اخبار
2 دقیقه پیش | عکس: استهلال ماه مبارک رمضانهمزمان با آغاز ماه مبارک رمضان جمعی از کارشناسان حوزه نجوم همراه با نماینده دفتر استهلال مقام معظم رهبری عصر دوشنبه هفدهم خرداد برای رصد هلال شب اول ماه مبارک رمضان بوسیله ... |
2 دقیقه پیش | تا 20 سال آینده 16 میلیون بیکار داریموزیر کشور گفت: در نظام اداری فعلی که میتواند در ۱۰ روز کاری را انجام دهد، در ۱۰۰ روز انجام میشود و روند طولانی دارد که باید این روند اصلاح شود. خبرگزاری تسنیم: عبدالرضا ... |
حق شناس به مخالفان: «اسب زین شده» ۵ قطعنامه شورای امنیت علیه ایران است؟!
تفاهم نامه اخیر هر چند از سویی با پیامهای تبریک و موج شادی مردمی همراه بوده اما از طرفی صحبت های مختلف دیگری هم درباره آن شنیده می شود. برخی معتقدند هنوز اتفاق خاصی نیفتاده و همه چیز منوط می شود به آینده و سه ماه دیگر و اینکه توافق جامعی صورت بگیرد یا خیر . گروهی از منتقدان و دلواپسان همیشگی دولت هم که بسیار ناخرسند هستند تا جایی که ادعا می کنند اسب زین شده با افسار پاره برگشته است !!
دکتر محمد جواد حق شناس استاددانشگاه و دکترای روابط بین الملل که عضویت هیت مدیره انجمن ایرانی روابط بین الملل راداشته و پیش از این به عنوان مشاور وزیر و مدیر کل سیاسی وزارت کشور در دولتهای هفتم و هشتم خدمت می کرده است، طی گفتگویی با آفتاب یزد به پرسش های مرتبط با آن پاسخ داده است:
جناب حق شناس، به نظرتان در بحث تفاهم نامه اخیر و حرکت به سوی توافق، عمده ترین بخش ها و حوزه هایی که به صورت محسوس در کشور تحت تاثیرقرار می گیرند چه خواهد بود؟
بحث هایی که تفاهم نامه درصورتی که به توافق جامع ختم شود به دنبال دارد تاثیر همه جانبه ای است که بربخش های متفاوت می تواند داشته باشد و تک ساحتی نمی توان به آن نگاه کرد.
مهمترین آن در حوزه سیاست خارجی است و ان روندی که طی یک دهه اخیر با انفعال و نگاه های تهدیدآمیز و درنتیجه قطعنامه های مختلف همراه بوده است تغییر می یابد. بحث دوم درتحریم ها و آثار زیانباراقتصادی است که داشته است با رفع این تحریم ها هم در کوتاه مدت و هم میان مدت و هم بلند مدت به ویژه در حوزه های بانکی، فروش نفت و محصولات نفتی ، مسائل بیمه و کارگزاری ها، حمل و نقل دریایی و هوایی اثرات مثبتی خواهیم داشت.
از جمله دیگر تاثیرات، بهبود خدماتی است که آحاد جامعه در ارتباط با خروج ارز بخصوص در حوزه های دانشجویی و تشکیلاتی که مربوط به صادرات و واردات بحث بازرگانی است خواهند داشت . همین طور در حوزه های منطقه و جایگاه ایران در نظام بین الملل تغییرات قابل توجهی را شاهد خواهیم بود .
به نظر می آید با این تفاهمنامه، مردم به امیدواری خاصی رسیده اند، به نظرتان آیا این موج امیدواری و به تبع آن انتظارات مردمی اگر بیش از اندازه باشد ممکن است عواقب بدی هم داشته باشد؟ و آیا نیاز به مدیریت این جو به وجود آمده داریم؟
نکته ای که وجود دارد این است که مخالفین دولت درداخل کشور یکی از شگردهایی که در این یک سال و نیم در اختیار داشتند ، افزایش و دامن زدن ، به توقعات مردم بوده است و به نظر می رسد که در دو و نیم سال آینده هم در این حوزه رویه خودشان را ادامه می دهند . اما من فکر می کنم اینکه بعد از توافقنامه انتظار تفاوت 180 درجه ای داشته باشیم و اینکه همه امور حل خواهد شد قطعا اینطور نیست.
برای اینکه بحث من قابل لمس تر شود مثالی می زنم . این تفاهم و اگر به ثمر بنشیند توافق !، در عمل، به شکل، بندی است که به پای دولت و ملت کشیده شده بود و اجازه حرکت به ما نمی داده وحالا برداشته شده. یعنی اگر سه ماه بعد به توافق برسیم این بند وجود نداردو مانع برسرراه، پشت سرگذاشته شده است اما اگر این بند برداشته شود ولی خودمان پای حرکت نداشته باشیم بازهم اتفاقی نمی افتد.
لذا امروز اگر به توافق جامعی برسیم مانع برداشته می شود، اما مسئله بعدی توان و اراده ای هست که باید با تقویت آن در چارچوب های اداری و ساختاری کشور و برداشتن موانع داخلی و بهبود مدیریت وجود داشته باشد. مقابله با فساد گسترده ای که وجودد داشته، همین طور اجازه دادن به بخش خصوصی و بخش های غیر دولتی برای فعال شدن و کوچک کردن دولت و بروکراسی های اداری، و....همه از مسائل دیگری است که باید رعایت کنیم .
این تفاهم نامه منتقدانی هم دارد چه در مجلس شورای اسلامی و چه در بیرون از آن به طوری که همانطورکه می دانید یکی از همین منتقدین جمله ای را گفته با این عنوان "که اسب زین شده را داده اند افسار پاره تحویل گرفتیم" نظرتان درمورد چنین اظهاراتی چیست؟
این سوال پاسخش کاملا روشن است. باید بروید از آنهایی که این حرف را می زنند بپرسید که این اسب زین شده ای که می گوید چه بوده و منظورش از افسار پاره چیست؟ آیا منظور ایشان از اسب زین شده 5 قطعنامه شورای امنیت علیه ایران است؟ آیا اسب زین شده رشد منفی 5.6 درصدی است که تحویل دولت جدید داده شده است؟ اسب زین شده میلیون ها جوان تحصیل کرده بیکاراست ؟، اگر آن فساد گسترده و پدیده های بابک زنجانی و یا نزدیک به هشتادهزار میلیارد بدهی بانکی معوق دولت گذشته همان اسب زین شده است بله دولت جدید آن را تحویل گرفته است !!
ولی واقعیت این است که چیزی که تحویل داده شده است یک مجموعه ناکجا آباد و مخروبه ای بوده که من فکر می کنم نیازبه چند برابر این یک سال و نیم است تا تخریب هایی که در آن هشت سال قبل شده است حل و فصل شود . طبعا روندی که در آن سال ها بر کشور گذشته، قابل دفاع نیست . دولت دارد تلاش می کند با صبرو مدارا و با حمایت مردم و مقام معظم رهبری که با ارائه راهبرد نرمش قهرمانانه پشت دولت ایستادند بتواند این اتفاقاتی که در کشور افتاده است را مدیریت کند .
وضعیتی که در دولت قبل بوده است مثل قطاری است که ترمزش را بریدند و گذاشتند کنار و اداره و کنترل قطاری که ترمز و مسیر مشخصی ندارد خیلی سخت است . من فکر نمی کنم اسب زین شده ای تحویل دولت داده شده باشد که امروز برخی چنین ادعاهایی می کنند که با واقعیت به شدت فاصله دارد و خود این افراد و هم مردم فهیم ما هم این را خوب می دانند و به نظرم که خیلی پرداختن به این ادبیات جایی ندارد و مردم ما هم هوشمندتر از این هستند که خودشان را درگیر چنین ادبیات سخیفی بکنند .
نکته دیگری که هست تفاوت در تفسیر یا ترجمه ای است که دوگروه موافق و مخالف از تفاهم نامه دارند. ریشه این اختلاف را در چه میبینید؟
تفاهم نامه یک چارچوب کلی است که در واقع بر اساس این چارچوبی که به نظر می رسد فرصتی است برای جمهوری اسلامی، باید هوشمندانه از این فرصت استفاده کرد ما بایدبا تیزهوشی و صبر و مداراو دامن نزدن به سطح انتظارات و توقعات مردم، مسیر را ادامه بدهیم . سال سختی در پیش رو داریم تا بتوانیم انشاءالله با سربلندی از چهارسوهایی که در بیانیه آمده به یک توافقنامه قابل قبول برسیم.
شما چقدر به روند موجود در سال جدید امیدوار هستید؟
امیدواریم که با توجه به نامگذاری بسیار دقیقی که رهبری داشتند، امسال به واقع سال همدلی و همزبانی دولت و ملت باشد . به نظر می رسد دولت در هدف و راس سیاست خارجی اش برا ی جمع کردن پرونده هستهای عملکرد مثبتی داشته و تلاش های معقولی صورت گرفته است .
امیدوارم در سایر حوزهها بخصوص سیاستهای داخلی و اقتصادی، دولت به وعده هایش عمل کند بخصوص خواسته های عمومی که در دو سال گذشته به دلیل مشکلات محقق نشده است و مردم هم ضمن اینکه خواسته هایشان را پیگیری کنند با صبرو حوصله در صحنه حضور داشته باشند و به نظارت خودشان در ارکان دولت و قدرت کمک کنند و حرکتی که در سال 92 با انتخابات ریاست جمهوری آغاز کردند در انتخابات 94مجلس، مستحکم تر ادامه دهند.
اخبار سیاسی - آفتاب یزد
ویدیو مرتبط :
صحبت های عراقچی درباره قطعنامه شورای امنیت
خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :
چرا قطعنامههای شورای امنیت علیه ایران باید فوراً ملغی شوند؟
اخبار سیاست خارجی - استدلال سفیر سابق فرانسه در ایران؛
چرا قطعنامههای شورای امنیت علیه ایران باید فوراً ملغی شوند؟
به گزارش «تابناک»، فرانسو نیکلا، سفیر پیشین فرانسه در تهران، به تازگی با انتشار مطلبی و با اشاره به دور جدید مذاکرات هستهای ایران و گروه ۱+ ۵، بر ناکارآمدی تحریمهای شورای امنیت علیه ایران و تأثیر معکوس آنها بر روند گفتوگوهای هستهای تأکید کرده و خواستار برداشته شدن این تحریمها شده است.
نیکلا در این مطلب که در یکی از وبلاگهای زیرمجموعه خبرگزاری «اینتر پرس سرویس» منتشر شده، مینویسد، این نخستین بار نیست که غرب به واسطه تحریمهای شورای امنیت، در تلهای گرفتار شده که در اصل برای به دام انداختن دیگر کشورها (در این مورد، ایران) طراحی کرده است. وضعیت کنونی، یادآور شرایطی است که در سال ۱۹۹۷، بیشتر اعضای شورای امنیت، خواستار برداشته شدن یا دستکم اصلاح تحریمهایی بودند که علیه عراق وضع شده بود و دلیل این امر نیز پیامدهای ناخواسته و ناگواری بود که این تحریمها برای مردم عراق به بار آورده بود.
این وضعیت باعث شد در آن زمان، ژاک شیراک، رئیس جمهور وقت فرانسه با لحنی اعتراضآمیز عنوان کند: «ما میخواهیم (کشورهای تحت تحریم را) متقاعد کنیم، نه اینکه زور بگوییم. من هرگز ندیدهام که سیاست تحریم بتواند به نتیجه مثبتی منتهی شود».
البته به عقیده نیکلا، شرایط مربوط به ایران در حال حاضر به هیچ وجه به وضعیتی که درباره عراق رسیده بود، نرسیده، اما اکنون برای تضمین دستیابی به توافق جامع هستهای با ایران، ضروری است که تحریمهای وضع شده از سوی شورای امنیت علیه این کشور به سرعت برداشته شود.
نکته دیگری که وی به آن اشاره میکند، این است که در موضوع ایران، در عمل، تحریمهای یکجانبه وضع شده از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا، بیش از تحریمهای شورای امنیت آسیبرسان بودهاند، زیرا این تحریمهای یکجانبه اساساً با هدف بیثبات کردن اقتصاد ایران طراحی شدهاند. با این حال، تحریمهای شورای امنیت به گونهای با هدف ایجاد «اثرات تنبیهی» شکل گرفتهاند و به همین دلیل، ایرانیان به درستی آنها را تحقیرآمیز میدانند.
افزون بر این، تحریمهای شورای امنیت یک زمینه قانونی را فراهم کرده است که دیگر تحریمها و به طور خاص تحریمهای اتحادیه اروپا بر مبنای آن شکل گرفتهاند؛ بنابراین، ایرانیان مایل هستند که شورای امنیت ضمن لغو این تحریمها، پروندهای را که در سال ۲۰۰۶ برای ایران باز کرده، ببندد و موضوع ایران را بار دیگر به آژانس بینالمللی انرژی اتمی بازگرداند.
اما نکته مهم دیگر اینکه شرایط لغو تحریمهای شورای امنیت نیز به نوبه خود دشوار است. در حقیقت، به نظر میرسد افرادی که این تحریمها را طراحی کردهاند، همزمان دو هدف را دنبال میکردهاند که این اهداف ضرورتاً با هم سازگار نیستند؛
هدف نخست، طرح مجموعه مواردی است که به اعتقاد نویسندگان قطعنامهها، برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای ضروری است. از جمله؛
۱ ـ تعلیق همه فعالیتهای مرتبط با غنیسازی و بازفرآوری، شامل تحقیق و توسعه و ساخت تأسیسات جدید.
۲ ـ تعلیق همه فعالیتهای مرتبط با ساخت نیروگاه تحقیقاتی آب سنگین.
۳ ـ تأمین دسترسی فوری به همه مراکز، تجهیزات، اشخاص و اسناد مورد نظر آژانس بینالمللی انرژی اتمی به منظور تأیید پایبندی ایران به تصمیمات شورای امنیت و حل و فصل همه مسائل مرتبط با جنبههای نظامی احتمالی (PMD) برنامه هستهای ایران.
۴ ـ تصویب فوری پروتکل الحاقی به موافقتنامه پادمانهای ایران و آژانس.
۵ ـ تعلیق همه فعالیتهای مرتبط با ساخت موشکهای بالیستیک قادر به حمل سلاح هستهای.
با توجه به زمینه و شرایطی که این قطعنامهها در آن به تصویب رسید، بخت اندکی وجود داشت که ایرانیها با اعمال این مجموعه گسترده از به اصطلاح «ساز و کارهای اعتمادساز» موافقت کند، زیرا در عمل، ایران را وادار میساخت همه فعالیتهای هستهای و موشکی خود را رها کند.
هدف دوم، دارای ماهیتی متفاوت از مورد نخست بوده و کم و بیش متناقض به نظر میرسد. این هدف، شامل تلاش برای آوردن ایران پای میز مذاکره و یافتن راه حلی دیپلماتیک و مبتنی بر مذاکره بود؛ افزون بر این، چنین بیان میشد که در صورت موافقت ایران با تعلیق فعالیتهای غنیسازی و بازفرآوری، شورای امنیت تمایل خود به تعلیق دستکم بخشی از تحریمها را اعلام خواهد کرد تا مذاکرات در فضایی مثبت جریان یافته و زمینه دستیابی به راهحل مورد توافق دو طرف فراهم شود.
همان گونه که اکنون میدانیم، روند مذاکرات بالاخره آغاز شد؛ اما به روشی کاملاً متفاوت با آنچه در قطعنامهها مدنظر قرار گرفته بود؛ به عبارت دیگر، غرب ناچار شد درخواستهای خود مبنی بر تعلیق فعالیتهای هستهای ایران را به عنوان پیش شرط مذاکرات کنار بگذارد؛ بنابراین، میتوان گفت به محض دستیابی به یک توافق جامع، هدف دوم تأمین خواهد شد (امری که از مذاکرات وین انتظار میرود) و پس از آن، این جنبه از قطعنامههای شورای امنیت کاملاً بیمعنا خواهد بود.
اما از سوی دیگر، جنبه نخست قطعنامهها، یعنی طرح ساز و کارهای اعتمادساز، بر جای خود میماند. از آنجا که اعتماد یک مفهوم انتزاعی و سیال است، لازمه افتادن در این مسیر، انجام اقداماتی بلندمدت و قابل بازگشت است که پایان آن نیز از هم اکنون مشخص نیست، ولی این روند، با ساز و کار صفر و یکی شورای امنیت قابل انطباق نیست. به عبارت دیگر، در صورتی که قطعنامهها لغو شوند، امکان طرح دوباره آنها وجود ندارد. دلیل خودداری قدرتهای غربی از پذیرش این موضوع نیز دقیقاً همین نکته است.
افزون بر این، همه ما میدانیم که وضع تحریمها بسیار سادهتر از لغو آنهاست. تحریمها، موازنههای قدرت جدید و همچنین منافع جدیدی را برای برخی طرفها ایجاد میکنند و همین امر، روند برداشتن و لغو آنها را با دشواری مواجه میسازد.
با این حال، قدرتهای غربی باید از موارد تاریخی، از جمله تجربه تحریم آلمان پس از جنگ جهانی اول که نتایج منفی بسیاری به بار آورد، درس گرفته و تحریمهای شورای امنیت را اگر نه همزمان با امضای توافقنامه جامع، دستکم به فاصله اندکی پس از آشکار شدن عزم ایران برای پایبندی به مفاد آن لغو نمایند. در مقابل، ایران نیز از طریق انجام اقدامی در راستای اعتمادسازی با طرف غربی، میتواند زمینه این کار را فراهم کند.
این امر بدان معناست که از این پس، مسائل باقی مانده موجود درباره برنامه هستهای ایران نیز باید منحصراً از طریق آژانس بینالمللی انرژی اتمی پیگیری شود. معنای دیگر این امر نیز آن است که پس از امضای توافق، شورای امنیت دیگر نباید وضعیت ایران را ذیل فصل هفتم منشور ملل متحد و به نام «تهدید علیه صلح» مطرح نماید، زیرا این تنها فصلی است که اجازه استفاده از زور علیه یکی از اعضای سازمان ملل به منظور اعاده صلح و امنیت بینالمللی را میدهد.
اخبار سیاست خارجی - تابناک