اخبار


2 دقیقه پیش

عکس: استهلال ماه مبارک رمضان

همزمان با آغاز ماه مبارک رمضان جمعی از کارشناسان حوزه نجوم همراه با نماینده دفتر استهلال مقام معظم رهبری عصر دوشنبه هفدهم خرداد برای رصد هلال شب اول ماه مبارک رمضان بوسیله ...
2 دقیقه پیش

تا 20 سال آینده 16 میلیون بیکار داریم

وزیر کشور گفت: در نظام اداری فعلی که می‌تواند در ۱۰ روز کاری را انجام دهد، در ۱۰۰ روز انجام می‌شود و روند طولانی دارد که باید این روند اصلاح شود. خبرگزاری تسنیم: عبدالرضا ...

تهران، یكی از 6 شهر اول در خطر زلزله جهان


جسارتی نیاز نیست برای آنكه نام ایران را با صفت «یكی از بلاخیزترین كشورهای جهان» همراه كنیم. وقوع سیل، توفان، زلزله، رانش زمین و خشكسالی، حوادثی است كه به دفعات در تاریخ ایران ثبت شده است. هیچ نقطه از كشور از وقوع بلایای طبیعی در امان نیست و با گذشت زمان و دخالت انسانی در چرخه طبیعت، شدت وقوع بلایای طبیعی هم افزایش پیدا می‌كند.

روزنامه اعتماد: جسارتی نیاز نیست برای آنكه نام ایران را با صفت «یكی از بلاخیزترین كشورهای جهان» همراه كنیم. وقوع سیل، توفان، زلزله، رانش زمین و خشكسالی، حوادثی است كه به دفعات در تاریخ ایران ثبت شده است. هیچ نقطه از كشور از وقوع بلایای طبیعی در امان نیست و با گذشت زمان و دخالت انسانی در چرخه طبیعت، شدت وقوع بلایای طبیعی هم افزایش پیدا می‌كند.

كمبود تجهیزات پیشرفته، سهل‌انگاری در مقاوم‌سازی سازه‌های شهری و روستایی، بی‌توجهی به هشدارهای طبیعت، نادیده گرفتن توصیه‌های متخصصان حوزه زمین شناسی، هواشناسی و محیط زیست نسبت به تاثیرپذیری زیستگاه انسانی از تخریب بی‌رویه اقلیم گیاهی و طبیعی از جمله عوامل مهم در تشدید بلایای طبیعی در ایران بوده است. آنچه هر بار و پس از طغیان طبیعت شاهد بوده‌ایم چیزی نبوده جز ویرانی سامان شهری و روستایی و قربانیانی كه نبودشان یادآور اهمیت سرمایه‌گذاری برای افزایش مقاومت محل سكونت انسانی است.

هرچند كه ایران، تنها كشور جهان نیست كه مشمول وقوع بلایای طبیعی باشد و به همین دلیل سازمان ملل متحد از سال‌های پایانی دهه ٨٠ میلادی و پس از نامگذاری هفته بین‌المللی كاهش ریسك سوانح طبیعی، برگزاری سمینارهایی با حضور ١٦٨ كشور عضو و با هدف كاهش خطر آسیب‌پذیری در مقابل بلایای طبیعی را در دستور كار خود قرار داده است. معرفی دهه ٩٠ میلادی به عنوان دهه بین‌المللی كاهش ریسك سوانح طبیعی (IDNDR) و برگزاری اولین كنفرانس جهانی كاهش ریسك سوانح طبیعی در یوكوهامای ژاپن و در همین دهه از جمله اقدامات این تغییر نگرش بوده است.

١٤ مارس – ٢٣ اسفند ماه – سال جاری سومین كنفرانس جهانی كاهش ریسك سوانح طبیعی در شهر «سندای» ژاپن برگزار می‌شود و كشورهای عضو و همكار باید گزارش اقدامات خود در مسیر اهداف تعیین شده را در این كنفرانس ارایه دهند.

مهدی زارع، رییس مركز ملی پیش‌بینی زلزله پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله و دانشیار این پژوهشگاه كه به عنوان نماینده ایران در این كنفرانس چهار روزه حضور خواهد داشت در گفت‌وگو با «اعتماد» ضمن ارایه تصویری از بلایای طبیعی در ایران، به برخی تساهل‌ها و كمبودهای فنی و تجهیزاتی كه نتیجه‌ای جز افزایش شدت تلفات بلایای طبیعی نداشته اشاره كرده است.

كنفرانس سندای چند سال است كه برگزار می‌شود و موضوع آن چیست و چه تعهدی برای اعضا ایجاد كرده است؟

این كنفرانس سومین كنفرانس از رویدادهایی است كه سازمان ملل متحد هر ١٠ سال یك‌بار برگزار می‌كند. تلاش‌های اولیه برای ایجاد یك برنامه بین‌المللی برای سوانح طبیعی در سازمان ملل متحد در دهه ٨٠ میلادی آغاز شد. اعلام هفته بین‌المللی كاهش ریسك سوانح طبیعی برای هفته دوم ماه اكتبر در سال ١٩٨٩ صورت گرفت. دهه ٩٠ میلادی به عنوان دهه بین‌المللی كاهش سوانح طبیعی (IDNDR) اعلام شد. نخستین كنفرانس جهانی كاهش سوانح طبیعی در یوكوهامای ژاپن در ٢٧- ٢٣ مه ١٩٩٤برگزارشد.

این كنفرانس به تهیه راهبرد بین‌المللی برای كاهش ریسك به نام «راهبرد یوكوهاما برای جهانی امن‌تر» انجامید. حدود هشت ماه بعد از كنفرانس مزبور در ١٧ ژانویه ١٩٩٥زلزله مخرب كوبه (هانشین آواجی) با بزرگای ٨/٦ ریشتر و ٦٤٣٤ كشته رخ داد. در سال ٢٠٠٤ سازمان ملل متحد راهبرد  بین‌المللی كاهش ریسك سوانح (UNISDR) را منتشر كرد. در دهمین سالروز زلزله ١٩٩٥ كوبه - ١٨ تا ٢٢ ژانوبه ٢٠٠٥ - دومین كنفرانس سازمان ملل متحد به همین منظور با عنوان «دومین كنفرانس جهانی برای كاهش ریسك سانحه» برای گرد هم‌آوری مسوولان دولتی، سازمان‌های مردم‌نهاد و دانشمندان از ١٥٠ كشور عضو سازمان ملل متحد (از جمله ایران) در شهر كوبه (مركز استان هیوگو ژاپن) برگزار شد.

هدف این كنفرانس سازماندهی تلاش‌های بین‌المللی برای كاهش ریسك سوانح طبیعی بود و امپراتور آكیهیتو این كنفرانس را افتتاح كرد. این كنفرانس كمتر از یك ماه بعد از زلزله باندا آچه اندونزی (و سونامی اقیانوس هند) در ٢٦ دسامبر ٢٠٠٤ با بزرگای٠/٩ و حدود ٣٠٠ هزار كشته و مفقود برگزار شد. از نتایج این كنفرانس تصویب «برنامه بین‌المللی برای هشدار پیش‌هنگام» بود كه اول بار در دومین كنفرانس بین‌المللی هشدار پیش‌هنگام در سال ٢٠٠٣ در آلمان پیشنهاد شده بود. توجه به مساله سونامی به دلیل رخداد سونامی ٢٠٠٤ در ماه قبل از آن در این كنفرانس قابل توجه بود.

هدف این كنفرانس كاهش خسارت‌های سوانح از طریق آمادگی بود كه در نهایت به كاهش تلفات انسانی منجر شود. نتیجه عملی این كنفرانس، تصویب یك چارچوب عملیاتی بین‌المللی بود: «چارچوب هیوگو برای عمل ٢٠١٥- ٢٠٠٥» Hyogo Framework for Action. درسال ٢٠١١ مجمع عمومی سازمان ملل متحد از برنامه راهبرد جهانی سازمان ملل متحد برای كاهش سوانح (UNISDR) خواست كه برای كاهش ریسك سوانح بعد از ٢٠١٥ برنامه‌ریزی كند.

به این منظور سومین كنفرانس جهانی كاهش ریسك سانحه در ١٤ تا ١٧ مارس ٢٠١٥ (٢٣ تا ٢٧ اسفند ١٣٩٣) در سندای ژاپن برگزار می‌شود. و برنامه عملیاتی برای بازه ١٠ ساله  ٢٠٢٥-٢٠١٥ مصوب و برای تمام ١٦٨ كشور عضو سازمان ملل متحد توصیه خواهد شد. البته مصوبات این كنفرانس‌ها الزام‌آور نیست و در واقع چارچوبی است كه برای تمام كشور‌های عضو سازمان ملل متحد توصیه می‌شود. ولی جمع‌بندی‌هایی كه در این برنامه‌ها به صورت چارچوب عملیاتی مطرح می‌شود، عصاره دستاوردهای بشری در چارچوبی علمی برای كاهش ریسك سوانح طبیعی است.

گزارش‌های سالانه كشورها چگونه و بر مبنای چه اطلاعات و تعهداتی باید ارایه شود؟

سازمان‌های حكومتی متولی كاهش و مدیریت ریسك سوانح، مسوول تهیه گزارش از وضعیت كاهش ریسك و ارایه گزارش به برنامه «راهبرد بین‌المللی برای كاهش ریسك سوانح سازمان ملل متحد UNISDR» هستند.

در ایران سازمان مدیریت بحران كشور كه زیرنظر وزارت كشور است و رییس آن معاون وزیر كشور، مسوولیت رسمی چنین كاری را دارد. گزارش‌های ملی بر پایه همكاری سازمان‌های دولتی (پژوهشی و اجرایی) و غیردولتی (سمن‌ها) تهیه و ارایه می‌شود. در این زمینه باید توجه كرد كه هرچه كارهای انجام شده در كشور، بهتر و كامل‌تر ارایه شود، هم انعكاس بین‌المللی مناسبی می‌یابد و هم تجربیات ملی ما در كشور با افراد و سازمان‌های همكار به اشتراك گذاشته می‌شود و قابلیت كاربرد در كشورهای دیگر هم خواهد یافت.

باید یادآور شوم كه بعضی از كشور‌های در حال توسعه مانند بنگلادش، مكزیك، مالزی و تركیه گزارش‌های جالب و منظمی در زمینه فعالیت‌های خود به برنامه «راهبرد» یادشده در سازمان ملل متحد داده‌اند كه انعكاس جالبی روی وب‌سایت‌های سازمان ملل متحد یافته است. این در حالی است كه در كشور ما نیز كارهای جالبی به باور من در دهه گذشته انجام شده است كه متاسفانه گزارش مناسب و منظمی از این فعالیت‌ها (و متناسب با حجم فعالیت‌های انجام شده) طی دهه گذشته منتقل نشده است. سازمان ملل متحد از مجموعه گزارش‌های ملی ارایه شده، گزارش جهانی ارزیابی ریسك (GAR) را تهیه و منتشر می‌كند.

ایران در چه سالی به این اجتماع ملحق شده و چه تعهداتی برای كاهش خطرات ناشی از بلایای طبیعی و به طور خاص، زلزله داشته؟

كشور ما از ابتدای برنامه سازمان ملل متحد در سال ١٩٩٠م (١٣٦٩ش) و از زمان اعلام دهه بین‌المللی كاهش اثرهای بلایای طبیعی (IDNDR) مشاركت خوبی داشته است. هم توسعه آموزش تخصصی و عمومی و تولید علم در ایران در این زمینه توسعه بسیار یافته و هم زیرساخت‌های فناورانه مناسبی در كشور نصب شده است. ولی مساله آن است كه ما در ٢٥ سال گذشته مثلا شبكه لرزه‌نگاری باند پهن خود را با تعداد ٢٥ ایستگاه در پژوهشگاه زلزله توسعه داده‌ایم و این در حالی است كه در كشور تركیه در ١٥ سال گذشته چنین شبكه‌ای را با حدود ٣٠٠ ایستگاه توسعه داده‌اند!

پس توسعه در كشور ما وجود داشته ولی سرعت و كیفیت این توسعه قابل ارزیابی و بررسی است. آن هم در حالی كه جمعیت كشور ما در حدود ٢٥ سال گذشته از حدود ٥٥ میلیون نفر به حدود ٨٠ میلیون نفر (افزایش حدود ٢٥ میلیون نفر) رسیده كه حدود ٧٠ درصد این افزایش، در شهرها و مراكز استان‌ها اتفاق افتاده و حدود ٧٥ درصد از این افزایش جمعیت در نواحی بیشتر سانحه‌خیز ما (مثلا از باب زلزله، سیل، زمین لغزش و فرونشست زمین) مستقر شده‌‌اند!

بنابراین میزان توسعه علمی و زیرساختی و اجرایی ما در زمینه كاهش ریسك سوانح باید متناسب با این رشد می‌بود. از این پس نیز باید افزایش ریسكی كه مثلا در ٢٥ سال اخیر در مقابل سوانح طبیعی داشته‌ایم در هر نوع برنامه مدیریت كاهش ریسك برای دهه بعد لحاظ شود.

تعهد (توصیه) مهمی كه در دهه اخیر می‌بایست برای «تمام سوانح طبیعی مهم» در كشور عملیاتی می‌شد و اكنون (در اسفند ١٣٩٣) در حال بهره‌برداری می‌بود، «سامانه‌های هشدار پیش‌هنگام برای تمامی این سوانح مهم» است. متاسفانه این كار در كشور ما هنوز رخ نداده، در حالی كه مثلا كشور تركیه سامانه هشدار پیش‌هنگام زلزله (به ویژه برای شهر استانبول) را با ٢٤٠ ایستگاه در همین ١٠ سال اخیر توسعه داده است.

سامانه‌های هشدار پیش هنگام سونامی هم در كشور‌های جنوب آسیا (مثلا هند، اندونزی، مالزی، تایلند، عمان و...) در همین ١٠ سال اخیر توسعه یافت. در سال‌های اخیر رقابت مهمی بین ایران و كشور‌های دیگر منطقه برای تاسیس سامانه هشدار منطقه‌ای سونامی در جنوب ایران برقرار بود، كه متاسفانه سرمایه‌گذاری در این زمینه در كشور ما انجام نشد در حالی كه كشور عمان با ٣٥ میلیون دلار سرمایه‌گذاری، سامانه هشدار منطقه‌ای سونامی را ایجاد كرد و در همین سال ٢٠١٥ آن را افتتاح خواهد كرد.

در رصد نقشه مكتوب از بلایای طبیعی در ایران چه تصویری ارایه می‌كنید؟

ریسك به معنای تركیب احتمال یك رخداد و تبعات منفی آن (تبعات یك رخداد، به مفهوم خسارت بالقوه یك رویداد احتمالی) است. تهیه نقشه ریسك ایران باید بر پایه بررسی ویژگی‌های فنی مخاطرات (محل، شدت، احتمال رخداد، فراوانی)، تحلیل در معرض بودن و آسیب‌پذیری (محیطی، بهداشتی، اجتماعی، فیزیكی و اقتصادی) و ارزیابی تاب آوری (موثر بودن ظرفیت‌های غلبه یا سازگاری با سناریو‌های ریسك احتمالی) انجام شود.

لازم به یادآوری است كه معمولا در كشور ما قسمت اول (ویژگی‌های فنی مخاطرات) تهیه شده و می‌شود ولی قسمت‌های بعدی (تحلیل آسیب‌پذیری و ارزیابی تاب آوری) یا انجام نشده یا در مراحل اولیه خود متوقف مانده است. ولی اگر به اطلاعات اولیه موجود در زمینه مخاطرات و ریسك سوانح مراجعه كنیم متوجه می‌شویم كه كشوری بسیار آسیب پذیر داریم. مثلا ٧٧ درصد از ٣١ مركز استان ایران در پهنه با خطر نسبی بسیار بالای زلزله واقعند!

وقوع بلایای طبیعی در ایران یك اتفاق روزمره است. در تمام نقاط كشور مردم با اخبار حوادثی كه در چند كیلومتری‌شان حادث شده زندگی می‌كنند. در چنین شرایطی شنیده می‌شود كه دولت با وجود تعهدسپاری به كنفرانس سندای ژاپن، گزارش قابل توجهی برای ارایه ندارد زیرا به تعهدات خود عمل نكرده است. ایران متعهد به چه تعهداتی بود و به كدام یك عمل نكرد؟

كارهای خوبی در این سال‌های اخیر انجام شده است كه در اشاره به بعضی از این اقدامات، می‌توانم از تشكیل سازمان مدیریت بحران كشور (و تهیه قانون مربوطه كه اكنون در مجلس شورای اسلامی در حال بازنگری است)، ارجحیت دادن (نسبی) به مساله كاهش ریسك سانحه در برنامه‌های بودجه سالانه، اولویت دادن به برنامه‌های كاهش ریسك در رسانه‌ها و وسایل ارتباط جمعی، توسعه ارتباطات ریسك در سطح ملی: تشكیل كنفرانس‌های سالانه در زمینه ریسك و مدیریت بحران با حضور و مشاركت متخصصان و مسوولان از حوزه‌های تخصصی مختلف، توسعه سازمان‌های پیشگیری و مدیریت بحران شهری در زیر مجموعه شهرداری‌ها (این كار بعد از تهران، در مشهد، تبریز و قم انجام شده و در اصفهان، كرمان، قم، كرج و... در حال پیگیری است)، تشكیل سازمان‌های مردم نهاد در زمینه مدیریت بحران، امداد و نجات و مدیریت ریسك (خیریه، شركت‌ها، انجمن‌ها) و توسعه آموزش و پژوهش و تحصیلات تكمیلی در زمینه ریسك و مدیریت بحران نام ببرم اما كارهای مهمی هم بوده كه هنوز انجام نشده و باید انجام شود.

مهم‌ترین چیزی كه تهیه نشده نقشه ریسك ایران است (كه به طور جامع تمام ریسك‌های سوانح طبیعی را شامل شود). در این زمینه باید یك دستوركار ملی Agenda برای كاهش ریسك برای ایران تهیه شود و لازم است ساماندهی یك گزارش ارزیابی ملی كاهش ریسك سانحه بر پایه گزارش ارزیابی جهانی كاهش ریسك سانحه (سازمان ملل متحد)، سازماندهی سامانه و تهیه نقشه ریسك ایران بر پایه مخاطرات چند گانه و ساماندهی سامانه ارزیابی و برآورد میزان آمادگی مقابل ریسك سوانح بر پایه داده‌های به‌روزشونده در سطح استان‌های كشور در دستور كار ملی برنامه جامع كاهش ریسك سوانح قرار گیرد.

عمل نكردن ایران به تعهدات كنفرانس سندای آسیب‌پذیری كشور در مقابل بلایای طبیعی را تا چه حد افزایش می‌دهد؟

افزایش جمعیت به ویژه در پهنه‌های شهری خطرناك (مانند تهران، كرج، مشهد و تبریز) مستقیما به افزایش آسیب‌پذیری در ٢٥ سال اخیر انجامیده است. همین چهار شهر مهم و پر جمعیت یاد شده، حدود ٢١ میلیون نفر (٢٥ درصد) از جمعیت ایران را در خود جای داده‌اند. هیچ كدام هنوز سامانه هشدار پیش هنگام زلزله ندارند. مساله فرونشست زمین تقریبا در تمامی آنها وجود دارد.

بی‌توجهی به استفاده سنجیده ازمنابع آب و توسعه بی‌رویه اشتغال و كشاورزی و حفر چاه‌های مجاز (و البته غیرمجاز) و احداث سد‌های متعدد، دریاچه مهمی مانند دریاچه ارومیه را در حدود ١٧ سال اخیر به تدریج خشك كرده است. مخاطرات طبیعی در این زمینه متاسفانه بر هم اثر مهمی می‌گذارند و افزایش جمعیت در معرض آسیب و توسعه مكان‌های آسیب‌پذیر متاسفانه به آسیب‌پذیری بیشتر در سایر زمینه‌ها هم می‌انجامد.

مثلا فرونشست زمین حدود سالی ٣٠ سانتیمتر در دشت جنوب غربی تهران (یعنی هر سه سال حدود یك متر فرونشست زمین!) موجب افزایش آسیب‌پذیری ساختمان‌های آن نواحی در‌مقابل رخداد زمین‌لرزه طبیعی بعدی هم خواهد شد (گرچه هنوز شاهد مستقیمی در دسترس نیست كه چنین فرونشستی را مستقیما در تحریك رخداد یك زمین لرزه شدید بعدی موثر بداند) .

با وضعیتی كه از زلزله خیزی ایران متصور هستیم، آیا كاهش خطر آسیب‌پذیری مناطق زلزله خیز و در معرض بلایای طبیعی كشور امكان‌پذیر است؟ به خصوص در بافت روستایی و فرسوده كه جمعیت قابل توجهی را در خود جای داده و عمده جمعیت ساكن هم در سطوح كمتر برخوردار اقتصادی قرار دارند و امكان بازسازی و نوسازی محل سكونت خود را به صفر نزدیك می‌كنند؟

هیچگاه آسیب‌پذیری به صفر نمی‌رسد ولی می‌تواند كاملا كنترل شود وحتی در سوانح بسیار شدید و نادر كاملا محدود شود (مانند زلزله ١١ مارس ٢٠١١ ژاپن - ٢٠ اسفند ١٣٨٩ - كه كشور ژاپن توانست به خوبی از تبعات این فاجعه طبیعی سربلند بیرون بیاید) . اگر سرمایه‌گذاری در راستای افزایش تاب‌آوری فیزیكی، روانی، اجتماعی و اقتصادی جامعه در شهر و روستاهای ایران هدایت شود، مسلم است كه آسیب‌پذیری بسیار محدود خواهد شد.

آیا در میان اعضای متعهد به كنفرانس سندای، كشوری با شرایط مشابه ایران وجود داشته كه بتواند با تعهد سپاری و اجرای تعهدات، آسیب‌پذیری خود را كاهش دهد؟


بله، همان طور كه گفتم، كشور تركیه به ویژه در سال‌های ٢٠٠٣ تا ٢٠١٤ توسعه بسیار جالبی در این زمینه یافته و كاملاخود را با ریتم توسعه و پیشرفت بین‌المللی در بالاترین سطح تخصصی هماهنگ كرده است.

فایده كنفرانس سندای را چگونه ارزیابی می‌كنید و با توجه به غیرقابل پیش‌بینی بودن زلزله، كنفرانس سندای، در صورتی كه ایران به تعهدات خود عمل كند، چه تاثیری در كاهش آسیب‌پذیری ایران در مقابل بلایای طبیعی خواهد داشت؟

فایده این كنفرانس جمع‌بندی و به اشتراك گذاردن تجربه بشری در زمینه كاهش ریسك سوانح و یكپارچه كردن این تلاش‌ها و تبادل تجربیات در قالب یك گردهمایی و سپس تدوین و انتشار یك برنامه بین‌المللی برای دهه بعدی (٢٠٢٥- ٢٠١٥) است. اینكه ما چقدر از این جریان بین‌المللی زیرنظر سازمان ملل متحد بهره می‌بریم، به همت و تلاش خودمان و توجه مدیران مربوطه دارد.

طی هشت سال گذشته تحمیل تحریم‌های اقتصادی بر كشور مانع از دستیابی به تجهیزات جدید و پیشرفته برای پیش‌بینی و رصد درصد ریسك‌پذیری مناطق در‌معرض بلایای طبیعی شده است. آیا كنفرانس سندای می‌تواند فراهم‌كننده زمینه همكاری كشورها با ایران درجهت تبادل تجهیزات به‌روز باشد؟


بله، معمولا در زمینه سوانح طبیعی، ملاحظات بشر دوستانه در نظر گرفته می‌شود و «اگر خودمان تلاش بین‌المللی مناسبی انجام دهیم» امكان توسعه این زیرساخت‌ها و به روزكردن آنها وجود دارد. گرچه كه تحریم‌ها هم از نظر اقتصادی به ما فشار وارد كرده و هم دسترسی‌های ما را محدود كرده است.

بزرگ‌ترین مشكل كشور، ضعف آموزش در مواجهه با بلایای طبیعی و مقابله با خسارات و آسیب‌های وارده است. آیا در كنفرانس سندای دستورالعمل خاصی برای ارتقای سطح آموزش و آگاهی نیروهای مرتبط – هلال احمر، مدیریت بحران – ارایه می‌شود و این دستورالعمل‌ها تا چه برای كشور كارایی دارد؟

بله. این موضوع، هم در برنامه عملیاتی هیوگو در دهه گذشته یكی از اولویت‌ها بود و هم در پیش‌نویسی كه برای چارچوب جدید (هیوگو-٢) تهیه شده به صورت یكی از اولویت‌های اصلی دیده شده است. اتفاقا كشور ما در این زمینه عملكرد به نسبه موفق‌تری (نسبت به سایر زمینه‌ها) داشته است.

شما به عنوان نماینده ایران در این كنفرانس حضور دارید. با توجه به اینكه نهادهای دولتی و غیر دولتی همچون جمعیت هلال احمر و سازمان مدیریت بحران، در زمان وقوع بلایای طبیعی وظیفه عملیاتی دارند، آیا در بازگشت، برای این نهادها گزارش خواهید داشت؟ آیا این نهادها از گزارش و اطلاعات و هشدارهای شما استقبال خواهند كرد؟


كاملا آمادگی چنین ارایه گزارش‌هایی وجود دارد و اتفاقا پیشنهاد می‌كنم تا با حمایت سازمان بحران كشور و سایر سازمان‌های مسوول و پژوهشگاه‌ها (مانند پژوهشگاه زلزله) و مراكز پژوهشی (مانند مركز تحقیقات راه مسكن و شهرسازی) سمینارهای آموزشی و كارگاه تخصصی در این زمینه برگزار شود. شخصا نیز برای پیگیری چنین امری داوطلب خواهم بود.

روابطی كه در اثنای برگزاری كنفرانس سندای ایجاد می‌شود تا چه حد برای كاهش آسیب‌پذیری كشور در مقابل بلایای طبیعی موثر خواهد بود؟


حتما مهم است ولی توجه كنید كه سایر كشورها وظیفه كاهش ریسك در كشور ما را ندارند! این یك امكان و برنامه بین‌المللی است. كشور ما یكی از اعضای این برنامه است. حال اگر كشور به نسبه ضعیف‌تری از نظر اقتصادی (مانند بنگلادش) از دستاوردهای این برنامه بیش از ما استفاده كرد، این مشكل بنگلادش نیست، تلاش خود ما باید با توجه به نیازها و ظرفیت‌های كشورمان تنظیم شود. ما كار انجام نشده فراوان داریم ولی دیگران مسوولیت یا تعهدی برای انجام كارهای انجام نشده ما ندارند!

اگر بخواهید از تهران و بلایای طبیعی كه پایتخت سیاسی، فرهنگی، اقتصادی كشور را تهدید می‌كند تصویری بدهید، این تصویر چه مختصاتی خواهد داشت؟ ساده‌تر آنكه، چه آینده‌ای در انتظار پایتخت‌ نشینان است؟

به طور مختصر می‌توان گفت تهران یكی از شش شهر اول در دنیاست كه در معرض بیشترین ریسك زلزله است. تمركز جمعیت در پهنه گسل‌های فعال در محدوده كلانشهر تهران در سال ١٣٩٣ به حدود سه میلیون و ١٠٠ هزار نفر در شمال و جنوب شهر تهران رسید (این تعداد تمركز جمعیت شهری روی پهنه گسل فعال احتمالا بالاترین تعداد در دنیاست!) .

با در نظر گرفتن جمعیتی كه در بافت فرسوده در دو كلانشهر تهران و كرج زندگی می‌كنند و با لحاظ كردن بافت‌های حاشیه‌نشین (آسیب‌پذیر كه با ساخت مجتمع‌هایی مانند پروژه مسكن مهر به تعداد آنها افزوده هم می‌شود) و جمع آن با جمعیتی كه مستقیما در پهنه گسل‌های فعال ساكن هستند، حدود ١٠ میلیون و ٥٠٠ هزار نفر از جمعیت حدود ٥/١٦ میلیونی این دو استان در معرض ریسك بالای زلزله زندگی می‌كنند.


ویدیو مرتبط :
خطر زلزله در تهران...

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

هشدار كمیته بین المللی بلایای طبیعی :زلزله مهیب در سه شهر بزرگ جهان تا 10 سال آینده / تهران هم هست!



 

 

 

هشدار كمیته بین المللی بلایای طبیعی :زلزله مهیب در سه شهر بزرگ جهان تا 10 سال آینده / تهران هم هست!

 

كمیته اضطراری بلایای طبیعی (DEC) درباره خطر زلزله دستکم سه شهر بزرگ جهان در 10 سال آینده هشدار داد.

 بر اساس هشدار این نهاد غیر انتفاعی در بریتانیا كه از 13 آژانس امداد رسان بریتانیایی و بین المللی تشكیل شده است ، شهرهای تهران ، استانبول و كاتماندو ( پایتخت نپال) در 10 سال آینده در معرض یك فاجعه انسانی در اثر وقوع زلزله قرار دارند.

بر اساس این گزارش آمادگی داشتن برای مقابله با تبعات یك فاجعه طبیعی در این شهر ها یكی از مهم ترین عوامل كاهش میزان خسارات بلایای طبیعی همچون زلزله ارزیابی شده و در این زمینه تاكید شده كه باید برای آمادگی داشتن برای امدادرسانی سریع و به موقع در زمان بحران، با نهادهای دولتی و غیر دولتی در این كشورها همكاری نزدیكی داشت.

این گزارش می افزاید كه برای مقابله با تبعات زلزله ای مهیب در این شهرها كه ممكن است صدها هزار یا میلیون ها قربانی داشته با شد از هم اكنون موضوع اسكان موقت یا دایم در كنار این شهرها ی بزرگ برنامه ریزی شود و راه های امدادرسانی سریع تضمین شود.

این گزارش می افزاید از میان جمعیت جهان بیش از 950 میلیون نفر در محیط های شهری بزرگ و كوچك در معرض صدمات زلزله قرار دارند و محیط زندگی وكسب و كار آنها به دلیل زندگی در بافت های فرسوده و غیر ایمن ریسك بالایی دارد.

انتشار این گزارش یك سال پس از زلزله فاجعه بار هاییتی صورت می گیرد كه طی آن قریب به 300 هزار نفر در شهر پورتوپرنس و حومه آن كشته شده و صدها هزار تن دیگر زخمی و آواره شدند.

هشدار درباره احتمال وقوع یك زلزله شدید در تهران سال هاست كه از سوی كارشناسان تكرار می شود و دولت نیز گام هایی برای مقابله با تبعات احتمالی زلزله تهران برداشته است ، اما به گمان ناظران ، اقداماتی كه تا كنون انجام شده به هیچ وجه كافی نیست.

تهران روی چند گسل زلزله خیز قرار دارد و آخرین زلزله شدید روی این گسل ها قریب به 200 سال پیش به وقوع پیوسته و این در حالی است كه طبق برآورد كارشناسان گسل های تهران به طور متوسط هر 170 سال یكبار فعال شده و زلزله ای قوی در آنها به وقوع پیوسته است.

هم اكنون بیش از 30 سال از این زمان گذشته است و ناظران بر این باورند كه هر آن احتمال وقوع زلزله ای بیش از 6 ریشتر با مركزیت یكی از گسل های تهران وجود دارد.

تجمیع مركزیت سیاسی و اقتصادی كشور و نیز جمعیت بالای تهران و جمعیت گسترده ساكن در بافت های فرسوده جنوب شهر تهران ، ریسك زلزله در آن را بسیار بالا برده است...../تحلیل:عصرایران