سیاست كاهش اسكناس كلید خورد،سه میلیارد اسكناس دور ریخته می‌شود

در حالی كه در شهریور ماه سال گذشته دبیر كل بانك مركزی تعداد اسكناس‌های موجود را هشت میلیارد قطعه اسكناس ذكر كرده بود، هم‌اكنون مدیر اداره بررسی‌ها و سیاست‌های اقتصادی بانک مرکزی تعداد اسكناس‌های موجود را هفت میلیارد قطعه اعلام كرده و از برنامه بانك مركزی برای كاهش سه میلیاردی اسكناس خبر داده است.

به گزارش خبرنگار بانك و بیمه خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، بالا بودن سرانه اسكناس در ایران یكی از موضوعات مورد انتقاد كارشناسان و حتی خود مقامات بانكی است. با وجود این، آمارهای بانك مركزی نشان می‌دهد كه میزان سرانه هر برگ اسكناس در ایران افزایش چشم‌گیری داشته است.

طبق اعلام مدیر اداره بررسی‌ها و سیاست‌های اقتصادی بانک مرکزی در حال حاضر در حالی سرانه‌ هر برگ اسكناس در ایران 95 برگ است كه این میزان در سال 1356 سرانه‌ 15 برگ بود.

به زعم پیمان قربانی، سرانه اسكناس در كشوری مثل تركیه زیر 15 برگ و در حوزه‌ یورو این رقم 40 برگ است و این در شرایطی است كه بخش عمده‌ای از اسكناس‌های یورو خارج از حوزه‌ جغرافیایی این واحد پولی است.

وی تصریح می‌كند: این اعداد نشان می‌دهد از استاندارد‌ی كه در دنیا وجود دارد، بسیار فاصله داریم.

این انتقاد را در سخنان رییس كل بانك مركزی نیز می‌توان مشاهده كرد. وی با ابراز گلایه از بالا بودن سرانه اسكناس در كشور اظهار كرده است كه سرانه اسكناس در ایران 118 برگ است. هرچند رقم اعلام شده توسط وی 23 برگ با رقم اعلام شده مدیر اداره بررسی‌ها و سیاست‌های اقتصادی بانك مركزی فاصله دارد اما موضوع مشترك در سخنان این دو مقام بانكی بالا بودن سرانه اسكناس در ایران است.

336 میلیارد تومان هزینه اسكناس‌های موجود

طبق اعلام مدیر اداره بررسی و سیاست‌های بانك مركزی هم‌اكنون تعداد اسكناس‌های موجود هفت میلیارد برگ است كه بانك مركزی قصد كاهش دادن آن را دارد. از سوی دیگر طبق اعلام رییس كل بانك مركزی برای یك برگ چك و اسكناس 48 تا 52 تومان هزینه می‌شود. قرار دادن این دو رقم كنار یكدیگر نشان می‌دهد كه برای هفت میلیارد برگ اسكناس موجود در بازار ایران حداقل 336 میلیارد تومان هزینه شده است.

حذف یك میلیارد اسكناس طی یك سال اخیر

شهریور ماه سال گذشته دبیر كل بانك مركزی اعلام كرده بود كه بیش از هشت میلیارد قطعه اسكناس در كشور وجود دارد و سالانه 700 میلیون قطعه خارج می‌شود.

محمود احمدی،‌ هزینه‌های مرتبط با چاپ و اسكناس جدید و امحاء 700 میلیون اسكناس را 100 میلیارد تومان در سال عنوان كرده و گفته بود: با حذف صفرها قطعا این هزینه‌ها كاهش می‌یابد. اما هم‌اكنون مدیر اداره بررسی و سیاست‌های بانك مركزی در گفت‌وگو با یك نشریه وابسته به ارگان بانك مركزی این میزان را هفت میلیارد برگ اسكناس اعلام كرده كه مقایسه این ارقام حاكی از كاهش یك میلیارد برگی اسكناس طی شهریور ماه سال گذشته تاكنون است. از آنجایی كه طبق گفته دبیر كل بانك مركزی برای امحاء 700 میلیون اسكناس نیاز به 100 میلیارد تومان هزینه است می‌توان برآورد كرد كه برای امحاء یك میلیارد اسكناس حدود 142 میلیارد تومان هزینه نیاز بوده است.

برنامه كاهش سه میلیاردی اسكناس

با توجه به آن گلایه‌های مقامات بانكی به نظر می‌رسد بانك مركزی برنامه كاهش اسكناس را در پیش گرفته و گویا با كاهش یك میلیاردی اسكناس طی 9 ماه اخیر، بانك مركزی این برنامه خود را وارد فاز اجرایی كرده است.

پیمان قربانی در مورد برنامه بانك مركزی در این مورد می‌گوید: در گام اول هدف بانك مركزی این است كه هفت میلیارد برگ اسكناس در گردش را به حدود چهار میلیارد برگ كاهش دهد. این اقدام موجب می‌شود یك ظرفیتی در كارخانجات چاپ پول ایجاد شود كه این ظرفیت اضافی را می‌توان برای تولید و چاپ اسكناس جدید به كار گرفت. حالا اگر ما این ظرفیت را ایجاد نكنیم و بخواهیم با همان هفت میلیارد برگ اسكناس جلو برویم، باید همه ظرفیت كارخانه تولید كاغذ اسكناس و كارخانه چاپ اسكناس را برای تولید اسكناس قدیم به كار گیریم و امكانی برای چاپ اسكناس جدید وجود نخواهد داشت. به همین دلیل ما باید ابتدا، سرانه‌ اسكناس را پایین بیاوریم تا یك گشایش ظرفیت ایجاد شود و سپس به برنامه‌هایی مثل حذف صفر از پول ملی توجه كنیم.

مدیر اداره بررسی‌ها و سیاست‌های بانك مركزی تصریح می‌كند: برنامه‌ دقیقی در سازمان تولید اسكناس و مسكوك در بانك مركزی دیده شده و هدف این است كه در یك زمان مشخصی سرانه اسكناس‌ها را به حدو چهار میلیارد برگ برسانیم و از ظرفیت خالی ایجاد شده برای چاپ اسكناس‌های جدید استفاده كنیم.... /  خبرگزاری ایسنا

كاهش قیمت‌های آتی كلید خورد

با عبور از نوسانات قیمتی هفته‌های اخیر

كاهش قیمت‌های آتی كلید خورد

بازار آتی اولین روز هفته گذشته را در شرایطی آغاز كرد كه در آخرین روز معاملاتی پیش از آن (چهارشنبه)؛ تكلیف قیمت حامل‌های باقیمانده از جمله بنزین و گازوئیل مشخص شد و به این ترتیب انتظارهایی كه بازارهای ارز و تا حدی سكه را طی هفته‌های اخیر تحت تاثیر قرار داده بود، به پایان رسید. طی هفته گذشته، یكی از مهم‌ترین شاخصه‌هایی كه بازار آتی را تحت تاثیر خود قرار داد؛ حباب سكه و نیز اختلاف قیمتی سررسیدهای مختلف بود. سود آربیتراژی نیز به عنوان مولفه‌ای كه با تغییرات خود، می‌تواند به خوبی بازار را از نظر روانی تحت كنترل بگیرد طی هفته گذشته در حدود 20 درصد بود. 

در روزهای آغازین هفته‌ای كه گذشت؛ بحث نرخ سود بانكی و تعدیل نرخ سود سپرده‌ها دوباره در صدر اخبار و مباحث اقتصادی قرار گرفت. به عقیده كارشناسان؛ كاهش نرخ سود سپرده البته می‌تواند انگیزه افزایش تقاضا برای خرید سهام را در پی داشته باشد؛ اما در صورتی كه عرضه متناسبی در بازار ارز ایجاد نشود، وسوسه سفته‌بازی در بازار دوباره جان می‌گیرد.

روز شنبه، بازار داخلی در حالی به افزایش قیمت بنزین و گازوئیل واكنش منفعلانه‌ای نشان داد كه افزایش 34 دلاری بهای هر اونس طلا در بازارهای جهانی، هیجان جدیدی به قیمت‌های داخلی داد. همچنین در بازارهای جهانی افزایش تنش‌ها بین روسیه و اوكراین، دولت‌های غربی رویكرد تندی علیه روس‌ها اتخاذ كردند؛ تا جایی كه هفت كشور غربی برای قطع سوئیفت روسیه آماده شدند.

قطع مبادلات بانكی روس‌ها با دنیا از اینكه به بروز مشكلات هرچه سریع‌تر این كشور خواهد انجامید، بحثی بود كه ذهن تحلیلگران را به خود مشغول كرده بود. سایه نگرانی مساله درگیری‌ها در اوكراین همچنان طی هفته گذشته بر بازار طلا مستولی بود.از طرفی، خبر مهم دیگری كه بازار را ابتدای هفته گذشته تحت تاثیر قرار داد؛ خبر توافق برای تعیین سود سپرده‌ در دامنه ۱۰ تا ۲۱ درصد بود كه به نوبه خود به رشد و جهش قیمتی ارز و سكه دامن زد.

بر این اساس توافقاتی میان بانك‌های دولتی، خصوصی و موسسات اعتباری صورت گرفت و دامنه‌ای برای نرخ‌های سود تعیین شد و در نهایت كانون بانك‌های خصوصی و شورای هماهنگی بانك‌های دولتی توافق كردند كه نرخ سود سپرده‌های كوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت بین محدوده 10 تا 21 درصد باشد.

این موضوع نیز در بازار آتی سكه به برخی هیجانات منجر شد. همزمان با انتشار این خبر كارشناسان در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» اعلام كردند در صورتی‌كه این تصمیم عملی شود باید منتظر سایر مولفه‌های موثر بود چراكه بر خلاف چند ماه اخیر كه بازار در آرامش خبری به سر می‌برد و متغیرهای تاثیرگذار بر بازار به حداقل رسیده بودند، اما كم كم شاهد بروز متغیرهای جدید در محاسبات آتی هستیم كه در این شرایط علاوه‌بر مناسبات اقتصادی جهانی و قیمت اونس باید منتظر گروهی از تصمیمات در حوزه داخلی هم باشیم.

در روز یكشنبه اما خبری اعلام شد مبنی بر اینكه بانكداران برای كاهش نرخ سود سپرده‌های بانكی سه شرط اعلام كرده‌اند؛ ساماندهی بازار غیرمتشكل پولی، بازنگری در نرخ موثر سپرده قانونی و اوراق مشاركت بانك مركزی سه شرط بانكداران ایرانی برای كاهش نرخ سود بانكی بود. انتشار این خبر بازار ارز و سكه را بر خلاف انتظارها با یك جهش شدید قیمت‌ها همراه كرد. در این روز سكه با تقریبا 33 هزار تومان جهش قیمتی، به 1 میلیون و 35 هزار تومان رسید. 

در این بین اما انتشار خبر عرضه ماهانه 1/2 میلیارد دلار توسط شركت‌های پتروشیمی در بازار، نرخ دلار را در بازار داخلی با ریزش تقریبا 70 تومانی روبه‌رو كرد. این اتفاق البته بر قیمت سكه و طلا نیز تاثیر خود را باقی گذاشت. در این روز بازارهای جهانی در حالی كار خود را آغاز كردند كه بهای اونس طلا نسبت به قیمت بسته شده در روز جمعه قبل، ریزش داشت و در سطح 1300 دلار باقی ماند.

با انتشار این خبر احتیاط‌ها در بازار آتی افزایش یافت و به این ترتیب روند كاهشی قیمت سررسیدهای آتی آغاز شد. كارشناسان معتقدند بازار آتی به سودآوری بلندمدت چندان امیدوار نیست و معامله‌گران به دنبال سودآوری‌های كوتاه مدت متناسب با شرایط بازار هستند.

به گفته آنها، به محض بازگشت بازار به شرایط باثبات، چه از جنبه سیاست‌های داخلی و چه جهانی، می‌توان انتظار داشت بازار آتی دوباره به لاك احتیاط خود بازگردد. در روز سه‌شنبه؛ شاهد ثبات قیمت‌ها در بازار ارز و سكه بودیم و درواقع می‌توان گفت كه ترمز نوسان قیمت در این بازارها كشیده شد، با این حال در بازار آتی روند كاهشی قیمت‌ها ادامه داشت. 

همچنین در روز چهارشنبه؛ ثبات تقریبی در قیمت طلای جهانی و خوش‌بینی به وعده‌های مسوولان در جهت تزریق دلار به بازار، قیمت‌ها  را با تعدیل آرام مواجه ساخت. در این روز اونس طلا در یك جهش تا 1290 دلار افزایش ثبت كرد، اعلام نرخ كمتر از انتظار تولید ناخالص داخلی در آمریكا، موجب این جهش شد.

بر این اساس نرخ تولید ناخالص داخلی این كشور در 3 ماهه اول 2014، 0/1 درصد گزارش شد، در حالی كه در فصل قبل این میزان 1/1 درصد افزایش ثبت كرده بود. در عین حال فدرال رزرو آمریكا در نشست اخیر خود 10 میلیارد دلار دیگر از محرك پولی را كاهش داد و رقم این محرك پولی به كمتر از 45 میلیارد دلار رسید، با این حال بازار طلا نسبت به این خبر عكس‌العمل خاصی نشان نداد.

كارشناسان معتقدند كاهش تدریجی محرك‌های مالی در ایالات متحده باعث شده است بازار مقاومت بیشتری نسبت به كاهش قیمت‌ها از خود نشان دهد؛ چراكه آمادگی بازار از مدت‌ها قبل از اجرای این تصمیمات باعث می‌شود تصمیمات معامله گران به تدریج به خورد بازار رفته و تغییر قیمت‌ها بطئی و كنترل شده باشد. به عقیده فعالان جهانی طلا، خروج حدود 10 تن طلا از بزرگ‌ترین صندوق ذخیره طلای جهان (SPDR) طی مدت اخیر كه به تدریج صورت گرفته نوعی پیش‌بینی‌ از وضعیت كاهش محرك‌های مالی است.

طی هفته گذشته، انتشار آمارهای ضد و نقیض در خصوص وضعیت اقتصادی آمریكا و روشن شدن سیاست‌های جدید پولی فدرال رزرو آمریكا؛ قیمت طلا را به هزار و 284 دلار رساند و پیش‌بینی‌ها بر این است كه احتمالا در همین سطح نیز حفظ خواهد شد. بر این اساس طی روزهای پایانی هفته گذشته، قیمت سكه نیز در بازارهای آتی و نقدی همگام با اونس طلا روندی نزولی را در پیش گرفت. 

بر اساس گفته كارشناسان؛ فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها بالاخره تاثیر روانی خود را نشان داده و قیمت تعادلی 3300 تومان را با نوسان اندك برای دلار ثبت كرده است. پیش‌بینی می‌شود این قیمت برای دلار تا حداقل 2 ماه آینده باقی بماند.  

همچنین طی هفته گذشته، نرخ تورم در فروردین ماه امسال به 32/5 درصد رسید. بانك مركزی نرخ تورم در پایان فروردین ‌ماه امسال را با 2/2 درصد كاهش، 32/5 درصد و تورم نقطه به نقطه این ماه را 17/4 درصد اعلام كرد. به گفته مسوولان نرخ تورم به شرط كنترل انتظارات تورمی باز هم کاهش خواهد یافت. این شرایط می‌تواند همچنان نرخ سود 22 درصدی بانكی را جذاب باقی بگذارد و نقدینگی را از بازار پر ریسك ارز و سكه بیرون بكشد. در این راستا البته خبرهایی نیز از سوی مشاور اقتصادی رئیس‌جمهوری مطرح شده است. 

به عقیده فعالان بازار آتی در صورتی كه تورم به رقم‌های اعلامی دولت برسد، اولا قیمت كالاهای سرمایه‌ای نیز كاهش می‌یابد و در عین حال انتظار می‌رود سرمایه‌گذاران به میزانی كمتر به سمت دارایی‌هایی از جمله طلا و ارز حركت كنند. در حالی نرخ ارز طی روزهای گذشته روند افزایشی را برخلاف سیاست‌های دولت و باب میل سفته‌بازان در پیش گرفت كه هیچ‌گونه موضع‌گیری در‌خصوص این میزان افزایش نرخ گرفته نمی‌شود و سفته بازان همچنان در برابر كاهش قیمت دلار و سكه مقاومت می‌كنند.

اخبار اقتصادی - دنیای اقتصاد