ماهیگیری ترك‌ها از آب گل‌آلود

 گفت‌وگو با دبیركل سابق شورای ایران و عربستان
ماهیگیری ترك‌ها از آب گل‌آلود

به گزارش «فارس»، عادل الجبیر در گفت‌وگو با خبرگزاری رویترز، در تشریح این موضوع گفت: این کشور قصد دارد کلیه خطوط پروازی بین ایران و عربستان را لغو کند. علاوه بر این عربستان کلیه روابط تجاری با ایران را قطع می‌کند. با انتشار این خبر، تنش میان دو کشور ایران و عربستان رنگ و بوی اقتصادی به خود گرفت. عربستان در اقدامی دیگر از برخی کشورهای دوست خود چون بحرین و امارات خواست روابط دیپلماتیک‌شان با ایران را قطع کنند. اگرچه هنوز درخواست عربستان از کشورهای دوست خود اقتصادی نشده اما شاید چنین درخواست‌هایی در روزهای آتی مطرح شود.

ابراهیم جمیلی، دبیرکل سابق شورای ایران و عربستان در گفت‌وگو با «شرق» معتقد است ایران به دلیل تنوع تولید، راحت‌تر می‌تواند بازار جایگزین برای محصولات خود پیدا کند. او درخصوص بحرین و امارات هم می‌گوید: ما با بحرین ارتباطات تجاری چندانی نداریم. با امارات هم گرچه تجارت بالایی داریم اما اماراتی‌ها عاقل‌تر از آن هستند که بخواهند روابط تجاری خود را، به‌خصوص در رکود فعلی اقتصاد جهانی، با ما قطع کنند. این گفت‌وگو را در ادامه بخوانید.


‌جناب آقای جمیلی، گویا در جریان تنش‌هایی که در روزهای اخیر در روابط ایران و عربستان به‌وجود آمد، عربستان در اقدامی، واردات کالای ایرانی به عربستان را ممنوع اعلام کرده است، تحلیل شما از این اتفاق و تأثیری که بر روابط تجاری ایران و عربستان دارد، چیست؟
ایران و عربستان یک بازار مکمل داشتند؛ یعنی کالاهای دو کشور، رقابتی با هم ندارند. متأسفانه شرایط فعلی به جای اینکه بازار کشورهای اسلامی را تقویت کند، باعث می‌شود کشورهای اسلامی در حوزه اقتصاد از هم دور شوند. در این بازار بیشتر عربستان تولید می‌کند تا ایران، همچنین تنوع تولیدات ایران بیشتر است و راحت‌تر می‌تواند بازار جایگزین برای محصولات خود پیدا کند. عربستان هم در صورت تمایل بسیار راحت‌تر می‌توانست از بازار ایران استفاده کند. در کل بازار ایران برای فعالان اقتصادی عربستان، جذاب‌تر از بازار عربستان برای ایران است.

‌ایران از چه نظر برای آنها جذابیت دارد؟
ما تنوع تولید داریم و عربستانی‌ها با توجه به شرایطی که دارند، دلشان می‌خواهد در ایران سرمایه‌گذاری کنند. همچنین در بحث گردشگری، در چند سال گذشته رشد داشته‌ایم که حتی باعث شد از منطقه ظهران عربستان به مشهد، پرواز مستقیم داشته باشیم. این گردشگران از ایران خوششان می‌آمد و بعد از مشهد هم برای دیدن مناظر طبیعی ایران در شمال، به این منطقه می‌رفتند. نوع زندگی ایرانی و توریسم اسلامی، بیش از گردشگری در اروپا موردتوجه توریست‌های عربستانی قرار می‌گرفت. از این گذشته، شیعیان عربستان هم ایران را دوست دارند و علاقه قلبی آنها به ایران را نمی‌توان از نظر دور داشت.

‌حجم روابط گردشگری ایران و عربستان چقدر بود؟
هر هفته دو، سه پرواز مستقیم، توسط یک ایرلاین ایرانی و ایرلاین عربستانی، بین دو کشور داشتیم و سال به سال هم این روابط گسترش پیدا می‌کرد.

‌حجم تجارت ایران با عربستان چقدر است و عمده‌ترین اقلامی که صادر یا وارد می‌شود، چیست؟
تراز تجاری ایران با عربستان مثبت است؛ در هفت‌ماهه اول ٩٤ صادرات ایران به عربستان ١١٣ میلیون دلار بوده است و آهن‌آلات، خشکبار، پسته، میوه تازه و زعفران عمده‌ترین اقلام صادراتی بوده‌اند. در همین مدت، واردات از عربستان ٣٣ میلیون دلار و عمده‌ترین اقلام وارداتی نیز پلی‌اتیلن، قوطی‌های نوشابه و درب آسان‌بازشو بوده است.

‌این کالاهای وارداتی مشابه ایرانی ندارند؟
ما در کالاهای پتروشیمی تولیدکننده هستیم اما شرکت سابیک عربستان، مقداری از نیازهایی که خودمان تولید نمی‌کنیم را تأمین می‌کند. قوطی‌های نوشابه هم برای کارخانه «رانی» وارد می‌شود. در‌‌ «آسان‌بازشو» هم همان سرپیچ قوطی‌های آب معدنی است.

‌محصولات جالبی وارد می‌شود.
البته کیفیت‌ها فرق می‌کند. نباید تعصب داشته باشیم. همین سرپیچ، به جنس خاصی نیاز دارد. ما حدود ٦٧ واحد پتروشیمی داریم و اغلب تولیداتمان هم در سطح بین‌المللی عرضه می‌شود ولی این نوع ماده را تولید نمی‌کنیم؛ بسیاری از محصولات را صادر می‌کنیم، در کنارش این ماده را نداریم و وارد می‌کنیم.

‌صادرات ایران به عربستان مستقیما انجام می‌شود یا از مبادی دیگری به عربستان صادر می‌شود؟
عمده صادرات ما غیرمستقیم است و اغلب از طریق دوبی به عربستان می‌رود اما همیشه امکان صادرات مستقیم به عربستان هم داشتیم.

‌پس چرا غیرمستقیم صادر می‌شود که قیمت تمام‌شده افزایش پیدا کند؟
کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در تجارت با هم، عوارض و تعرفه گمرکی ندارند اما تعرفه صادرات کالا از ایران به عربستان ١٢ تا ٢٠ درصد است. به همین دلیل صادرات از دوبی بدون تعرفه و راحت‌تر بوده است. اعمال تعرفه برای دیگر کشورها هم مثل همین رویه‌ای که برای ایران اعمال شده، انجام می‌شود. البته حالا ترکیه با توجه به اینکه بازار روسیه را از دست داده است، تلاش می‌کند در عربستان بازارهای جدیدی پیدا کند.

‌پس قطع رابطه اقتصادی ایران و عربستان فرصتی برای ترکیه تلقی می‌شود؟
بله، تقریبا فرصتی است که برای ترکیه به دست آمده است؛ همان‌طورکه قطع رابطه روسیه با ترکیه، فرصتی برای ایران تلقی می‌شد. البته هنوز رابطه قطع نشده و اگر قطع هم شود، باز کالاهای ایرانی به صورت غیرمستقیم به عربستان خواهند رفت. همان‌طورکه حالا هم سیب و میوه ایران از طریق دوبی و کویت به عربستان می‌رود.

‌حجم واردات ایران از عربستان توسط زائران چقدر است؟
کالاهایی که زائران می‌برند یا می‌آورند، چمدانی است و کسی نمی‌تواند آمار دقیقی از آن بدهد. اما اگر در نظر بگیریم که هر زائر ایرانی حدود هزار دلار برای حج هزینه می‌کند، با احتساب اینکه سالانه حدود ٩٠ هزار نفر برای حج تمتع و چندصد هزار نفر برای عمره می‌روند، مبلغ زیاد و قابل‌توجهی به‌دست می‌آوریم. البته فکر نمی‌کنم این بحث‌ها باعث قطع‌شدن سفر حج شود اما کاهش چشمگیری خواهد داشت.

‌سرمایه‌گذاری مشترک هم بین دو کشور انجام شده است؟
بسیار کم بوده است. سرمایه‌گذاران عربستانی در صنعت روغن خوراکی ایران، تولید آب‌میوه و همچنین در بحث هتل‌داری در مشهد سرمایه‌گذاری کرده‌اند اما ما سرمایه‌گذاری ثابت در عربستان نداشته‌ایم.

‌ایران در صنعت هتل‌داری عربستان، به‌خصوص برای مراسم حج، سرمایه‌گذاری نکرده‌ است؟
نه، هتل و خدمات موردنیاز برای حجاج کرایه می‌شود.

‌شرکت رانی که گفتید قوطی‌های موردنیازش از عربستان وارد می‌شود، نمایندگی شرکت اصلی در ایران است یا سرمایه‌گذاری شده است؟
خودشان در ایران سرمایه‌گذاری کرده‌اند و آب‌میوه تولید می‌کنند. کاری که حالا به بقیه کشورها پیشنهاد می‌کنیم بیایند و انجام ‌دهند را آنها قبلا آمده‌اند و انجام داده‌اند.

‌تنش‌های ایجادشده روی این سرمایه‌گذاری‌ها چه تأثیری می‌گذارد؟
تأثیر چندانی نخواهد داشت اما راه را برای سرمایه‌گذاری جدید سخت می‌کند و سرمایه‌گذاری جدیدی انجام نمی‌شود.

‌مسئله دیگر این است که گفته می‌شود عربستان با امارات و بحرین هم  رایزنی‌هایی دارد که روابط دیپلماتیک خود را با ایران قطع کنند. این مسئله چه اثری روی اقتصاد ایران با این کشورها دارد؟
ما با بحرین ارتباطات تجاری چندانی نداریم. با امارات هم گرچه تجارت بالایی داریم اما اماراتی‌ها عاقل‌تر از آن هستند که بخواهند روابط تجاری خود را، به‌خصوص در رکود فعلی اقتصاد جهانی، با ما قطع کنند. شاید برخی سخت‌گیری‌های موضعی را انجام دهند اما بعید است اثرگذاری چندانی داشته باشد. در کل اقتصاد، آرامش می‌خواهد نه تشنج. باید تلاش کنیم آرامش حاکم شود.

‌دفعات پیشین که روابط ایران متشنج می‌شد، مانند کشتار حجاج ایرانی در مسجدالحرام و حادثه منا، چه اتفاقی برای روابط تجاری دو کشور می‌افتاد؟
حادثه منا که چندی‌پیش روی داد و هنوز پیگیری‌ها از طریق مسئولان ادامه دارد اما در جریان آن حادثه، روابط دو کشور کاملا قطع شد.

‌حجم تجارت صفر شد؟
تقریبا رو به صفر گذاشت اما بعد از آن، ارتباطات بیشتر شد و یکی از عواملی که باعث ازسرگیری روابط شد، حرکت‌هایی بود که اتاق‌های بازرگانی انجام دادند و مثلا سفرهای تجاری با بخش خصوصی عربستان برقرار کردند. به هر حال در برخی زمان‌ها فشارهای سیاسی ایجاد می‌شود اما این فشارها مادام‌العمر نمی‌مانند.

‌یعنی تلاش اتاق‌های بازرگانی، روابط را برگرداند؟
روابط را خیلی بهتر کرد. در آن زمان ما از سوی اتاق بازرگانی زنجان، اولین نمایشگاه را بعد از ١٨ سال در ظهران عربستان برگزار کردیم. بعد از آن، ارتباطات بهتر شد. اتاق بازرگانی ایران هم اولین نمایشگاه جمهوری اسلامی را در جده برگزار کرد.

‌استقبال هم می‌شد؟
آن موقع که استقبال بسیار خوبی شد. در آن دوران حتی یک مرکز تجاری هم در جده دایر کردند که بد نبود اما بعد از چند سال جمع شد.

‌نهاد یا شخص خاصی آن مرکز تجاری را دایر کرده بود؟ چرا جمع شد؟
اتاق بازرگانی ایران این مرکز تجاری را دایر کرد اما به دلیل مشکلات اجرائی‌ای که داشت، جمع شد.

اخبار سیاست خارجی - روزنامه شرق

 

ویدیو مرتبط :
از آب گل آلود؛توله سگ گرفتن...

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

مقاومت خودروسازان در مقابل کاهش قیمت های تجاری‌ و ماهیگیری چینی‌ها از آب گل آلود

سازمان حمایت چه می کند؟

مقاومت خودروسازان در مقابل کاهش قیمت های تجاری‌ و ماهیگیری چینی‌ها از آب گل آلود

 فرآیند کاهش قیمت کارخانه‌ای خودروها و تصویب نرخ‌های جدید در حالی طولانی شده که خودروسازان همچنان در مقابل این مسئله مقاومت می‌کنند و ممکن است اعلام قیمت‌های جدید به بعد از تعطیلات عید موکول شود که با اعتراض مردم مواجه می شود.

 

به گزارش  فارس، طبق دستور رئیس جمهور، کار قیمت‌گذاری جدید خودروها باید در چارچوب دستورالعمل شورای رقابت و با تعیین قیمت‌ها توسط سازمان حمایت اجرایی شود و این در حالی است که با گذشت 13 روز از دستور رئیس جمهور برای کاهش قیمت خودرو، هنوز تصمیم مشخصی در این خصوص اتخاذ نشده و در این شرایط، خودروسازانی که تنها 5 روز پس از مصوبه دولت نسبت به افزایش قیمت‌ها اقدام کردند، تاکنون قیمت تولیداتشان را اصلاح نکرده و با ماهیگیری از آب گل‌آلود، همچنان محصولات خود را با قیمت‌های افزایش یافته و اغلب نرخ تجاری به مردم عرضه می‌کنند.

به این ترتیب خودروسازانی که تا پیش از افزایش قیمت خودرو، از نبود نقدینگی و عدم توان مالی برای خرید قطعه گلایه می‌کردند، حال با افزایش تیراژ تولید خود و فعال کردن شیفت شب تولید، در فروش نقدی خودرو با تحویل‌های 45 و 15 روزه از یکدیگر سبقت می‌گیرند.

اما در این میان، سازمان حمایت همان سیاست چند ماه پیش خود را ادامه داده و نه تنها هیچ پاسخ روشنی در مورد عرضه خودرو با قیمت‌های افزایش یافته و نرخهای تجاری به متقاضیان خرید خودرو نمی‌دهد، بلکه به رغم اصلاحیه بخشنامه دولت(الزام واریز آنلاین مبلغ فراتر از نرخ محاسباتی در فروش خودرو به حساب خزانه) از فروش خودرو با قیمت تجاری توسط خودروسازان نیز جلوگیری نمی‌کند. این در حالی است که مردم سئوالات بسیاری را در مورد قیمت‌گذاری جدید خودروها دارند و در خرید خودروی موردنظر خود با بلاتکلیفی روبرو هستند.

از سوی دیگر شورای رقابت یکشنبه نشست مهم خود را برگزار می کند تا الگوی قیمت گذاری خودرو را تعیین کند و پس از آن سازمان حمایت باید بر اساس آن قیمت های جدید را در اسرع وقت اعلام کند که ویژگی های آن عبارتند از: خداحافظی با فروش خودرو با قیمت تجاری، محاسبه قیمت ارز برای خودروسازان بر مبنای ارز مبادلاتی و تعدیل و کاهش قیمت محاسباتی خودرو به خاطر تجدید نظر در جدول آنالیز خودرو و ارایه تسهیلات بانکی و ارز مبادلاتی. 

* تحویل‌های 15 روزه برای خودروهایی که تا به حال مشکل تولید داشتند

خودروسازان این روزها در حالی عرضه تولیداتشان را افزایش داده‌اند که هر چند این اقدام جزء وظیفه اصلی آنها در تمام روزهای سال محسوب می‌شود، در این بین مشخص نیست نقدینگی لازم برای تأمین قطعه چطور در عرض چند روز فراهم شده و چطور در این مدت کوتاه، خرید قطعه با سرعتی بالا صورت گرفته و حال با جذب نیروی کار جدید، تیراژ تولید آنها افزایش یافته است.

برخی کارشناسان معتقدند وضعیت فعلی بازار خودرو نتیجه برنامه‌ریزی از پیش تعیین شده شرکت‌های خودروساز است تا نحوه تولید و عرضه خودرو را طوری جلو ببرند که عطش بازار هر روز بیشتر از روز قبل باشد و به این ترتیب، قیمت‌های دلالی و بازار مبنای قیمت‌گذاری جدید خودروها شود.

روند افزایش قیمت خودرو در بازار نیز مؤید این مسئله است، به طوری که رشد قیمت‌ها در بازار خودرو از حدود دو ماه پیش از تعیین نرخ‌های جدید کارخانه‌ای، روندی شتابان به خود گرفت تا نرخ‌های دلالی در بازار و قیمت‌های 100 درصد افزایش یافته، پایه تعیین قیمت کارخانه‌ای خودروها باشد.

* ضعف‌ خودروسازان در مدیریت بازار

به این ترتیب از ماهها پیش خودروسازان بدون اینکه مصوبه‌ای برای مدیریت بازار داشته باشند، هدایت آن را در دست گرفته و از طریق کاهش عرضه خودرو به مردم، قیمت‌ها را طوری جهت‌دهی کردند که روند افزایشی آن حفظ شود. در این شرایط غضنفری، وزیر صنعت چندین بار نسبت به این اقدام خودروسازان هشدار داد و از آنها خواست بازار را مدیرت کنند تا وزارت صنعت مجبور نباشد مانند سیب و پرتقال، برای ساماندهی بازار خودرو هم نسبت به انبار کردن آن اقدام کند.

ضعف خودروسازان در مدیریت بازار، تجربه‌ای برای دولت شد تا در این خصوص به خودروسازان اعتماد نکند و نتیجه این مسئله، دستور رئیس جمهور برای بازنگری در قیمت‌هایی بود که توسط خودروسازان تعیین شده بود. حال با وجود ضربه‌ای که توسط خودروسازان به حقوق مصرف‌کنندگان بازار انحصاری خودروهای داخلی وارد شد، اجحاف حقوق خریداران توسط شرکت‌های خودروساز همچنان ادامه دارد.

در حال حاضر شرکت ایران خودرو، پژو پارس ELX را با قیمت افزایش یافته 37 میلیون تومانی و موعد تحویل 15 روزه عرضه می‌کند و علاوه بر این، عرضه پژو 206 تیپ 5 با نرخ 36 میلیون و 600 هزار تومان و موعد تحویل 15 روزه توسط این شرکت در حال انجام است. فروش مدل‌های مختلف سمند نیز با قیمت‌های افزایش یافته و تحویل 15 روزه از سوی ایران خودرو صورت می‌گیرد.

شرکت سایپا هم در عرضه سریع محصولات خود با نرخ‌های افزایش یافته، تعلل نداشته و در حال حاضر سایپا 132 مدل SX و مدل SL پایه گازسوز، سایپا 132 مدل SX و 141 مدل SX با قیمت‌های افزایش یافته، 15 روزه به خریداران عرضه می‌شوند.

همچنین تیبا با قیمت جدید و تحویل 30 روزه به مشتریان فروخته می‌شود.

این تعجیل در فروش تنها محدود به دو شرکت بزرگ خودروساز نبوده و شرکت‌های خصوصی نیز از این روش برای عرضه محصولات خود استفاده می‌کنند.

نمونه این مسئله در عرضه ام‌وی‌ام ایکس 33 توسط شرکت مدیران خودرو دیده می‌شود که این شرکت، آن را با قیمت 63 میلیون تومان و تحویل فوری و قسطی به مشتریان عرضه کرده است، هر چند قیمت این خودرو در بازار به حدود 59 میلیون تومان رسیده و همین مسئله انگیزه خریداران را برای خرید آن از شرکت از بین برده است.

* ماهی‌گیری چینی‌ها از بازار گل‌آلود خودروی ایران

بازار گل‌آلود خودروی ایران در حالی به محلی مناسب برای سودجویی شرکت‌های داخلی خودروساز تبدیل شده که چینی‌ها نیز بیکار ننشسته و سعی دارند با عرضه خودروهای در سطح معمولی خود به این بازار، سود بالایی را کسب کنند.

طی روزهای اخیر از یک خودروی چینی با نام «آسا» توسط شرکت بهمن موتور رونمایی و اعلام شد که این خودرو با داخلی‌سازی 40 درصدی در کشور تولید و عرضه خواهد شد.

این خودرو دارای موتور 1600 سی‌سی و دنده اتوماتیک است که گفته می‌شود قیمت بالایی بران آن تعیین خواهد شد! این نرخ بالا برای یک خودروی چینی در حالی مطرح است که خودروی «جیلی» که آن هم یک محصول چینی و در رده «آسا» است با قیمت حدود 50 میلیون تومان در کشور عرضه می شود!

در این شرایط، برخی کارشناسان بازار خودرو معتقدند با این قیمتهای نجومی، خودروهای چینی انگیزه‌ای را برای خرید توسط مردم ایجاد نخواهد کرد. این مسئله در رونمایی آسا از سوی برخی مدیران صنعت خودروسازی کشور نیز مطرح شد.

وقایع بازار خودرو در حالی هر روز بیشتر و متنوع‌تر از روز قبل می‌شود که مدیریت این صنعت نیازمند شکل‌گیری یک نهاد قدرتمند و تأثیرگذار است تا به دور از هر نوع ملاحظه خاص، به بررسی همه‌جانبه مسائل صنعت خودرو، حقوق مصرف‌کنندگان و رسیدگی به اشتباه خاطیان بپردازد./فارس