زیباکلام: روحانی نمی‌تواند پوپولیست باشد

اخبار سیاسی - زیباکلام: روحانی نمی‌تواند پوپولیست باشد

بحث بر سر ماموریت اخیر رییس‌جمهوری به مدیرانش است كه گفته در تمامی امور نظر مردم را جویا شوید و فهمید كه چه می‌خواهند تا همان كنیم.

برای همین هم بود كه هفته گذشته مدیرانش را از سراسر كشور فرا خواند و به آنها ماموریت داد تا درباره اقدامات دردستور كار دولت مثل افزایش قیمت‌ها، حذف یارانه نقدی و استمرار سبد كالا، مسكن مهر و غیره جویا شوند. روحانی به استاندارانش گفته ارتباط با مردم اولویت امورشان باشد. اینكه دولت می‌خواهد بر اساس خواست مردم عمل كند

مشخص‌ترین تعریف پوپولیسم است، عنوانی كه محمود احمدی‌نژاد در دو دولتش مدام به او متهم می‌شد. حالا اما بحث بر سر این است كه منتقدانی كه احمدی‌نژاد را پوپولیست می‌خواندند چرا در مقابل پوپولیسمی كه دولت روحانی آرام آرام به آن دچار می‌شود

ساكتند و چرا روحانی به این سمت سوق پیدا كرده است و علل و عوامل فراهم كردن این شرایط چیست، این موضوع را با صادق زیباكلام، استاد دانشگاه مطرح كردیم و او پاسخ داد روحانی اساسا نمی‌تواند پوپولیست باشد اما در جریان رقابتی كه مقامات نظام برای جلب نظر مردم دارند روحانی مجبور به تن دادن به پوپولیست شده است.

‌ اگر بخواهیم آرای انتخاباتی حسن روحانی را ریشه یابی كنیم خاستگاه آرای اجتماعی او چیست؟
نه بنده و نه هیچ محقق علوم سیاسی و جامعه شناختی دیگری از24 خرداد به این طرف هیچ تحقیق میدانی روی پایگاه اجتماعی روحانی انجام نداده است كه تعیین كند كدام اقشار و لایه‌های اجتماعی بودند كه در انتخابات 24 خرداد ماه به حسن روحانی رای داده‌اند.

تاكنون هیچ كار تحقیقاتی صورت نگرفته و هرچه كه در این باره اعلام شده است بر اساس حدس و گمان و مشاهدات شخصی است. در كل اگر خواسته باشیم بگوییم حدود 18 میلیون رایی كه به سبد روحانی ریخته شده چه كسانی هستند به عقیده من آنها اقشار و لایحه‌های تحصیل كرده جامعه، طبقه مرفه‌تر جامعه، دانشجویان، نویسندگان، تجار، كارگران و كاركنان دولت، خانم‌های خانه‌دار دیپلمه هستند. اینها از نظر اجتماعی اقشار و لایه‌هایی بودند كه به روحانی رای دادند.

اما از نظر سیاسی هم نارضایتی گسترده‌یی كه از عملكرد 8 ساله اصولگرایان در دولت احمدی‌نژاد وجود داشت زمینه‌یی را فراهم آورد تا حسن روحانی رییس‌جمهور بشود و بیش از ده میلیون رای از مطلوب‌ترین نامزد اصولگریان كه از همه كاندیدا‌ها به احمدی‌نژاد نزدیكتر بود پیشی بگیرد.

این یعنی رای به روحانی ریشه یا خاستگاه پوپولیستی ندارد كه بخواهد برای حفظ آن تلاش كند؟
رای روحانی انتخابات 24 خرداد ماه به هیچ‌وجه به رییس‌جمهور پوپولیستی نبود. این انتخابات یك تفاوت اساسی با انتخابات سال 84 داشت كه محمود احمدی‌نژاد در نقش رابین هود ظاهر شده بود و می‌گفت می‌خواهد با مستكبرین بجنگد، بیت‌المال را به صاحبانش باز می‌گرداند و با آنهایی كه حق مردم را به تاراج می‌برد می‌جنگد.

اینها شعار‌های او در سال 84 بودند و فرق آن انتخابات با انتخابات 92 در این است كه احمدی‌نژاد توانست مردم كمتر تحصیلكرده و تیپ‌های سنتی‌تر را مجاب كند كه من قهرمان هستم و شما باید به من رای بدهید. در این میان باید به این نكته توجه كنیم كه در سال 84، ده میلیون نفر از مردمی كه امسال پای صندوق‌های رای آمدند حاضر نشدند با وجود تبلیغات پوپولیستی و همه نزدیكانش بیایند و رای بدهند آنها وقتی شرایط را دیدند به خاطر عدم رای‌آوری احمدی‌نژاد در دور دوم آمدند به هاشمی رای دادند.

برخی منتقدان می‌گویند شعارها و منش روحانی هم پوپولیستی است مثلا وقتی كه روحانی در شعار‌هایش دم از اصلاح گره‌های اقتصادی ظرف صد روز می‌زند یا می‌گوید رانت خواران را به مردم معرفی می‌كند، آیا این شعار‌ها پوپولیستی نیستند ؟
آری و نه- اساسا این شعار كه من در صد روز می‌خواهم اقتصاد را درست كنم پوپولیستی است. بنابر این اگر رییس‌جمهوری بیاید و بگوید كه من در صد روز اقتصاد را درست می‌كنم و من دستور داده‌ام ویژه خواران به مردم معرفی شوند و به صلابه‌شان می‌كشم به گونه‌یی یاد آور احمدی‌نژاد است و آری كه شعار پوپولیستی است.

نه به خاطر اینكه روحانی پوپولیست نیست، چرا كه معتقدم اساسا كسانی كه با او هستند پوپولیست نیستند نزدیكان او مثل اكبر تركان، محمدرضا نعمت‌زاده، اسحاق جهانگیری یا محمد باقر نوبخت فرسنگ‌ها با پوپولیسم فاصله دارند و در سلول‌هایشان هم نمی‌توان منش پوپولیستی را پیدا كرد این در حالی است كه منش و رفتار احمدی‌نژاد و نزدیكانش فریاد می‌زد كه پوپولیست است.

‌ می‌گویید كه دولت یازدهم اساسا نمی‌تواند منشی پوپولیستی داشته باشد پس اینكه روحانی با استانداران جلسه می‌گذارد می‌گوید باید در همه امور از مردم نظرسنجی كنند و درجریان باشند كه خواسته مردم چیست تا دولت آمورش را بر مبنای آن پیش ببرد چه معنایی دارد و با چه هدفی صورت می‌گیرد؟
هر گردی گردو نیست. هر مراجعه‌یی به نظریات مردم نمی‌تواند علامت كار‌های پوپولیستی باشد باید ملاك و معیار امور را دید و بعد قضاوت كرد.

روحانی در برخی امور شباهت‌های زیادی با احمدی‌نژاد دارد؛ مثل همه جلب نظر مردم در امور مربوط به دولت یا اینكه در سفرهای استانی در لابه لای محافظانش از سقف ماشین برای مردم دست تكان می‌دهد، نامه مردم را می‌گیرد، با لهجه محلی صحبت می‌كند، مصوبات استانی دارد و... ما در خلأ زندگی نمی‌كنیم ما در ایران زندگی می‌كنیم، بنابراین وقتی روحانی را به پوپولیسم متهم می‌كنیم باید كل رفتار او را با احمدی‌نژاد مقایسه كنیم، واقعا در برخی امور باید به طبع مردم عمل كرد چرا كه در كشوری زندگی می‌كنیم كه روسای قوا و مقاماتش برای جلب نظر مردم با هم مسابقه می‌گذارند در كشوری كه پوپولیسم اساس مدیریت است نمی‌توانیم آرمانگرا باشیم.

یعنی مدیریت كلان كشور پوپولیسم بودن را به روحانی تحمیل كرده است؟
بله شرایط كلی یك درجاتی از پوپولیسم را به دولت روحانی خواسته و نا خواسته تحمیل می‌كند.

حالا كه این شرایط به دولت تحمیل شده است روحانی برای سامان دادن اموردولت و رهایی از اتهام پوپولیستی چه باید بكند؟
من چندین بار گفته‌ام كه اگر جای روحانی بودم نخستین كاری كه می‌كردم این بود كه قرص و محكم بر پرداخت یارانه نقدی خط قرمز می‌كشیدم اما متاسفانه این جسارت را نه ایشان داشت و نه دولت قبل. نه دولت، نه مجلس ونه حتی دولت قبل پرداخت یارانه نقدی را درست نمی‌دانستند اما چون جسارت لغو این اشتباه را نداشتند تصمیم‌گیری درباره آن را به یكدیگر پاس دادند و كسی جرات نكرد این دندان لق را بكشد و این یعنی تن دادن به پوپولیسم.

‌ وقتی دولت این جسارت را ندارد باید چه كرد؟
اینكه یك دولت مبنای تصمیم‌گیری‌اش بشود كف و سوت مردم و دلخوش كند به هورا‌هایی كه مردم در حمایتش سر می‌دهند یعنی رفتن به سمت پوپولیسم. دولت مانند یك پزشك است گاهی باید آمپول یا شربت تلخ تجویز كند اگر همیشه به مردم كمپوت و تقویتی بدهد مردم متوقع‌تر می‌شوند و در آینده پذیرفتن حقیقت شربت تلخ برای درمان مشكل آفرین خواهد بود، من اگر به جای روحانی بودم می‌آمدم در تلویزیون یا یك مكان عمومی و می‌گفتم امكان پرداخت یارانه نقدی وجود ندارد و ماجرا را فیصله می‌دادم.

گفتید كه در سطح مدیریتی برای جلب نظر مردم رقابت وجود دارد فكر می‌كنید روحانی می‌تواند خودش را از رقابت بیرون بكشد؟
متاسفانه احمدی‌نژاد در گسترش چنین رقابتی مقدار زیادی سهم دارد اما روحانی می‌تواند خودش را از این رقابت بیرون بكشد، باید جسارت و شهامتش را به دست آورد و واقعیت را به مردم بگوید و مطمئن باشد كه مردم واقعیت را بیشتر می‌پسندند و به او و دولتش فرصت می‌دهند.

اخبار سیاسی - اعتماد

زیباکلام :روحانی 2 میلیون رای دارد/ هاشمی از خاتمی مناسبت تر است/هاشمی و عارف می توانند مشایی را شکست دهند

زیباکلام :

اصلاح‌طلبان با تمام توان بر روی هاشمی اجماع کنند/ حسن روحانی 2 میلیون رای دارد

صادق زیباکلام درگفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه وضعیت اصلاح طلبان برای حضور در انتخابات در هاله ای از ابهام است، اظهار داشت:  اگر چه نزدیک به دو ماه تا انتخابات ریاست جمهوری باقی نمانده است، ولی تکلیف اصلاح طلبان در خصوص شرکت یا عدم شرکت در انتخابات مشخص نیست.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه مراد از اصلاح طلبان در چنین وضعیتی کسانی چون سید محمد خاتمی و اکبر هاشمی رفسنجانی و نزدیکان این دو است، اظهار داشت: دلیل این بلاتکلیفی اصلاح طلبان عدم تمایل اصولگرایان برای شرکت آنها در انتخابات است.

وی با اظهار اینکه اصولگرایان با نامزدی خاتمی و هاشمی مخالف هستند، گفت: دلیل این مخالفت اصولگرایان این است که هر دو نفر و به خصوص آقای خاتمی شانس اول برای برنده شدن در انتخابات هستند.

زیبا کلام ادامه داد: فهم اینکه چرا آنها نمی خواهند هاشمی و خاتمی نامزد شوند خیلی پیچیده نیست، چون در این صورت سناریوی  دوم خرداد تکرار خواهد شد.

وی با اظهار اینکه در چنین وضعیتی اصولگرایان قوه مجریه را از دست خواهند داد و کشور دچار حالت دوقطبی در فضای سیاسی می شود، بیان کرد: در این شرایط نیز قطب ضعیف اصلاح طلبان و قطب نیرومند از نظر قدرت سیاسی اصولگرایان خواهند بود.

روحانی و کواکبیان هریک بیش از 2 میلیون رای ندارند

این فعال اصلاح طلب ادامه داد: در عین حال اصولگریان نمی خواهند در داخل و خارج چنین بازتابی بوجود آید که انتخابات به صورت یک قطبی برگزار می شود، بنابراین آنها تلاش زیادی خواهند کرد تا افرادی مانند حسن روحانی و کواکبیان را به عنوان نامزد جبهه اصلاح طلب معرفی کنند.

زیبا کلام تاکید کرد: این در حالی است که مردم نه آقای روحانی و نه آقای کواکبیان را به عنوان اصلاح طلب به رسمیت نمی شناسند.

وی با بیان اینکه در صورت کاندیداتوری این افراد آنها در انتخابات رای نخواهند آورد، بیان کرد: آقای روحانی در صورت کاندیداتوری حداکثر 2 میلیون رای و آقای کواکبیان حدکثر یک میلیلون رای خواهند داشت.

استاد دانشگاه تهران ادامه داد: چنانچه رهبری اصلاح طلبان یعنی افرادی چون هاشمی و خاتمی و احزاب مهم آنها بتوانند بدنه اصلاح طلب را مجاب به رای دادن به افرادی نظیر عارف، نجفی و یا اسحاق جهانگیری کنند در این صورت شانس زیادی برای پیروزی اصلاح طلبان وجود دارد.

در شرایط فعلی اصلاح طلبان تمایلی برای شرکت در انتخابات ندارند

زیباکلام  با بیان اینکه در شرایط فعلی نه اصلاح طلبان خودشان تمایلی برای شرکت برای انتخابات دارند و نه اصولگرایان تمایل به شرکت آنان دارند، بیان کرد: در چنین شرایطی احتمال جدی وجود دارد که شورای نگهبان فردی چون خاتمی را نیز رد صلاحیت کند.

وی با بیان اینکه فقط یک احتمال وجود دارد که هاشمی و خاتمی یعنی اصلاح طلبان از سوی اصولگرایان کارت حضور در انتخابات را پیدا کنند، بیان کرد: این حالت در صورتی اتفاق خواهد افتاد که احمدی نژاد بتواند برای رحیم مشایی مجوز ورود به انتخابات را بگیرد.

این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه شورای نگهبان صلاحیت مشایی را تایید نخواهد کرد، اظهار داشت: با این وجود احمدی نژاد تلاش خواهد کرد نظیر اتفاقی که برای دکتر معین افتاد تایید صلاحیت مشایی را از طریق حکم حکومتی بگیرد.

وی ادامه داد: در صورت تایید مشایی و عدم حضور اصلاح طالبان، مشایی خواهد توانست با رای 2  حتی 3 برابر هر نامزد مورد نظر اصولگرایان آنان را براحتی  شکت دهد.

زیباکلام افزود: بنابراین در این وضعیت تنها چاره اصولگرایان برای جلوگیری از پیروزی مشایی آنست که اجازه ورد به هاشمی و خاتمی بدهند.

وی گفت: اگر گزینه خاتمی و هاشمی برای اصولگریان بد است، رحیم مشایی برای آنها بدتر است.

استاد دانشگاه تهران با اظهار اینکه در این وضعیت اصولگرایان چاره ای جز دادن اجازه حضور اصلاح طلبان را نخواهند داشت، گفت: اگر احمدی نژاد نتواند به هر دلیلی تایید صلاحیت مشایی را بگیرد اصولگرایان دیگر اجازه ورود اصلاح طلبان را نخواهند داد چون در این صورت دیگر هیچ تهدیدی متوجه آنها نخواهد بود.

دکتر عارف می تواند یک نامزد حداقلی مورد قبول برای اصلاح طلبان باشد

وی ادامه داد: در وضعیتی که مشایی حضور نداشته باشد و اصولگرایان بنا بر دلایلی فرضا مجبور شوند یک نامزد اصلاح طلب را بجز افرادی چون دکتر روحانی و کواکبیان بپذیرند، آن نامزد کسی بجز دکتر عارف نمی تواند باشد.

زیباکلام تاکید کرد: در چنین شرایطی دکتر عارف تنها نامزدی از اصلاح طلبان می باشد که میزان اصلاح طلبی اش مورد قبول اصولگرایان خواهد بود.

وی ادامه داد: در صورت و در شرایطی  که مشایی در انتخابات شرکت نکند و از سوی اصلاح طلبان دکتر عارف در انتخابات شرکت کند، شانس پیروزی اصلاح طلبان زیاد خواهد بود.

مشکل اصلی اصلاح طلبان مجاب کردن بدنه اجتماعی است

این فعال اصلاح طلب با بیان اینکه در این وضعیت مشکل اساسی اصلاح طلبان مجاب کردن نیروها و بدنه اجتماعی بالقوه طرفدار اصلاح طلبان است تا حاضر شوند در انتخابات شرکت کنند، اظهار داشت: چون اکنون خیلی از رای دهندگان بالقوه اصلاح طلب نمی خواهند دیگر در انتخابات شرکت کنند.

وی ادامه داد: جدای از حوادث بعد از انتخابات 22 خرداد 88 خیلی از آنان معتقدند که به فرض هم ما در انتخابات شرکت کنیم و به فرض هم که خاتمی، هاشمی یا عارف هم پیروز شوند، با توجه به اینکه همه قدرت در دست اصولگرایان است هیچ کاری از دست یک رئیس جمهور اصلاح طلب ساخته نیست. بنابراین بزرگترین مشکل اصلاح طلبان این است که خیلی از طرفدارانشان دیگر حاضر به شرکت در انتخابات نیستند.

وی با بیان اینکه قدرت اصولگرایان به مراتب بیشتر از قدرت آنها در سال 76 است و بنابراین کار برای اصلاح طلبان دشوار است، تاکید کرد: خیلی از  20 میلیون نفری که در دوم خرداد 1376 به خاتمی و خیلی از ده میلیون نفری  که در سال 1384 به هاشمی و خیلی از 13 میلیون نفری که به میرحسین موسوی رای دادند حاضر نیستند در این شرایط در انتخابات شرکت کنند.

زیباکلام افزود: دروضعیت فعلی برای اصلاح طلبان قبولاندن این امر به مردم بالاخص جوانان که تنها راه پیشبرد دموکراسی از راه صندوق رای وزارت کشور است کار بسیار دشواری است.

وی گفت: در عین حال رهبری اصلاحات چاره ایی ندارند جز اینکه ناراضیان و ناامیدان از انتخابات را مجاب و ترغیب کنند تا در انتخابات شرکت کنند و به نامزد مورد نظر رهبری اصلاح طلبان رای دهند.

هاشمی از خاتمی مناسبت تر است/ اصلاح طلبان باید بر روی هاشمی اجماع کنند

وی با اظهار اینکه به لحاظ رای آوری خاتمی از هاشمی مناسبت تر است، تاکید کرد: با کاندیداتوری خاتمی در مقایسه با هاشمی شانس اصلاح طلبان برای پیروزی در انتخابات قطعی می شود.

این استاد دانشگاه  تصریح کرد: با این وجود به لحاظ پیشبرد امور مملکت و و برون رفت از وضعیت هولناک سیاسی و اقتصادی و وضعیتی که ایران در جایگاه بین المللی پیدا کرده حضور هاشمی قطعا مناسب تر وموثر تر از خاتمی است.

وی ادامه داد: کیاست، تجربه و کاردانی هاشمی رفسنجانی در این زمینه برای پیشبرد این امور بسیار بیشتر است.

وی با بیان اینکه بنابراین اگر به اصلاح طلبان اجازه شرکت در انتخابات داده شود پیشنهاد او به اصلاح طلبان این است که بر روی هاشمی رفسنجانی اجماع کنند، گفت: آنها باید با تمام توان پشت سر هاشمی قرار بگیرند و نگذارند داستان عملکرد اسفبار اصلاح طلبان در سال 84 یکبار دیگر تکرار شود.

ممکن است احمدی نژاد تمایل به مشارکت در قدرت با اصولگرایان داشته باشد

زیباکلام با اظهار اینکه تمام این پیش بینی ها بستگی به چگونگی اقدامات احمدی نژاد دارد، تاکید کرد: ممکن است احمدی نژاد در مواجه با اصولگرایان اصطلاحا "به مرگ بگیرد که به تب راضی شوند."

وی در توضیح منظور خود گفت: این شرایطی است که او بتواند در قدرت با اصولگرایان شریک شود و با صرفنظر کردن از مشایی آنها را برای حمایت از دکتر صالحی، شیخ الاسلام، مجتبی ثمره و یا یکی از افراد خودش به جای ولایتی یا حداد عادل مجاب کند.

هاشمی و عارف می توانند مشایی را شکست دهند

فعال اصلاح طلب با بیان اینکه اگر اصولگرایان بر روی نامزد خود یعنی ولایتی و یا حداد عادل اصرار ورزند و با احمدی نژاد به توافق نرسند در آنصورت انتخابات سه وجهی می شود، تاکید کرد: در این صورت چنانچه از سوی اصولگرایان ولایتی و یا حداد، از سوی دولت نیکزاد و یا صالحی و از سوی اصلاح طلبان هاشمی رفسنجانی نامزد شوند، در همان دور اول هاشمی پیروز انتخابات خواهد بود.

وی ادامه داد: اما اگر احمدی نژاد موفق شود کارت ورود مشایی را بگیرد و اصلاح طلبان هم مجوز حضور داشته باشند در چنین وضعیتی کار به دور دوم خواهد کشید و هاشمی موفق خواهد شد در دور دوم مشایی را شکست دهد.

این فعال اصلاح طلب افزود: اگر اصولگرایان مشایی را بر هاشمی و خاتمی ترجیح دهند و از سوی اصلاح طالبان کسی جز دکتر عارف را اجازه کاندیداتوری نیابد، در آن صورت شرایط برای اصلاح طلبان بسیار دشوار می شود.

وی گفت: با این وجود و در صورتیکه در چنین وضعیتی رهبری اصلاح طلبان همچنان معتقد به حضور در انتخابات باشد، در آنصورت این امکان هست که دکتر عارف بتواند در دور دوم مشایی راشکست دهد. البته عرض کردم اصلاح طلبان کار دشواری پیش روی دارند که طرفدارانشان را متقاعد کنند تا در انتخابات شرکت کنند./مهر