لبخند و شمشیر در روابط ایران و آمریكا

حشمت ا... فلاحت‌پیشه، نماینده اسبق مجلس در روزنامه آرمان نوشت: انتخابات ریاست‌جمهوری آمریكا، یك تحول اساسی در دنیا به حساب می‌آید، زیرا به طور معمول در دنیا، نوع تحولاتی كه در آمریكا صورت می‌گیرد، آثار خودش را در سایر كشورهای دنیا هم می‌گذارد.

 دلیلش هم این است كه آمریكا مداخله‌كننده‌ترین كشور امروز دنیاست. لذا به طور معمول، نوع رقابت‌های انتخاباتی در این كشور هم به محل تحلیل در نقاط دیگر جهان تبدیل می‌شود. در موضوع خاص ایران، واقعیات ثابتی وجود دارد كه باید به این واقعیات ثابت توجه داشته باشیم. جمهوری اسلامی ایران با آمریكا در شرایط دشمنی به سر می‌برند و این دشمنی از زمان كارتر كه همزمان با ریاست‌جمهوری ایشان بود، ادامه داشته و هنوز هم ادامه دارد.

برای نخستین‌بار بعد از برجام بود كه تا حد بسیار محدودی تنش‌زدایی در روابط ایران و آمریكا صورت گرفت كه آن هم با خلف‌وعده و عهدشكنی قابل پیش‌بینی از طرف آمریكا همراه شد كه باز هم می‌توان گفت فضای تنش بیشتری در این رابطه شكل گرفت. شاید نوع تغییرات سیاسی در داخل آمریكا برای خیلی از كشورها آثار مثبت یا منفی داشته باشد ولی درباره ایران به اعتقاد بنده نباید روی كار آمدن شخص یا جریانی یا حزب خاصی آثار جدی در روابط ایران و آمریكا داشته باشد.

چون هم یكسری دشمنی‌های ثابت بین ایران و آمریكا در طول تاریخ شكل گرفته و هم یكسری خطوط خاص دایم و هم به ویژه زاویه‌های به‌شدت فربه‌‌شده‌ای كه در طول تاریخ شكل گرفته كه این زاویه‌ها همواره در جایگاه دشمنی با ایران بوده و نگذاشتند كه مناسبات بین ایران و آمریكا وارد فضای تنش‌زدایی شود. شاید تا زمان جنگ به طور مشخص آمریكایی‌ها در طرف دشمنی با ایران بودند.

 از زمانی كه انتخابات بوش پدر شكل گرفت، دیدیم كه خیلی‌ها پیش‌بینی برعكس می‌كردند، باز دیدیم كه در زمان بوش پدر روابط دوباره منفی شد. بعد از آن خیلی‌ها خوشبین بودند كه با آمدن آقای بیل كلینتون از آنجا كه دموكرات بودند، بعد از بوش پدر، روابط دوباره خوب می‌شود ولی دیدیم كه نخستین تحریم‌ها را كلینتون شكل داد. زمان بوش پسر كه رسید، به یاد دارم كه خیلی‌ها استقبال كردند كه روابط ایران با آمریكا بهتر می‌شود و تنش‌زدایی صورت می‌گیرد دوباره دیدیم كه بیشترین تنش‌ها شكل گرفت تا جایی كه چند بار هم موضوع حمله به ایران را مطرح شد!

 الان هم در شرایط كنونی و دوران اوباما به نظرم تنها واقعه‌ای كه بین مناسبات ایران و آمریكا شكل گرفته این است كه هر وقت ایرانیان با قدرت عمل كردند، توانستند منافع خودشان را در قبال آمریكایی‌ها پیش ببرند و هر وقت هم كه از منافع خودشان كوتاه آمدند با ضعف مواجه شدند. این واقعیتی در روابط ایران و آمریكاست كه در شرایط كنونی ضمن اینكه ایرانیان لبخند دیپلماتیك را بر لب داشته باشند، ولی همواره باید یك شمشیر غلاف‌شده هم داشته باشند چراكه آمریكایی‌ها سنت و سیاست‌شان اینگونه است كه هرچه بیشتر در قبال شان كوتاه بیاییم.

 بیشتر پیش می‌روند. هدف ترامپ هم از طرح شعارهای ضدایرانی تحریك احساسات آمریكایی‌هایی است كه فكر می‌كنند هژمونی آمریكا با تنش مواجه شده و ایشان با ادعای احیای هژمونی ایالات متحده آمریكا وارد عرصه انتخابات شده درصورتی كه خودش می‌داند آمریكایی‌ها دیگر نه توان مالی و نه بُرد نظامی، امنیتی و سیاسی دوران سال ۲۰۰۰ میلادی را ندارند. لذا معتقدم نباید این موضوع را زیاد به پای تحلیل پرنوسان به پای ایران گذاشت. خانم هیلاری كلینتون هم ازجمله دموكرات‌های آمریكایی است كه معتقد به تداوم تحریم ایران است. اما ایرانیان باز هم با حضور پرقدرت خودشان می‌توانند منافع خود را پیش بگیرند.