ظریف: فصلی نو در روابط با عربستان رسید

وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران پس از مذاکرات خود با سعود الفیصل وزیر خارجه عربستان سعودی، این دیدار را گشایش فصل تازه ای در روابط دو کشور و در راستای استقرار صلح و امنیت بین المللی و منافع امت مسلمان توصیف کرد.

چشم دوختن عربستان به بهبود روابط با ایران در جهت جلوگیری از توافق هسته ای/دیدارهای کری و ظریف سعودی ها را ترسانده است

اخبار سیاست خارجی - اندیشکده اسرائیلی مطالعات امنیت ملی:
چشم دوختن عربستان به بهبود روابط با ایران در جهت جلوگیری از توافق هسته ای/دیدارهای کری و ظریف سعودی ها را ترسانده است

به گزارش تیک با آغاز بیداری و بهار عربی در منطقه خاورمیانه دشمنی و خصومت میان این دو کشور شدت بیشتری به خود گرفت و به ویژه ورود موج آشوب های منطقه‌ای به دو کشور بحرین و سوریه برخورد و تقابل مستقیمی را میان منافع و سیاست‌های عربستان و ایران به وجود آورد.تلاش‌های ایران برای تحکیم و تقویت دستاوردها و نفوذ منطقه‌ای خود از سوی دیگر تا حد زیادی باعث شد تا عربستان از حالت انفعال نسبی خود در سیاست خارجی بیرون آید و تلاش‌هایی را به منظور ایجاد ائتلافی گسترده در میان کشورهای عربی به عنوان وزنه تعادلی در برابر تهدیدات ناشی از ایران صورت دهد.

روابط سرد و مناقشات میان عربستان و ایران به خوبی می‌تواند تغییرات جالب در سیاست خارجی عربستان در رابطه با موضوع بیداری عربی را توضیح دهد. در سال‌های اخیر، عربستان ایران را به واسطه برخی دلایل به عنوان اصلی‌ترین تهدید امنیتی و سیاسی خود در منطقه قلمداد می‌کند. اولین دلیل این امر به موضوع تمایل تهران برای ترویج یک سیستم امنیتی در خلیج‌فارس و حضور دائمی این کشور در این منطقه باز می‌گردد. مسلماً چنین امری تسلط و نفوذ بیشتری را برای ایران به همراه خواهد داشت.

از دیدگاه و نقطه‌نظر عربستان، اقدامات ایران می‌تواند به نفوذ بیشتر ایران در سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و همچنین جامعه و اقلیت مسلمانان شیعه در عربستان منجر شود.

دعوت عربستان از ایران و به طورکلی لحن محترمانه میان‌عربستان و ایران هر دو از اهمیت بسزایی برخوردارند چرا که این اقدامات نشانگر تلاش‌های دو رقیب ایدئولوژیکی و ژئواستراتژیکی منطقه خاورمیانه به منظور حفظ راه‌های ارتباطی ایجاد شده است، حتی اگر تمامی این تلاش‌ها صرفاً به دلایل تاکتیکی باشند. علاوه بر این، انجام این دعوت و ترتیب دادن ملاقات حاکی از تمایل دو طرف به منظور کاهش تنش‌های موجود و جلوگیری از تقابل و رویارویی مستقیم دو کشور است.اگرچه عربستان و ایران در جهت شکل دادن به توازن قوا در خاورمیانه با یکدیگر رقابت دارند اما هر دو کشور بیشتر به دنبال آن هستند تا این مناقشه و درگیری به صورت پنهانی و از طریق روش‌هایی چون قدرت نرم، ایجاد تحریکات متقابل و جنگ روانی، استفاده از رادیو، تلویزیون، شبکه‌های اینترنتی، حمایت‌های مالی از مخالفان داخلی و عوامل نیابتی صورت بپذیرد.

افزایش و بهبود ارتباط با ایران تا حدی در جهت جلوگیری از توافق ایران و غرب بر سر موضوع هسته‌ای ایران صورت می‌گیرد. می‌توان گفت ریاض درباره جزئیات فنی برنامه هسته‌ای ایران نگرانی چندانی ندارد، در واقع عربستان از این موضوع نگران است که چنین توافقی موجب ایجاد روابط بهتر و قوی‌تری میان ایران و آمریکا خواهد شد و همین امر نیز وضعیت و جایگاه ایران در منطقه خلیج‌فارس را تقویت خواهد کرد.

از نقطه‌نظر عربستان، روابط حسنه میان ایران و آمریکا و دیدارهای هسته ای ظریف و کری و عقب‌نشینی آمریکا از منطقه و حضور ییشتر در امور منطقه را تسهیل می‌کند، موجب پیچیده‌تر شدن موضع و موقعیت عربستان در برابر ایران می‌شود و در نهایت انگیزه و مشوق‌هایی را به منظور بهبود روابط دوجانبه فراهم می‌آورد. از دیدگاه و نقطه‌نظر کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس رشد ناآرامی و هرج‌ومرج‌ها در کشور عراق نیز به بهبود روابط ایران و آمریکا کمک می‌کند، چرا که از یک سو زمینه‌های مشترکی برای همکاری را به وجود می‌آورد و از سوی دیگر آمریکا دلیل دیگری به منظور تعمیق مذاکرات و گفت‌وگوهای بیشتر با تهران پیدا می‌کند.

در چنین شرایط و زمینه‌ای، به نظر می‌رسد هر دو طرف باید تلاش کنند تا این رقابت و خصومت دیرینه را مدیریت کرده و کانال‌های ارتباطی و راه گفت‌وگو را باز نگه دارند. با این حال و با وجود این اهداف سیاسی حداقلی، بعید به نظر می‌رسد که ایران و یا عربستان به دنبال مذاکرات گسترده‌تر و یا توافق حداکثری باشند.

این امر در موضوع بحران سوریه و پیدا کردن یک استراتژی مشترک برای حل بن‌بست کنونی این کشور صدق می‌کند. شانس دستیابی به یک راه‌حل مناسب برای بحران سوریه که موجب رضایت هر دو طرف (ایران و عربستان) باشد بسیار اندک است. دلیل این امر نیز آنست که موضوع بحران و تحولات سوریه تا حد بسیار زیادی برای هر دو کشور ایران و عربستان یک بازی صفر مجموع است. در حال حاضر جنگ داخلی سوریه به نقطه ای رسیده است که ایران و عربستان برای عقب‌نشینی از مواضع فعلی خود و همچنین تعهدات خود نسبت به طرفین درگیر در جنگ سوریه آینده دشواری را پیش‌رو خواهند داشت.
اخبار سیاست خارجی - تیک