کریستین ساینس مانیتور: تنها نتیجه کمپ دیوید فروش تسلیحات بیشتر به اعراب وحشت زده از ایران خواهد بود؟

کریستین ساینس مانیتور هشدار داد تنها نتیجه نشست کمپ دیوید شاید فروش تسلیحات بیشتر آمریکایی به کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس باشد.

به گزارش «تیک»، این پایگاه آمریکایی در تحلیلی به قلم هووارد لافرانچی نوشت: هدف از نشست سران کمپ دیوید که پرزیدنت اوباما این هفته با رهبران کشورهای حاشیه خلیج فارس برگزار می کند، اطمینان بخشیدن به شرکای عرب نگران آمریکا در این باره است که معامله هسته ای در حال ظهور با ایران به این معنا نیست که ایالات متحده آنها را رها خواهد کرد.

بعید است اوباما در نشست روز پنجشنبه به رقابت اعراب و ایران بپردازد که موضوعی فرهنگی، مذهبی و ایدئولوژیک است و قرنها قدمت دارد.

موضوع مهم تر شاید این باشد که این نشست این خطر را به همراه دارد که ناهماهنگی در روابط آمریکا و کشورهای حاشیه خلیج فارس و به طور خاص دیدگاه اوباما را در مورد ایران پس از معامله در مقابل ترس رهبران این کشورها در مورد قدرت گرفتن ایران آشکار کند.

کریم سجادپور تحلیلگر ارشد سیاست ایران در موسسه کارنگی واشنگتن می گوید: «ایالات متحده می خواهد کشورهای حاشیه خلیج فارس با معامله هسته ای با ایران مشکلی نداشته باشند ولی این کشورها با آن مشکل دارند بنابراین آمریکا و کشورهای عرب نمی توانند با هم ارتباط برقرار کنند.»

بدیهی است که رهبران و مقامات ارشد شش کشور حوزه خلیج فارس که با اوباما دیدار می کنند به دنبال نشانه هایی فوری و ملموس از حمایت ایالات متحده هستند.

برخی از تحلیلگران می گویند این وضع ممکن است منجر به شکل های متعارفی از «دادن اطمینان خاطر» مانند اعلام فروش سلاح از جمله برخی از سلاح های پیچیده و تمرینات مشترک نظامی شود.

برخی می گویند اما این اجلاس بعید است شکاف های گسترده بین میزبان و مهمانها را در مورد ایران و همچنین جنبه های دیگری از دستور کار امنیت منطقه کاهش دهد.

کشورهای حوزه خلیج فارس فقط در این باره نگران نیستند که جامعه بین المللی برنامه هسته ای ایران را به مشروعیت بشناسد. آنها حتی بیشتر در این مورد نگرانند که اگر تحریم های بین المللی به زودی برداشته شود، ایران به ثروت بادآورده هنگفتی دست پیدا کند و قادر باشد به گسترش نفوذ خود در عراق، لبنان، سوریه و یمن بپردازد.

سجادپور می گوید: «نگرانی اصلی آنها این است که ایران احساس قدرت کند و بخواهد اقدامات خود را در منطقه به شدت تشدید کند.»

علاوه بر این، اعراب حاشیه خلیج فارس نگران هستند که این گسترش نفوذ ایران نتیجه غفلت یا اشتباهات آمریکا نباشد (مانند حمله به عراق که صدام را سرنگون کرد) بلکه در واقع نتیجه سیاست ایالات متحده باشد.

اوباما به وضوح تردید عمیقی که کشورهای حاشیه خلیج فارس در مورد معامله هسته ای در حال ظهور با ایران دارند درک می کند. او در همان روزی که رهبران جهان برای توافق نهایی هسته ای با ایران به یک چارچوب توافق دست پیدا کردند، طرح های مربوط به این نشست با کشورهای عرب را اعلام کرد.

اما رئیس جمهور آمریکا سعی خواهد کرد مهمانان خود را متقاعد کند که معامله هسته ای موجب پیوستن ایران به جامعه ملل می شود و باعث حضوری مسئولانه و مبتنی بر همکاری در منطقه خواهد شد. کارشناسان منطقه ای می گویند اما عربستان سعودی، بحرینی ها و قطری ها که در برابر استدلال آمریکایی ها مقاومت کرده اند بعید است این نظر را در کمپ دیوید بپذیرند.

جان آلترمن مدیر برنامه خاورمیانه در مرکز مطالعات استراتژیک و بین المللی (CSIS) در واشنگتن معتقد است: «کشورهای حوزه خلیج فارس احساس می کنند که اقدامات ایران [در منطقه] نتیجه اقدامات این رئیس جمهور ایران و نیز نتیجه جمهوری اسلامی نیست... راستش، آنها فکر می کنند این یک الگوی توسعه طلبی پارسی با قدمت هزاران ساله است.»

وی افزود: «آنها احساس می کنند در حال مبارزه ای با قدمت هزاران ساله هستند. من می توانم تضمین بدهم ایالات متحده قصد ندارد وارد کشمکشی با قدمت هزاران ساله با گروه قومی، فرقه ای یا هر چیز دیگری شود.»

فراتر از ایران، یکی دیگر از مشکلاتی که تحلیلگران منطقه ای به وجود آن اعتقاد دارند، دیدگاه اوباما در این باره است که قدرت های منطقه ای مسئولیت بیشتری را در خصوص امور امنیتی در منطقه خود به عهده بگیرند. اوباما از شیوه ای که عربستان سعودی و دیگر کشورهای حاشیه خلیج فارس در حال اجرای نقش امنیتی خود به ویژه در یمن و لیبی هستند رضایت ندارد.

در این معنا، نشست کمپ دیوید می تواند به عنوان آزمونی از سیاست اوباما در مورد «هدایت غیر مستقیم» و اعطای سطوح بیشتری از مسئولیت های امنیتی به شرکای منطقه ای عمل کند.
فردریک وری متخصص امنیت خلیج فارس و شمال آفریقا در کارنگی گفت: «ما می خواهیم کشورهای حاشیه خلیج مسئولیت بیشتری به عهده بگیرند اما آنها این کار را به شیوه ای انجام می دهند که همیشه مفید نیست.»

وری به مواردی اشاره کرد که آمریکا با بی میلی از آنها حمایت یا آشکارا از آنها انتقاد کرده است.
وری به این موارد اشاره کرد: حملات هوایی عربستان علیه شورشیان حوثی مورد حمایت ایران در یمن، کمک مالی کشورهای حاشیه خلیج فارس به برخی از گروه های شورشی سوریه و مرتبط با عناصر افراطی و مداخله امارات متحده عربی در لیبی علیه نیروهای اسلامگرا.

آلترمن خاطر نشان کرد: « همانطور که ما در یمن شاهد بوده ایم، این مشکل نیز وجود دارد زمانی که ما متحدان را قدرتمندتر کردیم چه اتفاقی می افتد. آنها به استفاده از سلاح و آموزش های شما برای انجام کارهایی می پردازند که شما فکر می کنید نه تنها در تضاد با منافع شما بلکه علیه منافع ایالات متحده است.»

کارشناسان می گویند اگر نشست کمپ دیوید نتیجه ای اندکی فراتر از فروش تسلیحات جدید، شاید برخی از ابتکارهای جدید دفاع موشکی و تمرینات نظامی مشترک به همراه داشته باشد ، این وضع در سطوح مختلف مایه تاسف خواهد بود.

با وجود تمرکز بر ایران، بسیاری از چالش های عمده ای که کشورهای حاشیه خلیج فارس با آنها مواجه اند داخلی است مانند ایجاد مشاغل برای یک جمعیت بزرگ جوان، انجام اصلاحات سیاسی و مقابله با ایدئولوژی های افراطی.

وری معتقد است در این نشست به این مشکلات به صورت اساسی پرداخته نخواهد شد.
آلترمن می گوید اگر این اجلاس با تداوم الگوی اطمینان بخشی ایالات متحده از طریق عرضه سخت افزارهای نظامی پایان یابد ، این فرصت از دست رفته ای برای کشورهای حاشیه خلیج فارس و آمریکا خواهد بود.

وی افزود :« اگر مسلح کردن کشورهای حاشیه خلیج فارس برای دادن احساس اعتماد به نفس بیشتر به آنها بدان معنی است که ایالات متحده در حال مسلح کردن آنها برای اقدام در یمن و لیبی و جاهای دیگر مستقل از قضاوت آمریکا با استفاده از آموزش و تجهیزات واشنگتن باشد ، من فکر می کنم این مسئله ای دشوار برای آمریکا خواهد بود.»

 اخبار سیاست  خارجی  -  تیک 

کریستین ساینس مانیتور: دو ایراد حقوقی توافقنامه احتمالی ۱+۵ با ایران

کریستین ساینس مانیتور:

دو ایراد حقوقی توافقنامه احتمالی ۱+۵ با ایران

با وجود اعلام موفقیت آمیز بودن دور اخیر مذاکرات هسته ای میان ایران و گروه 1+5 در آلماتی، مقامات آمریکایی بار دیگر بحث مطرح بودن همه گزینه ها، از جمله گزینه نظامی را علیه ایران مطرح می کنند. کریستین ساینس مانیتور از جنبه حقوقی به بررسی این موضوع پرداخته و می نویسد این اقدام، اعتبار نهادهای بین المللی مسئول در موضوع هسته ای ایران را زیر سوال می برد.

به گزارش «تابناک»، در جریان کنفرانس اخیر لابی صهیونیستی آمریکا (آیپک)، جو بایدن، معاون رئیس جمهوری آمریکا اعلام کرد اوباما در زمینه استفاده از گزینه نظامی علیه ایران بلوف نمی زند. بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم اسرائیل نیز خواستار یک «تهدید نظامی آشکار و معتبر» علیه ایران شده و ادعا کرد تحریم ها به تنهایی ایران را به پای میز مذاکره نمی کشاند.

نشریه آمریکایی «کریستین ساینس مانیتور» با اشاره به این موضوع می نویسد این تهدیدها درست در زمانی مطرح می شوند که دور اخیر مذاکرات هسته ای میان ایران و گروه 1+5 در قزاقستان مثبت توصیف شده و حتی از آن با عنوان «نقطه عطف» یاد شده است. دور بعدی مذاکرات نیز برای ماه آوریل برنامه ریزی شده است.

به اعتقاد تحلیلگر این نشریه، اگر همه استلزامات سیاسی و اخلاقی تهدید یک طرف مذاکره در جریان مذاکرات را کنار بگذاریم (به ویژه در زمانی که گفت و گوها بالاخره در مسیری صحیح جریان یافته)، دستکم دو مسئله حقوقی عمده درباره این تهدیدات وجود دارد که به نظر می رسد از سوی آمریکا نادیده گرفته شده است. 

نخست اینکه «تهدید به استفاده از زور» علیه یک دولت دارای حاکمیت عضو سازمان ملل، از نظر حقوق بین الملل غیرقانونی است. این اقدام در تخطی از ماده 2 منشور سازمان ملل قرار دارد که بدون هیچ گونه ابهامی از اعضا می خواهد از تهدید به استفاده از زور در روابط خود اجتناب کنند.

واژه «تهدید»، به اعلام انجام یک اقدام خشونت آمیز به منظور مرعوب کردن یک دولت دیگر و واداشتن آن به تغییر سیاست هایش اشاره دارد. بر اساس منشور، تنها سازمان ملل حق اعلام چنین تهدیداتی را دارد و هرگونه تهدید دیگری غیرقانونی است. 

علاوه بر این، باید خاطرنشان کرد که واژه «تهدید» در ماده 2 باید از جنبه ای محدودکننده موردتوجه قرار گیرد. بیانیه های خصومت آمیزی که میان کشورهای متخاصم رایج است، به ویژه زمانی که از سوی مقامات فاقد اختیار قانونی اعمال آن تهدید بیان می شود، از نظر حقوقی با تهدیدات نظامی که مستقیماً با هدفی خاص (مثلاً تأثیرگذاری بر مذاکرات) و از سوی مقامات عالیرتبه دارای قدرت اجرایی مطرح می شوند، برابر نیست.

با این مقدمه، صرف مشاهده اینکه مقامات سیاسی آمریکا و رژیم اسرائیل این گونه به جد اقدام به نقض یک قاعده حقوق بین الملل می کنند، به خودی خود بسیار هشداردهنده است. پیامی که این اقدام به ایران و جامعه بین المللی ارسال می کند، این است که غرب نمی خواهد بر اساس قواعد بازی کند. این امر همچنین به طور گسترده ای اعتبار و بی طرفی همه نهادهای بین المللی درگیر در فرایند مذاکرات را زیر سوال می برد.

می توان گفت اگر هر دولت دیگری این چنین آشکار و علنی اقدام به نقض یک اصل اساسی و محوری نظم بین المللی مبتنی بر سازمان ملل می کرد، شورای امنیت و یا دستکم دبیرکل این سازمان قطعاً به شدت اقدام به محکوم کردن آن می نمودند.

اما نکته دوم و مهمتر اینکه بر اساس یک قاعده شناخته شده حقوق بین الملل، توافقی که از طریق اکراه و اجبار به دست آید، هیچ گونه اعتباری ندارد. کنوانسیون وین مصوب سال 1969 درباره قانون معاهدات که شماری از مهمترین هنجارها را در این زمینه معرفی کرده، درباره این موضوع کاملاً صراحت دارد.

ماده 52 این کنوانسیون، هرگونه توافقنامه ای که از طریق تهدید به استفاده از زور و بر خلاف قواعد حقوق بین الملل حاصل شود را بی اعتبار دانسته است. 

به عبارت دیگر، حتی اگر ایران به واسطه «تهدید نظامی آشکار و معتبر» که نتانیاهو خواستار آن است، به توافقی بر سر موضوع هسته ای تن دهد، بعدها می تواند با استناد به ماده 52 آن را لغو نماید. در حقیقت، تهدید نظامی که آیپک، نتانیاهو و حامیان آمریکایی وی از آن به عنوان یک «ابزار» ارزشمند علیه ایران در مذاکرات یاد می کنند، می تواند به پاشنه آشیل هرگونه ترتیبات آتی با ایران تبدیل شود.

آمریکا و رژیم اسرائیل که در پی طرح تهدیدات نظامی هستند، باید مراقب باشند به توافقی نرسند که بذر الغای آن در دل خودش نهفته باشد./تابناک