واکنش معاون زن روحانی به انتقاد مهرجویی

کافه سینما: داریوش مهرجویی در مراسم یادبود خواهرش به تندی از مسئولین سازمان محیط زیست و شهرداری تهران  به علت آلودگی هوای تهران که از نظر او باعث فوت خواهرش شده انتقاد کرد. صحبت هایی که بازتاب فراوانی در رسانه‌ها داشت.

معصومه ابتکار در وبلاگش در پاسخ به داریوش مهرجویی گزارش مبسوطی از دلایل آلودگی هوا منتشر کرد. متن مطلب و پاسخ دکتر ابتکار بدین شرح است:

صدای داریوش مهرجویی را بشنویم

در رسانه‌ها منتشر شد که آقای داریوش مهرجویی کارگردان محترم سینمای ایران در مراسم درگذشت خواهر هنرمندش زنده‌یاد ژیلا مهرجویی از وضعیت هوا و کم‌کاری سازمان حفاظت محیط زیست انتقاد کرده است. وظیفه خود دانستم به عنوان یک مسئول که باید پاسخگوی شهروندان باشد واقعیات را منعکس کنم. ضمن اینکه فرصتی هم برای عرض تسلیت به ایشان بود. بنابراین نامه زیر را منتشر کردم.

جناب آقای داریوش مهرجویی

کارگردان محترم سینمای ایران

با سلام و ضمن عرض تسلیت به خاطر درگذشت خواهر گرامی و هنرمند شما، زنده‌یاد ژیلا مهرجویی و آرزوی صبر برای بازماندگان، خدا را شاکرم شرایطی فراهم آمده که جامعه مدنی ایران به ویژه هنرمندان ما می‌توانند این چنین با شجاعت، مسئولین کشور را خطاب قرار داده و از آنها در حوزه مسئولیت‌های‌شان بازخواست نمایند.

من نیز اگر چه ریشه‌های خود را در جامعه مدنی و فعالیت‌های مردم‌نهاد می‌دانم، اما به حکم مسوولیتی که بر عهده دارم، از شما برای بیان مشکلات تشکر کرده و بعد فرصت را مغتنم شمرده و به شرح مطالب زیر، پاسخگو هستم.

اگر چه در ۸۴ روز گذشته و با ورود به سازمان پیگیری‌های متعددی صورت گرفته که در همین نامه قید خواهد شد، اما واقعیت این است که در روند مقابله با آلودگی هوا هشت سال عقب هستیم. سابقه اقدامات اجرایی در این زمینه به تشکیل کمیته اجرایی کاهش آلودگی هوا در سال ۷۹ باز می‌گردد که دولت هفتم آن را به پشتوانه چندین مطالعه داخلی و بین‌المللی براساس هفت محور خودروهای نو، خودروهای مستعمل، حمل و نقل همگانی، سوخت، معاینه فنی خودروها، مدیریت ترافیک و آموزش و اطلاع‌رسانی آغاز کرد. هفت شهر بزرگ کشور از جمله اهواز و اراک نیز به طور اختصاصی صاحب برنامه کاهش آلودگی هوا شدند تا طی دوره‌ای ۱۰ تا ۱۵ ساله کیفیت هوای این شهرها به سطح استانداردهای سازمان بهداشت جهانی برسد.

اهم اقدامات این کمیته با بیش از ۱۰۰ جلسه تا سال ۱۳۸۴، تعیین استانداردهای آلایندگی خودروهای تولیدی و خودروهای در حال کار با همکاری وزارت صنایع و خودروسازان کشور در تمامی خطوط تولید و اعمال آنها، حذف پیکان، حذف کاربراتور و جایگزینی انژکتور و کاتالیست با کاهش ۸۰% آلودگی، ایجاد مراکز معاینه فنی خودروها و اجباری کردن این اقدام به طور سالانه، تامین اعتبار و آغاز اجرای طرح از رده خارج کردن خودروهای فرسوده، حذف سرب از بنزین و پذیرش وزارت نفت برای در اختیار قرار دادن گازوییل با میزان گوگرد کمتر به شهرداری بود.

در اقدامی دیگر، اتوبوس گازسوز در کشور تولید شد و به ناوگان عمومی حمل و نقل شهرها پیوست. برای تداوم این امر، دولت عدم شماره‌گذاری اتوبوس‌های دیزلی را در شهرهای بزرگ به تصویب رساند و مقرر شد طی برنامه‌ای زمان‌بندی شده به تدریج فقط اتوبوس‌های گازسوز تردد کنند.

در زمینه حمل و نقل عمومی، توسعه قطار شهری مورد حمایت جدی دولت قرار گرفت، استاندارد موتورسیکلت‌ها نیز تدوین و عملیاتی شد و براساس آن نیمی از مراکز تولید موتورسیکلت‌های غیراستاندارد تعطیل شدند.

همچنین طرح مینی‌بوس گازسوز هم دنبال شد اما به دلیل کیفیت پایین مینی‌بوس‌های ساخت داخل نیازمند پیگیری بیشتر و جدی‌تر بود. محور فرهنگ‌سازی و جلب مشارکت مردم مورد توجه قرار داشت و برگزاری روز هوای پاک با همکاری رسانه‌ها و تشکل‌های غیردولتی یکی از نمادهای آن بود.

منحنی‌های وضعیت آلودگی هوای تهران پس از سال ۷۹ نشانگر روند افزایشی آلودگی هوا تا سال ۸۰ و سپس تثبیت و کاهش آن به طور تدریجی تا سال ۸۵ (به رغم افزایش روزانه صدها خودرو به شهر تهران) بود. این نمودارها اما متاسفانه از سال ۸۶ بیانگر افزایش مجدد روزهای ناسالم بودند و این ادعا قابل اثبات از طریق مراجعه به مستندات موجود است.

در سال ۱۳۸۳ طرح بازنگری برنامه جامع کاهش آلودگی هوا به منظور بررسی بازخورد اقدامات انجام شده، موفقیت‌ها و ناکامی‌ها تهیه شد، ولی قبل از آنکه به تصویب و مرحله اجرا برسد، کشور دچار تحولات سیاسی ناشی از انتخابات سال ۸۴ شد. پس از آن جلسات کمیته اجرایی کاهش آلودگی هوا در کلان شهر تهران که مسوولیت هدایت و پیگیری این برنامه را داشت به دلایل نامعلومی متوقف شد.

هیچ یک از استانداردهای انواع خودرو در مراحل بعدی به اجرا در نیامد، مصوبه عدم شماره‌گذاری اتوبوس‌های دیزلی در دولت بعدی لغو شد، توسعه مترو که عامل مهمی در عدم استفاده از خودروهای شخصی و تک‌سرنشین است، طبق برنامه پیش نرفت و با موانع زیادی روبرو شد، موضوع رعایت استانداردها در تولید موتورسیکلت‌ها در پرده ابهام قرار گرفت، مشارکت رسانه‌ها و تشکل‌های غیردولتی به دلایل مختلف در امر فرهنگ‌سازی کاهش یافت و سایر مشکلاتی که مجال بیان آن نیست.

پس از آن، موضوع مقابله با آلودگی هوا را با ایجاد کمیته محیط زیست در دوره سوم شورای اسلامی شهر تهران از سال ۸۶ دنبال کردم. مصوبات دوره سوم شورای شهر نیز گواه این پی‌گیری‌ها بوده؛ از جمله مصوبه پیگیری اقدامات اجرایی برای معاینه فنی خودروهای شهر تهران، ساماندهی فعالیت‌های اقتصادی -صنایع، مشاغل واصناف- شهر تهران، الزام شهرداری به اجرای نظام مدیریت محیط زیست، الزام شهرداری به توجیه فنی، اقتصادی و محیط زیستی کلیه طرح‌ها و پروژه‌های زیربنایی، توسعه‌ای، عمرانی برخی از این مصوبات است.

الزام شهرداری به تدوین گزارش وضعیت زیست محیطی شهر تهران (SOE)، الزام شهرداری به ساماندهی وضعیت فضای سبز شهر تهران، الزام شهرداری به پیگیری اقدامات اجرایی برای تاکسیرانی شهر تهران، الزام شهرداری به ساماندهی وضعیت اتوبوسرانی، الزام شهرداری به تدوین برنامه حفاظت از اقلیم شهر تهران، الزام شهرداری به تدوین برنامه بهداشت، ایمنی و محیط زیست در شهر تهران، پیشنهاد به دولت و مجلس شورای اسلامی درباره بهبود کیفیت هوای شهرهای کشور، پیشنهاد به دولت برای کنترل بنزن (از جمله آلاینده‌های خاص بخارات بنزین) در هوای شهر تهران و الزام به شهرداری و پیشنهاد به دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط جهت کاهش آلاینده‌های آلی فرار در هوای شهر تهران از دیگر مصوبات این دوره است.

همچنین پیشنهاد به دولت و مجلس شورای اسلامی در خصوص بازنگری و رویکرد نوین در برنامه کاهش آلودگی هوای تهران، الزام شهرداری به پایش و ممنوعیت واردات و مصرف محصولات آزبستی، پیشنهاد به مجلس شورای اسلامی و دولت جهت تامین بودجه مورد نیاز طرح کهاب به منظور کاهش آلودگی‌های محیط زیست ناشی از بخارهای بنزین در شهر تهران، پیشنهاد به دولت جهت الزام تولید‌کنندگان، واردکنندگان و خریداران خودروهای داخلی و خارجی به اسقاط خودروی فرسوده، پیشنهاد به مجلس شورای اسلامی و دولت جهت تدوین برنامه جامع پایش و مقابله با پدیده گرد و غبار (ریزگردها) در شهر تهران، الزام شهرداری به چگونگی تعویض و جایگزینی مینی‌بوس‌های شهر تهران از دیگر موضوعات مصوب این دوره است.

این پیگیری‌ها تا آنجا ادامه یافت که منجر به رد صلاحیت اینجانب برای کاندیداتوری انتخابات دوره چهارم شورای اسلامی شهر تهران شد. زیرا به رغم توصیه‌های سکوت، به اقداماتی مانند عرضه بنزین بی‌کیفیت و بیماری‌زا اعتراض کردم و تمام توان خویش را در کمیته محیط زیست برای قطع عرضه آن انجام دادم. همچنین تلاش‌هایی که برای مقابله با واردات لاستیک‌های چینی اتومبیل‌ها حاوی آزبست شد و ده‌ها تلاش و اعتراض دیگر...

اما اینک که بار دیگر قرعه به نام اینجانب برای مقابله با آلودگی‌ها افتاده، ضمن تاکید مجدد به وظیفه پاسخگویی اعلام می‌کنم که در این عرصه نیازمند یاری تک تک مردم به خصوص گروه‌های مرجع مانند هنرمندان هستم.

پس دست یاری به سوی شما دراز می‌کنم، زیرا به رغم آنکه گاه گفته می‌شود می‌توان آلودگی هوا را با راهکارهای ضربتی کاهش داد، اینجانب به صراحت و صادقانه می‌گویم راه حل معضل آلودگی هوا ارتقاء استانداردها و استمرار اجرای برنامه‌ها در یک بازه زمانی مشخص توسط تمام دستگاه‌ها مسوول از جمله وزرات نفت، نیرو، صنایع و معادن و بخش‌های خصوصی درگیر در امور تولیدی و اقتصادی کشور است.

معاون رییس جمهوری همچنین در گزارش خود مهمترین اقدامات این سازمان در ۸۴ روز گذشته را برای مقابله با آلودگی هوا درمحورهای ذیل مطرح کرد:

- انتصاب معاون محیط زیست انسانی سازمان با درجه دکترای بهداشت محیط و سابقه مدیرکلی دفتر آلودگی هوای سازمان

- انتصاب مدیر کل محیط زیست استان تهران با سابقه طولانی دبیری کمیته اجرایی کاهش آلودگی هوا و مشاور شهردار تهران در امور محیط زیست و توسعه پایدار

- تشکیل کمیته ملی کاهش آلودگی هوا در سطح عالی و تشکیل مجدد کمیته‌های اجرائی کاهش آلودگی هوا در 5شهر آلوده (اهواز، اصفهان، اراک، کرج و تهران) بعد از ۷ سال تعطیلی

- بازدید از کلان‌شهرهای آلوده کرج، اراک، اهواز و اصفهان و طرح موضوع در شورای اداری استان با حضور استاندار به منظور بررسی مشکلات و هماهنگی و یکپارچه‌سازی مدیریت اجرائی موضوع

- توجه ویژه به آلودگی هوای اهواز و تشکیل کمیته‌های اضطراری، شرکت در جلسات استانداری و نهادهای مسئول استان، برنامه‌ریزی جهت اندازه‌گیری باران‌های اسیدی در اهواز، اندازه‌گیری آلاینده‌های خطرناک HSE

- استفاده از سیستم‌های ماهواره‌ای جهت پایش آلاینده‌های هوای شهری و گرد و غبار و اختصاص بودجه مکفی جهت راه‌اندازی سیستم‌ها به منظور پایش آلاینده‌های هوا در کشور

- مکاتبات و رایزنی‌های متعدد با وزراء از جمله وزیر نفت برای رعایت استانداردهای محیط زیست در صنعت نفت

- اقدام برای اختصاص بودجه به دستگاه‌های مختلف برای رعایت ضوابط و استانداردهای محیط زیست در سال ۹۳

- مشارکت در بازنگری قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا در مجلس شورای اسلامی

- شرکت در جلسات کمیسیون‌های مختلف مجلس و هیئت رئیسه به منظور پاسخگویی و هماهنگی فعالیت‌های کاهش آلودگی هوا

- تشکیل شورایعالی حفاظت محیط زیست به ریاست رییس جمهور و حضور وزرای ذی ربط بعد از ۷ سال تعطیلی و اختصاص بخش عمده‌ای از اولین جلسه شورا به پدیده گرد و غبار و راه‌های کاهش و مقابله با آن

- اختصاص بودجه کلان به استان‌های متأثر از پدیده گرد و غبار (۲۳ استان) شامل احیای تالاب‌ها، پالایش‌های پیشرفته خاک و مدیریت آب

- رایزنی و مذاکره با وزرای کشورهای ژاپن، عراق، قطر، سوریه و نمایندگان سطوح عالی سازمان ملل برای کمک به حل معضل گرد و غبار

- الحاق بندهایی برای کمک به کشورهای دچار پدیده ریزگرد در بیانیه نوزدهمین اجلاس کشورهای متعهد به کنوانسیون تغییرات آب و هوا و مذاکره دراین خصوص با مدیر اجرایی این کنوانسیون

- ایجاد ساختار ملی و منطقه‌ای مقابله با ریزگردها

بار دیگر فقدان آن عزیز از دست رفته را تسلیت گفته و امیدوارم صدای شما به گوش همه مسئولان رسیده باشد.

خبرآنلاین: رییس سازمان حفاظت محیط در نامه‌ای از اقدام جمعی از هنرمندان و فرهنگیان کشور در خصوص تقاضای اختصاص یارانه‌شان به محیط زیست قدردانی و بر پیگیری ارایه ساز و کارهای اجرایی این امر تاکید کرد.

چندی پیش عده ای از هنرمندان در نامه ای به معصومه ابتکار اعلام کردند حاضرند یارانه خود را برای کمک به محیط زیست اهدا کنند.

اکنون معصومه ابتکار معاون رییس جمهور و رییس سازمان حفاظت محیط طی نامه ای از اقدام جمعی از هنرمندان و فرهیختگان کشور در خصوص تقاضای اختصاص یارانه شان به محیط زیست قدردانی کرده و بر پیگیری ارایه ساز و کارهای اجرایی این امر تاکید کرد.

متن این نامه خطاب به صادر کنندگان بیانیه "بار دیگر سرزمینی که دوست می دارم " که در پایگاه اطلاعرسانی سازمان محیط زیست منتشر شده، به شرح زیر است:

به نام خالق زندگی و زیبایی

هنرمندان و فرهیختگان گرامی مدافع محیط زیست

حفاظت از طبیعت و محیط زیست که در جریان توسعه بی رویه دستخوش آسیب و تخریب می شود، در دایره عشق، مسئولیت پذیری و فداکاری آحاد جامعه ممکن است. بیانیه «بار دیگر سرزمینی که دوست می دارم» با شعار پرمعنای «همه جای ایران سرای ماست» به امضای جمعی از هنرمندان و فرهیختگان، بیانیه ای سنجیده و از سر تعهد و وفاداری نسبت به اعتلای کشور و سلامتی هموطنان است.

سپاس خداوند را که جامعه مدنی ایران این چنین آگاهانه و با اشراف بر مسایل کنونی کشور خواهان همراهی با مسئولین در مقابله با معضلات به ویژه مشکلات مربوط به محیط زیست است و در این راه مشارکت خود را با اقدامی عملی بیان می دارد. پیشنهاد اختصاص یارانه ها به حفاظت از محیط زیست بیش از آنکه از بابت مادی اهمیت داشته باشد به لحاظ اعلام آمادگی فرهیختگان برای یاری دولت در امر محیط زیست و ایجاد ساز و کاری جدی برای همکاری میان دولت و ملت مهم شمرده می شود.

البته روشن است که مدیریت یارانه ها با روشی که اتخاذ شد، ساماندهی صحیحی نیافت و اهداف هدفمندی را محقق نساخت. از همین رو اتخاذ رویکردهای نوین و متفاوت در این موضوع که نقش مهمی در ارتقای کیفیت زندگی، معیشت و سلامت مردم دارد ضروری به نظر رسیده و جامعه فرهیختگان پیش از همه این مهم را درک کرده اند.

بیانیه «بار دیگر سرزمینی که دوست می دارم» خطاب به مجموعه دولت منتشر شده و ارایه ساز و کار در پاسخ مثبت به آن بر عهده بخش های اقتصادی کابینه است، ولی نظر به موضوع و رونوشتی که خطاب به اینجانب انتشار یافته لازم می دانم از همه امضاء کنندگان کنونی و دیگرانی که اظهار تمایل کرده اند تا به این صف بپیوندند تشکر کرده و از این هوش عاطفی و موقع شناسی وطن دوستانه قدردانی کنم. به ویژه آنکه می دانم برای زندگی بسیاری از ایشان رقم یارانه قابل اتکا بوده و اساسا عرصه فرهنگی ما عرصه پولسازی برای افراد نیست. بنابراین همچنان که اشاره کردم اختصاص یارانه های نقدی به محیط زیست پیامی والا و آرمانگرایانه دارد که امید است به زودی و به دنبال پیگیری های در حال انجام، با ارایه ساز و کارهای اجرایی به حرکتی همه گیر برای نجات طبیعت کشور، بهبود محیط زیست و سلامت شهروندان منجر شود.