در مراسم ترحیم سپانلو چه گذشت؟

ایسنا: مراسم ترحیم محمدعلی سپانلو با حضور چهره‌های مختلف هنری برگزار شد.

مراسم یادبود این شاعر، پژوهشگر و مترجم فقید عصر امروز (شنبه، ‌26 اردیبهشت‌ماه) با سخنرانی خطیب مسجد در مسجدالرضای تهران برپا شد.

این مراسم با حضور افرادی همچون محمود دولت‌آبادی‌، سیدعلی صالحی‌، محمدعلی ابطحی‌، حسن صانعی، علی باباچاهی‌، بابک احمدی‌، محمد بهارلو‌، پرویز پورحسینی‌، محمود حسینی‌زاد، سهیل محمودی‌، حسن صفدری، عظیم زرین‌کوب‌، سیروس ابراهیم‌زاده‌، فرخ نعمتی‌، محمود معتقدی‌، غلامرضا امامی‌، علی بهبهانی، اسدالله امرایی‌، سارا سالار‌، شمس آقاجانی‌، فرهاد عابدینی‌، مهدی خزعلی و همچنین جمعی از شاعران و نویسندگان جوان همراه بود.

محمدعلی سپانلو، شاعر، پژوهشگر و مترجم پیشکسوت، شامگاه دوشنبه 21 اردیبهشت‌ماه در بیمارستان درگذشت و پیکرش 24 اردیبهشت‌ماه از مقابل خانه هنرمندان تشییع و در قطعه نام‌آوران بهشت زهرا (س) به خاک سپرده شد. او که چند سالی از سرطان ریه رنج می‌برد اخیرا در پی ناراحتی ریوی و تنفسی در بخش ICU بیمارستانی در تهران بستری شده‌ بود.

سپانلو معروف به «شاعر تهران»، متولد 29 آبان‌ماه سال 1319 در تهران بود. «رگبارها»، «پیاده‌روها»، «سندباد غایب»، «هجوم»، «نبض وطنم را می‌گیرم»، «خانم‌زمان»، «تبعید در وطن»، «ساعت امید»، «خیابان‌ها، بیابان‌ها»، «فیروزه‌ در غبار»، «پاییز در بزرگراه»، «ژالیزیانا»، «کاشف از یادرفته‌ها» و «قایق‌سواری در تهران» از مجموعه‌ شعرهای این شاعرند.

همچنین ترجمه‌ «آن‌ها به اسب‌ها شلیک می‌کنند» نوشته‌ هوراس مک‌کوی، «مقلدها» نوشته‌ گراهام گرین، «شهربندان» و «عادل‌ها» نوشته‌ آلبر کامو، «کودکی یک رییس» نوشته‌ ژان پل سارتر، «دهلیز و پلکان» شعرهای یانیس ریتسوس و «گیوم آپولینر در آیینه‌ آثارش» - شعرها و زندگی‌نامه‌ گیوم آپولینر - از دیگر آثار منتشرشده‌ او هستند.

سپانلو که در سال‌های دور تجربه حضور در فیلم‌های «آرامش در حضور دیگران» (ناصر تقوایی / 1351)، «ستارخان» (علی حاتمی / 1351) و «شناسایی» (محمدرضا اعلامی / 1366) را داشت در سال 1380 هم در فیلم «رخساره» امیر قویدل به ایفای نقش پرداخت.

او شاعری‌ است که در سال 1347 و یک ماه بعد از اولین حمله اسراییل به فلسطین، شعری در حمایت از فلسطینی‌ها نوشت.

خبرگزاری مهر:  مراسم ترحیم زنده‌یاد مرتضی پاشایی خواننده موسیقی پاپ روز سه‌شنبه 27 آبان‌ماه با حضور هزاران نفر از شهروندان تهرانی و هنرمندان و مسئولان کشوری در مسجد امیرالمومنین تهران برگزار شد.

 سیدجواد هاشمی مجری این مراسم ترحیم در ابتدای برنامه گفت: مرتضی پاشایی در ابتدای نوجوانی با عشقی که به اهل بیت داشت همواره تلاش کرد تا در آینده کاری خود عشق و علاقه خود به این موضوع را نشان دهد کمااینکه وقتی وی در محل شهرستان محل کار پدرش اقامت داشت مکبر مسجدی بود و اتفاقا این پایه‌های مذهبی او بود که او را به عنوان خواننده اهل دل معرفی کردند که این صحبت من را هم دوستانش نیز تایید می کنند، چراکه هرچه مرتضی خواند بر دل نشست.

این بازیگر تئاتر و تلویزیون در بخش دیگر از صحبت‌های خود افزود: همه دنیا از استقبال پرشور مردم از خواننده محبوبشان حیرت کردند، آیا از این ماندگارتر ماندن زیباتر هم مگر هست؟ من مطمئنم نام مرتضی پاشایی همواره در ذهن‌ها و جان‌های‌مان باقی خواهد ماند.

این بازیگر با اشاره به مراسم تدفین مرتضی پاشایی در قطعه بهشت زهرا (س) گفت: وقتی که خواستیم مرتضی را در قطعه هنرمندان بهشت زهرا (س) دفن کنیم جایی را برای ما تعیین کردند که جای خوبی برای قبر او نبود، بنابراین از مسئولان بهشت زهرا (س) خواهش کردیم تا جای بهتری را در قطعه هنرمندان به ما بدهند که بالاخره این همکاری انجام گرفت و ما تقریبا 5 نقطه از قطعه هنرمندان را کندیم اما دیدیم که امکان دفن مرتضی در آن نقطه وجود ندارد و جستجوی 2 ساعته ما، ما را ناامید کرد تا اینکه یک دفعه سبد گلی را در بهترین نقطه قطعه هنرمندان دیدم که به سمت آن رفتم.

هاشمی افزود: وقتی که به آن سبد گل رسیدم و دیدم که زیر این سبد گل ردیفی قرار دارد که می توانیم مرتضی را در آنجا دفن کردیم فورا به مسئولان بهشت زهرا (س) زنگ زدم و گفتم که ما جای خالی دفن را پیدا کردیم. آنها بارها به من گفتند که چنین جایی وجود ندارد اما من دوباره به آنها پاسخ دادم که من اهل موهومات نیستم و سرانجام موفق شدیم مرتضی را در بهترین جای قطعه هنرمندان دفن کنیم و من احساس می کنم که این مرتضی است که خود نظم مراسم های خود را مدیریت می کند، پس درود بر ادب و مهربانی مرتضی پاشایی.

شهاب مرادی رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران هم در این مراسم گفت: زندگی همه ما انسان‌ها همانند یک مسابقه است. ما در یک فاصله مرگ و حیات قرار داریم که هر تولدی آن روی سکه مرگ است و هر مرگی آن روی سکه تولد. بنابراین همه مایی که زنده ایم روزی بالاخره از این دنیا خواهیم رفت اما بعد از مرگ نیز تولد پیدا می کنیم و البته این فاصله حیات و مرگ برای ما یک مسابقه است که ببینیم کدام از ما بهترین از جهت عمل هستیم.

وی در ادامه صحبت های خود با اشاره به حضور پرشور مردم در مراسم تشییع خاکسپاری و ترحیم زنده‌یاد مرتضی پاشایی گفت: این سوال برای ما پیش می آید که مردم چرا در مراسم تشییع پیکر مرتضی پاشایی تا این حد پر شور شرکت کردند و بعد این حضور پرشور را با مراسم تشییع پیکر فلان استاد پیشکسوت مقایسه می کنند که چرا این جمعیت به دیدار آنها نیامد که به نظر من باید در پاسخ به این سوال گفت این مقایسه موضوع درستی نیست.

مرادی افزود: به هر ترتیب برای حضور در مراسم تشییع هر بزرگی از عرصه فرهنگ و هنر هر کسی انعکاس ذهن خود را می بینند کمااینکه ما دیدیم در مراسم تشییع پیکر بزرگانی چون شادروان لطفی و یا سایر هنرمندان از رشته های مختلف، مردم با نگاه و تصویر ذهنی خود به این مراسم رفتند.

رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران تصریح کرد: در اینجا حرفم ستایش هنر نیست، حرف من در مهربانی مردم ماست که وقتی شنیدند مرتضی پاشایی با آن شرایط سخت چگونه با بیماری خود مبارزه کرد اینچنین پرشور در مراسم بزرگداشت تشییع و خاکسپاری او حضور پیدا کردند. آقا مرتضی یک هنرمند باسابقه نبود او یک هنرمند خوش سابقه بود که مبتلا به سرطان شد که باید یک فکری به حال این بیماری مهلک کرد.

وی اضافه کرد: وقتی مردم می بینند که مرتضی پاشایی به عنوان یک جوان 30 ساله در مقابل بیماری خم نمی شود و کم نمی آورد و اتفاقا خیلی ها بعد از بیماری بود که او را شناختند و دیدند که چه محکم حتی در سخت ترین زمان ها برای عشق به مردم روی صحنه آمد و خواند، به طور حتم برای او اینچنین ارزش قائل خواهند بود.

حجت الاسلام مرادی با اشاره به علاقه فراوان پاشایی به حضرت سید الشهدا و خاندان اهل بیت تصریح کرد: همه می دانند که مرتضی امام حسینی بود و طبیعتا از جنس حسینی بودن می تواند اتفاق بسیار ارزشمندی برای یک هنرمند باشد. من یاد می آورم شبی را که محمد علیزاده در بیمارستان به من گفته بود که پاسپورت مرتضی برای رفتن به کربلا آماده بود و او دل خود را با امام حسین (ع) بسته بود و من مطمئنم که مردم این را حس کردند که اینچنین از او استقبال کردند.

وی با اشاره به دوران 8 سال دفاع مقدس و ایثارگری های رزمندگان اسلام در جبهه های حق علیه باطل توضیح داد: در این سال ها جنگ تمام شده و شرایط به برکات خون شهدا شرایط آرامی است و مردمی که در آن دوران می دانستند که این خون شهداست که متضمن آرامش کشورمان است پس با همان نگاه به جوانی که با این همه درد در مقابل بیماری می ایستد، احترام می گذارند. مردم این روحیه را دوست دارند. مردم مقاومت و سربلندی را می پسندند. آنها می دانند که مرتضی یک سرمایه است آنهایی که امروز در درون مسجد و بیرون مسجد با ازدحام هزار نفری خود در مراسم ترحیم مرتضی پاشایی شرکت می کنند به خاطر این است که مهربانند و می دانند که مرتضی پاشایی یک سرمایه ملی و یک داشته بزرگ کشوری است.

وی در بخش دیگری از صحبت های خود گفت: در این فاصله بین تولد و مرگ بهترین سرمایه مهربانی است. آقایان و خانم های مهربان بیایید مهربان تر باشیم، بیایید مهربانی تان را نشان بدهید و بدانید اسلام دین مهربانی است. من نگاهم به مجالس ختم این است که آنهایی که برایشان مجلس برگزار کردیم بارشان را بسته اند. من معتقدم این مجلس فاتحه موعظه ای است برای ما زندگان که علاوه بر طلب مغفرت برای مردگان باید به فکر خودمان باشیم.

رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در پایان صحبت های خود از حاضران در جلسه و شهروندان بیرون مسجد خواست تا قطعه معروف «بر شمامم می رسد هر لحظه بوی کربلا» را به صورت همخوانی اجرا کنند.

مهدی کرد مدیر برنامه های مرتضی پاشایی نیز در این مراسم گفت: از همه شما ممنونیم که ما را تنها نگذاشتید، روح مرتضی اینجاست. او همه را دوست داشت و به آنچه که می خواست بالاخره رسید. من به قربان قدم هایتان که امروز هم ما را تنها نگذاشتید و کاری کردید که مراسم در باشکوه ترین شکل ممکن برگزار شود.

علی لهراسبی خواننده موسیقی پاپ هم در مراسم ترحیم مرتضی پاشایی بیان کرد: در هیچ زمانی فکر نمی کردم که در مراسم ختم یکی از دوستان خوبم بخواهم حرف بزنم. مرتضی پاشایی همانی است که در ترانه های خود به مردم می گفت. او بسیار مهربان و با معرفت بود که مردم هم این موضوع را فهمیدند. او برای هیچکس بد نخواست و حتی یک کلمه کوچک بد هم پشت سر کسی نگفت و خوب یادم می آید که تمام موفقیت هایش با کلمه «خدا را شکر» همراه بود.

وی با تقدیر از مردم و کسانی که در مراسم ترحیم این خواننده موسیقی پاپ شرکت کردند، گفت: از همه کسانی که برای او مهربانی کردند، تشکر می کنم و از شما خواهش می کنم که قبل از ایستادن، به افتخار مرتضی پاشایی همه ما برای یک لحظه هم که شده لبخند بزنیم. مرتضی پاشایی حتی در 4 روز پایانی خود نیز با اینکه حتی نمی توانست حرف بزند اما باز هم شوخی می کرد و من هیچگاه این صحنه ها را فراموش نمی کنم.

بر اساس این گزارش عبدالرضا هلالی مداح و حسین فردی از جمله افراد دیگری بودند که در این مراسم ترحیم در مصائب حضرت سید الشهدا به نوحه خوانی پرداختند.

حاشیه

- کمتر از یک ساعت مانده به شروع مراسم ترحیم مرتضی پاشایی بیش از هزاران نفر از مردم به دلیل ازدحام جمعیت پشت درهای بسته مسجد امیرالمومنین باقی ماندند.

- تعدادی از علاقمندان و طرفداران زنده یاد مرتضی پاشایی با در دست داشتن پلاکاردها، عکس ها و ترانه های این خواننده در قالب گروه های جداگانه قبل از شروع مراسم حضور پیدا کردند.

- حسین فریدون مشاور عالی رئیس جمهور، حبیب محبیان، امیر قلعه نویی، شهرام شکوهی، محمد علیزاده، پویا امینی، مازیار فلاحی، امید حاجیلی، بابک جهانبخش، بهروز رهبری فر، روزبه نعمت اللهی، بهمن هاشمی، مهدی یغمایی، محمد نوازی، مانی رهنما، داریوش فرضیایی، رضا یزدانی، رضا رشیدپور، فرزاد حسنی و تعداد دیگری از هنرمندان صاحب نام تئاتر سینما و تلویزیون از مهمانان ویژه مراسم ترحیم مرتضی پاشایی بودند.