لاریجانی: سوال از رییس‌جمهور با نظر قطعی سوال كنندگان، در دستور كار قرار می‌گیرد

 

 

 

مصطفی كواكبیان نماینده سمنان در تذكری از اعلام وصول استعفای علی مطهری نماینده تهران در صحن علنی انتقاد كرد.

كواكبیان در جلسه‌ علنی صبح امروز (یكشنبه) مجلس اظهار داشت: علت استعفای آقای مطهری، سوال از رییس‌جمهور است و اگر این موضوع در دستور كار گیرد استعفای ایشان مطرح نمی‌شود.

نماینده سمنان همچنین گفت كه علی‌رغم قول مساعد محمدرضا باهنر برای اعلام وصول سوال از رییس‌جمهور، هنوز این اتفاق نیفتاده است.

قنبری نماینده ایلام نیز در تذكری جداگانه‌ با تاكید به اینكه نمایندگان به اجرای آیین‌نامه سوگند یاد كردند، گفت: متاسفانه هم هیات رییسه و هم روسای كمیسیون‌ها به این موضوع بی‌توجهی می‌كنند.

وی خاطر نشان كرد: سوال از رییس‌جمهور شش ماه است كه مطرح شده و من می‌خواهم بپرسم كه آیا بر اساس آیین‌نامه این موضوع جزء حقوق نمایندگان است یا خیر؟

وی تاكید كرد: استعفای آقای مطهری نباید اعلام وصول می‌شد، بلكه سوال از رییس‌جمهور می‌بایست در دستور كار قرار می‌گیرد.

علی لاریجانی رییس مجلس در پاسخ به این تذكرها یادآور شد: آقای باهنر گفته بودند كه یك هفته مهلت می‌دهند تا اگر آقایان نظرشان قطعی بود و مصر به سوال بودند، در دستور قرار گیرد.../تحلیل:عصرایران

ویدیو مرتبط :
یک سوال از رییس جمهور

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

طرح سوال از رییس‌جمهور در دستور کار مجلی/مخالفان/موافقان

طرح سوال از رییس‌جمهور در دستور کار مجلی

روزهـای افـول دولـت احمـدی‌نـژاد نویسنده : مهدی عباسی

 

 

دولت‌های نهم و دهم جمهوری اسلامی ایران‌، با خاطرات و حوادث زیادی همراه بود . حوادثی که در نوع خود گاه بی نظیر بود و در آینده بیشتر درباره آنها گفته و شنیده خواهد شد. اما«فراز و فرود» یکی از مهمترین اتفاقاتی بود که این دولت با آن روبرو بود.

با حمایت صد در صدی آغاز به کار کرد‌، ولی این روزها با سخت ترین نقدها‌، روزهای پایانی اش را می‌گذراند. دیگر از آن تعریف‌ها و تمجیدها‌ خبری نیست و اصولگرایان در طیف‌های مختلف علاوه بر نقد‌های تند‌، در حال جداکردن سرنوشت سیاسی‌شان از این دولت هستند. اگر روزگاری هر آنچه دولت می‌خواست از مجلس مصوبه می‌گرفت و تساهل و تسامح با دولتی‌ها در دستور کار مجلسیان بود‌، اینک برای دومین بار طرح سوال از رییس‌جمهور در دستور کار قرار دارد تا روزهای افول دولت احمدی‌نژاد نیز اینگونه رقم بخورد. اوضاع اقتصادی آن میزان نابسامان شده که طی سالهای اخیر تا این حد شاهد موج انتقادات در سطوح مختلف از دولت نبودیم.

همین شرایط سخت اقتصادی و نوسانات شدید بازار ارز و کاهش شدید ارزش پول ملی در مقابل دلار‌، سبب شد تا درحالیکه هنوز یک سال از اولین سوال از رییس‌جمهور نمی‌گذرد‌، طرح دومین سوال این بار در مجلس نهم اعلام وصول شود . اگرچه دولتی‌ها پس از اعلام وصول‌، با 2 تاکتیک می‌کوشند تا این سوال مطرح نشود . اول آنکه این نگرانی را به وجود آورند که اگر احمدی‌نژاد به مجلس برود‌، حرف‌هایی خواهد زد که به نفع برخی‌ها نیست و دوم آنکه با روش تفاهم و تشکیل جلسه مشترک‌، سوال‌کنندگان را راضی به عقب نشینی کنند. به هر حال باید صبر کرد و دید این سوال به چه سرانجامی‌ می‌رسد.

اما تفاوت مهم این دوران دولت با قبل در این است که اگر سوال مطرح شود‌، قطعا جلسه چون گذشته با شوخی برگزار نمی‌شود و این بار اصولگرایان تیغ تیزتری برای نقد دولت در دست دارند و اوضاع اقتصادی آن میزان نابسامان است که شرایط را برای فرار نکردن دولت از پاسخگویی فراهم می‌کند . قطعا دولتی‌ها هم این را می‌دانند و از هر تلاشی برای از دستور کار خارج کردن سوال‌، دریغ نمی‌کنند.

در این میان اعلام نتیجه نظرسنجی یکی از برنامه‌های صداو سیما که در آن حدود 80 درصد شرکت کنندگان در نظرسنجی خواستار طرح سوال از رییس‌جمهور در صحن علنی مجلس بودند‌، حکایت از همراهی مردم با طرح سوال برای روشن شدن بخشی از فشارهای اقتصادی است که به جامعه وارد می‌شود.

شکسته شدن تابوی سوال از رییس‌جمهور

اولین تابوی سوال از رییس‌جمهور را مجلس هشتمی‌ها در ماه‌های پایانی سال گذشته‌، یعنی فقط چند ماه باقیمانده تا پایان عمر این مجلس را شکستند و برای اولین بار در تاریخ سیاسی جمهوری اسلامی‌، رییس‌جمهور برای پاسخ به سوالات نمایندگان وارد مجلس شد . اگرچه حواشی این سوال آن میزان زیاد بود که نمایندگان را به واکنش شدید واداشت.

11 روز خانه نشینی احمدی‌نژاد علتی مهم بود تا سوالات دیگر نیز لیست شود و احمدی‌نژاد به مجلس احضار شود . علی مطهری هم به نمایندگی از سوال کنندگان از مترو گرفته تا این سخن رئیس جمهوری که «مجلس در راس امور نیست» و 11 روز خانه نشینی و آمارهای اشتغال زایی و ... سوال کرد.

اما رفتار احمدی‌نژاد در نحوه پاسخ به سوالات‌، حاشیه‌های تازه ای را رقم زد .احمدی‌نژاد ساعت 9 صبح 24 اسفند 1390 در صحن علنی مجلس شورای اسلامی‌حاضر شد، در سخنانی که با شوخی همراه بود، در سخنانی گفت: «بنابراین، اتفاق ویژه‌ای نیفتاده، جمعی از نمایندگان سوالاتی را مطرح کردند و بنده هم می‌خواهم پاسخ دهم، البته این سوالات مدت‌ها است که مطرح شده و سر زبان‌ها قرار دارد و به بیان‌های مختلف در رسانه‌های گوناگون مطرح شده‌است.» این ابتدای ماجرا بود‌، اظهارات پایانی رییس‌جمهور سبب شد تا بعدا واکنش‌های شدید‌ی به وجود آید.

احمدی‌نژاد در پایان سخنانش به شوخی گفت که به «سوالات امتحانی» نمایندگان، که خوب هم طراحی نشده بود، به طور کامل پاسخ داده و حتی مطالب اضافه هم گفته‌است و اگر نمایندگان به او «نمره‌ای کمتر از 20 بدهند، بی‌معرفتی و نامردی» کرده‌اند.

محمود احمدی‌نژاد در پاسخ به سوال در مورد «خانه‌نشینی 11 روزه» خود گفت که: «این هم از آن حرف‌هاست. احمدی‌نژاد و خانه‌نشینی و استراحت. اکثر افراد می‌گویند یه کم استراحت کن و به خودت برس.» احمدی‌نژاد همچنین از سوالات مطرح شده انتقاد کرد و گفت که اگر با خود دولت مشورت شده بود، سوالات مناسب تری پیشنهاد می‌کرد و به طعنه گفت که طراح سوال‌ها همان کسی است که مدرک دانشگاهی خود را «با فشار دادن یک شاسی» گرفته‌است.

محمود احمدی‌نژاد در این جلسه با رد انتقادات نسبت به خود و عملکرد دولتش گفت که «در این مجلس بعضی از افراد با زدن چندتا شاسی فوق لیسانس شدند» و افزود که «آخر سال است می‌خواهم با هم یک مقدار صفا بکنیم.» به هر حال اولین سوال از یک رییس‌جمهور‌، با شوخی‌های احمدی‌نژاد در تاریخ ثبت شد تا اینگونه تابوشکنی مجلس هشتم رقم بخورد.

احضار برای دومین بار

فشار شدید اقتصادی به مردم سبب شده تا برخی از نمایندگان مجلس نهم‌، برای شفاف شدن اوضاع و ایجاد فضایی برای پاسخگویی دولت‌، طرح سوال از رییس‌جمهور را با حواشی زیاد در دستور کار قرار دهند . این طرح با 77 امضا در صحن علنی مجلس اعلام وصول شد.طرحی که مهمترین محور آن نوسانات شدید بازار ارز است.

به گونه ای که در ابتدای این سوال آمده است‌:«از اسفند ماه 1390 تا امروز، خصوصا در شهریور ماه و نیمه اول مهرماه 1391، قیمت ارز خارجی نوسان زیادی داشته که باعث کاهش شدید ارزش پول ملی گردیده است، به طوری که پس از خودداری یک ماهه بانک مرکزی از تزریق ارز به بازار، در روز سه‌شنبه 21/6/ 91 دلار هنگام صبح 2200 تومان، ظهر 2500 تومان و شب 2700 تومان قیمت گذاری شد و در روز 11/7/91 نیز به نزدیک 4000 تومان رسید. این امر باعث افزایش شاخص تورم توام با رکود اقتصادی شده و فعالان اقتصادی را از برنامه ریزی برای کار خود بازداشته است.»

اما این بار این سوال با مخالفان جدی هم در مجلس روبه‌رو است‌. برخی از اصولگرایان به سردستگی حدادعادل و برخی چهره‌های جبهه پایداری از جمله مخالفان این موضوع هستند . البته نه به این دلیل که شرایط اقتصادی را بسامان می‌دانند‌، بلکه معتقدند در این شرایط ممکن است رییس‌جمهور حرفی بزند که شرایط سخت‌تر شود.

حتی مرتضی آقا تهرانی معتقد است که ممکن است برخی از اسرار کشور مطرح شود و دشمنان سوء‌استفاده کنند. به هرحال علی رغم برخی مخالفت‌ها‌، این سوال اعلام وصول شد. اگرچه پس ازاعلام وصول این طرح تعدادی از حامیان دولت در فراکسیون اصولگرایان مجلس با تشکیک در تعداد امضاهای این طرح تهدید به ترک صحن علنی مجلس کردند. علی‌اصغر زارعی و مهدی کوچک زاده دو نماینده حامی دولت در جایگاه هیئت رئیسه حاضر شده و نسبت به اعلام وصول این طرح اعتراض کردند..

علی اصغر زارعی با تشکیک در تعداد امضاهای طرح سوال از رئیس‌جمهور که بر اساس اعلام هیئت رئیسه با 77 امضا اعلام وصول شده بود اظهار داشت: فراکسیون بیانیه داده و 40 امضا از طرح سوال را پس گرفته است در اعتراض به اعلام وصول این صحن علنی را ترک خواهیم کرد.مهدی کوچک‌زاده نیز در تذکری هیات رئیسه را تهدید کرد که چون خلاف خواست رهبری عده ای به دنبال کشاندن رئیس‌جمهور به مجلس هستند فراکسیون اصولگرایان مجلس حاضر به ماندن در مجلس نخواهد بود و جلسه را ترک خواهد کرد.

علی لاریجانی ریاست مجلس در پاسخ به این اعتراض اعلام کرد: کسی حق ندارد جلسه را ترک کند و اگر کسی این کار را انجام دهد خلاف کرده است شما حقوق از مجلس می‌گیرید که اینجا باشید و کار کنید. علی لاریجانی رئیس مجلس در پاسخ به این اظهارات کوچک زاده گفت: این کار شما خلاف است و هر نماینده ای که به این بهانه جلسه را ترک کند خلاف کرده است.بدنبال این مباحثات جمعی از اعضای فراکسیون اصولگرای مجلس به گرد حداد عادل جمع شدند و رفته رفته این حلقه به حدود 50 نفر از نمایندگان رسید که هسته مرکزی آن را چهره‌های شاخص فراکسیون اصولگرایان از جمله سالک، زاکانی‌، قدوسی، زارعی تشکیل دادند. نتیجه این مشورت عملی نشدن تهدید به ترک مجلس بود حامیان دولت در مشورت با حداد عادل رئیس فراکسیون اصولگرایان از این اقدام منصرف شدند.

البته به طور کلی بخشی از مخالفت اصولگرایان مجلس با طرح سوال از رییس‌جمهوردر فاصله نزدیک به نیم سال مانده تا پایان عمر دولت، به برداشتی که برخی نمایندگان مجلس از سخنان اخیر رهبر معظم انقلاب هم دارند برمی‌گردد. اما در مقابل‌، طراحان سوال و موافقان طرح سوال از رئیس‌جمهور و هیات رئیسه مجلس عقیده دارند که رهبر معظم انقلاب پیام صریحی در این باره به مجلس ندادند اما مخالفان این قضیه معتقدند قرار نبوده پیام صریحی در این باره وجود داشته باشد و برداشت آنها از سخنان رهبری این بوده است.

دلایل موافقان چیست ؟

موافقان طرح سوال‌، معتقدند که نه تنها این سوال به مصلحت کشور است بلکه سبب می‌شود تا دولت در این ماه‌های پایانی در عملکرد خود تغییر نظری صورت دهد و پاسخگو بودن را از یاد نبرد. موافقان در گفت و گو‌ها و اظهاراتشان همواره بر اصول قانون اساسی تکیه می‌کنند و وظایف نظارتی مجلس را بر دیگر مسائل ارجح می‌دانند.

عوض حیدرپور عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس‌، یکی از نمایندگانی است که موضوع سوال از رییس‌جمهور را شدیدا پیگیری می‌کند و از امضاءکننده‌های این طرح هم هست. نماینده ای که اصلا رابطه خوبی با دولت ندارد . در حالیکه برخی از اصولگرایان با این سوال مخالفند‌،

وی در گفت و گو یی در دفاع از این سوال گفت:برداشت من این است که انجام طرح سوال به مصلحت کسانی که صحبت از عدم مصلحت نظام در اجرای این طرح می‌کنند، نیست.وی ادامه داد: یعنی طرح سوال از رییس‌جمهورحتما به نفع ملت است و به نظر من گفتگوی دقیق و علمی درباره مسائلی که مورد سوال است ابهامات مردم را مرتفع کرده و مردم را به آرامش می‌رساند.نماینده مردم شهررضا تاکید کرد: بنابراین اینکه می‌گویند به مصلحت نیست غلط است و اتفاقا از آنجا که انجام طرح سوال مردم را به آرامش می‌رساند عین مصلحت است.

وی خاطرنشان کرد: منتهی کسی نباید بی ادبی کند و حرف بی ربط نزند. امروز بهترین کار و بهترین مصلحت انجام گفت‌وگوی دقیق شفاف و صریح با مردم است تا به آنها برای ادامه راه جمهوری اسلامی آگاهی داد.حیدرپور با بیان اینکه این‌چنین مصلحت گرایی‌هایی غیر از آنکه آینده را بدتر می‌کند نتیجه ای نخواهد داشت خاطرنشان کرد: بهترین مصلحت برای جمهوری اسلامی همان رفتاری است که امام و مقام معظم رهبری داشته و دارند که همیشه باید با مردم صریح و شفاف بود.

در این میان یکی دیگر از طراحان سوال‌، یعنی بهروز نعمتی نماینده مردم اسدآباد در مجلس در گفت و گویی با یک سایت خبری‌، گفت: مصلحت کشور را تنها کسانی که اظهار می‌کنند طرح سوال از رییس‌جمهوربه مصلحت کشور نیست تعیین نمی‌کنند. وی ادامه داد: اول باید عرض کنم سوال مورد نظر کاملا شفاف، کارشناسی شده و اقتصادی است. دوم اینکه من معتقدم کسانی که عنوان می‌کنند طرح سوال به مصلحت نیست خود را وامدار جناب رییس‌جمهورمی‌بینند و امروز به نوعی می‌خواهند ادای دین کنند؛ اما نظر ما بر این است که اگر کسی می‌خواهد ادای دین کند باید از خود مایه بگذارد نه از مجلس شورای اسلامی؛ نه از مجلس ولایی که باید پیگیر مطالبات مردم باشد.

وی تصریح کرد: مجلس پیگیر مطالبات مردم است و همه دیدند در نظرسنجی صدا و سیما در برنامه دیروز امروز فردا بیش از 79 درصد مردم خواستار طرح سوال از رئیس‌جمهور بودند.وی تاکید کرد: مصلحت نظام و کشور با طرح یک سوال جابجا نمی‌شود. ضمن آنکه اکنون 77 نفر از نمایندگانی که منتخب مردم هستند طرح سوال را امضا کرده و خواسته مردم هم با توجه به همان نظرسنجی صورت گرفته انجام طرح سوال است؛ بنابراین باید این کار صورت بگیرد

.نعمتی گفت: مصلحت اندیشی‌های این شکلی باعث می‌شود قوه مقننه کشور نابود شود. همچنین اینگونه مصلحت گرایی‌ها باعث می‌شود متاسفانه سرنوشت بیش از 20 هزار میلیارد تومان پولی که ناشی از تفاوت نرخ ارز است مشخص نباشد.

وی ادامه داد: سوم اینکه اینگونه مصلحت گرایی‌ها باعث می‌شود عزیزان ما در دولت در سال تولید ملی بدون داشتن یک برنامه منسجم عمل کنند تا متاسفانه امسال به عنوان بدترین سال تولید ملی کشور رقم بخورد و تولیدات ما اکنون به حدود 40 درصد برسد. یعنی این مصلحت اندیشی‌ها است که باعث اینگونه مسائل شده است. وی با بیان اینکه این سوال به هیچ وجه سیاسی نیست تاکید کرد: سوال صد در صد کارشناسی شده، قطعی، یقینی و اقتصادی است. دوستان بیایند پاسخ دهند و مسلما اگر نمایندگان از پاسخ قانع شوند به رئیس‌جمهور خسته نباشید هم خواهند گفت.

دلایل مخالفان چیست ؟

در این میان اما مخالفان سوال از رییس‌جمهور به طیفی از اصولگرایان مربوط می‌شوند که با حدادعادل ارتباط بیشتری دارند . مخالفان این سوال را سیاسی می‌دانند و مهمترین واژه‌های که در مخالفت مطرح می‌کنند‌،عبارت است از«مصلحت نیست.» 

البته هر دوطیف مخالف در نابسامانی اوضاع اقتصادی متفق النظر هستند‌، اما موافقان انجام آن را به نفع کشور می‌دانند و مخالفان‌، طرح سوال را موجب ایجاد مشکلات بیشتر تلقی می‌کنند. بدین ترتیب می‌توان در یک دسته بندی کلی دوستان حدادعادل را رودرروی دوستان علی لاریجانی دانست. دوستان حداد همچنان به دنبال از دستور کار خارج کردن سوال هستند و طیف نزدیکان علی لاریجانی به دنبال عملی شدن هستند. حسین نجابت نماینده مردم تهران‌، یکی از مخالفان طرح سوال از رییس‌جمهوراست. 

وی در دفاع از این مخالفت می‌گوید‌: چون طرح سوال از رییس‌جمهورمنجر به هیچ عملی نمی‌شود انجام آن به مصلحت نیست. یعنی جنس و رویکرد سوال و جواب سیاسی است در حالی که محتوای آن اقتصادی می‌باشد. وی ادامه داد: مشکل اقتصادی ما روشن است و پاسخ آن هم روشن است و لذا در انجام طرح سوال چیز جدیدی عنوان نخواهد شد و تنها یک خوراک سیاسی برای رسانه‌ها و عده ای که مایل هستند در فضای کشور سر و صدا باشد فراهم می‌شود. 

وی تاکید کرد: «لذا پاسخ سوال هر چه باشد منتج به عمل خاصی نخواهد شد.نماینده مردم تهران در مجلس گفت: اینکه می‌گوییم طرح سوال در شرایط فعلی به مصلحت نیست به این دلیل است که ما یک‌بار تجربه سوال از رییس‌جمهوررا داریم و روحیات سوال کنندگان و رییس‌جمهوررا می‌شناسیم و فکر می‌کنیم وقتی ما مشکل اقتصادی داریم درست نیست یک تنش سیاسی هم ایجاد کنیم؛ چرا که آنگاه در غوغای تنش سیاسی و مشکل اقتصادی نوعا شارلاتان‌ها رشد می‌کنند. 

این مبنای مخالفت ما با این موضوع است.همچنین سید‌‌علی‌محمد بزرگواری که در جبهه پایداری نیز عضویت دارد‌، در مخالفت با این سوال می‌گوید‌: سوال، تذکر و استیضاح حق مسلم نمایندگان مجلس است و در واقع ابزار کار نمایندگان همین موارد است.اما گاهی مواقع وقتی ما مصالح کلی نظام را در نظر می‌گیریم و با توجه به شرایطی که اکنون وجود دارد و دشمنانی که قصد دارند از هر موضوعی به ضرر ملت ما استفاده کنند؛ خیلی از افراد در مجلس و خارج از مجلس که دلسوز نظام هستند صلاح نمی‌دانند که این کار انجام شود.

وی خاطرنشان کرد: اما مصلحت ندانستن من به این معنا نیست که نماینده ای که با استدلال، قصد سوال از رییس‌جمهوردارد از حق مسلم خود صرف نظر کند

.این نماینده مجلس گفت: بنده به مصلحت نظام نمی‌دانم که طرح سوال از رییس‌جمهورانجام شود و با توجه به آنکه ما قبول داریم کسی که به همه مسائل نظام اشراف دارد رهبری عزیز است و با توجه به صحبت‌هایی که ایشان کردند، برداشت از صحبت‌های ایشان به این صورت است که در این شرایط باید سران قوا و نمایندگان عالی نظام اختلافات را کنار بگذارند و به مصالح نظام و مردم بیشتر توجه کنند.وی تصریح کرد: ما قبول داریم اگر از ابتدا جلوی قانون گریزی‌های دولت گرفته می‌شد شرایط به اینجا نمی‌رسید؛ اما اکنون در یک برهه زمانی هستیم که طرح این مسائل نه تنها مشکلات را رفع نمی‌کند؛ بلکه بر مشکلات می‌افزاید.

وی خاطرنشان کرد: اکنون باید در همین نشست‌های مشترکی که میان دولت و مجلس برگزار می‌شود مشکلات را حل و فصل کرد.بزرگواری در پاسخ به این سوال که استدلال شما از اینکه طرح سوال از رییس‌جمهوررا به مصلحت نمی‌بینید چیست؟، گفت: استدلالی بالاتر از این که اکنون به وحدت و آرامش دعوت می‌شویم؟

وی ادامه داد: آنها قبلا هم از این استدلال‌ها داشتند و ما دیدیم که در طرح سوال اول از رییس‌جمهورمجلس چه نتیجه عکسی گرفت. احساس من این است که شاید اینبار نتیجه بدتری از دفعه قبل بگیریم. من اکنون چطور مسائل را باز کنم؟ ما نمی‌توانیم در مصاحبه‌ها ریز همه مسائل را باز کنیم.

طرح سوال از رییس‌جمهور در دستور کار مجلس روزهـای افـول دولـت احمـدی‌نـژاد نویسنده : مهدی عباسی

دولت‌های نهم و دهم جمهوری اسلامی ایران‌، با خاطرات و حوادث زیادی همراه بود . حوادثی که در نوع خود گاه بی نظیر بود و در آینده بیشتر درباره آنها گفته و شنیده خواهد شد. اما«فراز و فرود» یکی از مهمترین اتفاقاتی بود که این دولت با آن روبرو بود. با حمایت صد در صدی آغاز به کار کرد‌، ولی این روزها با سخت ترین نقدها‌، روزهای پایانی اش را می‌گذراند. دیگر از آن تعریف‌ها و تمجیدها‌ خبری نیست و اصولگرایان در طیف‌های مختلف علاوه بر نقد‌های تند‌، در حال جداکردن سرنوشت سیاسی‌شان از این دولت هستند.

اگر روزگاری هر آنچه دولت می‌خواست از مجلس مصوبه می‌گرفت و تساهل و تسامح با دولتی‌ها در دستور کار مجلسیان بود‌، اینک برای دومین بار طرح سوال از رییس‌جمهور در دستور کار قرار دارد تا روزهای افول دولت احمدی‌نژاد نیز اینگونه رقم بخورد. اوضاع اقتصادی آن میزان نابسامان شده که طی سالهای اخیر تا این حد شاهد موج انتقادات در سطوح مختلف از دولت نبودیم.

همین شرایط سخت اقتصادی و نوسانات شدید بازار ارز و کاهش شدید ارزش پول ملی در مقابل دلار‌، سبب شد تا درحالیکه هنوز یک سال از اولین سوال از رییس‌جمهور نمی‌گذرد‌، طرح دومین سوال این بار در مجلس نهم اعلام وصول شود .

اگرچه دولتی‌ها پس از اعلام وصول‌، با 2 تاکتیک می‌کوشند تا این سوال مطرح نشود . اول آنکه این نگرانی را به وجود آورند که اگر احمدی‌نژاد به مجلس برود‌، حرف‌هایی خواهد زد که به نفع برخی‌ها نیست و دوم آنکه با روش تفاهم و تشکیل جلسه مشترک‌، سوال‌کنندگان را راضی به عقب نشینی کنند. به هر حال باید صبر کرد و دید این سوال به چه سرانجامی‌ می‌رسد. اما تفاوت مهم این دوران دولت با قبل در این است که اگر سوال مطرح شود‌، قطعا جلسه چون گذشته با شوخی برگزار نمی‌شود و این بار اصولگرایان تیغ تیزتری برای نقد دولت در دست دارند و اوضاع اقتصادی آن میزان نابسامان است که شرایط را برای فرار نکردن دولت از پاسخگویی فراهم می‌کند . قطعا دولتی‌ها هم این را می‌دانند و از هر تلاشی برای از دستور کار خارج کردن سوال‌، دریغ نمی‌کنند.

در این میان اعلام نتیجه نظرسنجی یکی از برنامه‌های صداو سیما که در آن حدود 80 درصد شرکت کنندگان در نظرسنجی خواستار طرح سوال از رییس‌جمهور در صحن علنی مجلس بودند‌، حکایت از همراهی مردم با طرح سوال برای روشن شدن بخشی از فشارهای اقتصادی است که به جامعه وارد می‌شود.

شکسته شدن تابوی سوال از رییس‌جمهور

اولین تابوی سوال از رییس‌جمهور را مجلس هشتمی‌ها در ماه‌های پایانی سال گذشته‌، یعنی فقط چند ماه باقیمانده تا پایان عمر این مجلس را شکستند و برای اولین بار در تاریخ سیاسی جمهوری اسلامی‌، رییس‌جمهور برای پاسخ به سوالات نمایندگان وارد مجلس شد . اگرچه حواشی این سوال آن میزان زیاد بود که نمایندگان را به واکنش شدید واداشت.

11 روز خانه نشینی احمدی‌نژاد علتی مهم بود تا سوالات دیگر نیز لیست شود و احمدی‌نژاد به مجلس احضار شود . علی مطهری هم به نمایندگی از سوال کنندگان از مترو گرفته تا این سخن رئیس جمهوری که «مجلس در راس امور نیست» و 11 روز خانه نشینی و آمارهای اشتغال زایی و ... سوال کرد.

اما رفتار احمدی‌نژاد در نحوه پاسخ به سوالات‌، حاشیه‌های تازه ای را رقم زد .احمدی‌نژاد ساعت 9 صبح 24 اسفند 1390 در صحن علنی مجلس شورای اسلامی‌حاضر شد، در سخنانی که با شوخی همراه بود، در سخنانی گفت: «بنابراین، اتفاق ویژه‌ای نیفتاده، جمعی از نمایندگان سوالاتی را مطرح کردند و بنده هم می‌خواهم پاسخ دهم، البته این سوالات مدت‌ها است که مطرح شده و سر زبان‌ها قرار دارد و به بیان‌های مختلف در رسانه‌های گوناگون مطرح شده‌است.» این ابتدای ماجرا بود‌، اظهارات پایانی رییس‌جمهور سبب شد تا بعدا واکنش‌های شدید‌ی به وجود آید.

احمدی‌نژاد در پایان سخنانش به شوخی گفت که به «سوالات امتحانی» نمایندگان، که خوب هم طراحی نشده بود، به طور کامل پاسخ داده و حتی مطالب اضافه هم گفته‌است و اگر نمایندگان به او «نمره‌ای کمتر از 20 بدهند، بی‌معرفتی و نامردی» کرده‌اند.

محمود احمدی‌نژاد در پاسخ به سوال در مورد «خانه‌نشینی 11 روزه» خود گفت که: «این هم از آن حرف‌هاست. احمدی‌نژاد و خانه‌نشینی و استراحت. اکثر افراد می‌گویند یه کم استراحت کن و به خودت برس.» احمدی‌نژاد همچنین از سوالات مطرح شده انتقاد کرد و گفت که اگر با خود دولت مشورت شده بود، سوالات مناسب تری پیشنهاد می‌کرد و به طعنه گفت که طراح سوال‌ها همان کسی است که مدرک دانشگاهی خود را «با فشار دادن یک شاسی» گرفته‌است. محمود احمدی‌نژاد در این جلسه با رد انتقادات نسبت به خود و عملکرد دولتش گفت که «در این مجلس بعضی از افراد با زدن چندتا شاسی فوق لیسانس شدند» و افزود که «آخر سال است می‌خواهم با هم یک مقدار صفا بکنیم.» به هر حال اولین سوال از یک رییس‌جمهور‌، با شوخی‌های احمدی‌نژاد در تاریخ ثبت شد تا اینگونه تابوشکنی مجلس هشتم رقم بخورد.

احضار برای دومین بار

فشار شدید اقتصادی به مردم سبب شده تا برخی از نمایندگان مجلس نهم‌، برای شفاف شدن اوضاع و ایجاد فضایی برای پاسخگویی دولت‌، طرح سوال از رییس‌جمهور را با حواشی زیاد در دستور کار قرار دهند . این طرح با 77 امضا در صحن علنی مجلس اعلام وصول شد.طرحی که مهمترین محور آن نوسانات شدید بازار ارز است.

به گونه ای که در ابتدای این سوال آمده است‌:«از اسفند ماه 1390 تا امروز، خصوصا در شهریور ماه و نیمه اول مهرماه 1391، قیمت ارز خارجی نوسان زیادی داشته که باعث کاهش شدید ارزش پول ملی گردیده است، به طوری که پس از خودداری یک ماهه بانک مرکزی از تزریق ارز به بازار، در روز سه‌شنبه 21/6/ 91 دلار هنگام صبح 2200 تومان، ظهر 2500 تومان و شب 2700 تومان قیمت گذاری شد و در روز 11/7/91 نیز به نزدیک 4000 تومان رسید. این امر باعث افزایش شاخص تورم توام با رکود اقتصادی شده و فعالان اقتصادی را از برنامه ریزی برای کار خود بازداشته است.»

اما این بار این سوال با مخالفان جدی هم در مجلس روبه‌رو است‌.

برخی از اصولگرایان به سردستگی حدادعادل و برخی چهره‌های جبهه پایداری از جمله مخالفان این موضوع هستند . البته نه به این دلیل که شرایط اقتصادی را بسامان می‌دانند‌، بلکه معتقدند در این شرایط ممکن است رییس‌جمهور حرفی بزند که شرایط سخت‌تر شود. حتی مرتضی آقا تهرانی معتقد است که ممکن است برخی از اسرار کشور مطرح شود و دشمنان سوء‌استفاده کنند.

به هرحال علی رغم برخی مخالفت‌ها‌، این سوال اعلام وصول شد. اگرچه پس ازاعلام وصول این طرح تعدادی از حامیان دولت در فراکسیون اصولگرایان مجلس با تشکیک در تعداد امضاهای این طرح تهدید به ترک صحن علنی مجلس کردند. علی‌اصغر زارعی و مهدی کوچک زاده دو نماینده حامی دولت در جایگاه هیئت رئیسه حاضر شده و نسبت به اعلام وصول این طرح اعتراض کردند..

علی اصغر زارعی با تشکیک در تعداد امضاهای طرح سوال از رئیس‌جمهور که بر اساس اعلام هیئت رئیسه با 77 امضا اعلام وصول شده بود اظهار داشت: فراکسیون بیانیه داده و 40 امضا از طرح سوال را پس گرفته است در اعتراض به اعلام وصول این صحن علنی را ترک خواهیم کرد.مهدی کوچک‌زاده نیز در تذکری هیات رئیسه را تهدید کرد که چون خلاف خواست رهبری عده ای به دنبال کشاندن رئیس‌جمهور به مجلس هستند فراکسیون اصولگرایان مجلس حاضر به ماندن در مجلس نخواهد بود و جلسه را ترک خواهد کرد.

علی لاریجانی ریاست مجلس در پاسخ به این اعتراض اعلام کرد: کسی حق ندارد جلسه را ترک کند و اگر کسی این کار را انجام دهد خلاف کرده است شما حقوق از مجلس می‌گیرید که اینجا باشید و کار کنید. علی لاریجانی رئیس مجلس در پاسخ به این اظهارات کوچک زاده گفت: این کار شما خلاف است و هر نماینده ای که به این بهانه جلسه را ترک کند خلاف کرده است.بدنبال این مباحثات جمعی از اعضای فراکسیون اصولگرای مجلس به گرد حداد عادل جمع شدند و رفته رفته این حلقه به حدود 50 نفر از نمایندگان رسید که هسته مرکزی آن را چهره‌های شاخص فراکسیون اصولگرایان از جمله سالک، زاکانی‌، قدوسی، زارعی تشکیل دادند. نتیجه این مشورت عملی نشدن تهدید به ترک مجلس بود حامیان دولت در مشورت با حداد عادل رئیس فراکسیون اصولگرایان از این اقدام منصرف شدند.

البته به طور کلی بخشی از مخالفت اصولگرایان مجلس با طرح سوال از رییس‌جمهوردر فاصله نزدیک به نیم سال مانده تا پایان عمر دولت، به برداشتی که برخی نمایندگان مجلس از سخنان اخیر رهبر معظم انقلاب هم دارند برمی‌گردد. اما در مقابل‌، طراحان سوال و موافقان طرح سوال از رئیس‌جمهور و هیات رئیسه مجلس عقیده دارند که رهبر معظم انقلاب پیام صریحی در این باره به مجلس ندادند اما مخالفان این قضیه معتقدند قرار نبوده پیام صریحی در این باره وجود داشته باشد و برداشت آنها از سخنان رهبری این بوده است.

دلایل موافقان چیست ؟

موافقان طرح سوال‌، معتقدند که نه تنها این سوال به مصلحت کشور است بلکه سبب می‌شود تا دولت در این ماه‌های پایانی در عملکرد خود تغییر نظری صورت دهد و پاسخگو بودن را از یاد نبرد. موافقان در گفت و گو‌ها و اظهاراتشان همواره بر اصول قانون اساسی تکیه می‌کنند و وظایف نظارتی مجلس را بر دیگر مسائل ارجح می‌دانند.

عوض حیدرپور عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس‌، یکی از نمایندگانی است که موضوع سوال از رییس‌جمهور را شدیدا پیگیری می‌کند و از امضاءکننده‌های این طرح هم هست. نماینده ای که اصلا رابطه خوبی با دولت ندارد . 

در حالیکه برخی از اصولگرایان با این سوال مخالفند‌، وی در گفت و گو یی در دفاع از این سوال گفت:برداشت من این است که انجام طرح سوال به مصلحت کسانی که صحبت از عدم مصلحت نظام در اجرای این طرح می‌کنند، نیست.

وی ادامه داد: یعنی طرح سوال از رییس‌جمهورحتما به نفع ملت است و به نظر من گفتگوی دقیق و علمی درباره مسائلی که مورد سوال است ابهامات مردم را مرتفع کرده و مردم را به آرامش می‌رساند.نماینده مردم شهررضا تاکید کرد: بنابراین اینکه می‌گویند به مصلحت نیست غلط است و اتفاقا از آنجا که انجام طرح سوال مردم را به آرامش می‌رساند عین مصلحت است.

وی خاطرنشان کرد: منتهی کسی نباید بی ادبی کند و حرف بی ربط نزند. امروز بهترین کار و بهترین مصلحت انجام گفت‌وگوی دقیق شفاف و صریح با مردم است تا به آنها برای ادامه راه جمهوری اسلامی آگاهی داد.حیدرپور با بیان اینکه این‌چنین مصلحت گرایی‌هایی غیر از آنکه آینده را بدتر می‌کند نتیجه ای نخواهد داشت خاطرنشان کرد: بهترین مصلحت برای جمهوری اسلامی همان رفتاری است که امام و مقام معظم رهبری داشته و دارند که همیشه باید با مردم صریح و شفاف بود. 

در این میان یکی دیگر از طراحان سوال‌، یعنی بهروز نعمتی نماینده مردم اسدآباد در مجلس در گفت و گویی با یک سایت خبری‌، گفت: مصلحت کشور را تنها کسانی که اظهار می‌کنند طرح سوال از رییس‌جمهوربه مصلحت کشور نیست تعیین نمی‌کنند. وی ادامه داد: اول باید عرض کنم سوال مورد نظر کاملا شفاف، کارشناسی شده و اقتصادی است.

دوم اینکه من معتقدم کسانی که عنوان می‌کنند طرح سوال به مصلحت نیست خود را وامدار جناب رییس‌جمهورمی‌بینند و امروز به نوعی می‌خواهند ادای دین کنند؛ اما نظر ما بر این است که اگر کسی می‌خواهد ادای دین کند باید از خود مایه بگذارد نه از مجلس شورای اسلامی؛ نه از مجلس ولایی که باید پیگیر مطالبات مردم باشد.

وی تصریح کرد: مجلس پیگیر مطالبات مردم است و همه دیدند در نظرسنجی صدا و سیما در برنامه دیروز امروز فردا بیش از 79 درصد مردم خواستار طرح سوال از رئیس‌جمهور بودند.وی تاکید کرد: مصلحت نظام و کشور با طرح یک سوال جابجا نمی‌شود. ضمن آنکه اکنون 77 نفر از نمایندگانی که منتخب مردم هستند طرح سوال را امضا کرده و خواسته مردم هم با توجه به همان نظرسنجی صورت گرفته انجام طرح سوال است؛ بنابراین باید این کار صورت بگیرد.نعمتی گفت: مصلحت اندیشی‌های این شکلی باعث می‌شود قوه مقننه کشور نابود شود. همچنین اینگونه مصلحت گرایی‌ها باعث می‌شود متاسفانه سرنوشت بیش از 20 هزار میلیارد تومان پولی که ناشی از تفاوت نرخ ارز است مشخص نباشد.

وی ادامه داد: سوم اینکه اینگونه مصلحت گرایی‌ها باعث می‌شود عزیزان ما در دولت در سال تولید ملی بدون داشتن یک برنامه منسجم عمل کنند تا متاسفانه امسال به عنوان بدترین سال تولید ملی کشور رقم بخورد و تولیدات ما اکنون به حدود 40 درصد برسد. یعنی این مصلحت اندیشی‌ها است که باعث اینگونه مسائل شده است. وی با بیان اینکه این سوال به هیچ وجه سیاسی نیست تاکید کرد: سوال صد در صد کارشناسی شده، قطعی، یقینی و اقتصادی است. دوستان بیایند پاسخ دهند و مسلما اگر نمایندگان از پاسخ قانع شوند به رئیس‌جمهور خسته نباشید هم خواهند گفت.

دلایل مخالفان چیست ؟

در این میان اما مخالفان سوال از رییس‌جمهور به طیفی از اصولگرایان مربوط می‌شوند که با حدادعادل ارتباط بیشتری دارند .

مخالفان این سوال را سیاسی می‌دانند و مهمترین واژه‌های که در مخالفت مطرح می‌کنند‌،عبارت است از«مصلحت نیست.» البته هر دوطیف مخالف در نابسامانی اوضاع اقتصادی متفق النظر هستند‌، اما موافقان انجام آن را به نفع کشور می‌دانند و مخالفان‌، طرح سوال را موجب ایجاد مشکلات بیشتر تلقی می‌کنند.

بدین ترتیب می‌توان در یک دسته بندی کلی دوستان حدادعادل را رودرروی دوستان علی لاریجانی دانست. دوستان حداد همچنان به دنبال از دستور کار خارج کردن سوال هستند و طیف نزدیکان علی لاریجانی به دنبال عملی شدن هستند. حسین نجابت نماینده مردم تهران‌، یکی از مخالفان طرح سوال از رییس‌جمهوراست. 

وی در دفاع از این مخالفت می‌گوید‌: چون طرح سوال از رییس‌جمهورمنجر به هیچ عملی نمی‌شود انجام آن به مصلحت نیست. یعنی جنس و رویکرد سوال و جواب سیاسی است در حالی که محتوای آن اقتصادی می‌باشد.

وی ادامه داد: مشکل اقتصادی ما روشن است و پاسخ آن هم روشن است و لذا در انجام طرح سوال چیز جدیدی عنوان نخواهد شد و تنها یک خوراک سیاسی برای رسانه‌ها و عده ای که مایل هستند در فضای کشور سر و صدا باشد فراهم می‌شود. 

وی تاکید کرد: «لذا پاسخ سوال هر چه باشد منتج به عمل خاصی نخواهد شد.نماینده مردم تهران در مجلس گفت: اینکه می‌گوییم طرح سوال در شرایط فعلی به مصلحت نیست به این دلیل است که ما یک‌بار تجربه سوال از رییس‌جمهوررا داریم و روحیات سوال کنندگان و رییس‌جمهوررا می‌شناسیم و فکر می‌کنیم وقتی ما مشکل اقتصادی داریم درست نیست یک تنش سیاسی هم ایجاد کنیم؛ چرا که آنگاه در غوغای تنش سیاسی و مشکل اقتصادی نوعا شارلاتان‌ها رشد می‌کنند.

این مبنای مخالفت ما با این موضوع است.همچنین سید‌‌علی‌محمد بزرگواری که در جبهه پایداری نیز عضویت دارد‌، در مخالفت با این سوال می‌گوید‌: سوال، تذکر و استیضاح حق مسلم نمایندگان مجلس است و در واقع ابزار کار نمایندگان همین موارد است.اما گاهی مواقع وقتی ما مصالح کلی نظام را در نظر می‌گیریم و با توجه به شرایطی که اکنون وجود دارد و دشمنانی که قصد دارند از هر موضوعی به ضرر ملت ما استفاده کنند؛ خیلی از افراد در مجلس و خارج از مجلس که دلسوز نظام هستند صلاح نمی‌دانند که این کار انجام شود.

وی خاطرنشان کرد: اما مصلحت ندانستن من به این معنا نیست که نماینده ای که با استدلال، قصد سوال از رییس‌جمهوردارد از حق مسلم خود صرف نظر کند.این نماینده مجلس گفت: بنده به مصلحت نظام نمی‌دانم که طرح سوال از رییس‌جمهورانجام شود و با توجه به آنکه ما قبول داریم کسی که به همه مسائل نظام اشراف دارد رهبری عزیز است و با توجه به صحبت‌هایی که ایشان کردند، برداشت از صحبت‌های ایشان به این صورت است که در این شرایط باید سران قوا و نمایندگان عالی نظام اختلافات را کنار بگذارند و به مصالح نظام و مردم بیشتر توجه کنند.

وی تصریح کرد: ما قبول داریم اگر از ابتدا جلوی قانون گریزی‌های دولت گرفته می‌شد شرایط به اینجا نمی‌رسید؛ اما اکنون در یک برهه زمانی هستیم که طرح این مسائل نه تنها مشکلات را رفع نمی‌کند؛ بلکه بر مشکلات می‌افزاید.

وی خاطرنشان کرد: اکنون باید در همین نشست‌های مشترکی که میان دولت و مجلس برگزار می‌شود مشکلات را حل و فصل کرد.بزرگواری در پاسخ به این سوال که استدلال شما از اینکه طرح سوال از رییس‌جمهوررا به مصلحت نمی‌بینید چیست؟، گفت: استدلالی بالاتر از این که اکنون به وحدت و آرامش دعوت می‌شویم؟

وی ادامه داد: آنها قبلا هم از این استدلال‌ها داشتند و ما دیدیم که در طرح سوال اول از رییس‌جمهورمجلس چه نتیجه عکسی گرفت. احساس من این است که شاید اینبار نتیجه بدتری از دفعه قبل بگیریم. من اکنون چطور مسائل را باز کنم؟ ما نمی‌توانیم در مصاحبه‌ها ریز همه مسائل را باز کنیم./مردم سالاری