ناصری: توافق ژنو اعلام آتش‌بس با غرب بود

اخبار سیاسی - ناصری: توافق ژنو اعلام آتش‌بس با غرب بود

 شاید «سكوت» این تاكتیك پسندیده اغلب سیاسیون، تنها حامی او در همه این سال‌ها شد. هرچه دامنه اتهامات كشدار می‌شد، خاموشی او اما سنگین‌تر؛ راه‌حلی كه طی هشت سال ادامه یافت. تا اینكه چهره او باز پدیدار شد. آن هم درست با آمدن روحانی بر مسند ریاست‌جمهوری. مراسم ترحیم مادر وزیر خارجه محل مناسبی بود تا بار دیگر این دیپلمات سابق در انظار عمومی ظاهر شود. پس از آن بود كه سكوت او با مصاحبه‌های كوتاه و بلند شكسته شد و اگرچه سطحی و گذرا اما او هم از خود گفت و هم از تحولات اخیر سیاست خارجی.

 سیروس ناصری چهره دیرآشنایی كه این روزها پرده از سكوتش برمی‌دارد. «وضعیت فعلی تا حدودی شبیه دوران آتش‌بس در پایان جنگ تحمیلی است» این را سیروس ناصری یكی از اعضای تیم مذاكراتی قطعنامه 598 می‌گوید. خیلی دلش می‌خواهد تنها خود را به مسائل اقتصادی مشغول سازد اما دیپلمات بودن او در سال‌های حساس به ویژه در پروسه هسته‌یی كار دستش داده است. كسی نمی‌خواهد بداند كه چه پیشرفت‌های اقتصادی داشته است اما اینكه او در سال‌های خاموشی‌اش در حوزه‌یی سیاسی، «كجا بوده» و «چه می‌كرده است» بیشتر محل پرس‌وجو است.

 خودش می‌گوید هیچگاه از وطن دوری نكرده است بلكه دنیای سیاست چندان برایش محلی از اعراب ندارد. اما باز این سوال همچنان یكی از پرسش‌هایی است كه او مرتب به آن پاسخ می‌دهد. هر چه هست حالا او در ایران است و از وضعیت كنونی ایران می‌گوید. از تفاوت‌های مذاكرات این دوره با زمانی كه خود یكی از اعضای تیم مذاكره‌كننده در زمان دبیری حسن روحانی در شورای عالی امنیت ملی بود، می‌گوید.

او دیپلماتی است كه سابقه حضور درحساس‌ترین دوره‌های تصمیم‌گیری را داشته است چه در زمان پایان جنگ و چه توافق سعدآباد و چه اكنون كه تیم تازه‌نفس وزیر خارجه، یك نبرد هسته‌یی واقعی میان ایران و غرب را آغاز كرده‌اند. ناصری از توافق اخیر می‌گوید و معتقد است «توافق نوامبر حكم یك آتش‌بس و عقب‌نشینی مقطعی از جانب طرفین را دارد». او «تاثیر روحانی بر پرونده هسته‌یی را غیرقابل انكار» می‌داند اما می‌گوید «نباید توقعات را بالا برد.»

سیروس ناصری هرچند دشوار اما به مسائلی پرداخت كه شنیدن آن خالی از لطف نیست. در این صفحه گفت‌وگو با این نماینده سابق ایران در مقر سازمان ملل در ژنو و سفیر سابق ایران در سویس از نظر شما می‌گذرد كه مشروح آن را در ذیل می‌خوانید.

آقای ناصری در این هشت سال كجا بودید آیا در این مدت هیچ‌وقت از شما به عنوان فردی كه در تیم مذاكرات هسته‌یی ایران حضور داشتید دعوت نشد تا از نظرات شما استفاده شود؟
در این سال‌ها در پروژه‌های صنعتی-معدنی و صادراتی درگیر بوده‌ام و هستم. در برخی قرارداد‌های بین‌المللی هم مشورت داده‌ام.

در دوره‌یی كه دكتر لاریجانی مسوولیت داشتند و بعد از آن نیز تا زمانی كه مهندس آقازاده در سازمان بودند هر زمان كمك و مشورتی می‌خواستند در خدمت بودم. پس از آن هم اگر مطلبی به نظرم می‌رسید به طور غیرمستقیم مطرح می‌كردم ولی نمی‌دانم كه آیا به دست مسوولان می‌رسید یا نه ولی هیچ نقش مستقیمی در این مدت نداشته‌ام.

الان هم به‌شدت درگیر كارم و امكان و فرصت درگیر شدن در موضوعات سیاسی را ندارم.

موقعیت كاری و علاقه و تمركز فكری‌ام بیشتر متوجه مباحث اقتصادی است تا سیاسی.


حضور شما بعد از هشت سال در مراسم ختم مادر دكتر ظریف با استقبال رسانه‌ها مواجه شد. پس از آن شما در نشست دیپلماسی ایرانی شركت كردید و همین باعث شد شایعاتی مبنی بر مشورت دادن شما به تیم هسته‌یی مطرح شود البته شما این شایعات را رد كردید ولی آیا پیشنهادی از وزارت خارجه برای كار در دوره جدید ندارید؟
من در سال‌های گذشته هم عموما به نشست‌های دیپلماسی ایرانی دعوت می‌شدم و شركت می‌كردم. كیفیت این نشست‌ها و حرفه‌یی بودن بحث‌ها و تنوع نظرات همیشه برایم جذاب بوده و هست. بنابراین شركت در نشست اخیر اصلا چیز جدیدی نبود.

درباره اینكه پیشنهادی داشته‌ام یا خیر هم مدت‌هاست كار دولتی را كنار گذاشته‌ام و قصد بازگشت ندارم. تیم جدید هم توانایی و مهارت بالایی دارد و با تسلط موضوعات را دنبال می‌كند و نیازی به مشورت بنده و امثال بنده ندارد.

با توجه به اینكه شما در زمان مذاكرات سعدآباد حضور داشتید و با وجود زحمت‌های بسیاری كه كشیدید آن مذاكرات به نتیجه نرسید به نظر شما توافق ژنو چه تفاوت‌هایی با توافق سعدآباد دارد؟
بیانیه سعدآباد صرفا یك حركت تاكتیكی بود. در آن مقطع لازم بود قطعنامه شورای حكام بی‌اثر و از ارجاع پرونده به شورای امنیت جلوگیری شود كه شد. ما آن موقع به زمان نیاز داشتیم تا نواقص و كمبودهای برنامه تولید سوخت را یك به یك كامل كنیم. سعدآباد و توافق‌های بعدی این فرصت را فراهم كرد و برنامه بدون هزینه سیاسی كامل شد. لذا براساس اهداف تعریف شده در آن مقطع كاملا بجا و موفق بود.

اما توافق ژنو شالوده یك توافق درازمدت را پی‌ریزی كرده است. دستیابی به این توافق بسیار دشوار بوده و نتیجه آن بسیار مهم و تعیین‌كننده است. با توافق ژنو زمینه برای حل نهایی این بحران با تداوم غنی‌سازی و تولید سوخت فراهم شده و این دستاورد بزرگی است.

چه تضمینی وجود دارد كه این توافق به گام نهایی برسد با توجه به اینكه مخالفت‌هایی از سوی برخی افراد و خصوصا تندروهای ایران و تندروهای امریكا در این باره وجود دارد؟
تنها تضمین موجود در این مقطع اراده طرفین برای نیل به راه‌حل جامع از یك‌طرف و از طرف دیگرهزینه بالایی است كه عدم توافق برای طرفین دعوا در پی خواهد داشت. به نظر من همین تضامین به قدر كافی مهم هستند كه دو طرف را به سمت راه‌حل سوق دهند. این نكته هم مهم است كه باعقب‌نشینی امریكا تفاهم نسبت به مسائل باقیمانده دشوار ولی كاملا امكان‌پذیر است.

برخی از همین تندروها تعلیق غنی‌سازی 20 درصد را با تعلیق فعالیت‌های هسته‌یی ایران در زمان توافق سعدآباد تشبیه می‌كنند. حتی برخی روزنامه‌ها از اجرایی شدن توافق ژنو به عنوان هولوكاست هسته‌یی یاد كردند چه مسائلی باعث شد كه آن زمان ایران تعلیق كامل را بپذیرد؟
جشن و عزا حركاتی تبلیغاتی‌اند و تاثیرشان محدود و مقطعی است. مساله هسته‌یی موضوعی پیچیده و چند وجهی است كه فقط با برنامه‌ریزی حساب شده و درایت ومهارت سیاسی مهار و سپس حل خواهد شد. تدبیر و توكل چاره كار است نه تكفیر وتعصب.

این توافق چه اثرات مثبتی بر اقتصاد و سیاست ایران دارد؟
توافق نوامبر حكم یك آتش‌بس و عقب‌نشینی مقطعی از جانب طرفین را دارد. به همین میزان هم می‌توان انتظار گشایش سیاسی و اقتصادی محدودی از آن را داشت.‌گرچه این مقایسه بجا نیست ولی می‌توان گفت وضعیت فعلی تا حدودی شبیه دوران آتش‌بس در پایان جنگ تحمیلی است. اگرچه در آن مقطع یك آرامش نسبی حاكم شده بود ولی ماه‌ها طول كشید تا شرایط ایران پذیرفته شده و وضعیت كاملا عادی شود. الان هم ما در دوران موقت و انتقالی هستیم وفضای مانور برایمان باز‌تر شده ولی تحول اساسی بعد از توافق نهایی خواهد بود.

در این هشت سال پرونده هسته‌یی ایران به حادترین وضعیت خود رسید. عملكرد تیم مذاكره‌كننده قبلی را چگونه در این ماجرا توصیف می‌كنید؟
دولت قبلی در ابتدای كار قدری بی‌محاسبه و بی‌محابا عمل كرد كه عمدتا انگیزه‌های سیاسی داخلی داشت ولی به تدریج به موضوع مسلط شد و تلاش كرد ضمن پیش بردن برنامه هزینه‌های سیاسی و اقتصادی تحمیل شده را كاهش دهد. تا حدی هم موفق بود از جمله در آلماتی كه زمینه اولیه را برای توافق‌های بعدی فراهم كرد.

موفقیت تیم مذاكره‌كننده در رسیدن به توافق ژنو و اجرایی شدن آن را در دولت یازدهم چگونه توصیف می‌كنید؟
قطعا موفقیت بزرگی است چون امریكا بالاخره به خواست مردم ایران یعنی ادامه غنی‌سازی و تولید سوخت هسته‌یی تن داد. این توافق زمانی كه نهایی و قطعی شود به منزله پذیرش ایران در جمع بسیار كوچك كشورهایی است كه توانایی و تجهیزات تولید سوخت هسته‌یی دارند.

اگر مردم ما از رقابت‌ها و دعوا‌های پشت پرده كشور‌های بزرگ برای به انحصار درآوردن سوخت هسته‌یی آگاه شوند قدر و ارزش این توافق اصولی برایشان آشكار خواهد شد. هیچ یك از قدرت‌های سیاسی امروز میل ندارند كه كشور‌های در حال توسعه وارد عرصه سوخت هسته‌یی شوند. ایران با مقاومت و درایت بالاخره این سد آهنین را شكست و راه را برای بقیه كشور‌های در حال توسعه نیز هموار كرد.

برخی معتقدند اگر ایران اعلام نمی‌‌كرد كه به غنی‌سازی 20 درصد رسیده است این موفقیت حاصل نمی‌شد نظر شما چیست؟
ایران زمانی برنامه غنی‌سازی بومی را شروع كرد كه غربی‌ها همه امكانات صلح‌آمیز را ممنوع كردند. غنی‌سازی 20 درصد

هم، ‌زمانی شروع شد كه امكان تامین آن فراهم نشد و بهانه‌جویی كردند. اینكه ایران نشان داد اگر اراده كند هر آنچه در زمینه كاربرد صلح‌آمیز لازم باشد خودش تولید خواهد كرد درتغییر نگاه غرب اثر محسوس داشت ولی اینكه بگوییم این توافق منحصرا به این دلیل حاصل شد صحیح نیست.

زمانی كه غنی‌سازی تا پنج درصد بود تحریم‌ها هم كمتر بود و با تولید 20 درصد تحریم‌ها هم شدید شد. بنا بر این از نظر تناسب مواضع مذاكراتی تغییر عمده‌یی رخ نداد. ولی اصولا بنده این تناسب را موضوع اصلی نمی‌دانم. اساس مساله این است كه ایران به غنی‌سازی ادامه بدهد كه این در توافق اولیه آمده و ان‌شاء‌الله در توافق نهایی هم منظور خواهد شد.

آیا شما اطلاع دارید كه پول‌های آزاد شده ایران مربوط به كدام درآمدها و از طریق كدام كشور و بانك است؟
خیر اطلاع دقیقی ندارم ولی آنچه از اخبار می‌شود فهمید پول‌های آزاد شده مربوط به كشورهایی مثل ژاپن، كره، چین و هند است كه خریداران نفت و میعانات از ایران‌ هستند.

با لغو برخی تحریم‌ها از جمله تحریم صادرات پتروشیمی چه میزان از درآمد نصیب كشورمان می‌شود؟
با لغو تحریم پتروشیمی سالانه مبلغی حدود 20 میلیارد دلار درآمد ارزی آزاد می‌شود و محدودیت‌های بانكی در این مورد لغو می‌شوند و این بخش اخیر یعنی آزاد شدن خدمات مربوط به صادرات پتروشیمی است كه حایز اهمیت است.

آیا توقف برخی از فعالیت‌های هسته‌یی از نظر اقتصادی بار مالی بر دوش دولت نمی‌گذارد؟
خیر. پذیرش سقف 5 درصد به جای 20 درصد نمی‌تواند بار مالی برای دولت داشته باشد. مگر اینكه گفته شود رقیق كردن مواد 20 درصدی هزینه دارد كه اگر هم باشد بسیار ناچیز است.

بعد از توافق ژنو برخی جریان‌ها مدعی هستند كه تیم مذاكرات هسته‌یی باید شفاف‌سازی كند و تلاش تیم هم همین بوده كه همه را در این بحث قانع كند اما با تمام اینها همچنان این طیف راضی نیست. چه عاملی دلیل این همه مخالفت و سد در راه تیم مذاكرات است؟
فكر می‌كنم به جز مذاكرات دوره اول كه همه چیز كاملا شفاف و علنی و در معرض نقد مسوولان و رسانه‌ها بود در دوره‌های بعدی همیشه مطالب به صورت محدود و گزینشی در عرصه عمومی مطرح شده‌اند.

باید پذیرفت كه این موضوع یك مساله مهم ملی است و آحاد مردم حق دارند از روند حل و فصل آن مطلع باشند. در عین حال حل این بحران دشمنان سرسختی در منطقه و جهان دارد و آگاهی آنها از جزییات مثل آن است كه به دست خودمان دشمن را مسلح كنیم. بنابراین باید راه‌حلی بینابین پیدا كرد كه هم مردم و نمایندگان آنها راضی باشند و هم امكان سوءاستفاده برای دشمنان فراهم نشود و این كار آسانی نیست.

تاثیر آقای روحانی بر پرونده هسته‌یی ایران را در دو مقطع 2003 و 2013 چگونه ارزیابی می‌كنید؟
دكتر روحانی در هر میدانی كه وارد می‌شوند با برنامه‌ریزی و طراحی و حوصله و طمانینه كار می‌كنند. لذا ضریب موفقیت‌شان در كارها بسیار بالاست. دكتر روحانی جزو نخستین تدوین‌كنندگان برنامه هسته‌یی صلح‌آمیز ایران بود - در مقطع 2003 زمانی كه دشمنان ایران قصد از بین بردن نطفه صنعت هسته‌یی را داشتند

با تدبیر برنامه را جلو برد و همه زیرساخت‌ها را كامل كرد - و در مقطع جدید ورود ایران به باشگاه اختصاصی و انحصاری صنعت‌مداران هسته‌یی را پایه‌ریزی كرده است. در هیچ یك از این دوره‌ها هم از سرزنش سرزنشگران خسته و دلسرد نشد و همه اعتبار خود را در این مسیر فدا كرد. تاثیر ایشان بر این پرونده غیرقابل انكار است.

نظر شما درباره چرایی و پیامد تغییر الگوی تروییكای اروپایی به گروه 3+3 و تاثیر حضور امریكا در گفت‌وگوها چیست؟
تروییكا و 3+3 تاثیر چندانی در این پرونده ندارند. این معركه را امریكا راه انداخت- امریكا هدایت كرد- و دست آخر هم امریكا باید حل كند. نقش بقیه كشورها در این ماجرا محدود و بعضا ایذایی یا حمایتی است.

امریكایی‌ها از دو سال پیش فهمیدند كه به هیچ وسیله‌یی نمی‌توانند جلوی پیشرفت برنامه هسته‌یی ایران را بگیرند و ناچار شدند خودشان مستقیما وارد صحنه مذاكرات سیاسی شوند. از موضع اصلی‌شان هم كه حذف كامل غنی‌سازی در ایران بود ذره‌ذره عقب‌نشینی كردند. این دو عامل زمینه را برای گشایش سیاسی و توافق ژنو مهیا كرد.

آقای دكتر شما روند فعالیت‌های هسته‌یی در دوره آقایان لاریجانی و جلیلی را چگونه می‌بینید و چه انتقادهایی را به آن دارید؟
فقط دیكته نوشته نشده است كه غلط ندارد. در هر دوره‌یی مذاكره‌كنندگان تلاش كردند ضمن پیش بردن برنامه گره‌های سیاسی را هم باز كنند. می‌دانم شما خبرنگاران به واسطه حرفه‌تان دوست دارید حرف‌های جنجالی بشنوید. ولی فراموش نكنیم كه پرونده هسته‌یی یك مساله ملی و بلكه فراملی است. همه افراد و شخصیت‌هایی كه در این مساله نقش داشته و دارند ‌باید با همدلی و همكاری تلاش كنند این‌بار سنگین به مقصد برسد. انگشت اتهام و انتقاد را به سمت افراد قبلی و فعلی نشانه رفتن بیهوده و مضر است.

در زمان حضور شما در تیم مذاكره‌كننده همه تلاش‌ها مبتنی بر این بود كه پرونده هسته‌یی ایران به شورای امنیت نرود چرا این همه تلاش كردید؟
به این دلیل كه ارجاع پرونده دست امریكا را برای قدرت‌نمایی باز می‌كرد كه كرد. جایگاه محكم حقوقی ایران را هم می‌توانست مخدوش كند. بنابراین طبیعی بود كه تلاش شود حتی‌الامكان این ابزار در اختیار امریكا قرار نگیرد و اگر هم شد به نحوی مدیریت شود كه امریكا نتواند در صحنه جهانی تركتازی كند.

سیاست‌های 10 سال اخیر در گفت‌وگوهای هسته‌یی برای ایران چه هزینه‌یی داشت؟
به نظر من الان دیگر وقت این بحث‌ها نیست. برنامه هسته‌یی صلح‌آمیز ایران با مقاومت مردم در مقابل تحریم‌های تحمیلی به ثمر نشسته و جهان غرب در آستانه پذیرش این حقیقت است كه برای آنها سخت و تلخ و برای مردم ما با ارزش و شیرین است. نگاه ما دیگر باید مثبت و رو به جلو باشد.

با توجه به اینكه حضور رییس‌جمهور ایران در اجلاس داووس بازتاب گسترده‌یی در جهان داشت این موضوع تا چه حد می‌تواند در جایگاه ایران در جهان از این پس اثرگذار باشد؟
شركت دكتر روحانی در داووس كاملا به موقع و كارساز بود. دهكده داووس در زمان اجلاس سالانه مركز توجه همه رسانه‌های جهان است.

رییس‌جمهور از این جایگاه به‌خوبی استفاده كردند و به جهانیان یادآوری كردند كه صلح‌طلب واقعی ایرانیان‌اند و آشوب‌طلبان در همسایگی و همان همسایگان را هم به دوستی و همكاری به جای كینه‌توزی و ستیزه جویی دعوت كردند. پیام و بیان ایشان نرم و ساده و همزمان قاطع و راسخ بود. بازتاب بسیار وسیعی هم داشت ویك‌بار دیگر افراطیون را در امریكا و در منطقه به واكنش واداشت.

مقابله با ایران‌هراسی و خنثی كردن آن، كه سال‌هاست روی آن سرمایه‌گذاری شده فقط با تلاش پیگیر و حضور مداوم در عرضه‌های سیاسی و تبلیغاتی امكان‌پذیر است.

یك نكته هم در پیام ایشان بود كه شاید كمتر به آن توجه شد ولی به نظر من بسیار مهم است.

رییس‌جمهور گفتند اقتصاد ایران این توان را دارد كه ظرف سه دهه آتی در رده 10 اقتصاد برتر دنیا قرار بگیرد. این یك هدفگذاری واقع‌بینانه و كاملا دست‌یافتنی است چون ثروتی كه در این كشور نهفته شده در دنیا كم‌نظیر است. در عین حال دورنمایی كه این هدف تصویر می‌كند اطمینان‌بخش و اعتمادساز است.

دكتر روحانی آینده كشور را در گروه كشورهایی نظیر «بریكس» - BRICS - ترسیم كردند... كشورهایی مثل برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی كه توانسته‌اند با تغییرات ساختاری اقتصاد خود را طی دو، سه دهه از فلاكت به سعادت برسند و به كشورهایی قدرتمند و موثر در صحنه اقتصاد و سیاست بین‌المللی مبدل شوند.

امیدواریم ریاست محترم جمهور همان‌طور كه در داووس وعده دادند بتوانند پایه‌ریزی‌های اقتصادی و سیاسی لازم برای این جهش بزرگ اقتصادی را در دوران ریاست‌جمهوری‌شان به انجام برسانند كه كاری است بسیار دشوار ولی با نیت خیر و اراده جدی و لطف الهی شدنی است.

با توجه به اینكه بعد از روی كار آمدن آقای روحانی و خصوصا پس از توافق ژنو جایگاه ایران در دنیا تغییر كرد و این موضوع در اجلاس داووس هم كاملا روشن بود، تاثیر گشایش فضای بین‌المللی را بر فضای داخلی كشور چگونه می‌بینید؟
اگر از این فضا خوب استفاده شود تاثیر اساسی خواهد داشت. فعلا نباید توقعات را بالا برد. در این دوران موقت بهتر است روابط اقتصادی خود را با كشور‌هایی كه با ما همراهی كردند تقویت كنیم و نباید دنبال برگرداندن غربی‌ها باشیم. آنها خودشان در شرایط سخت به ما پشت كردند و خودشان هم وقتی تحریم‌ها برداشته شود با التماس برمی‌گردند.

البته خوب است از این فرصت استفاده شود و بین آنها شكاف ایجاد شود كه تا حدی شده ولی بیشتر از این، جای كار دارد. در مجموع هم تغییر فضای بین‌المللی به همراه ثبات در تصمیم‌گیری‌ها فضای داخلی را به ویژه در پهنه اقتصادی آرام كرده و به مردم امید داده است. اگر همین روند حفظ شود چشم‌انداز خوبی در پیش‌رو است.

چشم‌انداز شما از آینده گفت‌وگوهای مستقیم ایران و امریكا و میزان امیدواری به آن چیست؟
امریكایی‌ها فعلا باید در موضوع هسته‌یی حسن‌نیت‌شان را اثبات كنند. هرگونه بحث و پیش‌بینی نسبت به آینده روابط، قبل از حل مساله هسته‌یی زودرس و به نظر بنده مضر است.
 اخبار سیاسی -  اعتماد
 

ولادیمیر پوتین اعلام کرد: توافق آتش بس در اوکراین

ولادیمیر پوتین در نشست خبری پس از پایان مذاکرات فشرده در حاشیه اجلاس مینسک افزود: به اعتقاد من، ما درباره مسایل زیادی توافق کردیم. اول اینکه ما توافق کردیم آتش بس از نیمه شب پانزده فوریه آغاز شود. خارج کردن سلاح های سنگین از مناطق درگیری در اوکراین و خط تماس تعیین شده در توافقنامه مینسک در تاریخ نوزدهم ماه سپتامبر گذشته از جمله این توافقهاست.

پوتین گفت: ما از دو طرف دعوت می کنیم از خود خویشتنداری نشان دهند و هر کاری می توانند برای عقب نشینی نیروها به ویژه سلاح های سنگین برای جلوگیری از خونریزی انجام دهند.

وی خاطر نشان کرد: در پاسخ به این سوال که چرا روند هماهنگی مدت زیادی طول کشید باید بگویم، متاسفانه دولت کی یف گفتگوی مستقیم با نمایندگان دو جمهوری دونتسک و لوگانسک را رد می کند. با اینکه کی یف حاضر نیست این دو جمهوری را به رسمیت بشناسد، در نظر گرفتن شرایط واقعی ضروری است. اگر همه طرف ها خواهان دستیابی به توافقی برای روابط بلندمدت هستند، گفتگوی مستقیم بین دو طرف ضروری است. 

اخبار بین الملل - انتخاب