معانی پشت پرده سفر ظریف به لبنان

سایت تحلیلی المانیتور در مطلبی به بررسی سفر اخیر محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران به بیروت پرداخته و ضمن تحلیل دیدارهای انجام شده در این سفر، به نقل از یک دیپلمات ایرانی نکات دیگری را نیز درباره این موضوع بیان کرده است.

معانی پشت پرده سفر اخیر ظریف به لبنان از دید «المانیتور»

سایت تحلیلی المانیتور در مطلبی به بررسی سفر اخیر محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران به بیروت پرداخته و ضمن تحلیل دیدارهای انجام شده در این سفر، به نقل از یک دیپلمات ایرانی نکات دیگری را نیز درباره این موضوع بیان کرده است.

در این مطلب آمده است:

اگرچه سفر محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران به بیروت در تاریخ 11 و 12 اوت کوتاه بود، تحلیلگران همچنان مشغول بررسی معنا و پیام های مستتر در این سفر هستند. با توجهی به نقشی که ظریف در دستیابی به توافق هسته ای میان ایران و گروه 1+5 ایفا کرد، وی دیگر یک مهمان عادی برای دیگر کشورها به شمار نمی رود. ایران نیز پس از حصول توافق هسته ای که سبب اضافه شدن یک جنبه منطقه ای و بین المللی مهم به رویکردهایش شد، دیگر یک کشور خاورمیانه ای عادی محسوب نمی شود.

ظریف در جریان 24 ساعت حضور خود در بیروت، با تمام سلام، نخست وزیر، نبیه بری، رئیس پارلمان، جبران باسیل، وزیر خارجه، سمیر مقبل، وزیر دفاع و همچنین هیئتی از نمایندگان گروه های فلسطینی مستقر در لبنان دیدار کرد. به همه این ها باید دیدار مرسوم مقامات ایرانی در لبنان، یعنی دیدار با سید حسن نصرالله، دبیرکل جنبش حزب الله را نیز اضافه کرد. این دیدار که معمولاً از پوشش رسانه ای چندانی برخوردار نمی شود، شب ها انجام می گیرد و همیشه علنی شدن آن از طریق بیانیه ای منتشره از سوی حزب الله و تصاویری است که تنها در رسانه های وابسته به این جنبش منتشر می شود.

المانیتور از یک دیپلمات ارشد ایرانی که ظریف را در چندین مورد از دیدارهایش در لبنان همراهی کرده، درباره دلیل واقعی انجام این دیدار در شرایط کنونی سوال کرده است. این دیپلمات که نخواسته نامش فاش شود، اشاره کرده که سفر ظریف به بیروت، به عنوان بخشی از سفر منطقه ای وی برنامه ریزی شده بود. قرار بود که این سفر از آنکارا شروع شده و سپس بیروت و دمشق را شامل شود. با این حال، سفر اول (ترکیه) به دلیل کمبود وقت به تعویق افتاد و ظریف بلافاصله عازم لبنان شد.

این دیپلمات ایرانی اشاره می کند که هدف علنی و رسمی این سفر، ارائه رسمی طرح ایران درباره بحران سوریه به مقامات سوریه و همچنین آگاه کردن مقامات ترکیه از محتوای این طرح و بحث در این زمینه با آنان بوده است؛ زیرا ترکیه به شدت در جریان جنگ سوریه حضور دارد.

طرح ابتکاری ایران در قبال سوریه را می توان در چهار بند خلاصه کرد: اجرای فوری آتش بس؛ برقراری یک دولت وحدت ملی؛ بازنویسی قانون اساسی سوریه به نحوی که دربردارنده تضمین هایی برای گروه های قومی و فرقه های مختلف باشد؛ و برگزاری انتخابات تحت نظارت بین المللی.

همان دیپلمات ایرانی می افزاید یکی از اهداف سفر منطقه ای ظریف، نشان دادن دیدگاه های ایران در قبال روابط با کشورهای غربی در دوره پس از توافق هسته ای و همچنین رویکرد کشور نسبت به پیامدهای تحول مثبت هسته ای برای منطقه و همچنین روابط ایران با کشورهای عضو گروه 1+5 بوده است.

در عین حال، این دیپلمات می گوید سفر ظریف به لبنان دربردارنده یک پیام دو وجهی نیز بوده است: وجه نخست، تأکید بر تمایل ایران برای برقراری ثبات در لبنان و وجه دوم، تأکید بر حمایت ایران از دوستان و متحدان خود در این کشور.

دیپلمات مذکور اشاره می کند که پیشتر، برخی چنین بیان می کردند که نزدیکی روابط ایران و غرب پس از حصول توافق هسته ای، به فاصله گرفتن تدریجی ایران از دوستان سنتی خود در منطقه و جهان منجر خواهد شد. هدف از سفر ظریف، پاسخ دادن به این ادعاها و تأکید بر این امر بود که ایران همچنان بر مواضع و اصول خود پایبند است و این اصول و مواضع با دوره پیش از توافق هسته ای تفاوتی ندارد.

باید اشاره کرد که دیدارهای انجام شده توسط ظریف در بیروت نیز تصادفی نبود. افزون بر دیدارهای رسمی و مبتنی بر پروتکل های دیپلماتیک، دستگاه دیپلماسی ایران سه دیدار دیگر را به مجموعه اضافه کرد که هریک حامل پیام هایی بود. هدف از دیدار با نصرالله، تأکید بر استمرار حمایت ایران از مقاومت بود. دیدار با هیئت فلسطینی با هدف تصریح سیاست های ایران در قبال جهان عرب و خاورمیانه و ادامه حمایت از فلسطینی ها انجام گرفت. دیدار با مقبل (وزیر دفاع لبنان) نیز نشانه ای در تأکید بر تمایل دیرپای ایران به حمایت از ارتش لبنان و تأمین اسلحه و مهمات مورد نیاز این ارتش بود.

دیپلمات ایرانی اشاره می کند که سفر ظریف به بیروت در شرایطی حساس انجام گرفته است: لبنان دستخوش مجموعه ای از بحران ها، از جمله خلأ ریاست جمهوری، ناکارآمدی پارلمان و ضعف دولت است. در همین حال، صف بندی هایی در منطقه در حال شکل گیری است و مجموعه ای از تماس ها و ارتباطات نیز در عرصه بین المللی برقرار شده که می تواند بر اوضاع لبنان تأثیر بگذارد.

به این ترتیب، ایران تمایل داشته پیام دو وجهی خود را – به ویژه در شرایط کنونی – به همه طرف های لبنانی منتقل کند تا به آن ها نشان دهد که مایل به برقراری ثبات در لبنان است و به تلاش های خود برای جلوگیری از وخیم تر شدن اوضاع در بیروت و حل بحران های جاری ادامه می دهد.

به عقیده ایران، راه حل بحران لبنان تنها از طریق اراده مردم این کشور قابل حصول است و هیچ قدرت خارجی نمی تواند در موضوع لبنان، به ایران فشار وارد کند. از سوی دیگر، هیچ طرف بین المللی نیز نمی تواند از ایران بخواهد که بر دوستان خود در لبنان فشار وارد کند. به نظر می رسد موضع ایران، موضعی متوازن است انتظار می رود طی هفته های جاری شکل مشخص تری نیز به خود بگیرد.

اخبار سیاست خارجی - تابناک