیقی دراین خصوص صورت بگیرد.

این سخنان معاون وزیر در روزهای آغازین امسال در حالی بیان شده است كه نمایندگان مجلس شورای اسلامی در طرحی یك‌فوریتی به این مساله پرداخته‌اند.
اخبار اقتصادی - اعتماد

 

ویدیو مرتبط :
شیر خم نمی خریم

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

مقام نفتی سابق تركیه : نفت و گاز ایران را ارزان می خریم

 

 

یك مقام سابق نفتی تركیه اعلام كرد تا زمانی كه ایران نفت و گاز ارزان تر از دیگر كشورها در اختیار تركیه قرار می دهد ، آنكا را مایل به خریداری هر چه بیشتر نفت و گاز ایران است.

" مته گوكنل " مدیر رییس سابق شركت دولتی خط لوله " بوتاش " تركیه ضمن اعلام این مطلب ، افزود :‌" برای تركیه منافع مالی بیش و پیش از هر چیز دیگری اهمیت دارد و تا زمانی كه ایران با قیمت های مناسب نفت و گاز در اختیار تركیه قرار می دهد شركت های خصوصی تركیه نیز مایل اند از یك شریك ارزان و بلند مدت نفت و گاز وارد كنند."

طبق اعلام دولت تركیه در سه ماهه نخست سال جاری میلادی ، ایران با تامین 30 درصد از نفت خام وارداتی تركیه جایگاه نخست و سپس كشورهای عراق و روسیه با صادرات 12 و 11 درصد در جایگاه دوم و سوم قرار داشته اند.

تركیه بیش از 90 درصد از انرژی كانی مصرفی خود را از خارج تامین می كند و این كشور سالانه 4 میلیون و سیصد هزار تن نفت وارد می كند.

تركیه برای تامین انرژی مصرفی خود قرار دادهای بلند مدتی با ایران ، روسیه و عراق منعقد كرده است كه در ماه های گذشته همزمان با افزایش فشارهای ایالات متحده و اروپا به این كشور برای لغو همكاری ها در حوزه انرژی با ایران ، آنكارا اعلام كرده است كه به واردات نفت و گاز خود از ایران ،به عنوان یك كشور همسایه و یك صادركننده عمده انرژی به تركیه ادامه خواهد داد.

مته گوكنل درباره افزایش سهم ایران در صادرات نفت و گاز به تركیه می افزاید :‌" این موضوع غیر قابل كنترل است و ایران روز به روز در حال به دست گرفتن بیشتر بازار صادرات نفت و گاز به تركیه است.

" گی بولا رمضان اوغلو " یكی از مشاوران رجب طیب اردوغان نخست وزیر تركیه نیز درباره نگرانی ها و انتقادهای كشورهای غربی از همكاری های تركیه در بخش نفت و گاز ایران می گوید :‌" ما در چارچوب سیاست به صفر رساندن اختلافات با كشورهای پیرامونی مان ، به ایران به عنوان یك شریك نگاه می كنیم و همزمان مایلیم با كشورهای غربی درباره نگرانی ها و دغدغه هایشان درباره ایران همكاری كنیم ".

وی می افزاید :‌" به نظر می رسد توسعه روابط منطقه ای و توانایی جذب بیشتر نفت و گاز از ایران منفعت طبیعی تركیه و اقتصاد این كشور به حساب می آید ".

اما برخی دیگر از صاحب نظران ترك با انتقاد از سیاست فعلی دولت تركیه در قبال ایران ، این سیاست را منفعت طلبانه و در جهت منافع كوتاه مدت آنكارا تحلیل كرده و می گویند كه اگر تركیه منافع استراتژیك و بلند مدت خود را در نظر بگیرد ، نباید در سیاست هایش در قبال تهران با كشورهای غربی شكاف ایجاد كند و باید گام های خود را با غرب هماهنگ سازد.

خانم " تولین دال اوغلو " تحلیلگر مسایل تركیه در واشنگتن در این باره می گوید :‌" حزب عدالت و توسعه در توسعه روابط خود با ایران به منافع كوتاه مدت اقتصادی و منفعت گروهی خود می اندیشد غافل از اینكه توسعه روابط با ایران منافع بلند مدت تركیه را به مخاطره می اندازد".

وی می افزاید سیاست های تركیه نه اعتماد كامل تهران را جلب می كند و نه سبب دوام اعتماد كشورهای غربی به آنكارا می شود و این مساله به موقعیت و جایگاه منطقه ای و جهانی تركیه آسیب می زند...../تحلیل:عصرایران