نقش جریان خاص در استیضاح وزیر علوم

 اخبارسیاسی  - نقش جریان خاص در استیضاح وزیر علوم

 بورسیه‌های وزارت علوم و تعامل نمایندگان با دولت برای معرفی وزیر علوم و... موضوعاتی بود که دکتر مجید نصیرپورسردهایی، معاون نظارت و هماهنگی معاونت پارلمانی رئیس‌جمهور درمورد آنها با « آرمان» به گفت وگو پرداخته است که متن آن در ادامه می‌آید: 

 رابطه دولت و مجلس تا چه اندازه اهمیت دارد؟
از بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و روزهای آغازین نظام، رابطه مجلس و دولت شکل گرفت. چون نظام جمهوری اسلامی یک نظام مجلس‌محور است شاید به همین سبب بود که امام خمینی(ره) معمار کبیر انقلاب اسلامی، فرمودند «مجلس در راس امور است». در واقع هر نهادی اعم از دولت یا قوه قضاییه یا نهادهای دیگر اگر بخواهند در کار خود موفق باشند، باید با مجلس همراه‌تر و هماهنگ‌تر باشند.

همه افرادی که در کشور مسئولیتی دارند، موظف به رعایت قانون هستند و بر اساس قوانین موجود نمایندگان مجلس نقش کارفرما را برای دستگاه‌های دیگر کشور ایفا می‌کنند. اگر افراد می‌خواهند کشور در مسیر درست خود حرکت کند باید سعی کنند طرح‌ها و لوایحی را که توسط مجلس به تصویب می‌رسد اجرایی کنند و در این راه باید از هرگونه سنگ‌اندازی در مسیر نهاد دیگری خودداری کنند.

  بعضی دولت‌ها توانسته‌اند رابطه خوبی با مجلس داشته باشند و برخی دولت‌ها در همکاری با مجلس با مشکلاتی مواجه بودند. دلیل این دو رویکرد چیست؟
در ادوار مختلف نمایندگان مجلس رابطه متفاوتی را با دولت داشته‌اند. در واقع چون مجلس یک نهاد سیاسی است نمایندگان آن نیز نگاه سیاسی و سمت و سوی سیاسی دارند. این افراد وقتی وارد مجلس می‌شوند نیز این نگاه سیاسی را همراه خود به پارلمان می‌آورند در چنین وضعیتی، ممکن است نگاه سیاسی آنان با نگاه سیاسی دولت همراه و همسو نباشد و همین مساله موجب به‌وجودآمدن برخی سوءتفاهم‌ها شود.

در واقع مجلس از مجموعه افرادی تشکیل می‌شود که عقبه سیاسی آنان خط مشی مجلس را مشخص می‌کند و لذا برخورد آنان با دولت‌های مختلف ممکن است متفاوت باشد. چنانچه خود من وقتی نماینده مجلس هفتم بودم تفاوت زیادی میان برخورد نمایندگان با دولت اصلاح‌طلب آقای خاتمی در سال‌های آخر آن دولت و برخورد با دولت دکتر احمدی‌نژاد در سال‌های ابتدایی آن شاهد بودم، بنابراین معتقدم در تصمیمات نمایندگان جهت سیاسی آنان بسیار موثر است. 

 در مجلس فعلی و دولت فعلی جنس رابطه نمایندگان و دولت چگونه است؟
این دولت یک تفاوت اساسی با دولت‌های قبلی دارد. رئیس این دولت فردی است که سال‌ها سابقه نمایندگی مردم را در مجلس داشته و با فضای مجلس و مسائل جزئی آن به خوبی آشنایی دارد. از سویی دیگر بسیاری از مردان دولت نیز سابقه حضور در مجلس را دارند. من معتقدم این وضعیت در پیشبرد برنامه‌های دولت بسیار تاثیرگذار بوده است و حتی معتقدم اگر قانونی تصویب شود که افرادی بتوانند در مقامات بالای اجرایی قرار بگیرند که سابقه نمایندگی مجلس را داشته باشند، قانون بسیار مفیدی خواهد بود و بسیاری از مشکلات موجود را حل خواهد کرد.

از سویی دیگر این دولت از همان ابتدا برنامه خود را بر مشی اعتدال بنا نهاده است و از افرادی در دولت استفاده کرد که سابقه سیاسی متنوعی داشتند. اگر امروز بخواهید گرایش سیاسی وزیران دولت را بررسی کنید، متوجه خواهید شد که تمام جریانات سیاسی انقلاب در این دولت نمایندگانی دارند. دولت در واقع این انتظار را داشت که با چنین مجموعه‌ای از حمایت حداکثری نمایندگان مجلس برخوردار شود و این توقع وجود داشت که نمایندگان مجلس خود را با دولتی برآمده از همه جریانات سیاسی کشور همسو کنند. 

 آیا انتظارات دولت از نمایندگان برای همراهی برآورده شده است؟
واقعیت این است که انتظار دولت برای همکاری حداکثری برآورده نشده است. مجلس باید آزاده باشد و نمایندگان آن افرادی باشند که به دنبال منافع حداکثری در مسائل ملی باشند. منافع ملی نیز دراختیار یک جریان سیاسی خاص نیست و تعریف مشخص دارد. مثلا وقتی دیپلمات‌های کشورمان درحال جدل برای مسائل ملی کشور هستند این انتظار وجود دارد که مجلس نیز در این زمینه همراهی و همدلی با دولت داشته باشد نه اینکه رفتاری از خود نشان دهد که مذاکره‌کنندگان کشورمان احساس خطر و ناامنی کنند.

اما متاسفانه گاهی دیده می‌شود برخی نمایندگان رفتاری از خود نشان می‌دهند که در قالب کارگزاری نمی‌گنجد! در بسیاری از زمینه‌ها ما باید نشان دهیم که همه دولت و مجلس در یک تیم هستیم اما برخی نمایندگان از همان فرصت برای گرفتن مطالبات شخصی استفاده می‌کنند. در بعضی موارد همیشه این نگرانی وجود دارد که جریان تندرو در مجلس، مصوبات و خروجی مجلس را به سمتی ببرد که به صلاح مردم نباشد. 

 این انتقاداتی که از مجلس مطرح می‌کنید، بیشتر در کدام حوزه‌هاست؟
ببینید! به‌نظر من 3500 تذکر در یک سال که از سوی مجلس به دولت داده شده است اصلا رقم منطقی نیست. در واقع اگر این تذکرات را بررسی کنیم، می‌بینیم هشتاد درصد آنان مربوط به اعتبارات منطقه‌ای است، یعنی نمایندگان درحالی به دولت تذکر می‌دهند که خود مصوب قانون بودجه بوده‌اند و اگر اشتباهی بوده نمایندگان بیش از خود دولت باید نسبت به آن پاسخگو باشند. به نظر من در این زمینه هیات‌رئیسه مجلس می‌تواند ترتیبی اتخاذ کند که تذکرات غیرمفید در صحن علنی مطرح نشود.

 انتظارات نمایندگان نسبت به عزل و نصب‌ها در دولت چگونه است؟
به هر حال هر انتخابی شاخص‌های خاص خود را دارد و اگر بنا باشد نمایندگان مجلس در این مسائل دخالت کنند کشور با مشکلاتی مواجه خواهد شد اما برخی نمایندگان دایره نظرات خود را به سطح ادارات کوچک نیز رسانده‌اند. 

 نگاه سیاسی نمایندگان تا چه اندازه بر مناسبات مجلس و دولت تاثیرگذار بوده است؟
طبیعتا تاثیرگذار بوده است البته فراموش نکنیم که استیضاح یا سوال حق نمایندگان مجلس است و حتی در مجلس ششم که مجلسی همسو با دولت آقای خاتمی بود. وزیران استیضاح می‌شدند و مورد سوال قرار می‌گرفتند اما وقتی به آمار قابل توجه یک هزار سوال در سال اول فعالیت دولت می‌رسیم این سوال برای بسیاری از مردم پیش می‌آید که آیا این تعداد سوال وقت وزیران و نمایندگان محترم را نمی‌گیرد و روند حرکتی کشور را با اخلال مواجه نمی‌کند؟ به‌هر حال در این زمینه به نظر می‌رسد هیات‌رئیسه مجلس می‌تواند در فیلترکردن این سوالات برای کاهش تعداد حضور وزیران در مجلس وارد عمل شود.

 به نظر شما دولت برای بی‌اثر کردن فشار تندروها در مجلس چه راهکاری دارد؟
بسیاری از مسائلی که از سوی نمایندگان به‌عنوان سوال و تذکر مطرح می‌شود ریشه در مسائل بومی و منطقه‌ای آنان دارد. در واقع بدنه مجلس نباید اجازه دهد دوستانی که تندرو هستند منافع ملی کشور را زیر سوال ببرند.

در واقع کشور ما به خاطر اعتقاداتی که دارد و پافشاری بر اصول انقلابی خود درگیر تحریم‌های ناجوانمردانه‌ای شده است اما این درست نیست که برخی نمایندگان بخواهند با رفتارهای خاص هزینه‌های آن را افزایش دهند. در این شرایط همه باید به‌هم کمک کنیم و توانمندی‌های کشور را برای دستیابی به افق روشن‌تر به‌کار گیریم. معتقدم اگر نمایندگان مجلس نیز به چشم‌انداز بیست ساله کشور اعتقاد داشتند تلاش می‌کردند تا وزیران با فراغ بال بیشتری کارهای خود را پیش ببرند. 

 معاونت پارلمانی توانسته در این زمینه به وظیفه خود عمل کند و ارتباط نزدیک‌تری با نمایندگان مجلس داشته باشد؟
این موضوع به دوعامل بستگی داشت؛ اول اینکه معاون پارلمانی رئیس‌جمهور کمی با تاخیر منصوب شد و نمایندگان شناخت کافی از شخصیت آقای انصاری در ابتدا نداشتند و بخشی از اعتراضات در آن مقطع ناظر به این موضوع بود، اما به مرور این شناخت حاصل شده و این روزها شاهد هستیم که نه‌تنها فاصله‌ای وجود ندارد بلکه ارتباط تنگاتنگی بین معاون پارلمانی رئیس‌جمهور و مجموعه نمایندگان مجلس وجود دارد.

بخشی از انتقادات هم مربوط به کسانی است که انتظارات و توقعات خاصی داشتند که آن توقعات برآورده نشده است. مثل اینکه گزینه‌های دیگری را برای این سمت در نظر داشتند که مورد قبول قرار نگرفت. لذا طبیعی است که اظهارنظرهایی را در مخالفت بیان کنند. البته ما این اعتراضات را هم حق آنها می‌دانیم اما بنای معاون امور مجلس رئیس‌جمهور و تیم همکار با ایشان این است که هم‌افزایی بین دولت و مجلس بیشتر شود. نکته دیگر هم این است که باید توجه داشت که معاون پارلمانی رئیس‌جمهور وظیفه ستادی هماهنگی بین دستگاه‌ها و مجلس را بر عهده دارد و اینکه سوالات و تذکرات در چه حجمی باشد.

هر دستگاه و وزارتخانه معاون پارلمانی دارد که وظیفه او مشخصا پیگیری و کاهش این اهرم‌های نظارتی است که ما هم به‌عنوان عضو ستادی در خدمت معاونین پارلمانی دستگاه‌های اجرایی هستیم و درحال می‌کوشیم که این مسائل به حداقل برسد. روند فعلی هم قابل قبول است. اساسا یکی از ویژگی‌های این دوره معاونت امور مجلس ریاست‌جمهوری این است که هم معاون رئیس‌جمهور و هم معاونان تقنینی و نظارتی ایشان سابقه حضور در مجلس را دارند لذا باید زمان داد که این مسائل به مرور کاهش پیدا کند.

× اما برخی از نمایندگان مجلس طوری رفتار می‌کنند که به اعتقاد برخی، گویا قصد لجبازی با دولت را دارند. مثلا در حالی که دانشگاه‌ها از تغییرات بسیار راضی بود اما وزیر علوم هدف استیضاح تندروها قرار می‌گیرد.

من به لجبازی اعتقاد ندارم. واقعیت این است که یک جریان خاص سیاسی پشت قضیه استیضاح قرار داشت و توانست نمایندگان مجلس را با خود همراه کند. من هم اعتقاد دارم که دکتر فرجی‌دانا فرد بسیار توانمندی برای مسئولیت وزارت علوم بود و عزل ایشان به سود کشور نبود و خلایی که امروز از نبود وزیر علوم وجود دارد نیز خوب نیست. ولی من رای عدم اعتماد به ایشان را لجبازی نمی‌دانم. به هر حال این پایان راه وزارت علوم و برنامه‌های اعتدالی در این وزارتخانه نیست. یک استاد رفته و یک استاد دیگر جایگزین او خواهد شد تا راه او را ادامه دهد.

 یعنی شما انتقادی به نمایندگان استیضاح‌کننده ندارید؟
ببینید استیضاح حق هر مجلسی است و نمایندگان از این حق قانونی خود استفاده کردند. تا اینجای کار همه باید مطیع قانون باشیم. با این حال درجلسه استیضاح ایشان شاهد برخی بداخلاقی‌ها بودیم که به نظر من زیبنده نبود. از یکسو برخی نمایندگان استیضاح‌کننده مسائلی را مطرح کردند که پیش از آن از سوی مخالفان دولت مطرح شده بود آن را مبنای سوالات خود از وزیر علوم قرار داده بودند.

این نوع نگرش اگر نبود حامیان دولت تمامااستیضاح وزیر رایک حرکت در راستای وظایف نمایندگان تلقی می‌کردند. به هر حال نباید از این تریبون برای مقاصد شخصی سوءاستفاده شود. من به دوستان گفتم که هدف، وسیله را توجیه نمی‌کند. در زمانی که نماینده مجلس بودم هم این اعتقاد را داشتم که نباید حرفی در تریبون مجلس مطرح کنم که برخلاف مصالح ملی باشد. هنوز هم معتقدم که تریبون مجلس جای طرح مسائل حزبی و جناحی نیست و نباید برای مقاصد سیاسی از تریبون مجلس سواستفاده شود.

همان‌طور که گفتم آقای روحانی و آقای جهانگیری هر دو از افرادی بودند که با فضای مجلس آشنایی داشتند. حساسیت‌هایی که درمورد وزارت کشور ایجاد شده نیز به‌دلیل نفوذ بیشتر و کارکرد بالاتر استانداران و فرمانداران نسبت به سایر مسئولان است. از سویی دیگر این روند اختصاص به این دولت ندارد و ما هم امیدواریم کم کم روند به شکلی شود که هماهنگی بین مجلس و دولت بر سر انتصاب‌ها نباشد و مسائل از روش‌های تعیین شده در قانون پیش برود.

 اخبار سیاسی  - آرمان
 

وزیر علوم در آستانه استیضاح!!

وزیر علوم در آستانه استیضاح!!

 عضو هیئت رئیسه کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی در جمع خبرنگاران از تلاش تعدادی از نمایندگان برای استیضاح وزیر علوم و تحقیقات خبر داد.

عباس مقتدایی نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی، اظهار داشت: انتصابات و نوع عملکرد وزیر علوم ناخرسندی تعدادی از نمایندگان را ایجاد کرده و موجب شده مقدماتی برای استیضاح وزیر علوم شکل بگیرد.

وی ادامه داد: امروز بیش از 82 نفر از نمایندگان در تذکر کتبی به وزیر علوم در خصوص انتصابات اخیر اعتراض کردند.

وی با بیان اینکه عمده این تذکر متوجه انتصابات توفیقی در وزارت علوم است، ادامه داد: برخی اعضای کمیسیون آموزش به این موضوع معترض هستند زیرا در جلسه ای که قبل از رای اعتماد با حضور وزیر پیشنهادی تشکیل شد فرجی دانا به اعضای کمیسیون ها قول داد در عزل و نصب ها ملاحضات مجلس را مدنظر داشته باشد.

مقتدایی تصریح کرد: فرجی دانا قول داد افرادی که شائبه حضور آن ها در فتنه 88 وجود داشته در وزارت علوم به کار نگیرد.

وی ادامه داد: در جلسه روز سه شنبه تعدادی از اعضای کمیسیون می خواستند موضوع استیضاح را دنبال کنند که در نهایت به این جمع بندی رسیدیم که در اولین فرصت از وزیر علوم برای حضور در کمیسیون و اجتماع نظر و دیدگاه های نمایندگان دعوت کنیم.

عضو هیئت رئیسه کمیسیون آموزش اظهار داشت: امروز فرجی دانا با حضور در کمیسیون دیدگاه های نمایندگان را خواهد شنید. به نظر می رسد دلخوری بعضی نمایندگان استیضاح وزیر علوم را بسیار زودتر از آن چه پیش بینی می شد کلید بزند.

82 نماینده مجلس شورای اسلامی در تذکرات کتبی خود به مسئولان اجرایی کشور به وزیر علوم تحقیقات و فناوری در خصوص انتصاب مساله دار افراد حاضر در فتنه در مناصب مدیریتی و اینکه این خلاف وعده وزیر به مجلس بوده است تذکر دادند.

بنا بر این گزارش در جلسه علنی امروز سه شنبه مجلس متن تذکرات کتبی نمایندگان به رئیس جمهور و وزیران کابینه وی قرائت شد.

/مهر