جنجال بر سر خاطرات "شیخ دیپلمات"

تهران امروز : خاطره نویسی بزرگان سیاست همواره با جذابیت‌های خاص خود همراه بوده است. این خاطره نویسی‌ها بخصوص در سال‌های بازنشستگی سیاستمداران و دوری آنها از مركز تصمیم گیری و تاثیرگذاری مورد اقبال تاریخ نویسان و طیف‌های بزرگی از جامعه سیاسی كشور قرار می‌گیرد. حال هر چه آن سیاستمدار دارای پست‌های حساس‌تری در تاریخ سیاسی یك كشور بوده باشد این اقبال بیشتر خواهد شد.

اگر پرونده هسته‌ای را یكی از مهم‌ترین موضوعات كشور در 10 سال اخیر كشور بدانیم، علی القاعده خاطره نویسی‌های افرادی چون حسن روحانی، علی لاریجانی و سعید جلیلی خواندنی‌تر می‌شود و می‌تواند ناگفته‌های زیادی را به دنبال داشته باشد. اگر چه بسیاری از منتقدان خاطره نویسی‌های بزرگان بر این باورند كه بزرگان در خاطره نویسی‌های خود هدفی جز «تطهیر» خود از انتقادات دوران مسئولیت را دنبال نمی‌كنند اما از میان همین خاطره هاست كه می‌توان پرده از ابهامات و ناگفته‌ها كنار زد و لااقل به بخشی از حقیقت دست یافت. انتشار خاطرات هسته‌ای حسن روحانی دبیر شورای عالی امنیت ملی در زمان ریاست‌جمهوری آیت‌الله هاشمی رفسنجانی و سید محمد خاتمی، آن هم در برهه میان مذاكرات استانبول و بغداد، مورد توجه ویژه برخی جریان‌ها و رسانه‌ها قرار گرفت و با وجود گذشت حدود دوهفته از انتشار آن باز هم مورد تحلیل و ارزیابی قرار می‌گیرد. برخی آن را عین واقعیت و درستی می‌دانند و برخی آن را تحریف شده و فارغ از عنصر صداقت لااقل در برخی بخش‌ها پنداشته‌اند.

مهدی فضایلی، مدیرعامل سابق خبرگزاری فارس كه زمان حضور وی در خبرگزاری با حضور روحانی در شورای عالی امنیت ملی همزمان بود و طبعا رسانه تحت مدیریت وی هم از منتقدان آن جریان محسوب می‌شد، آخرین نفری است كه این روزها لب به انتقاد از خاطره نویسی‌های هسته‌ای حسن روحانی پرداخته و آن را تحریف شده اعلام كرده است.

وی حسن روحانی را به بیان نكردن «همه» واقعیات در این كتاب متهم كرد و بعد پرسید كه آیا روحانی در انتشار این كتاب با مراجع ذی‌ربط هماهنگ كرده است یا خیر؟ یكی از جنجالی‌ترین موضوعاتی كه با گذشت چند سال از حضور حسن روحانی در شورای عالی امنیت ملی همچنان مورد بحث و اظهارنظر قرار دارد، توافقنامه‌ای است كه در ادبیات سیاسی ایران به «توافقنامه پاریس» مشهور شد.

توافقنامه پاریس همان توافقنامه‌ای است كه در ۱۴ نوامبر ۲۰۰۴ ( ۱۷ بهمن ۱۳۸۲‌) در پاریس بین ایران و سه کشور فرانسه، انگلیس و آلمان به امضا رسید و به موجب آن ایران به عنوان اقدامی داوطلبانه در جهت اعتمادسازی - و نه به عنوان یک تعهد قانونی و الزام آور - پذیرفت که کلیه فعالیت‌های مربوط به غنی‌سازی و بازفرآوری مانند ساخت، تولید، نصب، آزمایش، سرهم‌بندی و راه‌اندازی سانتریفیوژهای گازی و فعالیت‌های مربوط به جداسازی پلوتونیوم را متوقف کند و در عوض اتحادیه اروپا سعی در پذیرش ایران در سازمان تجارت جهانی نماید. طرف ایرانی مذاكره هم سیروس ناصری به عنوان رئیس تیم مذاكرات و نیز سفرای ایران در پاریس، لندن و برلین بودند.

حال بعد از نزدیك به 9 سال از آن ماجرا، توافقنامه پاریس باردیگر محل جدال و بازخوانی شده است به گونه‌ای كه بازخوانی آن ر وزها آن هم در حالی كه چند روز بعد دیپلمات‌های ایران و 5+1 در سر پیچ تاریخی مذاكرات بغداد قرار خواهند گرفت، جای تامل دارد. توافقنامه پاریس هرچه كه بود و هرآنچه كه در آن اتفاق افتاد، نقطه عطفی در مذاكرات هسته‌ای ایران محسوب می‌شود. طیفی آن را افتخار خود و رهایی بخش ایران از خطر جنگ و تحریم و شورای امنیت می‌دانند و برخی دیگر آن را وادادگی و عقب‌نشینی از اصل عزت می‌پندارند.

اینك مهدی فضایلی با بازخوانی آن روزها می‌گوید كه همه اتفاقات توافقنامه پاریس در خاطرات حسن روحانی ذكر نشده چرا كه ذكر آن مغایرت با منافع تیم وی دارد. فضایلی همچنین آب پاكی را روی دست حسن روحانی می‌ریزد و می‌گوید آن موضوعاتی که در کتاب‌ها و رسانه‌ها مطرح نشده مهم‌تر از آن چیزی است که بیان شده است.

خاطره نویسی حسن روحانی بابی را گشود كه دیگر دبیران شورای عالی امنیت ملی هم ناچار به طی كردن آن خواهند بود تا روایت‌های آنها از این پرونده هم شنیده شود. علی لاریجانی روایت خود از دوران صدارتش بر شورای عالی امنیت ملی و مذاكرات هسته‌ای را منوط به گذشت زمان كرده است. چند سال دیگر هم شاید آنچه در بغداد خواهد گذشت را در خاطرات سعید جلیلی بخوانیم.
خاطره نویسی بزرگان سیاست همواره با جذابیت‌های خاص خود همراه بوده است. این خاطره نویسی‌ها بخصوص در سال‌های بازنشستگی سیاستمداران و دوری آنها از مركز تصمیم گیری و تاثیرگذاری مورد اقبال تاریخ نویسان و طیف‌های بزرگی از جامعه سیاسی كشور قرار می‌گیرد. حال هر چه آن سیاستمدار دارای پست‌های حساس‌تری در تاریخ سیاسی یك كشور بوده باشد این اقبال بیشتر خواهد شد.

اگر پرونده هسته‌ای را یكی از مهم‌ترین موضوعات كشور در 10 سال اخیر كشور بدانیم، علی القاعده خاطره نویسی‌های افرادی چون حسن روحانی، علی لاریجانی و سعید جلیلی خواندنی‌تر می‌شود و می‌تواند ناگفته‌های زیادی را به دنبال داشته باشد. اگر چه بسیاری از منتقدان خاطره نویسی‌های بزرگان بر این باورند كه بزرگان در خاطره نویسی‌های خود هدفی جز «تطهیر» خود از انتقادات دوران مسئولیت را دنبال نمی‌كنند اما از میان همین خاطره هاست كه می‌توان پرده از ابهامات و ناگفته‌ها كنار زد و لااقل به بخشی از حقیقت دست یافت. انتشار خاطرات هسته‌ای حسن روحانی دبیر شورای عالی امنیت ملی در زمان ریاست‌جمهوری آیت‌الله هاشمی رفسنجانی و سید محمد خاتمی، آن هم در برهه میان مذاكرات استانبول و بغداد، مورد توجه ویژه برخی جریان‌ها و رسانه‌ها قرار گرفت و با وجود گذشت حدود دوهفته از انتشار آن باز هم مورد تحلیل و ارزیابی قرار می‌گیرد. برخی آن را عین واقعیت و درستی می‌دانند و برخی آن را تحریف شده و فارغ از عنصر صداقت لااقل در برخی بخش‌ها پنداشته‌اند.

مهدی فضایلی، مدیرعامل سابق خبرگزاری فارس كه زمان حضور وی در خبرگزاری با حضور روحانی در شورای عالی امنیت ملی همزمان بود و طبعا رسانه تحت مدیریت وی هم از منتقدان آن جریان محسوب می‌شد، آخرین نفری است كه این روزها لب به انتقاد از خاطره نویسی‌های هسته‌ای حسن روحانی پرداخته و آن را تحریف شده اعلام كرده است.

وی حسن روحانی را به بیان نكردن «همه» واقعیات در این كتاب متهم كرد و بعد پرسید كه آیا روحانی در انتشار این كتاب با مراجع ذی‌ربط هماهنگ كرده است یا خیر؟ یكی از جنجالی‌ترین موضوعاتی كه با گذشت چند سال از حضور حسن روحانی در شورای عالی امنیت ملی همچنان مورد بحث و اظهارنظر قرار دارد، توافقنامه‌ای است كه در ادبیات سیاسی ایران به «توافقنامه پاریس» مشهور شد.

توافقنامه پاریس همان توافقنامه‌ای است كه در ۱۴ نوامبر ۲۰۰۴ ( ۱۷ بهمن ۱۳۸۲‌) در پاریس بین ایران و سه کشور فرانسه، انگلیس و آلمان به امضا رسید و به موجب آن ایران به عنوان اقدامی داوطلبانه در جهت اعتمادسازی - و نه به عنوان یک تعهد قانونی و الزام آور - پذیرفت که کلیه فعالیت‌های مربوط به غنی‌سازی و بازفرآوری مانند ساخت، تولید، نصب، آزمایش، سرهم‌بندی و راه‌اندازی سانتریفیوژهای گازی و فعالیت‌های مربوط به جداسازی پلوتونیوم را متوقف کند و در عوض اتحادیه اروپا سعی در پذیرش ایران در سازمان تجارت جهانی نماید. طرف ایرانی مذاكره هم سیروس ناصری به عنوان رئیس تیم مذاكرات و نیز سفرای ایران در پاریس، لندن و برلین بودند.

حال بعد از نزدیك به 9 سال از آن ماجرا، توافقنامه پاریس باردیگر محل جدال و بازخوانی شده است به گونه‌ای كه بازخوانی آن ر وزها آن هم در حالی كه چند روز بعد دیپلمات‌های ایران و 5+1 در سر پیچ تاریخی مذاكرات بغداد قرار خواهند گرفت، جای تامل دارد. توافقنامه پاریس هرچه كه بود و هرآنچه كه در آن اتفاق افتاد، نقطه عطفی در مذاكرات هسته‌ای ایران محسوب می‌شود. طیفی آن را افتخار خود و رهایی بخش ایران از خطر جنگ و تحریم و شورای امنیت می‌دانند و برخی دیگر آن را وادادگی و عقب‌نشینی از اصل عزت می‌پندارند.

اینك مهدی فضایلی با بازخوانی آن روزها می‌گوید كه همه اتفاقات توافقنامه پاریس در خاطرات حسن روحانی ذكر نشده چرا كه ذكر آن مغایرت با منافع تیم وی دارد. فضایلی همچنین آب پاكی را روی دست حسن روحانی می‌ریزد و می‌گوید آن موضوعاتی که در کتاب‌ها و رسانه‌ها مطرح نشده مهم‌تر از آن چیزی است که بیان شده است.

خاطره نویسی حسن روحانی بابی را گشود كه دیگر دبیران شورای عالی امنیت ملی هم ناچار به طی كردن آن خواهند بود تا روایت‌های آنها از این پرونده هم شنیده شود. علی لاریجانی روایت خود از دوران صدارتش بر شورای عالی امنیت ملی و مذاكرات هسته‌ای را منوط به گذشت زمان كرده است. چند سال دیگر هم شاید آنچه در بغداد خواهد گذشت را در خاطرات سعید جلیلی بخوانیم.