کاتالونیا، اسپانیا نیست

هفته نامه مثلث: برای خیلی ها آن حرکت نمادین محسوب می شد، هنوز دقایقی از پیروزی بارسلونا در فینال لیگ قهرمانان اروپا مقابل بارسلونا نگذشته بود که عکسی در فضای مجازی میان هواداران کاتالانی دوآتشه دست به دست می گشت. عکسی که جرارد پیکه مدافع این تیم، بازیکنی که متولد ایالت کاتالان است، در کنار میلان پسر خردسال خود ایستاده بود. پسرک پرچم ایالت کاتالان را در دست گرفته بود و می چرخاند، برای این عکس تفسیرهای زیادی میان جدایی طلبان وجود داشت.

آنهایی که ذهن خلاق تری داشتند، آن را نمادی از انتقال روحیه استقلال از پدران به پسران می دانستند؛ اتفاقی که سال هاست در کاتالان یک اتفاق طبیعی محسوب می شود اما این فقط نمای درون زمین بود، نمایی که خیلی زود با عکس های دیگری تکمیل شد، عکس هایی از لوییز انریکه سرمربی تیم بارسلونا که رد کنار کودکانی ایستاده که پرچم کاتالان را در دست دارند، همه و همه از بعدی فراتر از فوتبال در این بازی خبر می داد. این اولین بار نبود که بازیکنان بارسا در این میادین تمایلات کاتالونی خود را به نمایش می گذاشتند.

پیش از این هم بارها چهره های متولد کاتالان در این گونه مسائل دخالت مستقیم داشتند. در جریان همه پرسی برای استقلال کاتالان شاهد بودیم علاوه بر همه چهره های معروف بارسا، پپ گواردیولا سرمربی سابق این باشگاه هم در حرکتی نمادین در این همه پرسی شرکت کرد.


... اما اگر از درون زمین فوتبال به سمت سکوها می رفتیم، تحرکات استقلال طلبان کاتالانی را بیشتر می دیدیم، لباس هایی که بر تن تماشاگران بود، پرچم هایی که در دستشان بود و... همه از این نکته حکایت داشت که بارسایی ها، بیشتر از آنکه خود را نماینده اسپانیا بدانند، نماینده ایالت خودشان یعنی کاتالان می دانند... تیم بارسلونا این فصل یکی از رویایی ترین فصل های خود را پشت سر گذاشت.

تیمی متشکل از یک خط حمله آتشین که از مثلثی لاتین (مسی، سوارس و نیمار) تشکیل شده بود یک بازده صددرصدی داشتند و تمام جاهای ممکن را به دست آورند، اما این موفقیت ورزشی، برای مردم ایالتی که تیم بارسلونا را محلی برای نشان دادن تمایل برای جدایی از اسپانیا می دانند، باز هم مجالی برای نمایش بود. اوج این اتفاق در بازی فینال جام حذفی اسپانیا افتاد، جایی که تیم بارسلونا توانست در یک بازی برتر یک تیم متعلق به یک ایالت استقلال طلب دیگر یعنی باسک به پیروزی برسد. دیدار دو تیم بارسا و اتلتیکو بیلبائو برای خیلی ها نماد دو نوع استقلال طلبی در اسپانیاست. باسکی ها محیطی بسته برای خود ایجاد کردند و بر استفاده از بازیکنان باسکی اصرار دارند اما بارسایی ها در یک محیط باز بر استفاده از ستاره های جهانی تاکید دارند. بازی را به طور طبیع بارسلونا برد اما اتفاق اصلی در سکوها رخ داد.

در دیدار فینال کوپا دل ری بود که هنگام پخش سرود ملی اسپانیا تماشاگران ایالت کاتالونیا، با سوت زدن های مداوم به نوعی به اسپانیا و خاندان سلطنتی اش توهین کردند. در این فینال فیلیپه ششم پادشاه اسپانیا در ورزشگاه حضور داشت و بابت این بی احترامی مردم کاتالونیا سخت آزرده شد به گونه ای که حتی با وجود دعوت رسمی یوفا برای تماشای فینال لیگ قهرمانان اروپا که یک پایش بارسلونا بود، به برلین نرفت تا به نوعی پاسخ حرکت مردم جدایی طلب اسپانیا را داده باشد. اما قهرمانی بارسلونا در اروپا و تجمع مردم در خیابان های کاتالونیا برای جشن و پایکوبی بار دیگر نشان داد این ایالت بیش از هر زمان دیگری به جدایی نزدیک شده و پادشاه اسپانیا پاسخ عدم حضور خود در برلین برای حمایت از بارسلونا را به بدترین شکل گرفت.

چند منبع خبری در اسپانیا نیز از حضور دن فیلیپ در استادیوم برلین نوشتند، اما این حضور را چند دقیقه ای و به احترام دعوت رسمی آلمان عنوان کردند. در هر حال غیبت کامل یا یک نیمه ای پادشاه اسپانیا در استادیوم برلین، واکنش هواداران بارسلونا را نیز در پی داشت. هواداران بارسلونا با در دست داشتن پلاکاردهای زیادی شعار «کاتالونیا اسپانیا نیست» را زنده کرده و بارها آن را با صدای بلند در استادیوم فریاد زدند. پادشاه اسپانیا در کنار یوونتوس دیگر بازنده فینال اروپایی بود.


حالا این پادشاه جوان باز هم منفوریت بیشتری نزد مردم این ایالت پیدا کرد. مردمی که از فوتبال همواره استفاده سیاسی کرده اند، به طوری که در هفده دقیقه و چهارده ثانیه بعد از شروع هر نیمه از دیدارهای بارسلونا در نیوکمپ به طور کامل ناگهانی صدای تشویق شدید هواداران حاضر در استادیوم فارغ از نتیجه بازی و نحوه بازی خوب یا بد بارسلونا طنین انداز می شود، در حقیقت این تشویق ها به فوتبال هیچ ربطی نداشته و ریشه ای کاملا سیاسی و تاریخی دارند.

چون در تاریخ یازدهم سپتامبر سال 1714 میلادی مقاومت مدافعین قهرمان بارسلونا در برابر محاصره شدن شهر توسط نیروهای ارتش در جنگ های داخلی بر سر کسپ پادشاهی در هم شکسته شد تا فیلیپ پنجم به عنوان پادشاه پیروز بتواند حکومتی مرکزی را در اسپانیا بنیان گذارد. بعد از روی دادن چنین اتفاقی خودمختاری کاتالان  ها از سوی پادشاه سلب شد و آنها به عنوان ایالتی در شمال شرقی اسپانیا تابع حکومت مرکزی شدند تا بزرگترین کابوس تاریخ کاتالان ها رقم خورد. حالا وارثان آن نسل از مردمی که هویت شان از بین رفت، به دنبال هویت خود هستند آن هم پس از 300 سال.

در میان نزاع کاتالان با حکومت سلطنتی تنها چیزی که به خوبی دست نخورده باقی مانده، فرهنگ کاتالانی است که البته حامیان استقلال می گویند اسپانول ها حتی در پی نابودکردن این فرهنگ هستند. در این میان بارسلونا یکی از برجسته ترین نمادهایی است که برای این ایالت برجای مانده است. هواداران و بازیکنان این باشگاه با یکدیگر کاتالانی صحبت می کنند تا زبان شان را زنده نگه دارند. پرچم ایالت نه تنها در نقاط مختلف شهر دیده می شود، بلکه در ورزشگاه نیوکمپ هم به جای  پرچم اسپانیا نصب شده و هرچیزی که به اسپانیا مربوط می شود به طور کامل و موکدا در این ایالت ممنوع است.

«آن ماه باشگاه» معروفترین شعار هواداران بارسا است که شاید از همه شعارهای ورزشی دنیا معروف تر باشد. وقتی هواداران بارسا شروع به خواندن آن می کنند، تنها زمانی است که شما می توانید درک کنید که تا چه اندازه بارسال در میان فرهنگ کاتالانی اهمیت دارد. «Cant del Barca» سرود رسمی باشگاه است که دومین سرود رسمی منطقه هم محسوب می شود و کودکان از همان سنین بچگی آن را بارها و بارها می شنوند. آنها از هر فرصتی برای خواندن این شعار استفاده می کنند.

فرقی نمی کند در جشن پیروزی در میدان برلین باشد و مراسم استقبال در شهر بارسلونا، استقلال طلبی در کاتالان سال های سال است که جنبه خشونت ندارد و به صورت مسالمت آمیزی پی گیری می شود. در کاتالان در خیلی از موارد این باشگاه ها بارسلوناست که حرف مردم را با زبان فوتبال به دیگران می رساند. آنها در شادترین روزهای خود و در شرایطی که تیمی دارند که می تواند همه حریفان را شکست دهد، باز هم به حکومت مادرید می خواهند ثابت کنند که آن تیمی که پیراهنی راه راه و ابی اناری بر تن دارد، متعلق به یک ایالت است؛ ایالتی که فرق ندارد روی دیوار یک خانه در قلب شهر بارسلونا این شعار را بنویسد یا در پلاکاردهایی که در ورزشگاه در دست دارد. این ایالت می خواهد بگوید: «کاتالونیا، اسپانیا نیست.»