دومینوی بزرگ علیه برجام؛ اعدام شیخ نمر، سفارتخانه‌های عربی و قایق‌های آمریکایی

 قطار توافق هسته‌ای ایران و 1+5 به ایستگاه نهایی رسیده است و دو طرف خود را آماده اجرای کامل برجام می‌کنند. این قطار در حال حرکت اما این روزها با کارشکنی‌ها فراوانی روبرو است. برخی به این قطار سنگ پرتاب می‌‍کنند و عده‌ای دیگر سعی می‌کنند مسیر قطار را عوض کنند و آن را در ریلی دیگر بگذارند.

شاید کمتر از یک هفته دیگر کلید رفع تحریم‌ها زده شود و همین معنا باعث شده است که مخالفین این توافق کارشکنی‌ها خود را تشدید کنند. با نگاهی به حوادث این چند روز اخیر می‌توان به توطئه‌ای بزرگ و دومینوگونه علیه ایران و توافق هسته‌ای پی برد. اعدام شیخ نمر در عربستان، تعطیلی سفارتخانه‌های کشورهای عربی در تهران و ورود غیرقانونی قایق‌های نظامی آمریکایی در آب‌های ایران حکایت از داستان پیچیده‌ای علیه ایران دارد.

توافق هسته‌ای باعث شد تا جمهوری اسلامی روابط خود را با کشورهای جهان گسترش و درهای اقتصادی ایران به سوی کشورهای جهان باز شود. همین گشایش اقتصادی زمینه نگرانی کشورهای عربی حوزه خلیج فارس را فراهم کرد. آنها تا پیش از این به ایران به عنوان یک کشور منزوی نگاه می‌کردند اما امروز شاهد بازگشت ایران به تعاملات جهانی هستند. شکسته شدن تحریم‌های اقتصادی باعث می‌شود کشورهای اروپایی به جای سرمایه گذاری در کشورهای عربی از بازار بکر ایران استفاده کنند. این سرمایه گذاری‌ها باعث می‌شود که ایران در کنار قدرت سیاسی منطقه‌ای به قدرت اقتصادی نیز برسد و دوبال قدرت برتر منطقه‌ای شدن خود را تکمیل کند.

کشورهای عربی به ویژه عربستان با این احساس خطر بزرگ، آخرین سنگ‌های خود را به سوی قطار توافق پرتاب کردند. اعدام شیخ نمر و حواشی بعد از آن -که با همراهی افراطیون داخلی در حمله به سفارت عربستان تکمیل شد- نمونه بارز این معناست. عربستان تلاش می‌کند ایران را درگیر یک بازی منطقه‌ای کند و یک ائتلاف جهانی را علیه جمهوری اسلامی با عنوان «ناامنی سفارت‌خانه‌ها در تهران» ایجاد کند. این استراتژی جز حمایت چند کشور کوچک عربی، همراه دیگری نداشت و می‌توان گفت این راهبرد سیاسی با شکست مواجه شد تا مخالفان بزرگتر برجام وارد صحنه شوند.

بخشی از حاکمیت آمریکا که اتفاقا مورد حمایت کامل لابی صهیونیستی در این کشور هستند و با کشورهای عربی نیز روابط خوبی دارند، مخالف جدی برجام اند و تلاش می‌کنند این توافق به سرانجام نرسد. ورود قایق‌های آمریکایی به آب‌های ایران و واکنش‌های منفی این جریان سیاسی در ایالات متحده نمونه بارز این مسأله است. نمی‌شود باور کرد که این قایق‌ها با امکانات وسیعی که دارند اتفاقی وارد آب‌های ایران شده‌اند بلکه به نظر می‌رسد این قایق‌ها یک هدف داشتند و آن هم عبور از «دریای توافق بزرگ» بود و الّا چه نیازی بود که از کشتی هایشان خارج شوند و با قایق به سمت آبهای ایران بیایند؟!

برای درک بهتر مقاصد این بخش از حاکمیت آمریکا بهتر است واکنش‌های آنها را باهم مرور کنیم. سناتور تام کاتن، بازداشت 10 نظامی آمریکا در خلیج فارس توسط سپاه پاسداران ایران را برای باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا، «ذلت‌بار» خواند.

سناتور، «کوری گاردنر»، عضو کمیته روابط خارجی سنا، خواستار تعویق سخنرانی سالانه اوباما، تا زمان مشخص شدن موضوع توقیف قایق‌های امریکایی شد.( برخلاف این درخواست اوباما سخنرانی سالایانه خود را انجام داد.)

سناتور، «الیوت انگل»، دموکرات ارشد سنا گفت که این اقدام ایران، همه چیز را در معرض خطر قرار می‌دهد. سناتور «کلی آیوت» با اشاره به این واقعه می‌گوید «غیرقابل تصور است» که دولت آمریکا قصد برداشتن تحریم‌ها علیه ایران را دارد.

تمام این واکنش‌های اولیه نشان می‌دهد که این جریان اولا به دنبال تحت فشار قرار دادن دولت اوباما با واژه‌هایی مانند « ذلت بار» است و دوما سخت به دنبال گره زدن این 10 نظامی آمریکایی با برجام است. جمهوری‌خواهان و بخشی از دموکرات‌ها هرکاری می‌کنند که این توافق به سرانجام نرسد. آنها می‌خواهند ایران را به هر شکل ممکن درگیر مسئله‌ای بین المللی کند تا توافق هسته‌ای در سایه آن به حاشیه برود و با شکست مواجه شود.

از این رو، احتمال جدی وجود دارد که حتی اگر ماجرای 10 نظامی آمریکایی هم ختم به خیر شود بازهم در روزهای آینده شاهد کارشکنی‌های بزرگ‌تر از سوی ناراضیان برجام شویم.

ایران، با هجم گسترده‌ای از حملات تا زمان اجرای نهایی برجام و احتمالا بعد از آن روبرو است. تنها راه برخورد با این رفتارها نیز صبر و استفاده از ابزار دیپلماسی است. دیپلماسی تنها راه مبارزه با کارشکنی‌های مخالفان برجام است. جمهوری اسلامی باید همیشه کاری کند که توپ در زمین طرف مقابل باشد. دستگاه دیپلماسی دو کشور، که برخلاف تندروها در صدد اجرایی کردن برجام هستند، می توانند و باید با تدبیر مشترک این ماجرا را مدیریت کنند.

 اخبار  سیاست خارجی -  عصر  ایران 

تماس تلفنی ظریف و موگرینی درباره روز اجرای برجام و اعدام شیخ نمر

به گزارش ایسنا به نقل از پایگاه خبری اتحادیه اروپا، در این بیانیه آمده است: در خلال این گفت‌وگوی طولانی، موگرینی در خصوص حوادث رخ داده در سفارت عربستان و اقدامات اتخاذ شده از سوی مقامات ایرانی برای کاهش دادن تنش‌ها و حفاظت از دیپلمات‌های سعودی با خبر شد.

در ادامه این بیانیه آمده است، آن‌ها توافق کردند که همه طرف‌ها برای حفظ و کنترل شرایط و پرهیز از شدت گرفتن تنش‌های مذهبی نباید هیچ تلاشی را کنار بگذارند.

فدریکا موگرینی، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا تاکید کرد: امنیت و ثبات همه منطقه که در حال حاضر با تهدیدهای بزرگی روبه‌رو است، در معرض خطر است. جامعه بین‌المللی و بازیگران بزرگ منطقه‌یی برای حمایت از یک راه‌حل سیاسی برای بحران سوریه و شکل دادن نیروهایی علیه گروه‌های تروریستی در کنار یکدیگر کار می‌کنند و این تلاش‌ها نباید با بی‌ثباتی‌های جدید در معرض خطر قرار گیرد.

در پایان این بیانیه آمده است: فدریکا موگرینی و جواد ظریف هم‌چنین درباره فعالیت‌های روز اجرا توافق هسته‌ای بحث و گفت‌وگو کردند و نیز به ارزیابی پیشرفت‌های مهمی که تاکنون صورت گرفته، پرداختند.

اخبار سیاست خارجی - ایسنا