دعوت دیپلمات ایرانی از «کاتن» برای مناظره

در پاسخ به دعوت سناتور تام کاتن از وزیر امور خارجه کشورمان برای مناظره، سفیر سابق کشورمان در آلمان وی را به مناظره درباره ایران وسیاست آمریکا در خاورمیانه دعوت کرد.

چهره هایی که به مناظره تلویزیون دعوت نشدند

پنجشنبه شب زمانی که حمید رسایی نماینده حامی دولت با اعتماد به نفس خاصی گفت؛ «من احساس می کنم صدا و سیمای ما بیش از حد ماخوذ به حیاست، اگر شما نمی گویید من می گویم که همکاران شما به من گفتند با ۱۲ نفر از دوستان به اصطلاح اصلاح طلب و منتقد تماس گرفته شده و آنها حاضر به مناظره نشده اند. به نظر من اسامی این افراد را اعلام کنید. آنها باید تاوان نیامدن به مناظره را بپردازند» همه در انتظار بودند تا مجری برنامه که به نظر می رسید از این موضع رسایی یکه خورده، این اسامی را اعلام کند.اما در روندی قابل پیش بینی این اتفاق رخ نداد. اگرچه وی با خنده همیشگی خود اعلام کرد «شاید تا آخر برنامه این کار را کردیم» اما این شاید او در حد همان «شاید »های وعده داده شده پیشین در رسانه عمومی باقی ماند تا مخاطبان درباره صحت ادعای «شانه خالی کردن» اصلاح طلبان از «رودررو شدن» با حامیان وضع موجود دچار تردید شوند.

این تردید زمانی به تدریج رنگ «اطمینان» به خود می گیرد که اکثریت قریب به اتفاق فعالان سیاسی اصلاح طلب و حتی اصولگرایان منتقد دولت در گفت وگو با «اعتماد» اعلام کردند نه برای حضور در این برنامه که برای برنامه سابق مناظره یعنی «رو به فردا» نیز از آنها دعوتی نشده است و به این ترتیب صحت ادعای مسوولان صدا و سیما و اداره کنندگان برنامه فوق با علامت سوال مواجه شد. ۱۰ روز پیش بود که برنامه رو به فردا پس از دو برنامه که با حضور دو تن از فعالان سیاسی اصلاح طلب تا حدودی شبیه مناظره شده بود، بار دیگر به مسیر پیش از آن بازگشت. در آن مقطع «شنیده ها» ابتدا از حضور سیدحسین مرعشی سخنگوی حزب کارگزاران و از چهره های محوری اصلاح طلبان و روح الله حسینیان از چهره های ارشد طیف حامی دولت مجلس در این برنامه حکایت داشت که یک روز مانده به آن ناگهان ورق برگشت و واحد مرکزی خبر به طور رسمی از محسن رضایی و علی اکبر ولایتی از اصولگرایان میانه رو به عنوان مهمانان «رو به فردا» نام برد. استقبال از این تغییر ناگهانی نیز مشخص بود؛ تیترهایی مانند «مناظره یخ کرد»، «مباحثه و نه مناظره» و... در سایت ها و روزنامه های روز چهارشنبه پیش از آن نشان می داد که «بازگشت به اصل» صدا و سیمایی ها برای بسیاری قابل پیش بینی بود. اما کار به اینجا هم ختم نشد و در شرایطی که طیفی از مردم با توجه به کاندیدا بودن محسن رضایی در انتخابات ریاست جمهوری دهم و انتقادات جسته و گریخته وی از روند برگزاری آن بی میل به شنیدن سخنان فرمانده سپاه پاسداران در دوران دفاع مقدس نبودند، هنگام معرفی مهمانان برنامه اما یک «ابهام» دیگر نیز رخ داد و به جای دیدن چهره ولایتی و رضایی، این علاء الدین بروجردی و روح الله حسینیان بودند که روی صندلی های استودیو جلوس کرده بودند و مناظره یی در کار نبود. دو چهره حامی دولت هر آنچه توانستند به میرحسین، خاتمی، کروبی و منتقدان تاختند.

هرچند پیش از آن نیز پس از آنکه برنامه سه شب در هفته به یک شب تقلیل داده شده و زمزمه هایی در خصوص ابراز نارضایتی از طرح مواضع اصلاح طلبان در یک برنامه زنده شنیده شد، فعالان سیاسی منتقد و تحلیلگران از نبود تصمیم جدی برای تداوم مناظره ها سخن می گفتند. آنها بر این باور بودند که مناظره تنها یک قطعه از پازل استراتژی برون رفت از وضع موجود است و به تنهایی و در حالت فقدان وجود اراده برای استفاده از مباحث طرح شده در آن از سوی طرفین، گره گشا نخواهد بود. اصلاح طلبانی همچون عباس عبدی، احمد شیرزاد و محمدرضا خاتمی نیز آن را به دلیل ریزش قابل توجه بینندگان رسانه عمومی دانسته و به آن لقب «تاکتیک» دادند. خط مشی که صدای اصولگرایانی مانند علی لاریجانی را نیز درآورد و آنها خواستار دعوت از سران معترض برای شنیدن اما و اگرهای آنها در خصوص وقایع ماه های اخیر کشور شدند. پس از «مفاهمه» حسینیان و بروجردی اما همان روند هم تداوم نیافت و به بهانه نزدیکی به ایام پیروزی انقلاب اسلامی، برنامه یی با دو بخش و یک «مهمان» جایگزین آن شد. کنایه حمید رسایی در برنامه پنجشنبه شب «دیروز، امروز، فردا» به همین موضوع بود؛ «به من گفته بودند در برنامه رو به فردا و برای مناظره بیا که گویا «دیروز و امروز» هم به این برنامه اضافه شده است،» قابل پیش بینی بود که این چهره طیف رایحه خوش چگونه و در چه محورهایی سخن بگوید. او ابتدا سراغ منافقین و بنی صدر رفت. سپس تحلیلی را عنوان کرد که هر ۱۰سال یک «فتنه» در نظام رخ داده است. از دید رسایی نخستین آن ماجرای اختلاف بر سر قائم مقامی رهبری و موضع مرحوم آیت الله منتظری در سال ۶۸، دومین آن فتنه اصلاحات امریکایی با پیروزی سیدمحمد خاتمی و اصلاح طلبان در سال ۷۸ و سومین مورد، اتفاقات پس از انتخابات در سال ۸۸ بوده است.

در طول برنامه بارها و بارها به مطبوعات حمله شد و رسایی توقیف مطبوعات را نه منحصر به دوران اصلاحات که به ابتدای انقلاب و توقیف ۴۰ نشریه به طور ناگهانی نسبت داد. رسایی البته به این نکته نیز اشاره کرد که «مردم پس از دوم خرداد دیدگاه های اصلاح طلبان را باور کرده بودند» و البته بلافاصله پس از آن از ریزش پایگاه اجتماعی آنان خبر داد.صرف نظر از سخنان وی که با توجه به موضع گیری های او امری دور از انتظار نبود، طرح ادعای تماس با ۱۲ چهره منتقد و اصلاح طلب و نپذیرفتن آنها نیز در نوع خود قابل تامل بود. دلیل این ابهام به اعلام آمادگی تنی چند از اصلاح طلبان برای حضور در سیما به شرط «زنده» بودن برنامه بازمی گشت. با توجه به در بازداشت بودن تعداد زیادی از چهره های شاخص اصلاح طلب، کار دشواری نبود که از فعالان سیاسی باقیمانده درباره این ادعای صدا و سیما پرسش شود. در عین حال برای اینکه دایره «منتقد» دیدن نیروهای انقلاب از نظر رسانه عمومی وسیع است، با اصولگرایان منتقد نیز تماس گرفته شد تا به همین پرسش پاسخ دهند. نتایج این «نظرخواهی» حاکی از عدم صحت ادعای رسایی بود که البته وی نیز آن را از دست اندرکاران برنامه مذکور نقل کرد. حتی با توجه به اینکه رسایی یک روحانی است، به طور ویژه از روحانیون منتقد پرسش به عمل آمد که پاسخ آنها نیز منفی بود. حال این سوال همانند همیشه طرح می شود که با اعتراف قائم مقام صدا و سیما به ریزش ۴۰ درصدی بینندگان آن پس از انتخابات، تداوم تک صدایی و طرح ادعاهای فاقد واقعیت در این رسانه چگونه به صرف نظر مردم از تهیه اخبار خود از سایر منابع خبر خصوصاً شبکه های برون مرزی خواهد انجامید؟ ناظران معتقدند «اعتمادسازی» کلید واژه مفقوده این روزهای فضای سیاسی کشور است و در مقابل ، پافشاری بخش های رسمی بر «تک صدایی»، ابهامات موجود را دوچندان کرده است.

● حجت الاسلام حسین انصاری راد (رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس ششم)

از من تاکنون دعوتی صورت نگرفته است و در عین حال با توجه به مشی صدا و سیما، اگر هم دعوت شود به آن نخواهم رفت. در عین حال حضور برخی دوستان مانند آقای مرعشی و دیگران که توانایی و آمادگی مباحثه را دارند مفید خواهد بود. صدا و سیما یکجانبه و یکطرفه است و هر کسی که با تفکر فعلی همراه نباشد در آن امکان طرح نظرات خود را نخواهد داشت. مشخص نیست آوردن فردی که تنها یک واعظ است و طرح سوالات سیاسی از وی با چه هدفی در یکی از همین برنامه های مورد اشاره شما قابل توجیه است؟

● حجت الاسلام محمد اشرفی اصفهانی (فرزند شهید محراب و کاندیدای اصلاح طلبان در انتخابات مجلس هشتم)

برای حضور در صدا و سیما تماسی با من گرفته نشده است. اگر تماس گرفته شود به طرف مقابل بستگی دارد. بعد از حضور آقایان کواکبیان و اطاعت، آنها دریافتند همه اصلاح طلبان حرف های درست زیادی برای گفتن دارند و دیگر چنین «اشتباهی» را تکرار نخواهند کرد.

● حجت الاسلام مجید انصاری (نماینده ادوار مجلس، دبیر اجرایی مجمع روحانیون مبارز)

ساعات پایانی شب قبل از مناظره آقایان کواکبیان و شریعتمداری، با من برای حضور در آن برنامه تماس گرفته شد. چون محورهای آن مشخص نبود و فرصتی هم برای بررسی نداشتم آن را نپذیرفتم. اما برای شرکت در برنامه پنجشنبه شب یعنی هشتم بهمن ماه هیچ تماسی نداشتم. البته اگر هم بود با توجه به فرد حاضر از طرف مقابل آن را نمی پذیرفتم چون اعتقاد دارم دو طرف باید هم سنگ باشند و هر مناظره یی در شأن من نیست. پیشنهاد ما به مسوولان صدا و سیما این بود که اگر در گفتار خود صادق هستند، فهرست چهره های اصولگرا را که اعلام آمادگی کرده اند به اصلاح طلبان ارائه کنند و ما در شورای هماهنگی جبهه اصلاحات، به تناظر هر یک از حامیان وضع موجود، یکی از اصلاح طلبان و نیروهای معترض را برای مناظره معرفی خواهیم کرد.

● حجت الاسلام مصطفی درایتی (عضو شورای مرکزی حزب مشارکت و مشاور رئیس جمهور دوران اصلاحات در امور روحانیت)

به رغم ادعای مسوولان صدا و سیما، نه با من و نه با هیچ یک از اعضای حزب مشارکت برای حضور در آنجا دعوتی به عمل نیامده است. اما اگر دعوت شود و اگر صدها خط قرمز برای سخنان طرح شده مطرح نکنند و ناچار به «خودسانسوری» نشوم، همچنین فرد مقابل در خصوص وقایع پس از انتخابات مسوول باشد به مناظره می روم. نباید مردم احساس کنند سر آنها کلاه گذاشته می شود.

● حجت الاسلام رسول منتجب نیا (قائم مقام حزب اعتماد ملی - نماینده ادوار مجلس)

از بعد از انتخابات تاکنون هیچ تماسی با من گرفته نشده البته در خصوص سایر اعضای شورای مرکزی حزب اعتماد ملی سوالی از آنها نکردم. در عین حال شرط من برای حضور در تلویزیون، آزاد بودن طرح مباحث است و اینکه این اجازه داده شود تا تحلیل مورد نظر از فضای فعلی را ارائه دهم. فرد مقابل هم دارای اهمیت است. اگر برای برنامه پنجشنبه شب دعوت می شدم نمی پذیرفتم چون طرف مقابل باید حداقل های لازم را داشته باشد.

● علی باقری (عضو شورای مرکزی سازمان مجاهدین انقلاب)

من قطعاً اگر به صدا و سیما دعوت شوم خواهم رفت. البته به عنوان یک فعال سیاسی و اگر بنا باشد به عنوان نماینده سازمان مجاهدین انقلاب به رسانه مذکور بروم، باید در حزب برای آن تصمیم گیری شود.

برای حضور در برنامه پنجشنبه شب با من و هیچ یک از اعضای سازمان تماسی گرفته نشد اما به شخصه آمادگی کامل برای مناظره با هر فردی را دارم. به نظرم طرح ادعای تماس با اصلاح طلبان خالی از واقعیت است، اگر نه هم آقای مرعشی و هم آقای شیرزاد برای هر مناظره یی اعلام آمادگی کرده اند.

● اسحاق جهانگیری (عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران و وزیر صنایع دولت اصلاحات)؛

با من تاکنون تماسی برای حضور در تلویزیون گرفته نشده است. اگر تماس بگیرند بستگی به فردی دارد که از طرف مقابل خواهد آمد. در عین حال آقای مهندس مرعشی به عنوان سخنگوی حزب و از چهره های مورد قبول همه جناح ها برای مناظره در برنامه زنده اعلام آمادگی کرده اند.

● جمشید انصاری (دبیر کمیته سیاسی فراکسیون خط امام مجلس و استاندار دولت اصلاحات)

نه برای برنامه پنجشنبه شب و نه هیچ برنامه دیگری تاکنون از من دعوت نشده است. اگر دعوت شوم بستگی به طرف مقابل دارد. باید افراد هم وزن برای مناظره دعوت شوند تا این نام را بتوان بر آن نهاد. اگر برای برنامه مذکور هم دعوت می شدم با توجه به فردی که از طرف مقابل دعوت شده بود نمی پذیرفتم.

● علی شکوری راد (عضو شورای مرکزی حزب مشارکت و نماینده مجلس ششم)

در راستای شرکت در برنامه های مناظره اخیر، نه با من و نه هیچ یک از اعضای حزب مشارکت صحبتی نشده است. درباره برنامه پنجشنبه شب هم به رغم حضور حمید رسایی، اگر دعوت می شدم با کمال میل آن را می پذیرفتم. اگر برنامه زنده باشد و در حوزه سیاسی قطعاً می روم. البته سخنان آقای رسایی درباره بنی صدر و سایر مباحث تاریخی به نظر می رسید که «دست اول» نیست. ما آن دوران را تجربه کرده و حرف های زیادی درباره آن داریم.

● محمدباقر نوبخت (معاون مرکز تحقیقاتی مجمع تشخیص، دبیرکل حزب اعتدال و توسعه و نماینده ادوار مجلس)

تا جایی که من اطلاع دارم با هیچ یک از اعضای حزب اعتدال و توسعه تماس گرفته نشده و من نیز مشمول همین قاعده هستم. هر کسی که از طرف مقابل بیاید برای ما تفاوتی ندارد. حزب حرف های زیادی برای گفتن دارد و اگر برنامه زنده باشد، آن را با مردم در میان خواهم گذاشت. در عین حال به نظر نمی رسد تغییری در رویکرد صدا و سیما ایجاد شده باشد و برخورد آنها با چهره های معتدل نظام، این مساله را نشان می دهد.

● حسن بیادی (دبیرکل آبادگران جهادی و عضو شورای شهر تهران و اصولگرای منتقد)

به رغم ادعای مسوولان صدا و سیما در خصوص تماس با اصولگرایان منتقد تاکنون تماسی با من گرفته نشده است و پنجشنبه شب هم به همین منوال بود. اگر دعوت شوم خواهم رفت و حرف های زیادی را بیان می کنم تا حقایق روشن شود. در عین حال طرف مقابل هم مهم است چراکه برخی افراد در شأن مناظره کردن نیستند.

● علی دورانی (دبیرکل آبادگران جهادی، فعال سیاسی و اصولگرای منتقد)

اولاً نکته یی را باید روشن کنم که خلاف ادعای آقایان رسایی و مجری برنامه اخیر شبکه ۳ را نشان می دهد. اعلام شده این برنامه به صورت گفت وگو نه مناظره دوطرفه و در دو بخش بازخوانی تاریخی و گفت وگو با مهمان روی آنتن می رود و مشخص نیست منظور از نیامدن منتقدان برای مناظره چه بوده است؟ تاکنون با من تماس گرفته نشده اما اتفاقاً برای مناظره چهره هایی مانند رسایی و کوچک زاده را ترجیح می دهم. البته رسایی دیشب، رسایی همیشگی نبود و کمی فتیله را پایین کشیده بود که به نظر من برای ترمیم وجهه خود این کار را صورت داد.

● حجت الاسلام علی عسگری (نماینده مجلس هفتم،عضو مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص و اصولگرای منتقد)

چند وقت قبل از من برای حضور در برنامه مناظره ها دعوت شد. در یادداشتی به آنها یادآور شدم حاضرم با آقای حداد عادل درباره نظام جامع انتخابات سخن بگویم و اگر از اصولگرایان دولت گرا هم قرار است کسی بیاید آقایان نادران یا میرتاج الدینی را پیشنهاد کردم که آنها نپذیرفته بودند. از من سوال شد اگر مهمان آنها آقای رسایی باشد چطور؟ پاسخ دادم چون فرد مذکور اصول اخلاقی را رعایت نمی کند آن را نمی پذیرم.

البته گفته می شود کسانی هم به مناظره دعوت شده اند که به دلایل مختلف نرفته اند، مثلا آقای الیاس حضرتی مدیرمسوول اعتماد که می گوید وی را دعوت کرده اند ولی چون به شهرستان می رفته است در مناظره شرکت نکرده است.