ظریف: 60 درصد درباره توافق به تفاهم رسیدیم

خبرگزاری ایسنا: محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران در پایان مذاکرات وین در جمع خبرنگاران ایرانی با گرامیداشت یاد و خاطره شهدای هسته‌ای در سالروز 20 فرودین روز ملی فن‌آوری هسته‌ای گفت: همان طور که مقام رهبری گفتند ثمره واقعی دستاوردهای هسته‌ای اعتماد به نقس است.

او ادامه داد: امیدواریم مذاکراتی که شروع شده است با قدرت و صلابت ادامه یابد تا گرفتن همه حقوق مردم و رفع موانع.

ظریف گفت: ما به میانه راه گفت‌وگوهای مربوط به توافق جامع رسیده‌ایم و در سه ماه گذشته همه موضوعات مورد نظر مورد توجه قرار گرفت و گفت‌وگوهای کارشناسی به صورت ریز و جزیی از سوی همکاران ما و طرف‌های مقابل مورد توجه قرار گرفت.

وی از آغاز نشست کمیسیون مشترک نظارت بر اجرای توافق ژنو در وین پس از مذاکرات امروز خبر داد.

وزیر خارجه کشورمان تاکید کرد: همکاران ما توانستند تصویر روشنی از فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای خود ارایه دهند. البته مرحله دشوار هنوز مقابل ماست و تصمیم گرفتیم با جدیت و به طور مشترک از 23 اردیبهشت کار را شروع کنیم. یک روز قبل از شروع مذاکرات بعدی هم دیدار دو جانبه‌یی با اشتون خواهیم داشت. ما یک چارچوب را مورد توافق قرار می‌دهیم و بعد جزییات را وارد چارچوب می‌کنیم و تفاهم را به پیش ببریم.

ظریف گفت امیدواریم همین مرحله نگارش متن بتواند اعتمادسازی کند.

وزیر خارجه کشورمان از تشکیل یک کمیته مشورتی حقوق بین‌الملل با حضور اساتید و کارشناسان معتبر خبر داد که از این مذاکرات به هیات پیوستند و درکنار هیات مسولیت ارایه مشورت حقوقی را دارند.

او ادامه داد: امیدوارم با هم‌دلی و هم‌فکری و با دعای خیر مردم این کار مهم را به نتیجه برسانیم.

به گزارش ایسنا، ظریف درباره انتخاب سفیر جدید ایران در سازمان ملل و واکنش آمریکا به آن گفت: ما به آمریکایی ها اعلام کردیم که از مجرب‌ترین و منطقی‌ترین و با سابقه‌ترین افرادمان را معرفی کردیم و ایشان سابقه سفارت در چندین کشور از جمله ایتالیا و بلژیک و استرالیا را دارند و قبلا به عنوان دیپلمات ایران در وزارت خارجه مدیرکل بودند و به نیویورک هم سفرکرده‌اند و اجازه نباید داد گروهی تندرو دستور کار حضور ایران در سازمان ملل متحد را تعیین کنند و این رفتار برای ما قابل قبول نخواهد بود. حسب مورد روشی را برای پیگیری موضوع انتخاب می‌کنیم.

وی با اشاره به اختلاف‌نظرها میان دو طرف گفت: به نظرم این کار نیاز به اراده سیاسی و تصمیم مشترک و حسن نیت دارد که همه طرف‌ها مبتنی بر احترام متقابل باید داشته باشند. هر تصمیمی باید مبتنی بر منطق و منافع مشترک باشد و آن چه که در توافق ژنو آمده است. رهبری امروز تاکید کردند که عزم سیاسی ما جدی است و از سوی کل نظام است و لازم است طرف مقابل هم همین گونه پیش آید.

رییس هیات مذاکره کننده ایران با 1+5 تاکید کرد: حتما تصمیمات دشوار باید گرفته شود؛ اگر تصمیم نساختن سلاح هسته‌ای است ما این تصمیم را گرفته‌ایم اما طرف مقابل است که باید توهم‌ها را کنار بگذارد و واقعیات هسته‌ای ایران را بپذیرد همان طور که با پذیرش غنی‌سازی اولین گام را براشتند.

ظریف درباره سایت فردو و راکتور آب سنگین اراک نیز تصریح کرد: دیدگاه‌ها مطرح شده است اما تا زمانی که به مرحله نگارش نرسیدیم نمی‌توانیم بگوییم چقدر دیدگاه‌ها در این زمینه‌ها به هم نزدیک شده است. البته به فضاسازی‌های رسانه‌یی بها نمی‌دهم و اطمینان می‌دهم که مذاکره فقط در اتاق مذاکره صورت می‌گیرد و کسی با فضاسازی نمی‌تواند موضوعی را به مردم ایران تحمیل کند. برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران ادامه پیدا می‌کند و آماده‌ایم نگرانی‌ها را برطرف کنیم.

او در پاسخ به سوالی مبنی بر تهدیدات جان کری درباره همکاری‌های نفتی ایران و روسیه اظهار کرد: تا جایی که من شنیدم ایشان روسیه را تهدید کردند نه ایران را. اما معتقدیم روابط دوجانبه ما با کشورها مربوط به خودمان است و مستقل عمل می‌کنیم و از کسی دستور نمی‌گیریم و اکثر کشورها تحریم‌های غیرقانونی می‌دانند و برخی نهادهای آمریکایی با زور و ایجاد فضا در سال‌های گذشته تلاش کردند مانع فعالیت قانونی ایران با دیگر کشورها در اقتصاد شوند اما با ایجاد فضای جدید ساختمان تحریم آن‌ها ترک‌های جدی برداشته است و امیدواریم قبل از ادامه این روش‌ها با رسیدن به یک تفاهم نهایی توجیه برای چنین حرکت‌هایی برداشته شود.

وی هم چنین درباره نشست کارشناسی بعدی ایران و 1+5 گفت: جلسه کارشناسی بعدی در آستانه کمیته بازنگری بر ان. پی. تی در نیویورک برگزار می‌شود که دو هفته دیگر است و همکاران ما که آن‌جا هستند موضوعات را پیگیری می‌کنند.

ظریف در پاسخ به سوالی تاکید کرد: هیچ موضوعی که مربوط به برنامه دفاعی ما باشد در مذاکرات جایی ندارد.

رییس تیم مذاکراتی ایران با 1+5 در پاسخ به سوالی درباره لغو تحریم‌ها علیه ایران خاطرنشان کرد که این موضوع حتما نیاز به تصویب شورای امنیت دارد اما طرف مقابل در برنامه اقدام مشترک تعیین کرده که تمامی تحریم‌ها در پایان لغو می‌شود و چگونگی انجام گرفتن این کار در مذاکرات بحث شده است. درباره روش این کار در آینده هم بحث می‌کنیم و در نهایت عادی‌سازی برنامه هسته‌ای ایران را شاهد باشیم.

وزیر خارجه کشورمان درباره مهم‌ترین مسایلی که دو طرف بیش‌تر بر آن تفاهم دارند گفت: همکاری هسته‌ای آسان‌ترین موضوع است که می‌توان روی آن تفاهم کرد و امیدواریم هیچ موضوعی اختلاف باقی نماند. مذاکرات اخیر کمک کرد تا دو طرف از یکدیگر تصویر بهتری داشته باشند.

او در پاسخ به سوالی درباره اعمال محدودیت در بخش تحقیق و توسعه هسته‌ای نیز اظهار کرد: در توسعه و تحقیق مشکلی نداریم و ادامه پیدا می‌کند؛ همان طور که در توافق ژنو آمده است و نمی‌توان جلوی علم را گرفت. دانشمندان ما نشان داده‌اند با اعتماد به نفس توانستند کارها را به پیش ببرند.

ظریف درباره مطالبات پولی و بانکی و تغییر در ساختار تحریم‌ها در این بخش گفت: به خاطر شرایط سال‌های گذشته کار دشواری در مقابل همه ما وجود داشته است اما توانستیم تا حد زیادی در برنامه اقدام مشترک در ساختار تحریم‌های یک‌جانبه شکاف ایجاد کنیم.

رییس هیات مذاکره کننده ایران با 1+5 درباره راکتور اراک گفت: رفع نگرانی از راکتور اراک در حوزه فنی است و انتخاب‌های زیادی روی میز است که حاصل گفت‌وگوهاست و گزینه‌های روی میز حرف مفت است.

ظریف با اشاره به فضاسازی رسانه‌یی غربی‌ها گفت: البته آن‌ها هم فکر می‌کنند ما داریم فضاسازی می‌کنیم در عین حال که این ناشی از فضای باز در ایران است. اما فضاسازی غربی‌ها بر فضای داخل مذاکرات تاثیری ندارد و ما نسبت به هر فضاسازی در هر مذاکره صحبت می‌کنیم و بدانید که تیم مذاکره کننده بر اساس منافع ملی حرکت می‌کند.

وی خبر سفر دوباره کاترین اشتون به ایران را تکذیب کرد.

ظریف درباره نگرانی برخی کشورهای منطقه از مذاکرات ایران و 1+5 گفت: ما دراین مذاکرات آمدیم موضوعی که سایه افکنده بر تعاملات منطقه را رفع کنیم و آن چه اینجا اتفاق می‌افتد به نظر ما به نفع کل منطقه است و امیدواریم آن‌ها هم با آینده‌نگری و به دور از نگرانی‌های کوتاه مدت به مساله نگاه کنند. ما معضلات مشترک داریم. خط افراط همه منطقه را تهدید می‌کند و لازم است همه ما با گرایش‌های فرقه‌یی برخورد کنیم و ایران برای این کار و همکاری با دیگر کشورها همکاری دارد.

وی درباره برخی انتقادها در داخل ایران به مذاکرات تصریح کرد: ما هیچ چیز محرمانه‌ای نداریم. هر توافقی صورت گیرد عین آن را منتشر می‌کنیم همان طور که عین توافق ژنو را منتشر کردیم. به هر زبان که توافق شود به زبان فارسی در اختیار مردم ایران قرار می‌گیرد و این را تعهد می‌کنم و به آن هم عمل می‌کنم.

وزیر خارجه تاکید کرد که اجازه نمی‌دهیم از مذاکره به عنوان عامل تهدید نسبت به ما استفاده شود بلکه مذاکره باید زمینه اعتمادسازی باشد. این مذاکرات از موضع اقتدار ایران و خودباوری ماست. انتخاب‌های مختلفی روی میز است. برای تدوین توافق به تاریخ شش ماهه و تاریخ دیگر یک ساله نیاز است. اما درباره روش اجرای توافق جامع دیدگاه‌هایی وجود دارد که هر کدام مشکلاتی دارد.

ظریف درباره زمان مذاکرات گام نهایی ابراز کرد: من معتقدم سه ماه که تا پایان شش ماه باقی مانده کافی است اگر طرف ها با حسن نیت وارد شوند. اما اگر از سه ماه بیشتر شود نه فاجعه خواهد بود و نه غیرمنتظره. احتمال همه چیز است. هیچ چیز الان قابل پیش بینی نیست. وقتی شروع به نوشتن کنیم این مسایل بهتر مشخص می شود. طرف ما شش کشور هستند که هماهنگی باید بین آنها برقرار باشد.

وی درباره قطعنامه ضد حقوق بشری پارلمان اروپا و تاثیر آن بر مذاکرات هسته‌ای با بیان این که نمی‌پذیرم هیچ کس و هیچ مرجعی به مردم ایران توهین کند و اطمینان می‌دهم هر چه فضاسازی شود این کارها در تصمیم ما تاثیری ندارد درعین حال که کسی هم به تصمیمات پارلمان اروپا وقعی نمی دهد.

رییس هیات مذاکره کننده هسته‌ای کشور در پاسخ به سوال خبرنگار ایسنا مبنی بر این که پس از سه دور مذاکرات درباره گام نهایی می‌توانید بگویید که تا چه اندازه و چه درصدی به درک و تفاهم مشترک رسیده‌اید؟ گفت: من احساسم این است که تا زمانی که شروع به نگارش نکنیم نمی‌توان گفت چند درصد اختلاف نظر وجود دارد. ممکن است دو درصد کل توافق را به هم بزند. من می‌توانم بگویم روی 50 تا 60 درصد تفاهم داریم ولی بقیه آن، موضوعات مهم و متنوعی است. البته چارچوب در برنامه اقدام مشترک کاملا مشخص است و فکر می‌کنم رسیدن به توافق در این چارچوب ممکن است.

او ادامه داد: در حوزه‌های مختلف دیدگاه‌هایی که مطرح شده بعضا فاصله‌هایی در آن حوزه‌ها وجود دارد و غنی‌سازی یکی از این موضوعات است. البته نه در اصل غنی‌سازی. ما دیدگاه‌های‌مان را که هیچ یک از تاسیسات ما تعطیل نمی‌شود و فن‌آوری هسته‌ای ایران حفظ می‌شود ارایه کردیم و بعید می‌دانم در این حوزه‌های اساسی اختلاف نظر جدی باشد.

ظریف با اشاره به این مطلب که ما توافق کردیم "هیچ چیز مورد توافق نیست تا زمانی که همه چیز توافق شود" گفت: به نظر من این یک اصل کلی در همه توافق‌هاست. ممکن است دو درصد، 98 درصد را بر هم زند ولی ما تلاش خواهیم کرد که آن دو درصد را هم تفاهم کنیم.

وزیر خارجه کشورمان در پاسخ به سوال دیگر ایسنا مبنی بر این که بهتر نیست تا درک مشترک از دیدگاه‌ها بیش‌تر نشده وارد مرحله نگارش متن نشویم؟ اظهار کرد: تا وارد مرحله نگارش نشویم نمی‌توانیم میزان درک مشترک از مسایل را متوجه شویم. ما قرار بود در این مذاکرات (سه دور انجام شده) یک دور موضوعات را مرور کنیم.

وی درباره همکاری‌های صلح‌آمیز هسته‌ای بین المللی گفت: همکاری صلح‌آمیز یک قسمتی از تعهدات طرف مقابل در چارچوب برنامه اقدام مشترک است و ما به ازا چیزی نیست بلکه یکی از تعهدات است و ما در برابر کوتاه آمدن از چیزی همکاری نمی‌خواهیم.

واحد مرکزی خبر: محمدجواد ظریف گفت: بحث در مورد موضوعات مختلف ادامه دارد و همان طور که مقام معظم رهبری با محبت و لطف همیشگی‌شان مطرح کردند، تیم مذاکره‌کننده با عنایت به حقوق مردم اجازه نخواهد داد که در حقوق مردم ایران دست‌اندازی صورت گیرد.
 
وی اضافه کرد: در مورد مسائل موجود در تلاش هستیم که راه‌حل‌هایی پیدا کنیم که هم دسترسی ما به آخرین فناوری‌های روز دنیا تأمین شود و هم همه محدودیت‌هایی که برای مردم ایران از نظر اقتصادی و از طریق تحریم‌ها ایجاد شده است، برطرف شود، هم راه برای همکاری‌ها در حوزه فناوری هسته‌ای فراهم شود که امکان افزایش دانش فنی ما باشد و هم دستاوردهایی که داشته‌ایم در این حوزه‌های مهم از این دستاوردها حراست شود.
 
ظریف گفت: اینها مبانی‌ای است که ما براساس آن مذاکره می‌کنیم و امیدوار هم هستیم که با استقامت و پایداری روی حرفمان با ارائه نظر منطقی و با بیان دقیق و همان طور که در فرمایشات مقام معظم رهبری هم مشاهده کردیم، بتوانیم دنیا را قانع کنیم که بپذیرند با یک برنامه هسته‌ای کاملا صلح‌آمیز زندگی کنیم.
 
وی افزود: ما هم این آمادگی را داریم که نشان بدهیم که برنامه هسته‌ای ما کاملا صلح‌آمیز است به خاطر اینکه جمهوری اسلامی همان طور که بارها در بالاترین سطوح گفته شده است، نه به سلاح هسته ای به عنوان یک ابزار تأمین امنیت اعتقادی دارد و نه اعتقاد دارد که استفاده از این ابزار مشروعیتی دارد و معتقدیم که در واقع باید کل دنیا به سمت عاری شدن جهان از سلاح هسته‌ای پیش برود و ما هم همواره در این مسیر پیشقدم هستیم.
 
ظریف در پاسخ به پرسشی مبنی بر پیش‌بینی از آینده مذاکرات گفت: امیدواریم که اگر طرف مقابل آمادگی داشته باشد، این واقعیات را ببیند،‌ به حرف‌های ما جدی توجه کند و بپذیرد که مردم ایران هیچ گاه در مقابل فشار، عقب نشینی نکرده‌اند.
 
وی ادامه داد: بهترین راه برای گفت‌وگو با مردم ایران راه تکریم و احترام و تلاش برای رسیدن به فهم متقابل است، اگر به این نتیجه برسند که ما امیدواریم این کار در همین چند روزه انجام شود، رسیدن به راه حل ممکن است. البته ما برای رسیدن به راه‌حل به هر قیمتی آمادگی نداریم. روی حقوقمان ایستادگی و در عین حال تلاش می‌کنیم که به یک راه حل قابل‌قبول، متین، منطقی، بلندمدت و پایدار دست پیدا کنیم. دنیا باید به این واقعیت برسد که راه حلی که تحمیلی باشد راه حل نیست و اگر برای مدت کوتاهی هم بتوانند از یک راه حل تحمیلی استفاده کنند، این راه حل هیچ‌گاه پایدار نخواهد بود.
 
همه دیدارها به نزدیک کردن مواضع کمک می کند
 
وزیر امورخارجه در ادامه این مصاحبه در پاسخ به این سوال که هفت روز گذشته را چگونه ارزیابی می کند، گفت: به هر حال همه این دیدارها به نزدیک کردن مواضع کمک می کند. اینکه من بخواهم بگویم در این مدت توانسته ایم مشکلات اساسی را رفع کنیم، این اتفاق هنوز نیفتاده است اما بر روی متن، همکارانم به ویژه معاونین دو طرف مذاکره کننده از طرف ما آقایان عراقچی و روانچی و از طرف مقابل خانم اشمید کار قابل توجهی کرده‌اند.
 
وی گفت : من در پایان دور گذشته اظهار کردم که تعداد پرانتزها بیشتر از تعداد کلمات متن است اما الان می‌توانیم بگوییم که شاید نزدیک به 50 درصد متن مورد توافق باشد که البته این به آن معنا نیست که ما روی نقاط اختلافی به نتیجه رسیده ایم.
 
ظریف افزود: شاید روی موضوعات مهم هنوز فاصله‌ها زیاد باشد اما دوستان ما لااقل توانسته اند متن ها را به هم نزدیک کنند تا تصمیم‌گیران سیاسی بدانند چند موضوع باقی مانده است تا روی آن موضوعات باید به نتیجه برسند.
 
وی با بیان این که هفته گذشته هفته پرکاری بود، گفت : هفته گذشته بسیار پرمحتوا بود ضمن آن که موفقیت، بسیار زیاد نبود اما این طور نیست که بگوییم هفته گذشته کاملا موفقیت آمیز نبوده است.
 
ظریف در پاسخ به این سوال که 12 روز به پایان ضرب‌الاجل باقی مانده است، فکر می کند در این مدت بتوان به نتیجه رسید و همچنین اخبار حاکی از آن است که وزرای 5+1 اواخر همین هفته در وین حاضر خواهند شد، افزود: من احساس می کنم که اگر وزرای خارجه تصمیم بگیرند به وین بیایند برای رسیدگی به موضوعات نهایی نیست، بلکه برای این است که از آخرین تحولات اطلاع حاصل کنند.
 
وزیر امور خارجه اضافه کرد: ضمن این که از آمدن آنها ما هنوز خبر قطعی هم نداریم و بعد از آمدن آنها مذاکرات ادامه خواهد داشت. به این خاطر که همان طور که شما هم گفتید 12 روز دیگر به پایان این دور از مذاکرات و ضرب‌الاجل 29 تیر زمان داریم و اگر وزرا بخواهند به وین سفر کنند برای آگاهی از آخرین تحولات است.
 
ظریف ادامه داد: قبل از ورود آنها حتما مذاکرات بسیار فشرده‌ای خواهیم داشت و بعد از ترک وین از سوی آنها هم مذاکرات ادامه خواهد یافت تا این که نزدیک به روزهای آخر ببینیم کار ان‌شاءالله به توافق می‌رسد یا این که نیاز است تصمیم دیگری گرفته شود.