تنور داغ نان کنجدی!

روزنامه هفت صبح - بهاره چراغی: نان به نرخ روز چند؟ این سوالی است که این روزها نمی توان به روشنی به آن پاسخ داد، زیرا صف نانوایی ها به دلیل گرانی های چند وقت اخیر همچنان طولانی است.

اجرای طرح هدفمندی یارانه گندم، آرد و نان، تنور گلایه های مردم نسبت به قیمت های نان را داغ کرده است. اگرچه دولت خودش فروش نان بدون قیمت گذاری را کلید زد و طرح نانوایان آزادپز را اجرا کرد اما اکنون خروج نان از چرخه قیمت گذاری دردسرساز شده و حتی در برخی از نانوایی ها هم نان بدون کنجد فروخته نمی شود.

از سوی دیگر از زمانی که دولت مجوز پخت نان به قیمت آزاد را مطرح کرده، خبازان تمایل بیشتری به سمت پخت آزادپزی دارند و به همین دلیل، با اختلاط آرد دولتی با آرد آزاد، شرایط به گونه ای پیش رفته که مردم مجبور به خرید نان های با قیمت بالا هستند، گویا عملا قیمت نان آزاد شده و دیگر نان دولتی عرضه نمی شود.

همچنین شنیده ها و دیده ها از سطح شهر تهران،حاکی از آن است که نانوایان شمال و مرکز شهر تهران آزادپز شده اند و این وضعیت در سایر شهرستان ها نیز اتفاق افتاده، به این ترتیب تا اواسط تابستان قیمت نان در سراسر کشور آزاد و یارانه آن نیز به تدریج حذف خواهد شد اما اکنون عرضه نان دولتی در شرایطی در بسیاری از نانوایی ها متوقف شده که دولت خود اعلام کرده تنها 40 درصد نانوایی ها باید به سمت آزادپزی بروند و سایر خبازی ها باید همچنان دولتی باقی بمانند.
در حالی که به نظر می رسد تصمیم دولت کاملا به صورت معکوس در حال اجرا شدن است و در بسیاری از نانوایی ها، نان به قیمت آزاد بر سر سفره های مردم گذاشته می شود.

در این بین مردم هم که ناچار از خرید نان به قیمت دلخواه نانوایان هستند، چاره ای ندارند که این روزها نان را گران از تنور بگیرند و به خانه خود ببرند.

رییس اتاق اصناف، فقط 20 درصد بالاتر

در این رابطه رییس اتاق اصناف بر این باور است که نان نباید دو نرخی باشد زیرا زمانی که قیمت نان دو نرخی باشد امکان کنترل کافی بر تمام نانوایی ها وجود ندارد. علی فاضلی در ادامه به هفت صبح گفت: «نرخ نان در نانوایی های آزادپز در شهر تهران حدود 20 درصد بالاتر از نرخ های مصوب است اما در بسیاری از استان ها این عدد به 9 درصد هم نمی رسد و استقبال چندانی در استان های دیگر از نانوایی های آزادپز صورت نگرفته است. این در حالی است که تا زمانی که آرد یارانه ای است یقینا آزادپزی رونق نخواهد داشت؛ بنابراین دولت باید تکلیف خود را در این عرصه روشن کند.

آزادپزی یعنی چه؟

آذر ماه سال گذشته بود که بعد از افزایش 20 درصدی نرخ نان، وزیر صنعت نیز اعلام کرد که در طرح جدید دولت برای اصلاح مرحله ای قیمت آرد و نان، مصوب شده تا در هر استان، 20 درصد نانوایی ها، نان را به قیمت آزاد و رقابتی عرضه کنند. به این معنا که کارگروه هایی که در یک استان تشکیل شده اند، اگر تشخیص دهند که به عنوان مثال نان سنگک در آن استان آزادپز باشد، حدود 20 درصد آرد یارانه ای را به تولید نان سنگک اختصاص دهد؛ بنابراین ممکن است تشخیص کارگروه در استان این باشد که نان سنگک را در آن استان آزادپز کنیم.

به گفته مجتبی خسرو تاج اینگونه نانوایی ها، نان را به قیمت تمام شده عرضه می کنند، البته این نانوایی ها آرد را نیز به قیمت تمام شده خریداری می کنند و خارج از مکانیزم کنترل قیت و در شرایط رقابتی، عرضه شود، بازار رقابت قیمت را تعیین می کند.

البته در چنین شرایطی ممکن است نان سنگک برای هر قرص نان، 1000 تومان در یک استان عرضه شود. معاون وزیر صنعت همچنین در مصاحبه ای درباره نگاه دولت به یارانه نان، گفت: «بسیاری از کارشناسان معتقد بودند باید یارانه نان یکجا حذف شود اما دولت نگاه تدریجی داشت و بر این اساس اجازه داد تا حداکثر 20 درصد نانوایی ها آزادپز و بقیه به قیمت دولتی باشد.»

خسرو تاج همچنین یادآور شد که هم اکنون هر کیلوگمر 1155 تومان از کشاورز خریداری و 665 تومان نیز به کارخانه آرد داده می شود، ضمن اینکه نظام یارانه ای و چند نرخی فسادآور است و قاچاق را نیز افزایش می دهد و اگر رفته رفته این یارانه در اختیار تولید باشد هم این معضلات را کاهش می دهد و از سوی دیگر به تولید و اشتغال کمک می کند.

چند می گیری کنجدی کنی؟!

سنگک از جمله نان هایی است که بسیاری از مردم خرید آن را به سایر نان ها ترجیح می دهند. در این میان نانوایی های سنگکی آزادپز که از استقبال مردم نسبت به این نوع نان خبردار هستند، نان را به قیمت دلخواه خود می فروشند و برخی دیگر هم به بهانه کنجدی کردن نان، قیمت را بالا برده اند.

برخی نانوایی ها هم با چسباندن برگه ای روی شیشه هایشان نوشته اند: «فقط نان کنجدی عرضه می شود»؛ این در حالی است که مقدار دقیقی برای میزان کنجدی که روی نان ها پاشیده می شود، وجود ندارد و هر نانوایی به دلخواه وس لیقه خود میزان کنجد را روی نان می پاشد و به واسطه همان هم، قیمت را بالا می برد و مردم هم ناچار به خرید همین نان هستند و اگر از نانوایی بخواهند که نان سنگک ساده داشته باشند، با جواب منفی مواجه می شوند. بنابراین کف خرید نان سنگک در برخی از نانوایی ها به جای 1300 تومان به 1500 تومان برای نان کنجدی یک رو و 2000 تومان برای نان کنجدی دو رو می رسد.

در این میان، مجتبی خسروتاج، قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت در رابطه با پخت نان آزادپز و تخلفات احتمالی که در این رابطه رخ می دهد، می گوید: «نانوایی های آزادپز براساس دستورالعمل ها و ضوابطی که سازمان حمایت اعلام می کند، قیمت تمام شده خود را مشخص کرده و براساس یک سود عادلانه، نان خود را می فروشند، این در حالی است که این سازمان، براساس مصوبه هیات عالی نظارت، تعیین کرده که در بخش های مختلف صنفی، هر واحد می تواند چه مقدار سود در نظر بگیرد.

آزادپزی نانوایی ها یک حرکت تدریجی بوده است، البته سایر نانوایی ها براساس تصمیم سال گذشته، حداکثر یک بار تا سقف 30 ردصد می توانستند افزایش قیمت داشته باشند که این مسئله کاملا اجرایی شد ولی به دلیل اینکه برخی از نانوایی ها آزادپز می شوند، مردم فکر می کنند که آنها افزایش قیمت داشته اند.»

قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه نانوایی ها حق ندارند به تولید نان کنجدی اولویت دهند، گفته: «هر نانوایی ابتدا موظف است نان بدون کنجد را که مورد نیاز مشتری است، تامین کند، سپس در مرحله بعد برای مشتریانی که نان کنجدی می خواهند، عملیات پخت را انجام دهد، ضمن اینکه بین 100 تا 200 تومان بابت کنجد باید به قیمت نان اضافه شود اما بیش از آن تخلف است.»

قیمت نان در سطح شهر

این گفته ها در حالی مطرح می شود که قیمت نان سنگک در برخی از مناطق تهران از 1300 تومان مصوب، جهش بالایی داشته و به نرخ های خیلی بیشتر از 1300 تومان هم رسیده است. این در حالی است که براساس نرخ نصوب، قیمت سنگک باید 780 تومان باشد که البته دولت اجازه داده تا 800 تومان هم به دلیل نبود پول خرد در نانوایی ها، قیمت افزایش یابد اما مشروط به اینکه وزن چانه نیز به تناسب افزایش یابد.

گزارش ها از سطح شهر و مناطق مختلف نشان می دهد قیمت نان بربری ساده از 700 تومان به 1000 تومان و نان سنگک از 800 تومان به 1300 تومان افزایش یافته است.

براساس بخشنامه دولت در سال گذشته قرار بود امسال بخشی از نانوایی ها، از آرد غیریارانه ای استفاده کنند و به آزادپز تبدیل شوند که در این راستا معاون برنامه ریزی استانداری تهران بیان می کند قرار است از 8 هزار نانوایی سطح شهر 1600 واحد صنفی این بخش آزادپز شوند.

همچنین محمدرضا نظرنژاد، رییس اتحادیه نان سنگک می گوید در حال حاضر 20 درصد از نانوایی ها از آرد آزاد استفاده می کنند و این رقم تا اردیبهشت ماه 84 به 60 درصد می رسد.