ویزا و مستر چه زمانی به ایران می آیند؟

خبرآنلاین: انتظارات پس از لغو تحریم ها به ورود مک دونالد و بنز خلاصه نمی شود؛ تازه واردهایی از جنس شرکت های ارائه خدمات پرداخت کارت های بانکی و اعتباری. یش بینی روزهایی را می کنند که اقتصاد و جامعه ایران با تازه واردهای مهم تری روبرو خواهد شد.به همین خاطر هم این روزها صحبت بر سر حضور «ویزا» و «مسترکارت» داغ ست.

با پایان یافتن تحریم ها تبادلات مالی نیز بین ایران و کشورهای دیگر به مسیر اصلی خود باز خواهدگشت. این بازگشت قطعا اتفاقات و تحولات بزرگی را در حوزه های مختلف به دنبال دارد. یکی از حوزه هایی که به شدت از برقراری مجدد ارتباط مالی و بانکی میان ایران و دنیا تأثیر می پذیرد، صنعت پرداخت الکترونیکی ایران است.

بررسی روند شکل گیری و گسترش خدمات پرداخت الکترونیکی در ایران نشان می دهد که این فعالیت دوران اوج خود را در زمان تحریم ها تجربه کرده است. به همین خاطر نیز به صورت کاملا بومی و داخلی در حال عرضه خدمات است. اکنون اما با لغو تحریم ها، افق های تازه ای پیش روی فعالان این حوزه نمایان شده است؛ امکان برقراری ارتباط مالی و پولی با بانک های بین المللی، حضور پررنگ گردشگران و تجار خارجی و افزایش تبادلات مالی با دنیا، ارائه خدمات جدید پرداخت الکترونیکی را به یک ضرورت تبدیل کرده است.

همزمان با این احساس نیز اما پرسش های مختلفی نیز مطرح است؛ آیا شرکت های بزرگ و مطرح ارائه دهنده خدمات پرداخت الکترونیکی مانند ویزاکارت یا مسترکارت تمایلی به حضور در ایران دارند؟ در صورت تمایل آیا لغو تحریم ها در قالب توافق هسته ای، محدودیت ها برای فعالیت هایی که تحت شمول برخی تحریم های دیگر هستند را نیز برطرف کرده است؟ ساختار بانکی و الزام به حفظ اصول بانکداری بدون ربا در ایران چقدر با شیوه فعالیت این شرکت ها همخوانی دارد؟ زیرساخت های فنی، سخت افزاری و رگولاتوری ایران تا حد آمادگی هماهنگی با شرکت های بین المللی را دارد؟ و...

با وجود تمامی این پرسش ها ولی به گفته مدیر عامل شاپرک ایران قطعا ظرفیت این را دارد که به هاب منطقه ای صدور کارت های اعتباری بین المللی تبدیل شود و نه تنها به هموطنان بلکه به کشورهای منطقه نیز خدمات ارائه دهد.

پیگیری های خبرنگار ما نشان می دهد تاکنون پیشنهادهای متعدد و مختلفی از سوی شرکت های خدمات پرداخت الکترونیکی برای حضور در ایران مطرح شده که برخی از ان ها به صورت جدی تری در حال پیگیری و بررسی است.

در این میان نام دو شرکت بزرگ بیش از همه به گوش می رسد؛ ویزاکارت و مسترکارت. علت سرزبان افتادن نام این دو شرکت اما بیش از آنکه علامت جدی بودن پیشنهادها از طرف آنها باشد، ناشی از شهرتشان در جهان و ایران است در حالی که شرکت های بزرگ دیگری نیز در دنیا به ارائه خدمات پرداخت با کارت های بانکی مشغول هستند که از نظر دامنه و بزرگی فعالیت دستکمی از این دو شرکت ندارند.

مسترکارت و ویزا دو نوع از کارتهای اعتباری معتبر جهان می باشند که با داشتن بیش از 210 شعبه نمایندگی در کشورها و همینطور با دارا بودن 30.000.000 دستگاه پایانه ATM , P.O.S در رتبه اول مبادلات مالی قرار دارند .

ویژگی مهم این سیستم های بین المللی مانند ویزا و مستر این است که هیچ بانک خاصی محوریت خاصی ندارد و باعث می شود تمامی بانک های کشور های مختلف که به این سیتم ها وصل هستند یکپارچه شوند و به سازوکار مالی بین المللی متصل شوند.

غیر از ویزا و مستر دو کمپانی بین المللی بزرگ دیگر در زمینه کارت های بانکی آمریکن اکسپرس (American Express) و دیسکاور (Discover) هستند که البته تمرکز اصلی آنها بر ایالات متحده است و پوشش جهانی آنها مانند ویزا کارت و مسترکارت نیست.

یکی دیگر از شرکت های اصلی که در این زمینه فعالیت دارد شرکت چینی UnionPay است. با توجه به گزارش های منتشر شده از سوی جی هوآیونگ، مدیرعامل شرکت چینی یونیون پی (UnionPay)؛ کارت های صادر شده شرکت یونیون پی (UnionPay) در سطح جهان از مرز 5 میلیارد کارت گذشته و یونیون پی برترین نام تجاری (brand) پرداخت الکترونیکی چینی شناخته شده است.

یونیون پی، برای همگام شدن با صنعت پرداخت جهانی پلتفرم پرداخت آنلاینی را نیز فراهم کرده و گامی به سمت پرداخت های موبایلی به برداشته است. کاربران پرداخت های آنلاین و پرداخت های موبایلی این شرکت تاکنون از مرز 200 میلیون نفر گذشته اند. سرویس های پرداخت یونیون پی در بازارهای خارج از مرزهای چین نیز در حال گسترش است و بیش از 10 میلیون بخش تجاری آنلاین در خارج از کشور چین، کارت های پرداخت یونیون پی را می پذیرند. کارت های حاوی چیپ های EMV با برند یونیون پی در مقیاس وسیع تری ارائه می شوند که از اپلیکیشن هایی مانند QuickPass نیز پشتیبانی می کنند.

اخیراً یونیون پی اعلام کرده است که همکاری با  CartaSi، بزرگترین ارائه کننده کارت در ایتالیا را نیز آغاز کرده است و بیش از 15 هزار بخش تجاری در کشور ایتالیا که کارت های CartaSi را پذیرش می کنند، تا اواخر ماه جولای سال جاری، یونیون پی را نیز پذیرش خواهند کرد.

هفته نامه عصر ارتباط - مینا والی: در حالی که سال ها است در دنیا پرداخت با کارت های بین المللی رواج دارد، ما اکنون در ایران بر سر آمدن یا نیامدن ویزا و مستر بحث می کنیم و دعوایمان سر این شده است که چه کسی اینها را به ایران بیاورد، این در حالی است که در بیشتر کشورهای دنیا دعوا بر سر میزان کارمزد است و نه اصل وجود یا نبود این خدمات؛ به قول دوستی، آرزوهای ما شده خاطرات آنها.

از زمان توافق بزرگ، در میان حجم انبوهی از خبرهای مرتبط با نتایج مذاکرات با 5 به علاوه 1، خبرهای جدیدی در حوزه پرداخت منتشر شده است که حالی از اتصاف ایران به بسترهای بزرگ پرداخت جهان است. در آخرین خبرها، روزهای اول شهریور بود که خبری شنیدیم از شرکت خدمات انفورماتیک که اتصال به سوییچ ویزا و مستر در دستور کار این شرکت قرار گرفته است. این خبر را سید ابوطالب نجفی، مدیرعامل شرکت خدمات انفورماتیک داده بود؛ خبری که واکنش های فعالان حوزه پرداخت را به ویژه در بخش خصوصی در گروه های اجتماعی به دنبال داشت. این فعالان معتقدند اقدام شرکت خدمات در اتصال به ویزا و مستر نوعی رانت محسوب می شود؛ در پاسخ اما دلیل مسوولان این شرکت، بحث حاکمیتی بودن اتصال به ویزا و مستر است.

پیش از این نیز ولی اله سیف، رییس کل بانک مرکزی در جمع گردشگران گفته بود در صورت رفع تحریم ها بانک مرکزی تلاش خواهدکرد تا زمینه پذیرش کارت های اعتباری بین المللی در کشور و حضور شبکه های بین المللی چون ویزا و مستر در کشور فراهم شود. برای این حضور هم محسن قادری، مدیرعامل شاپرک، خبر داده که بانک مرکزی و شاپرک در حوزه قوانین و مقررات، استانداردها و رویه ها، بررسی ها و برنامه ریزی های خود را شروع کرده اند و سایر فعالان این حوزه نیز باید به صورت جدی وارد گود شوند.

حالا به جای اینکه بحث بر سر چگونگی آماده سازی شرایط و زیرساخت ها برای اتصال به شبکه های بین المللی پرداخت باشد بر سر این است که چه کسی باید مجری آن باشد. از نظر بانک مرکزی ممکن است با ورود بانک ها فضا به شدت رقابتی شود و نرخ کارمزدها بالا رود.

از نظر مخالفان هم بانک مرکزی باید در جایگاه رگولاتوری خود بنشیند و این فضا را مدیریت کند. موافقان اقدام شرکت خدمات با اشاره به مستند «مقررات حاکم بر شتاب» مصوب خرداد 81، این اقدام شرکت خدمات برای ارتباط با ویزا و مستر را قانونی می دانند. ماده 2 این مستند وظایف مرکز شتاب را مشخص کرده است که طبق بند 2-8 آن یکی از این وظایف «ایجاد ارتباط با مراکر بین المللی برای انجام تراکنش های کارت های پرداخت» است.

این در حالی است که مخالفان می گویند طبق این بند، شتاب اجازه برقراری ارتباط با مراکز بین المللی را دارد و هرکدام از اعضا اگر خواستند می توانند ارتباط برقرار کنند و این به معنای مجوز انحصاری برای بانک مرکزی و شرکت خدمات نیست.

ابهام در ادعای خرید از آمازون و eBay

از طرف دیگر، گویا شرکت پست هم دست به کار شده و مدیرعامل این شرکت خبر از فراهم شدن امکان خرید از آمازون و eBay برای کاربران ایرانی داده است. اما نکته ای که مدیرعامل پست به آن اشاره ای نکرده، نحوه پرداخت در خرید از فروشگاه های خارجی است. در این خصوص دو امکان وجود دارد یا اتصال به ویزا و مستر جدی است و پست به پشتوانه همین احتمال قوی این خبر را داده است یا استفاده از واسطه و پرداخت از طریق کارت های شتابی است که همین حالا چنین امکانی وجود دارد و سایت هایی هستند که از طریق آنها به صورت واسطه می توان از eBay خرید کرد و پرداخت را هم از طریق کارت های شتابی انجام داد.

موضوع دیگری که در همکاری شرکت پست با فروشگاه های اینترنتی خارجی وجود دارد، نگرانی هایی در خصوص تحویل کالا از سوی پست است. این نگرانی به دلیل مشکلات شرکت پست در تحویل مرسولات پستی به دست مردم به وجود آمده است. همچنین گرفتن هزینه سرسام آور پستی و گمرک یکی دیگر از چالش های خرید از این فروشگاه هاست.

کسادشدن بازار ویزا و مسترفروشان

در حال حاضر برای آنهایی که مجبور به خرید از فروشگاه های اینترنتی خارجی هستند، چاره ای وجود ندارد جز متوسل شدن به دامان دوستان یا اقوام مقیم خارج یا خرید کارت های هدیه ویزا و مستر یا آمازون و آی تیونز از فروشگاه های داخلی که هرکدام از اینها هم دردسرهای خاص خود را دارد. اگر عطای خرید با واسطه را به لقایش ببخشید مجبورید سراغ فروشنده های گیفت کارت یا همان کارت های هدیه بروید که استفاده از آنها مشکلاتی همچون ارسال نادرست پسورد در خرید غیرفیزیکی کارت و همچنین نیاز به استفاده از وی پی ان در هنگام خرید دارد؛ چرا که برخی از این فروشگاه ها فقط به دارندگان آی پی مثلا آمریکایی محصول می فروشند.