«جبهه یکتا»؛ اسب تروای احمدی نژاد؟

هفته نامه صدا - اعظم ویسمه: در روزهای گرم خرداد که اخبار رسانه ها به بازداشت یاران نزدیک احمدی نژاد اختصاص داشت و حلقه اطراف او با راهی شدن یکی، یکی معاونانش به اوین کوچکتر از گذشته می شد؛ جمع دیگری از نزدیکان به رییس دولت سابق هم با اتحادشان خبرساز شدند. جمعی از وزرا و معاونان محمود احمدی نژاد کمتر از 10ماه مانده به انتخابات مجلس از جبهه یکتا (یاران کارآمدی و تحول ایران اسلامی) رونمایی کردند. گرچه این جمع با عنوان «یاران» گردهم آمده اند اما در مواضع اولیه خود مدعی شده اند که ایران احمدی نژاد نیستند و از جلسات ساختمانهای ولنجک و جنت آباد (محل نشست های احمدی نژاد با حلقه نزدیکانش) نیامده اند.

این اولین بار نیست که در آستانه یک انتخابات جمعی از نزدیکان احمدی نژاد با راه اندازی تشکیلاتی راه خود را از او جدا می کنند و یا حدال مدعی می شوند که تشکیلاتشان ارتباطی با او ندارد؛ پیش از این در آستانه انتخابات نهمین دوره مجلس شورای اسلامی نیز جمعی از وزرای دولت نهم و دهم که به عنوان اخراجی های دولت احمدی نژاد شناخته می شدند «جبهه پایداری» را شکل دادند. اکنون در آستانه انتخابات دوره دهم مجلس شورای اسلامی جمع دیگری از معاونان و وزرای سابق دولت احمدی نژاد با راه اندازی «جبهه یکتا» مدعی هستند که تصمیم به فعالیت سیاسی دارند اما ارتباطی با رییس سابق خود ندارند.


اسب تروای احمدی نژاد یا اصولگرایان؟

تحلیل ها اما درباره شکل گیری این تشکل جدید سردرآورده از دل جریان احمدی نژاد پیرامون دو دیدگاه ارائه می شود. با توجه به نزدیک شدن به انتخابات مجلس و تشدید فعالیت های انتخاباتی احمدی نژاد که خود را به صورت سفرهای استانی و شرکت در مراسم مذهبی در جمع مردم در مساجد و امامزاده ها و سخنرانی های گاه و بیگاه نشان داده است؛ برخی تشکیل این جبهه جدید را با توجه به سابقه اعضای آن و وابستگی شان به احمدی نژاد، تلاش جدید جریان سوم تیر برای تصاحب کرسی های سبز پارلمان می دانند.

برخی «جبهه یکتا» را اسب تروای احمدی نژاد خوانده و می گویند استقلال فکری وزیران و مدیران سابق احمدی نژاد از او واقعی نیست. براساس این تحلیل، گرچه موسسان «جبهه یکتا» عنوان می کنند ارتباطی با احمدی نژاد ندارد اما در عالم سیاست دور از ذهن نیست که بین حرف و عمل فاصله باشد؛ جبهه یکتا از فاصله هایش با احمدی نژاد بگوید اما چراغ خاموش در آستانه انتخابات مجلس پیش برنده اهداف همان تیم رییس دولت نهم و دهم باشد.

از سوی دیگر ممکن است که این جریان هدف صرف انتخاباتی نداشته باشد و با توجه به سابقه موسسان آن که همگی در سمت های وزارت و معاونت دولت احمدی نژاد فعالیت داشته اند، برای دفاع از عملکرد دوره هشت ساله احمدی نژاد و پاسخ به انتقادات که این روزها با بازداشت اعضای ارشد آن دولت به اوج خود رسیده وارد میدان شده و سعی در دفاع از کارنامه گذشته خود و دولت های احمدی نژاد داشته باشند؛ دفاع هایی که می تواند با تغییر زمین بازی و انتقادهای سازمان یافته علیه دولت «تدبیر و امید» همراه شود. مطمئنا برای تاثیرگذاری بیشتر، این دفاع ها بهتر است از سوی کسانی مطرح شود که مدعی جدایی از احمدی نژاد هستند. اعضای جبهه یکتا که بخشی از آنها از وزرای سابق احمد نژاد هستند، قطعا در تمامی مشکلات دو دولت گذشته سهیم هستند و نمی توانند خود را از این طیف جدا کنند.

اما تحلیل دیگری که نمی تواند دور از ذهن باشد و نمی شود به آن بی توجه بود، تاکتیک اصولگرایان برای برخورد با جریان احمدی نژاد با راه اندازی تشکیلات جدید است. از یکسال گذشته تاکنون جریان اصولگرایی با برگزاری همایش ها و جلسات گوناگون تلاش داشته تا شکست های اخیر خود را در انتخابات ها که به دلیل پراکندگی و لیست های متعدد از سوی گروه های مختلف این جریان بوده را جبران کرده و در انتخابات مجلس دهم حضور واحد و یکپارچه از جریان اصولگرایی به نمایش بگذارد. این تلاش ها از سوی بزرگان این جریان تا آنجا پیش رفته که مدعی هستند فاصله های جریانات سنتی همچون موتلفه و جامعه روحانیت مبارز با جریانات افراطی و تندرو همچون جبهه پایداری به حداقل رسیده و ارائه لیست مشترک با آنها نیز دور از ذهن نیست.

در چنین شرایطی مطمئنا جریان احمدی نژاد ساز ناکوک برای جبهه اصولگرایی خواهدبود که می تواند با ورود خود در دقیقه نود همه بازی اصولگرایان را بر هم زند. مواجهه اصولگرایان با یکتا درواقع به نوعی نمایش رفتار اصولگرایان در دوگانگی برخورد با احمدی نژاد است. آنها نه می توانند ارتباطشان را با احمدی نژاد قطع بکنند و نه حاضر هستند که تبعات بودن با احمدی نژاد را بپذیرند. جدای از ارتباطات و امکانات مالی او به عنوان رییس دولت سابق، هنوز با همان شیوه های پوپولیستی در بخش هایی از مردم پایگاه و رای دارد که اصولگرایان نمی توانند آن را فراموش کنند.

تشکیل گروه هایی همچون «یکتا» که از جداشدن جمعی از وزیران و مدیران سابق احمدی نژاد از گرد او خبر می دهد می تواند با آغوش باز اصولگرایان روبرو شود. درواقع تشکیل «جبهه یکتا» می تواند از یک سو تلاش اصولگرایان برای خالی کردن اطراف احمدی نژاد از نیروهای اجرایی و به نوعی مهارکردن او در انتخابات پیش رو به حساب آید و از سوی دیگر جذب حدال بخشی از آرای او با حمایت از مدیران و وزرای سابق دولتش باشد.

اگر بپذیریم که هیچ یک از این تحلیل ها درست نباشد و تنها جمعی از یاران سابق احمدی نژاد با یکدیگر برای فعالیت سیاسی متحد شده باشند مطمئنا به زودی و با نزدی کشدن به انتخابات دور دهم مجلس مواضع این جریان در نزدیکی به طیف اصولگرایان و یا تیم احمدی نژاد شفاف تر خواهدشد. کما اینکه با بررسی سوابق هر یک از این افراد در دو سال گذشته مشخص می شود که به عنوان وزرا و معاونان دولت احمدی نژاد در دفاع از عملکرد خود و دولت نهم و دهم سخن گفته و بعضا انتقاداتی را نسبت به دولت اعتدال مطرح کرده اند کامران دانشجو اما گفته «هدف ما تقابل با دولت نیست؛ ما آمده ایم در عرصه های مختلف به دولت کمک کنیم. اگر آنها از ما نظر بخواهند نظرات مان را در عرصه های مختلف ارائه کنیم اما حتما نقد منصفانه را نیز مدنظر داریم.»

واکنش ها به اعلام موجودیت یکتا

از 25 خردادماه که جبهه یکتا رسما با برگزاری همایشی در مجتمع فرهنگی شهدای هفتم تیر با محوریت برخی از وزرای دولت نهم و دهم، برخی نمایندگانم مجلس، معاونین و مدیران کل و استانداران دوره احمدی نژاد اعلام موجودیت کرد؛ واکنش ها به این شکل جدید در عرصه سیاسی آغاز شد. موسسان این جبهه اعلام کرده اند که «این جبهه با هدف بررسی و گزارش مشکلات کشور به صورت شفاف در موضوعات سیاست خارجی، داخلی، اقتصادی، فرهنگی و آسیب های اجتماعی به مسئولان تشکیل شده است.»

اعلام شده دبیری این جبهه تا تشکیل جلسه و مشخص شدن شورای مرکزی بر عهده حمیدرضا حاجی بابایی وزیر آموزش و پرورش دولت دهم خواهدبود که سمت سخنگویی این تشکیلات را نیز بر عهده دارد.

آنگونه که خبرگزاری فارس گزارش داده جبهه «یکتا» که شامل سه تشکل سیاسی اصولگرا می شود در جهت تقویت و وحدت بیشتر بین اصولگرایان کار خود را آغاز خواهدکرد که در همین راستا هیات موسس این جبهه با برخی از احزاب، جریانات، شخصیت های سیاسی اصولگرا و جامعتین دیدارها و مذاکراتی را انجام داده اند.

برخی از اعضای موسس جبهه یکتا در اولین موضع گیری های خود به صراحت ارتباط خود با احمدی نژاد را تکذیب کرده اند. محمد عباسی وزیر پیشین ورزش در دولت احمدی نژاد گفته: «ما آقای احمدی نژاد را تنها به عنوان رئیس جمهور دولت نهم و دهم که در خدمتشان بودیم قبول داریم و این جمع بدون مشورت با ایشان تشکیل شده است.» کامران دانشجو وزیر علوم دولت دهم و عضو هیئت موسس جبهه یکتا نیز در حاشیه اولین نشست جبهه مذکور اظهار می کند: «جبهه یکتا از مجموعه ای از یاران همفکر تشکیل شده است و این تشکل هیچ گونه رابطه تشکیلاتی با احمدی نژاد ندارد. البته نمی توان جبهه یکتا را متشکل از مدیران و وزیران دولت های نهم دهم منهای احمدی نژاد دانست. بلکه اعضای این جبهه را مجموعه ای از نیروهای همسو و همفکر تشکیل می دهند.»

از سوی دیگر سایت دولت بهار که از رسانه های نزدیک به جریان احمدی نژاد است، در واکنش به اعلام موجودیت «یکتا» می نویسد «ریل یکتا با احمدی نژاد یکی نیست» این سایت با بیان اینکه ارتباطی بین این دو جبهه وجود ندارد ادامه می دهد: «درباره جبهه یکتا، ضمن احترام به شخصیت های موسس آن که در گذشته خدماتی انجام داده اند، خاطرنشان می شود که ریل این تشکل سیاسی با رئیس جمهور سابق کشورمان یکی نیست و شایسته است از هر اقدامی که زمینه ایجاد تصور این همانی بین رفتار سیاسی جبهه یکتا و هواداران دکتر محمود احمدی نژاد می شود جلوگیری شود.»

جبهه یکتا و تجربه جبهه پایداری

جبهه تازه تاسیس یکتا از جهاتی یادآور جبهه پایداری است. در آستانه انتخابات دوره نهم مجلس پس از آنکه تلاش ها برای تشکیل جریانی موسوم به «شورای حکمیت اصولگرایان» به نتیجه نرسید «جبهه پایداری انقلاب اسلامی» متشکل از اخراجی های دولت نهم و دهم و اعضای فراکسیون انقلاب اسلامی مجلس که از مدافعان سرخست احمدی نژاد در مجلس بودند اعلام موجودیت کرد موسسان جبهه پایداری در ابتدا هرگونه ارتباط خود با دولت وقت را تکذیب کرده و حتی باقری لنکرانی در نشست اعلام موجودیت این جبهه اعلام کرد که احمدی نژاد از گفتمان سوم تیر فاصله گرفته و هدف از تشکیل این جبهه گردهمایی افرادی است که خواستار بازگشت به گفتمان اولیه سوم تیر هستند. موسسین این جبهه با روحانیون رادیکال جریان راست همچون مصباح یزدی، خوشوقت و شیخ محمد یزدی دیدار کرده و در نهایت مصباح یزدی را به عنوان پدر معنوی جریان خود معرفی کردند.

گرچه این جریان از ابتدا بر جدایی از احمدی نژاد تاکید کرد اما تا پایان دولت او به عنوان سرسخت ترین مدافعان دولت او در مجلس و خارج از مجلس حمایت های تمام قدی از او داشتند. پس از اتمام دوران ریاست جمهوری احمدی نژاد اما به شدت از او تبری جستند به گونه ای که سخنگوی جبهه پایداری بیان کرد: «اگر به سال 84 بازگردیم و همان ویژگی هایی که موجب شد به آقای احمدی نژاد رای دهیم بدون تغییر در او بود دوباره به وی رای می دادیم اما تغییر حاصل شده لذا حمایت ها هم تغییر می کند و ما صریحا می گوییم حمایت و همراهی از آقای احمدی نژاد نداریم و آن را در آشکار و پنهان عنوان می کنیم.»

بررسی مسیر طی شده توسط جبهه پایداری به نوعی پیش بینی وضعیت جبهه تازه تاسیس یکتا را روشن می کند. هرچند نزدیکان و وزرا و معاونان سابق احمدی نژاد بخواهند راه خود را از رییس سابق شان جدا کنند اما نمی توان فراموش کرد این افراد با پذیرش شیوه و نوع مدیریت احمدی نژاد در دولت او حاضر بوده و فعالیت داشته اند؛ هریک از آنها به نوعی مسوول انتقاداتی هستند که امروز علیه دولت نهم و دهم مطرح است و در ایجاد مشکلات برای کشور نقش داشته اند؛ این موضوع ناخواسته آنها را به رییس شان پیوند می دهد و چاره ای جز دفاع از عملکرد گذشته خود و احمدی نژاد ندارند.

به نظر می رسد مشکل مشترک جبهه پایداری و جبهه یکتا با احمدی نژاد همان حضور مشایی در کنار اوست به نوعی که این جمع نیز همچنان به احمدی نژاد بدون مشایی وفادار است. این را می توان در مواضع اولیه اعضای موسس جبهه یکتا دید. حتی کامران دانشجو در اظهارنظری کنایه آمیز گفته است:«این جبهه دغدغه شعارهای انقلابی و نه دغدغه مکتب ایرانی دارد.»


یکتا و دولت در سایه احمدی نژاد

در هفته های اخیر برخی از رسانه ها و سایت های نزدیک به جریان اصولگرا از تشکیل «دولت در سایه» احمدی نژاد خبر داده و نوشته اند این دولت در سایه حاصل از اجماعی است که احمدی نژاد و وزرای سابقش انجام داده اند تا همزمان با اقدامات دولت یازدهم، در بخش های مختلف این اقدامات را رصد و تحلیل کنند و در راستای همین اقدامات خود را برای انتخابات آینده آماده نگاه دارند.

هفته نامه «طلوع صبح» اخیرا با انتشار اسامی اعضا دولت در سایه نوشته است: طبق احکامی که توسط احمدی نژاد صادرشده است، «دولت در سایه» 29 مقام مسئول دارد که هر یک از این افراد مسئولیت رصد و تحلیل فعالیتها و عملکرد مسئولیت های متناظر خود در دولت یازدهم را بر عهده دارند. آنچه در بین این اسامی جلب توجه می کند اینکه برخی از این نام ها با اعضای اصلی جبهه یکتا یکسان است؛ به عنوان مثال از فریدون عباسی به عنوان مقام مسئول حوزه سازمان انرژی اتمی و حمیدرضا حاجی بابایی، مقام مسئول حوزه وزارت آموزش و پرورش نام برده شده که در هر دو لیست حضور دارند.

هرچند وجود عنوان دولت در سایه از سوی ثمره هاشمی یکی از نزدیکان احمدی نژاد تکذیب می شود، اما وجود جلسات و نشست های احمدی نژاد با وزرای سابقش هیچ گاه تکذیب نشده است. وجود چنین اخباری در عدم وابستگی جبهه یکتا به احمدی نژاد تردید ایجاد می کند. با این حال اولین واکنش وزارت کشور به تشکیل این جبهه از سوی حسین مقیمی بوده که او اعلام کرده «هر حزب و گروهی برای فعالیت سیاسی باید از کمیسیون ماده 10 احزاب مجوز قانونی دریافت کند.» او تاکید کرده که «فعالیت حزبی با نام «یکتا» غیرقانونی است. هرگونه فعالیت سیاسی افراد در قالب حزب، گروه و تشکل و با هر عنوان و نامی باید با دریافت مجوز باشد؛ از این رو تحرکاتی که این روزها با عنوان یکتا انجام شده خلاف قانون است و آنها باید پاسخگو باشند.»

اما برخلاف تاکید مکرر مسئولین وزارت کشور مبنی بر غیرقانونی بودن تشکل سیاسی یکتا، به نظر می رسد برای دور زدن قانون یاران سابق احمدی نژاد مسیر تازه ای پیدا کرده اند. سید محمد حسینی (وزیر سابق ارشاد) عضو هیئت موسس جبهه یکتا ضمن تاکید بر اینکه جبهه «یکتا» بنا دارد در کل مسائل کشور تاثیرگذار باشد گفته است که جبهه «یکتا» حالت یک حزب و تشکل رسمی سیاسی را ندارد بلکه یک جبهه گفتمانی است. این مسیری است که جبهه پایداری نیز تا مدت ها طی کرده و حاضر به اخذ مجوز از وزارت کشور نبود.

موسسان یکتا: احمدی نژاد را صرفا به عنوان رئیس دولت های نهم و دهم قبول داریم

اسامی برخی از اعضای هیات موسس و مواضع آنها درباره جبهه یکتا به شرح ذیل است:

1-    حمیدرضا حاجی بابایی، وزیر آموزش و پرورش دولت دهم: حرکتی که امروز شاهد هستید به یک سال و نیم قبل و احساس مسوولیت در برابر نظام و انقلاب بر می گردد.

2-    فریدون عباسی دوانی، رئیس سازمان انرژی اتمی دولت دهم: این مجمع به صورت جداگانه فعالیت های خودش را دنبال می کند و احمدی نژاد هم افراد و سازوکار خودش را دارد.

3-    محمدمهدی زاهدی، وزیر علوم و تحقیقات دولت نهم: این تشکل یک تشکل اصولگراست و سعی می کند با جریان اصولگرایی کشور هماهنگ باشد.

4-    کامران دانشجو، وزیر علوم و تحقیقات دولت دهم: «یکتا» هیچ رابطه تشکیلاتی با آقای احمدی نژاد ندارد.

5-    سید محمد حسینی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت دهم: جبهه یکتا را با نگاه اصولگرایی شکل داده ایم.

6-    محمدحسن طریقت منفرد، وزیر بهداشت دولت دهم

7-    مسعود زریبافان، رئیس بنیاد شهید دولت دهم: ما قصد دادن لیست در انتخابات را نداریم.

8-    محمد عباسی، وزیر ورزش و جوانان دولت دهم: آقای احمدی نژاد را تنها به عنوان رئیس جمهور دولت نهم و دهم که در خدمتشان بودیم قبول داریم/ یکتا درحقیقت یک جبهه گفتمانی است.

9-    مصطفی محمدنجار، وزیر دفاع دولت نهم و وزیر کشور دولت دهم

10-    علیرضا علی احمدی: وزیر آموزش و پرورش دولت نهم

11-    ابراهیم عزیزی، معاون توسعه و برنامه ریزی دولت نهم

12-    اسدالله عباسی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی دولت دهم