ماجرای لغو کنسرت «کیهان کلهر»

روزنامه قانون: با وجود انتقادات اخیر وزیر ارشاد از ماجرای سریالی لغو کنسرت‌ها، باز هم یک کنسرت لغو شد؛ این‌بار نوبت «کیهان کلهر» بود که از اداره اماکن مجوز نگیرد!

تنها یک روز پس از آنکه وزیر ارشاد در گفت‌وگو با پایگاه اطلاع‌رسانی جماران از برخی اعمال سلیقه‌های شخصی در خصوص لغو کنسرت‌ها انتقاد کرد و گفت «به استانداران گفته‌ایم نگذارند خودسرها باعث لغو کنسرت‌ها شوند»، دامنه لغو کنسرت‌ها به کنار گوش وزیر ارشاد رسید.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه ما در وزارتخانه بر اساس دیدگاه‌ها و فتاوای امام و رهبری مجوز صادر می‌کنیم گفت: حتی در بعضی موارد که به نظر می‌رسد بر اساس نظر ایشان مشکلی ندارد، ما به خاطر برخی ملاحظات تاکنون اجازه اجرا نداده ایم اما در عین حال برخی آقایان سلیقه شخصی خودشان را دنبال می‌کنند.

این در حالی است که کیهان کلهر قرار بود 19 خردادماه بعد از مدت‌ها در ایران به روی صحنه برود اما مجوز این برنامه از طرف اداره‌ اماکن صادر نشد. نامزد چهار دوره از جایزه‌ گرمی و نوازنده‌ چیره‌دست کمانچه، جهانی‌ترین چهره‌ موسیقی ایران است که حالا بعد از چند سال محرومیت از اجرا در کشورش، نمی‌تواند به اجرای برنامه بپردازد.

او در این برنامه در نظر داشت برای اولین بار در ایران، کنسرتی همراه با «بروکلین رایدر» داشته باشد. در یک ماه و نیم گذشته نیز مقدمات چنین اجرایی فراهم شده بود.همه‌ مسائل از قبیل اخذ ویزاها، خرید بلیت‌ها و مسائل اقامت از مدت‌ها پیش تهیه شده بود اما در روزهای محدودی مانده به برگزاری این برنامه که حتی قرار بود در سالن میلاد برگزار شود، اداره‌ اماکن به دلیل آنچه «ملاحظات امنیتی» دانسته از صدور مجوز خودداری کرده است.

کیهان کلهر در این خصوص به سایت موسیقی ما می‌گوید: «کنسرت‌ها دوباره برگزار نخواهد شد. تا زمانی‌ که فرهنگ و هنر ایران گروگان زورگیری و زور‌آزمایی جناح‌های سیاسی است و خط مشی‌ مشخصی‌ برای این‌گونه فعالیت‌ها تعریف و اجرا نشده، بنده از انجام هرگونه فعالیت در ایران خودداری خواهم کرد.»

مقدمات این برنامه البته در یک سکوت کامل خبری انجام می‌شد. دلیلش نیز مشخص است؛ تا مجوز صادر نشود هیچ گروهی امکان تبلیغ کردن ندارد و این گروه نیز باید از صدور مجوز که مدت‌ها معطل نگاه داشته شده بود، آگاه می‌شد تا بعد از آن اطلاع‌رسانی کند. این در حالی است که اعضای گروه «بروکلین رایدر» اشتیاقِ بسیاری برای برگزاری این برنامه در ایران داشته و برای دریافت ویزای حضور در ایران به ایتالیا رفته بودند که با به‌وجود آمدن این مشکل‌ به آمریکا بازگشته‌اند.

به نظر می‌رسد نوازنده‌ برجسته‌ کمانچه و همچنین برگزار کنندگان این برنامه، متحمل ضررهای مادی و معنوی بسیاری شده‌اند که به طور طبیعی کسی پاسخگوی آن نیست.

این اتفاقات در حالی رخ می‌دهد که «کلهر» در این روزها، کنسرت‌های متعددی را در کشورهای گوناگون برگزار می‌کند که از جمله‌ آنان می‌توان به اجراهای مشترکش با اردال ارزنجان و همچنین شجاعت حسین‌خان اشاره کرد که در اقصی نقاط دنیا برگزار می‌شود. او با همراهی گروه «بروکلین رایدر» نیز برنامه‌های متعددی را در کشورهای مختلف اجرا کرده است. او چند آلبوم نیز به همراه این گروه به انتشار درآورده است که از جمله‌ آنان می‌توان به اثر «شهر خاموش» اشاره کرد. نخستین اجرای زنده‌ «شهر خاموش» در کارنگی هال منهتن نیویورک و با حضور نوازندگان اصلی صورت گرفت. همچنین در مینیاپولیس ایالت مینه‌سوتا، نیویورک، دانشگاه‌های شیکاگو، ویرجینیا و چند شهر دیگر آمریکا، دانشگاه هاروارد واقع در ماساچوست ، کالیفرنیا، جشنواره موسیقی ساحل لاگونا در شهرستان اورنج و بسیاری دیگر از شهرها و کشورهای دنیا اشاره کرد.

آیا دولت تلاشی برای بهبود این اوضاع ندارد؟

همین چندی پیش بود که نوربخش، مدیرعامل خانه موسیقی گفته بود لغو کنسرت‌ها در دولت یازدهم بیشتر از دولت پیشین بوده است. بنابر آمار تعداد کنسرت‌هایی که در این یک سال و نیمه دولت روحانی لغو شده‌اند، رکورد لغو در دوره ریاست‌ جمهوری هشت ساله احمدی‌نژاد را هم زده است. به گفته فعالان هنری این کنسرت‌ها نه توسط وزارت فرهنگ و ارشاد، بلکه توسط نهادهای سیاسی و مذهبی استان‌ها یا حرکت‌های خودجوش لغو شده‌اند.

از این نظر لغو کنسرت‌ها در دولت حسن روحانی به یک رکورد عجیب رسیده است. اما به راستی آیا دولت تلاشی برای بهبود اوضاع فرهنگی ندارد و یا اینکه دارد و توان اجرایی‌اش را ندارد؟ آیا موسیقی ما در این دو سال اخیر این‌قدر تغییر کرده که از شنیدن آن توسط مردم هراس داریم یا واقعیت چیز دیگری است؟

هرچند گمان می‌رفت با روی کار آمدن دولت یازدهم تا حد زیادی از شدت و میزان این رویدادها کاسته شود اما گویا تغییر دولت خودش بهانه جدیدی برای لغو کنسرت‌ها بوده است.

البته علی مرادخانی، معاون هنری وزارت ارشاد هم درباره فشار گروه‌های خودسر برای لغو کنسرت‌ها نظرات جالبی دارد و می‌گوید: «صحبت‌هایی که آقای جنتی، وزیر محترم ارشاد درباره گروه‌های خودسر فرمودند، حتما فصل‌الخطاب است. ما به عنوان دولت و سیاست‌گذار فرهنگی و مجری و ناظر، تمام تلاشمان را می‌کنیم و خواهیم کرد که تمام فعالیت‌ها را مبتنی بر قانون و اصول و آنچه که به عنوان باور در حوزه مباحث شرع باشد، انجام دهیم. امیدواریم ‌نهایت دقت را در این زمینه به گونه‌ای به کار بگیریم که هیچگونه ناهنجاری‌ای در تصمیمات نباشد. اما ممکن است در این زمینه و در این بخش افرادی باشند که این فعالیت‌ها و تصمیمات را برنتابند.»

خبرگزاری ایلنا: سخنگوی وزارت ارشاد؛ مشکلات به وجود آمده درباره لغو غیرقانونی کنسرت‌ها را حاصل نهادینه نشدن وظایف و مسئولیت‌های نهادهای مختلف عنوان کرد و لغو کنسرت کلهر را در حوزه اختیارات اداره اماکن نیروی انتظامی ندانست.
 
حسین نوش‌‌آبادی (سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی) درباره لغو غیرقانونی کنسرت‌هایی که مجوز ارشاد را دریافت کرده‌اند؛ گفت: متولی و مسئول اصلی حوزه فرهنگ و هنر، وزارت ارشاد است و این وزارتخانه است که نقش حاکمیتی دارد اما بدیهی‌ست که در برگزاری کنسرت‌های موسیقی، ارشاد نیازمند همکاری و همراهی نهادهای ذیربط است.
 
او ادامه داد: نهادهایی چون شورای تامین، استانداری و اداره اماکن که زیر نظر نیروی انتظامی است؛ باید برای برگزاری هرچه بهتر یک کنسرت با ما همکاری کنند و البته یکی از مهمترین مسائلی که آقای جنتی این روزها هم مشغول پیگیری آن است؛ بحث امضای تفاهم‌نامه با نیروی انتظامی‌ست.
 
سخنگوی ارشاد بسیاری از مشکلات به وجود آمده در برگزاری کنسرت‌ها را نگاه‌های سلیقه‌ای دانست و اظهار داشت: متاسفانه برخی حد و مرز مسئولیت و اجرا برایشان مشخص نیست؛ درنتیجه اقداماتی را انجام می‌دهند که موجب بدبینی مردم هم می‌شود.
 
نوش‌آبادی درباره همکاری ارشاد و نیروی انتظامی نیز عنوان کرد: ما به نیروی انتظامی به عنوان نهادی امنیتی و همچنین نهادی قضایی نیازمندیم و به آن‌ها احترام می‌گذاریم. اما گاهی این سوال به وجود می‌آید که آیا آنها مسئول لغو یا صدور مجوز هستند که باید بگویم خیر؛ به هیچ وجه آن‌ها چنین مسئولیتی ندارند. وظیفه نیروی انتظامی تامین امنیت اماکن است و مسئولیت مجوز کنسرت با آن‌ها نیست. ما ضمن اینکه از همکاری و زحمات نیروی انتظامی بسیار ممنون هستیم؛ امیدواریم که همکاری‌های خود را صمیمانه‌تر انجام دهند تا مسائل موجب بدبینی مردم نشود. باز هم تاکید می‌کنم که نیروی انتظامی هیچ مسئولیتی در قبال صدور، تایید و یا لغو مجوزها ندارد و صرفا قرار است برای برگزاری بهینه کنسرت در شرایط امن به ما کمک کنند.
 
وی افزود: کار اجرایی اداره اماکن تنها درمورد ایجاد امنیت در فضای برگزاری کنسرت است البته ما خوشحال می‌شویم که پیشنهادات آن‌ها را در برگزاری کنسرت‌ها دریافت می‌کنیم. ما نیازمند نیروی انتظامی هستیم اما به واقع انتظار داریم که کارهایشان راهگشا و توام با انجام تعهد باشد.
 
او ضمن تاکید بر اینکه هیچگاه ارشاد امنیت کشور را به خطر نمی‌اندازد؛ گفت: ارشاد امیدوار است که تمامی نهادهای ذیربط به وظایف خود عمل کنند. مطمئن باشید که در برگزاری یک کنسرت و صدور مجوز آن؛ تمامی جوانب مورد بررسی قرار می‌گیرد و ما هیچگاه حاضر نیستیم که برای برگزاری یک کنسرت، امنیت کشور را به خطر بیاندازیم.
 
نوش‌آبادی درباره لغو کنسرت کیهان کلهر هنرمند صاحب نام کشور، توسط اداره اماکن؛ توضیح داد: وقتی مجوز یک کنسرت توسط ارشاد صادر می‌شود؛ زمان و مکان برگزاری آن برعهده نهادهای ذیربط است و در بحث‌های اماکن و امنیتی، دخالت مستقیم نمی‌کنیم اما وقتی محل برگزاری یک کنسرت مشخص است و آن محل جزو مکان‌های تایید شده‌ای مثل تالار وزارت کشور یا برج میلاد و بسیاری جاهای دیگر که پیشتر هم برنامه‌های هنری برگزار شده و امنیت آن کامل است؛ طبیعی‌ست که اماکن نیازی به پیگیری خاصی ندارد.
 
او ادامه داد: برج میلاد مکانی تعریف شده و فرهنگی هنری‌ست و نیروی انتظامی هم بر حسب وظیفه‌ای که دارد باید امنیت آن مکان را تامین کند در نتیجه آنجا مشکل امنیتی ندارد که نیروی انتظامی بخواهد کنسرت را لغو کند. وقتی اماکن علت لغو کنسرت را مسائل امنیتی عنوان می‌کند؛ یا مسئله مکان برگزاری است و یا هویت شخص هنرمند است. درباره مکان برگزاری؛ بدیهی‌ست که آن‌ها باید با ادله محکم و مشخص  ما را متقاعد کنند که مکان برگزاری کنسرت مشکل امنیتی دارد؛ اگر هم مسئله امنیتی با هویت شخص باشد؛ وظیفه آن به عهده نهادهای دیگر است و به اداره اماکن نیروی انتظامی مربوط نمی‌شود.
 
سخنگوی ارشاد ضمن اظهار بی‌اطلاعی از علت مخالفت اماکن با برگزاری کنسرت کیهان کلهر؛ گفت: وزارت ارشاد درباره محتوای کنسرت نظر می‌دهد، سایر دستگاه‌های شرایط عمومی فرد را می‌سنجند اما نیروی انتظامی وظیفه تامینی دارد و درباره امنیت مکان برگزاری کنسرت اظهارنظر می‌کند. ما خبر نداریم که نیروی انتظامی با شخص آقای کلهر مشکل دارد یا مکان برگزاری کنسرت! اگر مسئله شخص ایشان و صلاحیت‌های فردیشان باشد که طبیعتا وظیفه آن به عهده نیروی انتظامی نیست اما اگر بحث محیط کنسرت است؛ که باید شواهدی ارائه کنند که وزارت ارشاد هم متقاعد شود محیط مناسب نیست و مطمئن باشید که خود ما هم برنامه را به جای دیگری منتقل می‌کنیم اما اگر دلیلی برای اینکار وجود نداشته باشد؛ مطمئن باشید چنین برخوردهای هزینه‌‌هایی را در پی خواهد داشت.
 
نوش‌آبادی در نهایت مشکلاتی که درباره لغو غیرقانونی کنسرت‌ها به وجود می‌آید را حاصل نهادینه نشدن وظایف دستگاه‌های مختلف دانست و بیان کرد: متاسفانه تا زمانی که نقش و مسئولیت هر نهادی مشخص نشود؛ ما شاهد این برخوردها و مشکلات هستیم و امیدواریم هر نهاد، دستگاه و ارگانی وظایف ذاتی خودشان را انجام دهد و در کار وظایف دیگر نهادها مداخله نکنند تا شاهد این مشکلات نباشیم