چرا قطب شمال به شرق حرکت می کند؟

وب‌سایت دیجیاتو - مریم موسوی: اتفاق عجیبی در حال رخ دادن برای زمین است. حدودا سال 2000 میلادی بود که مشخص شد قطب شمال در حال حرکت به سمت شرق است. حالا دانشمندان آزمایشگاه Jet Propulsion تشخیص داده اند که چه اتفاقی در حال وقوع است و احتمالا متعجب خواهید شد اگر بشنوید که انسان باعث این تغییر شده است.


محور چرخشی هر سیاره ای از جمله زمین مرتبا در حال حرکت است زیرا سیارات کره های کاملا گردی نیستند و در عوض اجرامی نامتقارنند که جرم آنها مرتبا در حال حرکت است.

اگر بخشی از یک ناحیه زمین یا هر سیاره دیگری را از آن جدا نمایید تقارن آن بر هم خورده و محور مرکزی آن شروع به حرکت خواهد کرد.

Surendra Adhikari از آزمایشگاه یاد شده اعلام نموده که با مشاهدات دقیق و از طریق مدل های آماری دریافته که حرکت قطب شمال زمین به سمت شرق دو دلیل عمده دارد: نخست ذوب شدن صفحات یخی در گرینلند و غرب آفریقا و دیگری تغییراتی که در توزیغ میزان ذخایر آبی زمین رخ داده است.

Adhikari در این رابطه گفت: مساله اینجاست که تغییرات اقلیمی حرکت محور قطبی را سرعت بخشیده. گفتنی است که یافته های این محقق امروز در نشریه پیشرفت های علمی منتشر شد.

بد نیست بدانید که از سال 1899 میلادی تا به امروز دانشمندان به دقت وضعیت محور مرکزی زمین را تحت نظر گرفته اند و طبق بررسی های آنها، تا پیش از قرن 21 میلادی، این قطب بیشتر به سمت خلیج هادسون واقع در کانادا متمایل بوده و سالانه هفت سانتی متر از جای خود حرکت می کرده.

حالا پژوهشگران باور دارند که این حرکت دراز مدت به از دست رفتن صفحات یخی Laurentide مربوط می شود که تا پیش از عصر یخی اخیر بخش های گسترده ای از کانادا و ایالات متحده آمریکا را پوشانده بود.

اما همزمان با تغییر قرن، محور زمین نیز جهت گیری تازه ای پیدا کرد. حالا قطب شمال زمین به سمت شرق در حال حرکت است و سرعت آن دو برابر بیشتر از سابق ارزیابی شده.

دانشمندان باور دارند که این پدیده احتمالا به ذوب شدن صفحه یخی گرینلند مربوط می شود و درک کلی شان از این پدیده همین است. اما ظاهرا این صفحات یخی تمام حقیقت را نمی گویند و دانشمندان با ترکیب کردن مدل های توزیع توده زمین و داده های به دست آمده از ماهواره های ناسا یک عامل کلیدی دیگر را نیز در این مساله دخیل دانسته اند: ذخیره سازی آب روی خشکی و به طور مشخص اوراسیا.

در واقع انسان حجم های بالایی از آب های زیر زمینی را با استفاده از پمپ به روی خشکی انتقال می دهد و از طرفی تغییرات اقلیمی هم مستقیما در این مساله نقش دارد و باعث شده برخی نواحی خشک تر از سابق شده و برخی قسمت های دیگر مرطوب تر. همه این فاکتورها در کنار هم باعث شده اند که محور زمین اندکی انحراف پیدا کند.

اما ذخیره سازی آب روی زمین به یکی دیگر از خصوصیات محور آن ارتباط دارد و آن نوسان دهه ای از شرق به غرب است. قطب ها حول یک خط صاف حرکت نمی کنند و در عوض نوعی مسیر خمیده را طی می کنند که به سمت عقب و جلو نوسان می کند.

Adhikari در این باره می گوید: ما در این جا برای نخستین بار یک مکانیزم فیزیکی عملی را ارائه کرده ایم و این مکانیزم به یک دلیل بسیار مهم در پراکندگی قطب ها اشاره دارد: بازسازی شرایط آب و هوایی گذشته. در واقع انحراف قطب ها از قرن بیستم تا به امروز وجود داشته و حالا مشخص شده که این امر به میزان خشکی و رطوبت زمین وابسته است.