اخبار
2 دقیقه پیش | عکس: استهلال ماه مبارک رمضانهمزمان با آغاز ماه مبارک رمضان جمعی از کارشناسان حوزه نجوم همراه با نماینده دفتر استهلال مقام معظم رهبری عصر دوشنبه هفدهم خرداد برای رصد هلال شب اول ماه مبارک رمضان بوسیله ... |
2 دقیقه پیش | تا 20 سال آینده 16 میلیون بیکار داریموزیر کشور گفت: در نظام اداری فعلی که میتواند در ۱۰ روز کاری را انجام دهد، در ۱۰۰ روز انجام میشود و روند طولانی دارد که باید این روند اصلاح شود. خبرگزاری تسنیم: عبدالرضا ... |
میزان تمایل به داشتن فرزند در بین زنان ایرانی
با وجود همه نگرانیهایی كه طی سالهای اخیر در مورد تمایل اندك نسل جوان به فرزندآوری مطرح شده است، نتایج یك تحقیق میدانی نشان میدهد فرزندآوری همچنان برای نسل جوان و نسلهای پیش از آن دارای ارزش است.
بر اساس این پژوهش میدانی، نسل جوان اگرچه فرزندآوری را در بسیاری مواقع باعث افزایش بار مالی و فشار روحی و روانی بر والدین میداند اما همچنان به ارزش عاطفی فرزند و فرزندآوری اذعان و تمایل به داشتن فرزند دارد. با این وجود مقایسه سه گروه از زنان نشان میدهد، آنچه طی بررسی سه نسل زنان، روند كاهشی داشته است، ارزش اقتصادی فرزندآوری است؛ از همین رو این بررسی نشان میدهد بیشتر خانوادهها در شرایط فعلی تمایل به داشتن دو فرزند و نه بیشتر دارند.
دكتر حجیه بیبی رازقی نصرآباد، عضو هیات علمی موسسه مطالعات و پژوهشهای جمعیتی آسیا و اقیانوسیه در طرح پژوهشی با عنوان «بررسی رفتارهای ازدواج و باروری با تاكید بر استان سمنان» كه در پاییز سال 1391 با حمایت مالی موسسه مطالعات و پژوهشهای جمعیتی آسیا اقیانوسیه انجام شده و بخشی از نتایج آن در هفتمین همایش ملی انجمن جمعیتشناسی ایران در روزهای 31 اردیبهشت و اول خرداد 93 در دانشگاه تهران ارائه شد به تاثیر شرایط متفاوت زندگی نسلهای مختلف زنان روی نگرش به فرزندآوری پرداخته است.
دادههای این بررسی كه حاصل یك مطالعه پیمایشی- مقطعی است و با استفاده از پرسشنامه روی 405 زن ازدواج كرده ساكن استان سمنان گردآوری شده، نشان میدهد اگرچه چیزی حدود 24درصد زنان نسل جوان فرزندان را باعث فشار مالی و بیش از 53 درصد باعث فشار روانی بر خانواده میدانند اما در مقابل 56 درصد همین نسل جوان فرزندان را باعث پیوستگی و تداوم خانواده و تقویت پیوند زن و شوهر میدانند. با این وجود 9/89 درصد از نسل جوان در این نمونه معتقد بودند فرزندان والدین را از انجام كارهایی كه دوست دارند منجمله شغل و تحصیل و سایر علایق بازمیدارند.
در این تحقیق، تغییر ارزشها و تمایلات باروری در پرتو تغییرات جامعه ایران در چند دهه اخیر در بین زنان نسلهای متفاوت بررسی شده است. زنان زیر 30 سال به عنوان نسل جوان، زنان 40-30 سال به عنوان میانسال جوان و زنان 50-40 سال به عنوان میانسال ارشد در نظر گرفته شد. نویسنده در این تحقیق معتقد است مطالعه تغییر ارزشها، نگرشهای مربوط به فرزندآوری، از آن رو مهم است كه روند تغییرات باروری بستگی به چگونگی و نوع تغییر این فرآیند دارد. بر اساس یافتههای این تحقیق، علاوه بر تفاوتهای نسلی در مشخصههایی نظیر سطح تحصیلات و وضعیت شغلی در رفتارها و تمایلات باروری سه نسل نیز تفاوت وجود دارد. درصد بالای ازدواج خویشاوندی، ارزش بالای فرزندآوری به جهت منافع اقتصادی و حمایتی از ویژگیهای نسل میانسال ارشد است. در مقابل تاخیر در ازدواج، كاهش ازدواج خویشاوندی، تاخیر در تولد اول و نگرش منفی به ارزش اقتصادی فرزندان از ویژگیهای نسل جوان است.
دو فرزندی بعد ایدهآل خانوادهها
براساس نتایج این تحقیق در كنار تفاوتهای بین نسلی وجوه اشتراكی نیز در زمینه تعداد ایدهآل فرزندان وجود دارد. در هر سه نسل دو فرزندی به عنوان بعد ایدهآل مطرح شد و یك همگرایی در جهت كاهش بعد مطلوب فرزندآوری به دو فرزند وجود دارد. همچنین ارزش رتبههای بالا (فرزند سوم و به ویژه فرزند چهارم) در هر سه نسل، كاهش شدیدی یافته است.
در این تحقیق بررسی متغیر ارزش فرزند در قالب 10 گویه كه به پاسخگویان ارائه شده، مورد سنجش قرار گرفته است. این گویهها درون پنج مقوله قرار گرفته است. مقوله منافع اقتصادی، پیوستگی و تداوم خانواده و تقویت روابط بین فرزندان به ارزشهای مثبت فرزندآوری و مقوله هزینه اقتصادی، هزینه عاطفی و هزینه فرصت از دست رفته، بیشتر به هزینههای فرزندان توجه دارند.
نسل جوان كه متولدین سالهای 1360 به بعد هستند تحصیلات دانشگاهی دارند، در بازار كار حضور دارند، به شبكههای اطلاعاتی متنوعی دسترسی دارند و در معرض ایدهها و اشكال جدید خانواده قرار دارند، كمتر به ارزش اقتصادی، حمایتی، پیوستگی و تداوم خانواده میاندیشند، برعكس توجه زیادی به هزینههای فرزندان دارند. همچنین فرزند زیاد را مانع دستیابی زنان به فرصتهای اجتماعی بیشتر تلقی میكنند. در مقابل به ارزش عاطفی و فواید روانی فرزندان توجه دارند و فرزندان را منشا عشق و محبت و سرور درون زندگی میدانند.
نسل میانسال ارشد متولدین دهه 40 هستند. این افراد در شرایطی فرآیند اجتماعی شدن خود را طی كردهاند كه تحت تاثیر برنامه اصلاحات ارضی، فرزندان به مثابه كالای تولیدی و اقتصادی اهمیت داشت. نسل میانسال ارشد زمانی كه به مرحله فرزندآوری و ازدواج رسیدند، تاكید زیادی بر ارزشهای خانوادگی و فرزندآوری با تكیه بر باورهای دینی و مذهبی میشد. فرزندآوری برای این نسل به دلیل ارزش اقتصادی، حمایتی و پیوستگی خانواده اهمیت دارد. این نسل باروری بالاتری نسبت به نسلهای بعدی دارد و در فاصله زمانی كمتری فرزندآوری خود را آغاز میكند.
هر سه نسل به هزینههای مالی كه فرزندان برای خانواده به وجود میآورند اذعان داشتند. به نظر میرسد، هر سه نسل درك نسبتا یكسانی از هزینههای فرزندان داشتند. به باور نویسندگان مقاله عنصر تجربه زندگی در این زمینه اهمیت دارد. تجربه، به نسل جوان و نسلهای قدیمیتر نشان داده تربیت فرزندان نیاز به صرف هزینههای مادی فراوان دارد.
ارزش اقتصادی فرزندآوری رو به كاهش است
در این تحقیق میانگین شاخص ارزش فرزند برای هر نسل برآورد شده است. این شاخص در دامنه 10 تا 40 نوسان دارد. نمرات 19-10 به عنوان ارزش كم، 29-20 به عنوان ارزش متوسط و 40-30 در حد قوی در نظر گرفته شده است. بررسی تغییرات ارزش فرزند طی سه نسل زنان در استان سمنان نشان میدهد كه میانگین شاخص نسل میانسال ارشد 48/30 است و ارزش زیاد به فرزندان میدهند و داشتن فرزند را به جهت حمایت در سنین پیری، تداوم خانواده و پایداری ازدواج ترجیح میدهند.
در میان نسل میانسال جوان میانگین شاخص 49/25 است و به عبارتی میتوان گفت در این نسل، ارزش فرزندان در حد متوسط است. نمره شاخص نسل جوان 44/20 است كه بیانگر این است كه فرزندان برای این نسل نیز ارزش متوسطی دارند. این موضوع نكته مهمی است چرا كه اگر چه ارزش فرزند در بین نسلها روند كاهشی را نشان میدهد، با این حال فرزندان در هر سه نسل دارای ارزش هستند و اهمیت زیادی دارند. هیچ كدام از نسلها ارزش كم به فرزندآوری نداده و این یافته حاكی از این است كه خانواده و فرزندآوری همچنان در بین پاسخگویان ارزشمند است.
رازقی نصرآباد محقق این پیمایش در مورد نتایج این تحقیق به «اعتماد» میگوید: در مجموع نتایج مطالعه گویای این است كه ملازم با تغییرات اجتماعی، تغییرات محسوسی در زمینه تمایلات فرزندآوری در سه نسل پدید آمده است. با این حال باید توجه داشت كه نسل جوان نیز كه بیش از هر نسل دیگر ارزشها و رفتارهای مدرن فرزندآوری را تولید میكند، اهمیت زیادی به فرزندآوری و تشكیل خانواده میدهد و چون به ارزش عاطفی فرزندان اهمیت میدهد بنابراین فرزندآوری یكی از اهداف نسل جوان است.
ویدیو مرتبط :
دکتر هلاکویی - تمایل به نداشتن فرزند آسیب است
خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :
تمایل زنان ایرانی به همسر خارجی
روزنامه قانون نوشت: «در حالی که شرایط ازدواج جوانان در ایران روز به روز سختتر شده و بهتبع آن سن ازدواج رو به افزایش است، آمارهای رسمی میگوید که با وجود کاهش آمارهای ازدواج داخلی، ازدواج دختران ایرانی با اتباع غیرایرانی 26 درصد افزایش پیدا کرده است.»
آنگونه که از شواهد بر میآید، گویا دختران ایرانی میل زیادی به ازدواج با اتباع غیر ایرانی پیدا کردهاند و مرد زندگی آینده خود را از میان مردان غیر ایرانی انتخاب میکنند.
آمارهایی که مدیرکل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی سازمان ثبت احوال داده حکایت از آن دارد که در 9 ماهه امسال 615 مورد ازدواج زنان ایرانی با مردان اتباع غیرایرانی در پایگاه اطلاعات جمعیتی سازمان ثبت احوال ثبت شده و این در حالی است که تعداد این نوع ازدواجها در مدت مشابه در سال گذشته 487 مورد بوده و این مهم رشد 26.3 درصدی این آمار را نشان میدهد. اینکه چگونه آمار ازدواج دختران ایرانی با مردان خارجی! افزایش یافته و این مسأله چه تبعاتی را میتواند در پی داشته باشد موضوع گزارشی است که در ادامه میخوانید:
آمارها از ازدواج خارجی چه میگوید؟
بر اساس آمار سازمان ثبت احوال، در 9 ماهه سال جاری 538 هزار و 776 ازدواج ثبت شده است که هم زن و هم مرد ایرانی بودند. همچنین آمار ازدواج مردان اتباع غیرایرانی با زنان ایرانی یک در هزار در مقابل کل آمار ثبت شده از ازدواج در سال جاری است. از سویی، در زمان ازدواج میانگین سنی مردان اتباع غیر ایرانی 38.2 سال و میانگین سنی زنان ایرانی 33.6 سال بوده است.
همچنین، بیشتر زنان ایرانی که با مردان اتباع غیرایرانی ازدواج کردهاند بیشتر بین 25 تا 29 سال سن داشتهاند که شامل 138 مورد میشود. 116 مورد نیز در فاصله سنی 30 تا 34 سال قرار دارد. از طرفی باید توجه کرد که 145 مورد از زنان ایرانی در گروه سنی 30 تا 34 سال و 136 مورد در فاصله سنی 25 تا 29 سال قرار دارند. نگاهی به ترکیب استانی ازدواج زنان ایرانی با مردان غیرایرانی نیز گویای آن است که ۹۰ مورد ازدواج زنان ایرانی با مردان اتباع غیر ایرانی در استان تهران، 48 مورد در استان خوزستان، 44 مورد در استان قم، 42 مورد در استان آذربایجان غربی و 36 مورد در استان خراسان رضوی ثبت شده است.
مردان ایرانی هم بیمیل نیستند!
همزمان با اینکه ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی در سال جاری افزایش داشته، مردان ایرانی نیز تقریباً پا به پای زنان ایرانی پیش رفتهاند و آمار ازدواجشان با زنان خارجی افزایش پیدا کرده است. چنانکه در 9 ماهه اول سال جاری 560 مورد از این ازدواجها به ثبت رسیده است اما در سال گذشته این آمار 453 مورد بود که نشاندهنده رشد 23.6 درصدی ازدواج مردان ایرانی با زنان اتباع غیر ایرانی است. میانگین سنی مردان ایرانی 33.5 و میانگین سنی زنان اتباع غیر ایرانی 27.7 بوده است.
چرایی انتخاب شوهر خارجی از سوی دختران ایرانی
اینکه چرا گروهی از زنان و دختران ایرانی، مرد خارجی را برای ساختن آیندهشان به مرد ایرانی ترجیح میدهند، تابع عوامل مختلفی است که به نظر، شرایط بهتر اقتصادی، حضور در کشورهای دیگر به خصوص زندگی در اروپا، استفاده ابزاری از مرد خارجی برای اقامت در کشورهای دیگر، دست یافتن به آرزوهای جوانی در زندگی با مرد خارجی و... از جمله آنهاست. این در شرایطی است که عمدتا پس از ازدواج زنان با مردان خارجی، خلاف تصورات پیش از ازدواج رقم خورده و مشکلات خاصی نیز برای زنان ایرانی پیش میآید. به خصوص آنکه بخش زیادی از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی به حوزه مردان افغان بر میگردد. از دیگر سو، تبعات ویژهای نیز دختران ایرانی را در ازدواج با مرد خارجی تهدید میکند از آن جمله میتوان به بلاتکلیفی فرزندان حاصل از این ازدواجها اشاره کرد.
میان رواج پدیده ازدواج زنان ایرانی با اتباع بیگانه و احتمال افزایش افراد فاقد هویت، اسناد سجلی رابطه معناداری وجود دارد، به طوری که هرچه این پدیده یعنی ازدواج زنان ایرانی با اتباع بیگانه افزایش یابد، تعداد افراد فاقد هویت و اسناد سجلی نیز به مراتب افزایش مییابد. هرگونه ازدواج و ثبت ازدواج با مهاجران غیرمجاز غیرقانونی است زیرا بخشی از این ازدواجها با انگیزههای سودجویی و اخذ اقامت با استفاده از ناآگاهی زنان ایرانی صورت میگیرد.
به گفته کارشناسان، زنان ایرانی از طریق ازدواج با اتباع خارجی که 80 درصد آنها افغانی هستند، بدون ثبت قانونی یا حتی رسمی، دچار آسیبهای روحی و روانی بسیاری میشوند. بهعنوان مثال با تداوم بازگشت اتباع کشورهای افغانستان و عراق به کشورشان، تشدید وضعیت مبهم زنان به طوری که همراه شوهرشان و رفتن به مقصد آنها وضعیت حقوقی روشنی نخواهند داشت و ماندن در ایران و ترک از طرف شوهرانشان از طرف دیگر مشکلات عدیدهای برای آنان بهوجود میآورد.
این زنان پس از مدتی دچار اختلالات روحی و روانی میشوند و بهداشت روانی آنها به خطر میافتد، آنان به یکباره خود را تنها میبینند، با تجمیع این شرایط ناگوار دچار انواع افسردگیها، کاهش اعتماد به نفس، اعتیاد به مواد مخدر و الکل، مشاجرات خانوادگی و غیره میشوند.
زنان، مراقب ازدواج با اتباع افغان باشند
جامعهشناسان هشدار میدهند از نظر تابعیت، حداکثر مردان خارجی ازدواج کرده با زنان ایرانی را مردان تبعه افغانستان و سپس اتباع عراقی تشکیل میدهند. آنان بر این باورند که وجود بحرانهای اجتماعی و سیاسی در این کشورها و بازبودن درهای کشور روی مهاجران و آوارگان از عوامل عمده مهاجرت وسیع و گسترده این افراد به کشورمان بوده که متاسفانه به علت تداوم بحران در کشورهای مبدا، فراهمبودن شرایط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در ایران، حضور مهاجران در کشور تداوم پیدا کرده و زنان ایرانی به گمان رسیدن به آرزوهای واهی، تن به ازدواج با این افراد میدهند.
این در حالی است که همسران خارجی زنان به منظور رفت و آمد به کشورشان عمدتا از طریق مرزهای زمینی اقدام میکنند، اعلام میکنند که برای تردد خود دچار مشکلات زیادی نیستند که این بیانگر عدم وجود، یا عدم اعمال قوانین سخت و دقیق در کنترل ورود و خروج از مرزهاست و این مسأله خود منشأ پیامدهای زیادی از جمله افزایش ازدواجهای غیرقانونی و افزایش تعداد فرزندان بیسرپرست، فاقد اسناد هویتی و غیره است.
به گفته مدیران سازمان ثبت احوال، ازدواج زنان ایرانی با تبعه خارجی بدون رعایت ماده 1060 قانون مدنی و اخذ پروانه زناشویی ممنوع بوده و ثبت ازدواج برای زوجین و فرزندان آنان آثار حقوقی، مالی و اجتماعی به همراه دارد. به همین دلیل است قانونگذار بر ثبت ازدواج تاکید کرده و حتی در قانون مجازات اسلامی برای عدم ثبت ازدواج دایم مجازات در نظر گرفته شده است. در صورت عدم ثبت ازدواج و بروز اختلاف، معمولا زنان از لحاظ نفقه، مهریه، ارث و نسب فرزندان با مشکلات زیادی مواجه میشوند.
از آنجایی که در ازدواج زنان ایرانی با اتباع خارجی، یک طرف عقد، خارجی است ثبت ازدواج آنان برای دفاع از حقوق زن ایرانی بسیار مهم و ضروری است. زنان ایرانی برای ازدواج با اتباع خارجی باید پروانه زناشویی دریافت کنند، پروانه زناشویی در داخل ایران را مقامات وزارت کشور (استانداریها) و در خارج از کشور را روسای نمایندگیهای جمهوری اسلامی ایران صادر میکنند.
اگر بانوان ایرانی بدون رعایت قوانین، مقررات مربوطه و مشاورههای حقوقی اقدام به ازدواج با اتباع بیگانه کنند، برخی مشکلات حقوقی از جمله نبود ضمانت اجرای قانونی و رسمی تعهدات برای پایبندی زوج به ادامه زندگی و نیز بلاتکلیفی وضع هویتی فرزندان آنان به وجود خواهد آمد، چراکه در قوانین فعلی یکی از شروط اصلی دریافت شناسنامه برای فرزندان متولد از مادران ایرانی و پدران خارجی، ثبت ازدواج والدین آنهاست.
اخبار اجتماعی - قانون