«نهی از منکر» با زبان خشک جواب نمی‌دهد

خبرگزاری فارس: آیت‌الله محمدتقی مصباح‌یزدی در جمع گروهی از بانوان ‏آمر به معروف و ناهی از منکر در موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) با اشاره به امر به ‏معروف و نهی از منکر به عنوان یکی از فروع دین اسلام اظهار کرد: با اینکه همه کودکان این فروع را در ‏همان ابتدای تحصیلات خود می‌آموزند ولی با بدفهمی‌هایی در این زمینه روبه‌رو هستیم.‏

وی افزود: نظارت عمومی با هدف ارتکاب کمتر تخلف از سوی جامعه نوعی از امر به معروف و نهی از ‏منکر است و مردم باید این اصل را رعایت کنند و این مسئله دارای شروطی است که از آن جمله ‏می‌توان به ضرر نداشتن برای امرکننده و امرشونده اشاره کرد.‏

رئیس موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) با بیان اینکه گاهی اوقات وجوب امر به معروف و ‏نهی از منکر در صورت وجود خطر ساقط می‌شود، گفت: اباعبدالله(ع) هنگام ورود به سرزمین کربلا طی ‏خطبه‌ای که ایراد فرمودند، عنوان کردند «فلسفه قیام من امر به معروف و نهی از منکر است» و البته در ‏همین راه به شهادت رسیدند.‏

وی ادامه داد: اقدامی که امام حسین(ع) انجام داد در حقیقت غیر از آن امر به معروفی ‏است که اگر ‏جان خود را در خطر دیدیم، امر به معروف انجام ندهیم.‏

مصباح‌یزدی با بیان اینکه برخی مواقع، امر به معروف مصداق جهاد است، خاطرنشان کرد: ‏نهضت اسلامی به رهبری امام خمینی(ره) نیز نوعی امر به معروف جهادگونه به شمار می‌رود و ‏شرایط آن دوران هم، شرایط استقرار حکومت غیر اسلامی بود.‏

استاد برجسته حوزه علمیه قم عنوان کرد: گاهی امر به معروف و نهی از منکر آن است که انسان امر ‏به کاری کرده یا نهی از اقدامی کند ولی گاهی هم لازم است به زبان‌هایی غیر از امر کردن این کار را ‏انجام دهد که اینجا بحث فقهی مربوط به خود را دارد.‏

وی با تاکید بر اینکه انسان با علم به امر الهی، وظیفه دارد اقدامی کند که مردم از گناه دست برداشته ‏و در حقیقت گناه علنی در جامعه وجود نداشته باشد، گفت: برخی مواقع امر کردن تنها بر کاری یا نهی ‏از اقدامی نتیجه‌بخش نیست و مقدماتی لازم دارد که علاوه بر پرهیز از ایجاد تنش در افراد، عکس‌العمل ‏منفی آنها را هم در پی نداشته باشد.‏

مصباح‌یزدی افزود: معمولا افراد در مقابل امر دیگران موضع‌گیری می‌کنند و دوست ندارند هیچ ‏کس در کارشان دخالت کنند و گاهی می‌بینیم فرد آمر به معروف را به قتل هم می‌رسانند، بنابراین باید ‏بدانیم امر به معروف به زبان خشک جواب نمی‌دهد و باید روشی را جایگزین کرد که دیگران از آن ‏استقبال کنند.‏

عضو مجلس خبرگان رهبری رعایت اصل محبت در امر به معروف را ضروری دانست و تصریح کرد: ‏زمینه‌سازی به منظور اثرگذاری امر به معروف و نهی از منکر به ویژه در محیط‌هایی مانند دانشگاه‌ها ‏لازم است.‏

وی خاطرنشان کرد: مشکلات در جامعه ما در حال گسترش هستند که از جمله عوامل آن می‌توان به ‏شبکه‌های ماهواره‌ای و برخی سایت‌های اینترنتی اشاره کرد و البته تساهل و تسامح بعضی مسئولان ‏هم تاثیرگذار است، بنابراین باید اختلافات را کنار گذاشت و از روی دلسوزی و با رعایت کامل احترام ‏متقابل، افراد را هدایت کرد.‏

مصباح یزدی با تاکید بر پرهیز از رفتاری که تفکر تحقیر طرف مقابل را در امر به معروف و نهی از ‏منکر تقویت کند، گفت: اگر شخصی احساس کنند آمر به معروف می‌خواهد او را تحقیر کند اختلاف میان ‏آن دو بیشتر خواهد شد.‏

وفاداری و نهی از منکر پرهیز از حیله و نیرنگ ای مردم! وفا همراه راستی است، که سپری محکمتر و نگهدارنده‏تر از آن سراغ ندارم، آن کس که از بازگشت خود به قیامت آگاه باشد خیانت و نیرنگ ندارد. اما امروز در محیط و زمانه‏ای زندگی می‏کنیم که بیشتر مردم حیله و نیرنگ را، زیرکی می‏پندارند، و افراد جاهل آنان را اهل تدبیر می‏خوانند. چگونه فکر می‏کنند؟ خدا بکشد آنها را؟ چه بسا شخصی تمام پیش‏آمدهای آینده را می‏داند، و راههای مکر و حیله را می‏شناسد ولی امر و نهی پروردگار مانع اوست، و با اینکه قدرت انجام آن را دارد آن را به روشنی رها می‏سازد، اما آن کس که از گناه و مخالفت با دین پروا ندارد از فرصتها برای نیرنگ بازی، استفاده می‏کند.

( وَ مِنْ خُطْبَةٍ لَهُ عَلَیْهِ السَّلامُ: ) إِنَّ الْوَفاءَ ‏تَوْأَمُ‏ الصِّدْقِ، وَ لا أَعْلَمُ ‏جُنَّةً ‏أَوْقى ‏مِنْهُ‏، وَ ‏ما یَغْدِرُ مَنْ عَلِمَ کَیْفَ الْمَرْجِعُ. وَ لَقَدْ أَصْبَحْنا فِى زَمانٍ ‏اتَّخَذَ اَکْثَرُ أَهْلِهِ الْغَدْرَ ‏کَیْساً، وَ نَسَبَهُمْ أَهْلُ الْجَهْلِ فِیهِ إِلى حُسْنِ الْحِیلَةِ، ما لَهُمْ؟ قاتَلَهُمُ اللَّهُ! ‏قَدْ ‏یَرَى‏ ‏‏الْحُوَّلُ‏‏ ‏‏الْقُلَّبُ‏‏ ‏وَجْهَ‏ ‏الْحِیلَةِ ‏وَ ‏دُونَهُ‏ ‏مانِعٌ‏ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ وَ نَهْیِهِ فَیَدَعُها رَأْىَ ‏عَیْنٍ‏ بَعْدَ الْقُدْرَةِ عَلَیْها، وَ یَنْتَهِزُ فُرْصَتَها مَنْ لَّا ‏حَریجَةَ لَهُ فِى الدِّینِ.