چگونه آمریکا وادار به پذیرش نقش ایران در سوریه شد؟

چگونه آمریکا وادار به پذیرش نقش ایران در سوریه شد؟همزمان با آشکار شدن عزم روسیه و چین برای ایفای نقشی فعال و مستقیم در عرصه تحولات سوریه، بحث درباره نقش و جایگاه ایران در این عرصه نیز به طور جدی در محافل مختلف مورد توجه قرار گرفته است.

مهمترین موضوعات در این عرصه، دلایل تغییر رویکرد آمریکا در قبال نقش آفرینی ایران در سوریه از یک سو و میزان تأثیرگذاری ایران در تحولات اخیر این کشور است.

در حالی که از یک سو، اخبار مختلف از افزایش حضور نظامی روسیه و سپس چین در سوریه حکایت دارد و از سوی دیگر، اجلاس سالانه مجمع عمومی سازمان ملل به محلی برای گفت و گوهای دیپلماتیک درباره آینده سوریه تبدیل شده، تغییر لحن و موضع گیری واشنگتن در قبال حضور و نقش ایران در سوریه، به طور فزاینده ای مورد توجه مطبوعات و رسانه های بین المللی قرار می گیرد.

روزنامه «نیویورک تایمز»، روز گذشته در مطلبی در همین زمینه نوشت: جان کری، وزیر خارجه آمریکا ـ که اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل را به محلی برای پیگیری دیپلماسی در موضوع سوریه تبدیل کرده ـ اکنون تلاش دارد، مشارکت ایران را نیز در یافتن راه حلی سیاسی برای این موضوع جلب نماید.

این روزنامه با اشاره به دیدار کری با محمد جواد ظریف، همتای ایرانی خود، به نقل از وی نوشت: «من این هفته را فرصتی مهم برای کشورها می دانم تا نقشی مهم ایفا کنند. ما نیازمند تحقق صلح و مسیری رو به جلو در سوریه، یمن و کل منطقه هستیم».

در این میان، آنچه بیش از هر چیز مورد توجه نیویورک تایمز قرار گرفته این است که در ابتدای سال 2014 و زمانی که کشورهای مختلف برای برگزاری کنفرانس بین المللی صلح سوریه آماده می شدند، همین دولت آمریکا بود که با مطرح کردن بهانه های گوناگون، مانع از حضور ایران در کنفرانس مذکور شد. کری در آن زمان اصرار داشت که نقش ایران در سوریه غیرسازنده بوده و به نتایج نامطلوبی منجر شده است.

اما به عقیده این روزنامه، آنچه سبب شده ظرف کمتر از دو سال، رویکرد آمریکا نسبت به این موضوع تغییر کند، مجموعه تحولات به هم پیوسته ای است که هم در داخل سوریه و هم در ارتباط با این کشور در عرصه بین المللی رخ داده و سبب تغییر فضا شده است.

مهمترین این تحولات، قدرت گرفتن بیش از پیش گروه تروریستی داعش، جریان یافتن سیل پناهجویان به سوی اروپا که سبب بروز بحران برای کشورهای اروپایی شده، عدم برگزاری مذاکرات رسمی صلح با حضور همه طرف های دخیل و همچنین افزایش حضور نظامی روسیه در سوریه بوده است.

به این ترتیب، اکنون آمریکا چاره ای جز متوسل شدن به ایران به عنوان مهمترین حامی دولت سوریه ندارد تا بلکه بتواند از این طریق، نسبت به احیای روند دیپلماتیک اقدام نماید.

همزمان با انتشار این مطلب، روزنامه انگلیسی «گاردین» نیز با نگارش گزارشی تحلیلی، تأکید کرده که دستیابی به توافق آتش بس اخیر در سوریه، به منزله تأییدی بر قدرت ایران در منطقه است.

هرچند هنوز مشخص نیست این توافق 25 ماده ای میان دولت سوریه و ائتلاف گروه های مسلح و تروریستی مخالف دولت با نام «جیش الفتح» که ایران و ترکیه وظیفه میانجی گری هر یک از دو طرف را بر عهده داشتند، تا چه مدت دوام بیاورد، اما صرف حضور ایران در مقام میانجی و مذاکره کننده به نیابت از دولت سوریه، مؤید نقش ویژه ای است که این کشور در تحولات سوریه ایفا می کند.

از سوی دیگر، به اعتقاد گاردین، همزمانی طرح موضوع آتش بس با افزایش حضور نیروهای نظامی روس در سوریه، می تواند نشانه ای از این امر باشد که تلاش ها و اقدامات ایران و روسیه به منظور یاری رساندن به دولت دمشق، همسو و مکمل یکدیگر به شمار می رود.

به این ترتیب، آن گونه که مشخص است، پس از گذشت چهار سال از درگیری ها در سوریه، این باور به طور جدی و عمیق در غرب به وجود آمده که برای دستیابی به راه حلی واقعی و پایدار برای پایان دادن به بحران این کشور، حضور و مشارکت ایران ضروری است و مجموعه تحولات داخلی و خارجی مرتبط با این بحران، بر اهمیت چنین مشارکتی مهر تأیید می زند.

اخبار سیاست خارجی - تابناک

بیانیه مشترک آمریکا و هم‌پیمانانش علیه روسیه/ دیدگاه اتحادیه اروپا درباره نقش ایران در آینده سوریه

 به گزارش «تابناک»، امروز نیز اخبار و گزارش های مربوط به سوریه، مهمترین موضوع مورد توجه مطبوعات و رسانه های بین المللی را تشکیل می دهد. در این زمینه، خبرگزاری فرانسه از مخالفت آمریکا و هم پیمانانش با حملات هوایی روسیه در سوریه خبر داده است. به نوشته این خبرگزاری،  آمریکا و شش همپیمان این کشور از روسیه توقف آنچه که حملات علیه مخالفان و غیرنظامیان سوری نامیدند را خواستار شدند و درباره تقویت حضور نظامی روسیه در سوریه به شدت ابراز نگرانی کردند. آمریکا، فرانسه، آلمان، قطر، عربستان سعودی، ترکیه و انگلیس در بیانیه ای مشترک که در پایگاه اینترنتی وزارت امور خارجه آمریکا منتشر شد، از حملات هوایی روسیه انتقاد کرده و مدعی شدند مسکو گروه تروریستی داعش را هدف قرار نداده است. به عقیده آن ها، «این اقدامات نظامی تنش بیشتری به وجود خواهد آورد و تنها افزایش تندروی را به دنبال خواهد داشت».

*****

همزمان، وزیر خارجه فرانسه نیز در گفت و گو با «سی ان ان»، از حملات جنگنده های روسیه در سوریه انتقاد کرده و گفته هدف اصلی روس ها نه مبارزه با داعش، بلکه حمایت از بشار اسد است. وی در ادامه اظهار داشته: «به نظر ما، حمایت از بشار اسد و ارائه تصویری از او به عنوان راه حل آینده، نه تنها از جنبه اخلاقی قابل پذیرش نیست، بلکه از منظر کارآمدی نیز غیر ممکن است. اگر ما می خواهیم یک سوریه متحد و آزاد داشته باشیم که همه بخش های جامعه آن مورد احترام باشند، نمی توان فردی را به عنوان رئیس آینده این کشور معرفی کرد که عامل هرج و مرج در سوریه است». وی گفته امکان حضور عناصری از دولت اسد در ترکیب دولت انتقالی سوریه وجود دارد، ولی خود وی نمی تواند در این ترکیب حضور داشته باشد.

*****

این در حالی است که به نوشته «رویترز»، آمریکا در حال بررسی دور جدید طرح های خود برای آموزش نیروهای شورشی سوری است. این خبرگزاری می نویسد برخی مقامات آمریکایی اعلام کردند واشنگتن حمایت تسلیحاتی و هوایی از هزاران نیروی شورشی مخالف دولت سوریه را علیه گروه تروریستی داعش بررسی می کند. به گفته این مقامات آمریکایی، پیشنهادی که هم اکنون در دست بررسی است، حمایت آمریکا و ترکیه را از گروهی شامل می شود که بیشتر آنها ستیزه جویان عرب هستند و برخی نیروها از گروه های نژادی دیگر نیز به آن ها ملحق می شوند. در عین حال، ترکیه نمی خواهد نیروهای کرد مناطق بیشتری در مرز سوریه با این کشور را به تصرف خود درآورند و در خصوص احتمال تأسیس کشور مستقل کردی احساس نگرانی می کند.

*****

اما روندهای مذکور، تنها روند دیپلماتیک غالب در عرصه بین المللی نیست. بر خلاف رویکرد شماری از کشورهای غربی، فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در گفت و گویی با روزنامه «واشنگتن پست» بر ضرورت کمک گرفتن از ایران و روسیه برای پیشبرد مرحله انتقالی در سوریه تأکید کرده است. به عقیده موگرینی، بشار اسد، رئیس جمهور سوریه مجبور به کناره گیری از قدرت است؛ اما پیش از رفتن باید در ارائه طرح و برنامه برای اجرای صلح در کشورش کمک نماید. وی در پاسخ به سوالی در این مصاحبه، صراحتاً مطرح کردن کناره گیری اسد به عنوان پیش شرط را رد کرده و گفته روندی که در آن همه احزاب سوریه، نمایندگان دولت و مخالفان گرد هم آمده و پیرامون انتقال متعارف قدرت در کشور به ارائه طرح و برنامه بپردازند، چیزی است که مورد حمایت وی قرار دارد.

*****

این در حالی است که در آمریکا، فشار نمایندگان تندرو کنگره بر رئیس جمهور این کشور برای اتخاذ راهبردی تهاجمی تر در قبال سوریه ادامه دارد. به نوشته «فاکس نیوز»، لیندسی گراهام، سناتور جمهوری‌خواه و یکی از نامزدهای این حزب برای انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا حملات روسیه به مواضع گروه‌های تروریستی داعش در سوریه را سیلی مسکو و تهران به صورت باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا تعبیر کرده است. گراهام همچنین رئیس‌جمهور آمریکا را فاقد صلاخیت توصیف کرده و گفته سیاست‌های وزیر خارجه کشورش در خاورمیانه هم متوهمانه است. وی در ادامه اظهار داشته ورود جدی تر ایران و روسیه به عرصه درگیری های نظامی در سوریه، نفس دولت بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه را تازه خواهد کرد.

*****

در نهایت، باید اشاره کرد که دولت مصر نیز تلاش های خود را برای ایفای نقشی فعال تر در قبال سوریه افزایش داده است. به نوشته روزنامه «الجریده» کویت، یک منبع بلندپایه مصری خبر داده که یک هیئت سوری با نظارت روسیه و با هدف دیدار با مسئولان امنیتی مصر وارد قاهره می‌شود. ماموریت این هیئت جلب حمایت‌های قاهره از مبارزه با تروریسم است. این منبع مصری گفته: « این سفر در حالی انجام می‌شود که روسیه از یک سو برای تقویت توافق بین‌المللی علیه تروریسم در سوریه، که مصر نیز جزئی از آن است، تلاش می‌کند و از سوی دیگر، این کشور از پیگیری طرحی با توافق اعراب درباره حل بحران سوریه، خبر می‌دهد که به موجب آن، "بشار اسد" رئیس‌جمهوری سوریه همچنان در قدرت حضور داشته باشد».

  اخبار سیاست  خارجی  - تابناک