جامعه ایران چگونه پیر می‌شود؟

جامعه ایران چگونه پیر می‌شود؟

 شرق در ادامه نوشت: بر اساس یک بررسی صورت‌گرفته در مرکز آمار ایران و مقایسه جمعیت ایران با هشت‌ کشور توسعه‌یافته و در حال توسعه، ایران در سال 3/8‌ درصد از جمعیتش را سالمندان تشکیل می‌دهند که پس از آن به ترتیب در سال 2050، 2075 و 2100 این‌ درصد به 23‌درصد، 30‌درصد و 28‌درصد افزایش پیدا می‌کند.

 

همچنین نکته نگران‌کننده دیگر در جامعه ایران زنانه‌شدن سالمندی در کشور است که کارشناسان جمعیت‌شناسی کشور پیش‌بینی کردند ایران تا 50 سال آینده با انفجار سالمندی و زنانه‌شدن سالمندی در کشور مواجه می‌شود.

زنانه‌شدن سالمندی نسبتی است که بر اساس آن زنان سالمند تعداد بالاتری نسبت به مردان دارند. این در حالی است که سرعت سالمندی در ایران در مقایسه با کشور‌هایی همچون مصر، ترکیه، پاکستان، کره‌جنوبی، انگلستان، فرانسه، ژاپن و آلمان بیشترین سرعت سالمندی را دارد.

از سوی دیگر بر اساس بررسی‌های صورت‌گرفته در مرکز آمار ایران، کشور ایران در فاصله سال‌های 2020 تا 2040 وارد مرحله سالمندشدن، در فاصله سال‌های 2040 تا 2050 وارد مرحله سالمند شده و در سال 2050 با بیش از 21‌درصد جمعیت سالمند نسبت به‌کل جمعیت وارد مرحله فوق سالمندی یا انفجار سالمندان می‌رسد.

در حال حاضر جمعیت ایران همانند بسیاری از کشورهای در حال توسعه به‌دنبال کاهش مداوم و مستمر باروری و افزایش امید زندگی، تغییرات اساسی و مهمی را در ساختار سنی خود تجربه می‌کند که این تغییرات دارای ملاحظات اقتصادی، اجتماعی مهمی از نظر سیاستگذاری اقتصادی و اجتماعی است.

طی دهه اخیر، جمعیت واقع در سنین زیر 15سال‌ رو به کاهش است و در مقابل تعداد جمعیت جوان و در سن کار‌ رو به افزایش نهاده است، همچنین سرعت سالخوردگی جمعیت با آهنگی آرام‌ رو به افزایش است، جمعیت‌شناسان از این تغییرات و تحولات ساختار سنی تحت عنوان «گذار سنی» یاد می‌کنند.

در حال حاضر جوانی جمعیت (بالای 40‌درصد، جمعیت صفر تا 14سال) که از ویژگی‌های کشورهای در حال توسعه است، در این کشورها در حال کاهش است. در ایران این شاخص در سال 1975 برابر 44‌ درصد و از سال 2025 به زیر 20‌ درصد کاهش می‌یابد. در مقابل آن جمعیت بالای 65 سال در حال افزایش است به‌طوری که در سال 2050 به بالای 20‌ درصد می‌رسد.

 

کشورهای توسعه‌یافته آلمان، انگلستان، ژاپن و فرانسه و کشور در حال توسعه کره از سال 2025 بالای 20‌ درصد از جمعیت آنها وارد 65سالگی به بالا می‌شوند و این وضعیت برای کشورهای در حال توسعه ایران و ترکیه از سال 2050 و کشور پاکستان در سال 2100 مشاهده می‌شود.

انفجار سالمندی در ایران در چه مقطعی صورت می‌گیرد؟
سالمندی جمعیت سه مرحله دارد؛ مرحله اول مرحله سالمندشدن است، در این مرحله بین هفت تا 14‌درصد از جمعیت جامعه در سنین بالای 60سال قرار دارد، مرحله دوم، مرحله جامعه سالمند شده است، در این مرحله بین 14 تا 21‌درصد جمعیت جامعه در سنین بالای 60سال قرار دارد و مرحله سوم مرحله فوق‌سالمندی است در این مرحله بیش از 21‌ درصد از جمعیت در سنین بالای 60 سال قرار دارند.

 

بر این اساس برخی از کشورهای توسعه‌یافته مثل آلمان و انگلستان بین سال‌های 1940 تا 1970 در مرحله سالمندشدن قرار داشته‌اند و از سال 1970 تا 2030 وارد مرحله دوم و از سال 2030 به بعد وارد مرحله سوم سالمندی می‌شوند. ورود کشورهای توسعه‌یافته آلمان، انگلستان و فرانسه به مرحله سالمندشدن از سال 1940 و ژاپن از سال 1970 بوده است.

 

این کشورهای توسعه‌یافته به همراه کشور کره‌جنوبی در سال‌های 2010 تا 2030 وارد مرحله فوق سالمندی (انفجار سالمندان) می‌شوند.

کشورهای در حال توسعه ایران، ترکیه، مصر و پاکستان از سال 2000 تا 2020 وارد مرحله سالمند شدن شده و از سال 2050 به بعد وارد مرحله فوق سالمندی (انفجار سالمندان) می‌شوند. نکته قابل‌توجه اینکه کشور توسعه‌ یافته ژاپن که بعد از دیگر کشورهای توسعه‌یافته وارد مرحله اول سالمندی شده بود، قبل از همه کشورها وارد مرحله فوق سالمندی (انفجار سالمندان) می‌شود.

سرعت بالای سالمندی در ایران
مقایسه سرعت سالمندی در ایران در مقایسه با هشت کشور توسعه‌یافته و درحال توسعه، نشان می‌دهد ایران در میان کشور‌هایی همچون مصر، ترکیه، پاکستان، کره‌جنوبی، انگلستان، فرانسه، ژاپن و آلمان بیشترین سرعت سالمندی را دارد.

 

روند تغییرات شاخص‌های سالخوردگی جمعیت هشت کشور مورد مطالعه از سوی مرکز آمار ایران در فاصله سال‌های 1950 تا 2100 نشان می‌دهد، شاخص کلی سالخوردگی جمعیت (درصد جمعیت 60 ساله و بیشتر نسبت به جمعیت زیر 15سال) طی این دوره حاکی از یک سیر صعودی طی سال‌های 1950-2100 برای کشورهای در حال توسعه ایران، مصر، ترکیه و پاکستان بوده و برای کره‌جنوبی این روند از سال 1950 تا 2050 صعودی بوده و بعد از آن کاهش می‌یابد.

 

این شاخص در کشورهای توسعه‌یافته برای انگلستان و فرانسه از سال 1950 تا 2100 شاهد افزایش ولی برای ژاپن و آلمان این شاخص از سال 1950 تا 2050 افزایش و بعد از سال 2050 تا سال 2100 کاهش داشته است.

زنانه‌شدن سالمندی در ایران
زنانه‌شدن سالخوردگی - یعنی افزایش نسبت زنان نسبت به مردان سالمند - پدیده آمده است که در کشورهای در حال توسعه‌ای مثل ایران و پاکستان مشاهده می‌شود. زنانه‌شدن سالخوردگی یعنی افزایش نسبت زنان نسبت به مردان سالمند.

 

در کشورهایی مثل ایران و پاکستان نسبت جنسی در گروه‌های سنی بالای 60سال از حد متعارف فاصله زیادی ندارد اما در حال حاضر، کشورهای توسعه‌یافته که در مراحل پیشرفته‌تر سالمندی قرار دارند، سالمندی جمعیت به‌شدت زنانه شده است. در کشورهایی مثل کره نسبت جنسی 60 ساله به بالا 69 است، این به آن معناست که 70‌درصد جمعیت بالای 60 سال را زنان تشکیل می‌دهند.

 

روندهای نسبت‌های جنسی در سنین بالای 60 سال نشان می‌دهد به‌طور کلی فرآیند سالخوردگی جمعیت با مساله زنانه‌شدن سالمندی همراه و همسو است. لذا در بحث سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ها برای سالمند، توجه به حجم زنان سالمند، نوع نیازهای آنها و مسایل بهداشتی، اجتماعی و اقتصادی زنان سالمند امری ضروری است.

کشور ایران در سال 1950 و 2000،‌ درصد جمعیت 60 سال به بالا با اختلافی جزیی برای مردان زیاد بوده است اما در مابقی سال‌ها،‌ درصد جمعیت زنان از مردان بیشتر و نسبت جنسی پایین است.

سناریوهای سازمان ملل برای افزایش جمعیت در ایران
بر اساس پیش‌بینی دفتر جمعیت سازمان ملل بین سال‌های 1385 تا 1430 که منطبق با روند فعلی کاهش نرخ باروری کل در کشور است نشان می‌دهد، جمعیت ایران از تعداد 73‌ میلیون‌ نفر در سال 1390 به 85‌ میلیون‌نفر در سال 1430 افزایش خواهد یافت و در 10 سال پایان دوره، رشد منفی جمعیتی را تجربه خواهد کرد.

بر اساس سناریوی حد متوسط، جمعیت ایران از تعداد 75/5 میلیون‌نفر در سال 1390 به 105‌ میلیون‌نفر در سال 1430 افزایش خواهد یافت و در پنج سال پایان دوره رشد جمعیت نزدیک به صفر را تجربه خواهد کرد. نهایتا اینکه بر اساس سناریوی حد بالای سازمان ملل، جمعیت ایران از تعداد 77/3‌ میلیون‌نفر در سال 1390 به حدود 128 میلیون‌نفر در سال 1430 افزایش خواهد یافت. در پایان دوره، رشد 0/89 درصد جمعیتی را تجربه خواهد کرد.

یکی از استنتاج‌هایی که می‌توان از نتایج تحقیق فوق گرفت این است که اگر سیاست‌های تشویقی موالید بدون توجه به تفاوت‌های منطقه‌ای انجام پذیرد، رشد جمعیت استان‌های کمتر توسعه‌یافته از جمله سیستان‌ و بلوچستان، هرمزگان و استان‌هایی از این دست افزایش خواهد یافت. /ایسنا

 

ویدیو مرتبط :
رئیس انجمن ایران و وبسایت جامعه دوستداران تالاسمی ایران

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

دعوای ایران ایر و پیر زن 70 ساله بالا گرفت!

 

 

نوه پیرزن 70 ساله درگزی گفت: ایران ایر به عنوان اینكه مادربزرگم اعتبار 50 ساله آنها را زیر سئوال برده خواستار پرداخت غرامت از سوی وی شده است.

 

مجید دبیریان امروز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در مشهد، اظهار داشت: عربستان سعودی به دلیل سهل‌انگاری ایران‌ایر مبلغ 3 هزار ریال سعودی این شركت را جریمه كرده است كه آنان نیز ما را متضمن این خسارت دانسته‌اند.

نوه پیرزن 70 ساله درگزی افزود: علاوه بر این جریمه شركت هواپیمایی ایران ایر هزینه بلیت از مشهد به مدینه و از جده به ایران را از مادربزرگم مطالبه كرده‌اند.

وی ادامه داد: ما معتقدیم كه دلیل اصلی این سهل‌انگاری خود ایران ایر بوده زیرا مادر بزرگ بنده در نهایت سادگی و بدون نیت سوء خواستار به جا آوردن این سفر بوده است.

دبیریان با اشاره به اینكه مادر بزرگش كارت پرواز نداشته خاطرنشان كرد: باوجود اینكه وی به میهمان‌دار گفته است شمارۀ صندلی ندارم، میهماندار جای خالی كه موجود بوده را نشان داده و او را به آن صندلی هدایت كرده است.

وی تصریح كرد: بعد از شكایت ایران‌ایر ما هم شكایتی را تنظیم كردیم مبنی بر اینكه به علت سهل‌انگاری مسئولان ایران‌ایر ما و خانواده‌مان دچار فشار روانی و استرس شدیدی به خاطر غیبت مادربزرگمان شدیم.

دبیریان افزود: این موضوع قابل توجیه نبوده و انصاف نیست كه این تقصیر را گردن یك پیرزن 70 ساله بیندازید.

وی در مورد نحوه اطلاع آ‌ن‌ها از سفر مادربزرگشان به مدینه گفت: بعد از اینكه نیمه شب (جمعه) مطلع شدیم مادر بزرگم بعد از ظهر جمعه 14 آبان‌ماه درگز را به سمت مشهد ترك كرده و هنوز به منزل ما در مشهد مراجعه نكرده به پلیس اطلاع دادیم.

نوه پیرزن 70 ساله اظهار داشت: ما همچنین بیمارستان‌های درگز، مشهد و حتی قوچان را نیز استعلام كردیم و تصادفات جاده‌ای را نیز بررسی كردیم تا شاید ردی از او به دست آوریم كه موفق نشدیم.

وی در مورد نحوه اطلاع آن‌ها از حضور مادربزرگشان در مدینه خاطرنشان كرد: در روز شنبه ساعت 8 و 15دقیقه صبح بود كه از بعثه رهبری واقع در مدینه با ما تماس گرفتند و مشخصات مادربزرگشان را دادند كه ما در ابتدا فكر كردیم شاید اشتباهی رخ داده یا كسی خواسته با ما شوخی كند.

دبیریان در ادامه تصریح كرد: ولی بعد از اینكه شماره تلفن را كنترل كردیم متوجه صداقت این سخنان شدیم و باورمان نمی‌شد كه چگونه مادربزرگمان توانسته بدون اطلاع ما به مدینه عزیمت كند.

نوه پیرزن 70 ساله درگزی در مورد اقدامات آنان بعد از مطلع شدن از این جریان گفت: نخستین اقدام ما این بود كه پاسپورت جدید او را به استانداری بردیم تا از آن طریق پیگیر موضوع شویم.

وی در ادامه افزود: در استانداری معاون استاندار با آقای مجردی در مدینه تماس گرفتند و ایشان مطلب را تأیید كرده و گفتند كه مقامات عربستانی به خاطر عدم داشتن ویزا خواستار برگرداندن مادربزرگ به ایران شده‌اند.

دبیریان گفت: ما حتی تلاش كردیم از طریق كنسولگری ایران در مدینه این موضوع را پیگیری كنیم تا برای وی ویزای عربستان صادر شود.

وی خاطرنشان كرد: باوجود تلاش‌هایی كه كنسولگری ایران برای ماندن مادربزرگم در مدینه داشتند اما مسئولان ارشد سعودی به دلیل اینكه غیر قانونی وارد كشورشان شده است ماندن او را در عربستان نپذیرفته و ویزا برایش صادر نكردند.

وی اظهار داشت: شاید اگر این موضوع از طریق سفرای ایران و عربستان پیگیری می‌شد نتیجه بهتری حاصل می‌شد و این سفر روحانی كه بدون هیچ‌گونه سوء نیتی و با صفا و سادگی دل یك پیرزن آغاز شده بود و با قربانی كردن یك گوسفند در قربانگاه حاجیان به پایان می‌رسید.

دبیریان در پایان از سفر مادربزرگش به سرزمین وحی در سال آینده ابراز امیدواری كرد و گفت: امیدوارم با توجه به سن بالای او و اتفاق ناخوشایندی كه برایش پیش آمد با عنایت پروردگار و مساعدت مسئولان كشوری بتوانیم در سال آینده وی را به این سفر معنوی و روحانی راهی كنیم../فارس