سعودی ها به دنبال خنثی کردن پیامدهای توافق هسته‌ای ایران

همزمان با نزدیک شدن به ساعات پایانی ضرب الاجل توافق نهایی هسته ای با ایران،عربستان سعودی از دو جهت به دنبال ایجاد موازنه با ایران برای فردای توافق احتمالی ایران با قدرت های جهانی است.

به گزارش عصر ایران خبرگزاری فرانسه با اشاره به این موضوع می نویسد عربستان که نگران تاثیرات توافق هسته ای بر رقابت منطقه ای خود با ایران است می کوشد با توسعه برنامه های هسته ای و ایجاد اتحاد و ائتلاف با قدرت های جهانی ، تاثیرات توافق هسته ای در موازنه خود با ایران را خنثی و مهار کند.

بر اساس این گزارش سعودی ها در سال جاری میلادی و در 3 ماه گذشته 3 قرارداد بزرگ هسته ای با دیگر کشورها امضا کرده اند . آنها قصد دارند 16 نیروگاه هسته ای بسازند که هدف آن توسعه برنامه صلح امیز هسته ای است البته این قابلیت را هم به آنها می دهد که اگر خواستند به سمت نظامی کردن برنامه هسته ای خود پیش بروند.

چهارشنبه هفته گذشته و در حاشیه سفر محمد بن سلمان جانشین ولیعهد عربستان به پاریس ، عربستان و فرانسه یک قرارداد تاسیس دو نیروگاه هسته ای را امضا کردند. این سومین قرارداد این پادشاهی محافظه کار عربی از ماه مارس سال جاری بدین سو بود.

 امضای قراردادهای همکاری فرانسه و عربستان در کاخ الیزه پاریس

در هفته گذشته و در جریان سفر محمد بن سلمان به سن پترز بورگ روسیه نیز عربستان و روسیه قراردادهایی به منظور توسعه روابط اقتصادی و فنی و علمی از جمله انرژی صلح آمیز هسته ای امضا کردند. در ماه مارس گذشته نیز سعودی ها قراردادی به منظور همکار یهای هسته ای با کره جنوبی امضا کردند.

"جمال خاشقچی" روزنامه نگار و تحلیلگر کهنه کار و بازنشسته سعودی که به خاندان سلطنتی ریاض نزدیک است در این باره می گوید:" عربستان سعودی برنامه های بلند پروازانه ای برای توسعه انرژی هسته ای در پیش گرفته است. البته به طور رسمی هدف این برنامه ها صلح آمیزاست اما دانش هسته ای می تواند در ابعاد نظامی نیز به کار گرفته شود. ریاض هیچ گزینه دیگری جز به کار گرفتن بازدارندگی متناسب خود در مقابل ایران را ندارد."

او می گوید: عربستان سعودی باید خودش به تنهایی تامین امنیت و بازدارندگی مقابل ایران را بر عهده گیرد و در این زمینه نباید به آمریکا تکیه داشته باشد. خاورمیانه در حال سقوط و دگرگونی است و هیج قدرتی تمایل ندارد جلوی این روند را بگیرد.

در ماه مارس گذشته شاهزاده ترکی بن فیصل وزیر اطلاعات سابق عربستان در مصاحبه ای با شبکه خبری بی بی سی اعلام کرد کشورهای عربی همسایه ایران در منطقه از جمله عربستان هر امتیازی که از سوی قدرت های جهانی در قالب مذاکرات هسته ای به ایران بدهند، کشورهای عربی نیز برای ایجاد موازنه خواهان همان امتیازها هستند.

"نواف عبید" تحلیلگر عربستانی میهمان مرکز "بلفر" در دانشگاه هاروارد هفته گذشته با انتشار مقاله ای در این زمینه نوشت: عربستان سعودی تمایل و توانایی برای توسعه برنامه هسته ای نظامی دارد.

اما یک مقام سعودی در این رابطه به خبرگزاری فرانسه می گوید پادشاهی سعودی  ریسک توسعه برنامه هسته ای نظامی را به جان نمی خرد.

"مارک فیتزپاتریک " مدیر بخش عدم اشاعه خلع سلاح هسته ای در مرکز مطالعات استراتژیک در لندن اما معتقد است بیشتر بحث ها درباره علاقه و تمایل سعودی ها به توسعه یک برنامه هسته ای نظامی درست نیست.

او می گوید سعودی ها توانایی هسته ای بسیار پایینی دارند و از این رو همچنان بهترین راه برای آنها دنبال کردن سیاست ائتلاف با قدرت های غربی است. قرار داد توسعه همکاری هسته ای فرانسه با عربستان هم یکی از همین راه ها برای توجه دادن قدرت های غربی به منافع سعودی هاست.

فرانسه و عربستان هفته گذشته قراردادهای اقتصادی به ارزش 12 میلیارد دلار امضا کردند که توسعه همکاری های هسته ای نیز بخشی از این قراردادها بود.

  اخبار  سیاست  خارجی -  عصر ایران 

چشم دوختن عربستان به بهبود روابط با ایران در جهت جلوگیری از توافق هسته ای/دیدارهای کری و ظریف سعودی ها را ترسانده است

اخبار سیاست خارجی - اندیشکده اسرائیلی مطالعات امنیت ملی:
چشم دوختن عربستان به بهبود روابط با ایران در جهت جلوگیری از توافق هسته ای/دیدارهای کری و ظریف سعودی ها را ترسانده است

به گزارش تیک با آغاز بیداری و بهار عربی در منطقه خاورمیانه دشمنی و خصومت میان این دو کشور شدت بیشتری به خود گرفت و به ویژه ورود موج آشوب های منطقه‌ای به دو کشور بحرین و سوریه برخورد و تقابل مستقیمی را میان منافع و سیاست‌های عربستان و ایران به وجود آورد.تلاش‌های ایران برای تحکیم و تقویت دستاوردها و نفوذ منطقه‌ای خود از سوی دیگر تا حد زیادی باعث شد تا عربستان از حالت انفعال نسبی خود در سیاست خارجی بیرون آید و تلاش‌هایی را به منظور ایجاد ائتلافی گسترده در میان کشورهای عربی به عنوان وزنه تعادلی در برابر تهدیدات ناشی از ایران صورت دهد.

روابط سرد و مناقشات میان عربستان و ایران به خوبی می‌تواند تغییرات جالب در سیاست خارجی عربستان در رابطه با موضوع بیداری عربی را توضیح دهد. در سال‌های اخیر، عربستان ایران را به واسطه برخی دلایل به عنوان اصلی‌ترین تهدید امنیتی و سیاسی خود در منطقه قلمداد می‌کند. اولین دلیل این امر به موضوع تمایل تهران برای ترویج یک سیستم امنیتی در خلیج‌فارس و حضور دائمی این کشور در این منطقه باز می‌گردد. مسلماً چنین امری تسلط و نفوذ بیشتری را برای ایران به همراه خواهد داشت.

از دیدگاه و نقطه‌نظر عربستان، اقدامات ایران می‌تواند به نفوذ بیشتر ایران در سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و همچنین جامعه و اقلیت مسلمانان شیعه در عربستان منجر شود.

دعوت عربستان از ایران و به طورکلی لحن محترمانه میان‌عربستان و ایران هر دو از اهمیت بسزایی برخوردارند چرا که این اقدامات نشانگر تلاش‌های دو رقیب ایدئولوژیکی و ژئواستراتژیکی منطقه خاورمیانه به منظور حفظ راه‌های ارتباطی ایجاد شده است، حتی اگر تمامی این تلاش‌ها صرفاً به دلایل تاکتیکی باشند. علاوه بر این، انجام این دعوت و ترتیب دادن ملاقات حاکی از تمایل دو طرف به منظور کاهش تنش‌های موجود و جلوگیری از تقابل و رویارویی مستقیم دو کشور است.اگرچه عربستان و ایران در جهت شکل دادن به توازن قوا در خاورمیانه با یکدیگر رقابت دارند اما هر دو کشور بیشتر به دنبال آن هستند تا این مناقشه و درگیری به صورت پنهانی و از طریق روش‌هایی چون قدرت نرم، ایجاد تحریکات متقابل و جنگ روانی، استفاده از رادیو، تلویزیون، شبکه‌های اینترنتی، حمایت‌های مالی از مخالفان داخلی و عوامل نیابتی صورت بپذیرد.

افزایش و بهبود ارتباط با ایران تا حدی در جهت جلوگیری از توافق ایران و غرب بر سر موضوع هسته‌ای ایران صورت می‌گیرد. می‌توان گفت ریاض درباره جزئیات فنی برنامه هسته‌ای ایران نگرانی چندانی ندارد، در واقع عربستان از این موضوع نگران است که چنین توافقی موجب ایجاد روابط بهتر و قوی‌تری میان ایران و آمریکا خواهد شد و همین امر نیز وضعیت و جایگاه ایران در منطقه خلیج‌فارس را تقویت خواهد کرد.

از نقطه‌نظر عربستان، روابط حسنه میان ایران و آمریکا و دیدارهای هسته ای ظریف و کری و عقب‌نشینی آمریکا از منطقه و حضور ییشتر در امور منطقه را تسهیل می‌کند، موجب پیچیده‌تر شدن موضع و موقعیت عربستان در برابر ایران می‌شود و در نهایت انگیزه و مشوق‌هایی را به منظور بهبود روابط دوجانبه فراهم می‌آورد. از دیدگاه و نقطه‌نظر کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس رشد ناآرامی و هرج‌ومرج‌ها در کشور عراق نیز به بهبود روابط ایران و آمریکا کمک می‌کند، چرا که از یک سو زمینه‌های مشترکی برای همکاری را به وجود می‌آورد و از سوی دیگر آمریکا دلیل دیگری به منظور تعمیق مذاکرات و گفت‌وگوهای بیشتر با تهران پیدا می‌کند.

در چنین شرایط و زمینه‌ای، به نظر می‌رسد هر دو طرف باید تلاش کنند تا این رقابت و خصومت دیرینه را مدیریت کرده و کانال‌های ارتباطی و راه گفت‌وگو را باز نگه دارند. با این حال و با وجود این اهداف سیاسی حداقلی، بعید به نظر می‌رسد که ایران و یا عربستان به دنبال مذاکرات گسترده‌تر و یا توافق حداکثری باشند.

این امر در موضوع بحران سوریه و پیدا کردن یک استراتژی مشترک برای حل بن‌بست کنونی این کشور صدق می‌کند. شانس دستیابی به یک راه‌حل مناسب برای بحران سوریه که موجب رضایت هر دو طرف (ایران و عربستان) باشد بسیار اندک است. دلیل این امر نیز آنست که موضوع بحران و تحولات سوریه تا حد بسیار زیادی برای هر دو کشور ایران و عربستان یک بازی صفر مجموع است. در حال حاضر جنگ داخلی سوریه به نقطه ای رسیده است که ایران و عربستان برای عقب‌نشینی از مواضع فعلی خود و همچنین تعهدات خود نسبت به طرفین درگیر در جنگ سوریه آینده دشواری را پیش‌رو خواهند داشت.
اخبار سیاست خارجی - تیک