دعواهای دولت در زمین مجلس

رئیس كمیسیون فرهنگی مجلس با بیان اینكه به زودی گزارش تحقیق و تفحص از سازمان تربیت بدنی تقدیم هیأت رئیسه می شود گفت كه نباید به خاطر برخی سوء تفاهمات، فضای كشور به فضای تشنج میان قوا تبدیل شود.

توپ دولت در زمین مجلس!

بازتاب‌های اعمال محدودیت برای تشویق ازدواج

توپ دولت در زمین مجلس

پیشنهاد محدودیت سنی زنان مجرد برای صدور گذرنامه توسط دولت ارائه نشده

مجلس شرط تاهل برای استخدام هیات علمی را رد كرد با توجه به لایحه ارائه شده از سوی دولت درباره صدور گذرنامه، محدودیت‌هایی از سوی اعضای كمیسیون امنیت ملی و فراكسیون زنان مجلس به این لایحه افزوده شد.

از جمله آنان محدودیت صدور گذرنامه برای زنان مجرد زیر 40 سال مشروط به رضایت ولی قهری و ملغی اعلام شدن صدور گذرنامه برای زنانی كه هدف سفرشان نامشخص است را می‌توان اشاره كرد؛ محدودیت‌هایی كه هنوز در درست بررسی است و تا رسیدن به صحن علنی ممكن است بازهم دچار تغییرات شود. دولت اما با تكذیب این تغییرات از سوی خود، توپ را به زمین مجلس انداخت و نمایندگان را بانی این تغییرات دانست؛ تغییراتی كه در همین ابتدای امر، با انتقادات شدیدی مواجه شده است. 

لایحه گذرنامه كه توسط دولت در اوایل سال جاری به مجلس ارسال شده بود، از هفته پیش در كمیسیون‌های مختلف مجلس به بحث و نظرگیری گذاشته شده است. لایحه‌یی 37 ماده‌یی كه ماده 15 آن بحث‌برانگیز شده است؛ ماده‌یی كه به نحوه صدور گذرنامه برای زنان و محدودیت‌های آنان می‌پردازد. آنچه در لایحه دولت آمده است و آنچه خروجی كمیسیون‌ها و فراكسیون‌هاست تفاوت‌هایی آشكار دارد، تفاوت‌هایی در حد ایجاد محدودیت سنی صدور گذرنامه برای زنان مجرد تا 40 سال مشروط به رضایت ولی قهری و تعیین هدف سفر زنان مجرد؛ هدفی كه اگر در قالب اهداف ذكر شده‌یی چون دیدار با اقوام و خانواده، پذیرش دانشگاه، ماموریت‌های شغلی و كاری، كنفرانس‌های علمی از سوی فراكسیون زنان نباشد، نامشخص اعلام می‌شود و صدور گذرنامه برای آنان با محدودیت مواجه می‌شود.

پروین هدایتی، معاون سرمایه‌های اجتماعی مركز امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری در گفت‌وگو با «اعتماد» درباره پیشنهاد محدودیت سنی از سوی دولت اعلام كرد: «خبر محدودیت سنی زنان مجرد برای صدور گذرنامه توسط این معاونت و از طریق نمایندگان و كمیسیون مجلس و معاون حقوقی رییس‌جمهور پیگیری شد. پیشنهاد محدودیت سنی زنان مجرد زیر 40 سال از سوی دولت نبود.

دولت در راستای ماده 15 قانون گذرنامه كه همان 18 سال بود اعلام كرده كه گذرنامه برای گروه‌های مختلفی با شرایط خاصی صادر می‌شود از جمله آنان زنان متاهل و افراد زیر 18 سال كه تحت ولایت ولی خود هستند بوده و سخنی از زنان مجرد در هر محدوده سنی نشده است. محدودیت 40 سال از پیشنهادات اعضای كمیسیون امنیت ملی بوده كه در كمیسیون هم به تصویب رسید. 

این لایحه پس از گذر از كمیسیون و بررسی‌های مختلف به صحن علنی خواهد رفت و در آنجا روی لایحه نهایی تصمیم‌گیری خواهد شد. دولت به استناد ماده 15 لایحه پیشنهاد داده زنانی كه بالای 18 سال هستند كه همان سن قانونی است اگر برای الحاق به خانواده، ماموریت شغلی، سفرهای زیارتی، درمان و تحصیل در دانشگاه‌های كشورهای دیگر اقدام به گرفتن گذرنامه كنند، هیچ محدودیتی ندارند و می‌توانند اقدامات لازم را انجام دهند. اینكه محدودیت 40 ساله برای زنان مجرد ایجاد شود، توجیه سخنگوی كمیسیون است كه اعلام می‌كند برای حفظ امنیت بانوان و جلوگیری از قاچاق محدودیت صدور گذرنامه برای زنان مجرد تا 40 سال منوط به رضایت ولی قهری است.»هدایتی درباره تبصره اضافه شده در فراكسیون زنان بر روی این لایحه افزود: «اینكه محدودیت‌های جدیدی برای زنانی با هدف نامشخص سفر تعیین شود هم از تبصره‌های این فراكسیون مجلس است و ربطی به لایحه دولت ندارد.

دولت هیچ محدودیت جدیدی برای زنانی كه هدف سفرشان غیر از موارد ذكر شده است تعیین نكرده است. آنچه دولت در مواد لایحه آورده پرداختن به مواردی چون افراد زیر 18 سال و زنان شوهر‌دار است كه نیاز به رضایت دارند.»طبق ماده 15 لایحه گذرنامه برای اشخاص زیر با رعایت شرایط مندرج در این ماده گذرنامه صادر می‌شود:

1- اشخاصی كه كمتر از 18 سال تمام دارند و كسانی كه تحت ولایت یا قیمومیت هستند با اجازه كتبی ولی یا قیم آنان.

تبصره- برای افرادی كه طبق حكم دادگاه رشید شناخته می‌شوند گذرنامه صادر نخواهد شد.

2- مشمولان وظیفه عمومی با اجازه كتبی اداره وظیفه عمومی.

3- زنان شوهردار ولو كمتر از 18 سال با موافقت كتبی شوهر و در موارد اضطراری با اجازه دادستان شهرستان محل درخواست گذرنامه كه مكلف است نظر خود را اعم از قبول درخواست یا رد آن ظرف سه روز اعلام دارد. بانوانی كه حج به ذمه دارند، در ایام حج تمتع بدون اجازه شوهر برای یك بار بر اساس گواهی سازمان حج و زیارت از ارائه موافقتنامه كتبی شوهر مستثنی هستند.

4- زنانی كه شوهر آنها مقیم خارج است و فرزندان آنها و زنانی كه شوهر خارجی اختیار كرده و به تابعیت ایرانی باقی مانده‌اند.

این موارد ذكر شده در لایحه‌یی است كه از سوی دولت به مجلس ارسال شده است؛ لایحه‌یی كه مجلسی‌ها با دخل و تصرف در آن تفاوت‌هایی آشكار برای زنان مجرد ایجاد كرده‌اند. عده‌یی از كارشناسان معتقدند این موانع در راستای تحقق سیاست‌های افزایش جمعیت و ازدواج‌هایی است كه آمار آن نسبت به گذشته با كاهش فراوانی روبه‌رو شده است.

وی همچنین اعلام كرد: «در حال حاضر كمیسیون مجلس حسب وظیفه و حقوق قانونی خود در حال بررسی لایحه است و كلیه صاحبنظران نیز می‌توانند در این مرحله نظرات خود را از طریق شماره 33440070 به كمیسیون مربوطه ارسال كنند.»

به اندازه كافی به موضوع زنان توجه نكرده‌ایم

در راستای ایجاد محدودیت برای زنان از سوی كمیسیون امنیت ملی و فراكسیون زنان مجلس با هدف بالابردن درجه امنیت زنان مجرد هرچند 40 ساله، منیره نوبخت، عضو شورای فرهنگی اجتماعی زنان با انتقاد از رویه پرداختن به موضوعات زن و خانواده اعلام كرد به موضوع خانواده به اندازه‌ نگهداری از محیط زیست نپرداخته‌ایم. 

وی با اشاره به تعریف شدن این جایگاه از سوی كشورهای غربی به ایسنا گفت: «غرب با اشاعه طرز تلقی خود نسبت به زن سعی در نسخه‌پیچی برای كل جهان دارد و برای تحقق این امر فعالیت‌های مختلفی را انجام داده است؛ اما ما برخلاف غرب برای تبیین و اشاعه طرز تفكر اسلامی و ایرانی نسبت به زن كاری انجام نداده‌ایم. البته اقداماتی صورت گرفته ولی مبنایی و اصولی نبوده است. جوامع غربی بر اساس عقاید و تفكرات خود جایگاهی را برای زن تعریف كردند ما نیز باید بر اساس تعالیم دین اسلام و ملیت خود به صورت دقیق جایگاه زنان را تبیین و تشریح كنیم به گونه‌یی كه كل جامعه از این طرز تفكر مطلع شوند؛ اما در حال حاضر بخش‌های مختلف جامعه از جایگاه زن در ایران اسلامی آگاهی ندارند و این یك نقیصه است.»

این نماینده مجلس پنجم تاكید كرد: «برخی مسوولان در زمینه وضع قوانین حمایتی برای زنان كاملا موافق و بعضی دیگر كاملا مخالف هستند. علت وجود این همه اختلاف‌نظر، تبیین نكردن اصل موضوع جایگاه زنان در جامعه ایران است و در زمینه جایگاه‌ زنان به درستی تدوین نشده است. آیا ما پس از پیروزی انقلاب اسلامی معنای جامعه خانواده‌محور را تبیین و راه‌های اهمیت دادن به خانواده را بیان كرده‌ایم؟ این در حالی است كه اقدامات عملیاتی و برنامه‌یی كافی در این زمینه انجام نشده است؛ اما ما ادعا می‌كنیم كه به جامعه خانواده‌محور توجه كرده‌ایم.»

نوبخت تاكید كرد: «ما به موضوع محوری مانند خانواده به اندازه نگهداری و محافظت از محیط زیست نپرداخته‌ایم و سازمان و تشكیلات مقتدری برای خانواده و زنان نداریم چرا كه به صورت سیستماتیك و با برنامه‌ در این زمینه كار نكرده‌ایم. البته در حال حاضر وضع ناهنجاری نداریم و نسبت به خیلی از كشورها بهتر هستیم، اما آیا شأن ما همین است؟»فعالان حوزه زنان، نمایندگان سابق مجلس، كارشناسان حقوقی و دیگر كارشناسان مربوط به این مساله، نگاه محدود‌كننده كمیسیون امنیت ملی را نمی‌پذیرند، همچنین نگاه فراكسیون زنان را. این لایحه هنوز در كمیسیون‌های مجلس می‌چرخد و ویرایش می‌شود، تغییراتی در آن لحاظ می‌شود، تبصره‌هایی كم و زیاد می‌شود تا به صحن علنی برسد. می‌گویند یك سیب را كه به هوا می‌اندازی صد چرخ می‌خورد تا به زمین برسد، شده است حكایت لایحه گذرنامه كه باید آنقدر بچرخد و بچرخد تا به زمین برسد، می‌توان امید داشت كه وقتی به زمین می‌رسد محدودیت‌های اضافه شده را نداشته باشد تا مانعی جدید به موانع حقوقی زنان اضافه نشود./اعتماد