تقویم تاریخ - 19 تیر

138م:هادریان (پابلیوس آدریانوس) امپراتور روم پس از 21 سال حكومت دهم ژوئیه سال 138 میلادی درگذشت كه جسد او، سال بعد به شهر رم انتقال یافت و دفن شد. هادریان پانزده سال پیش از آن (سال 123 میلادی) پا به شرق مدیترانه گذارده بود كه خسرو، شاه اشكانی ایران با سپاهی گران به جنگ او شتافت. دو ارتش در كنار رود فرات شمالی (تركیه امروز) به هم رسیدند ولی هادریان به خسرو پیام فرستاد كه برای جنگیدن نیامده است بلكه می خواهد كه اختلاف نظرهای دو امپراتوری از راه مذاكره و با امضای قرارداد حل شود. خسرو پیشنهاد او را پذیرفت و مذاكرات مستقیم طرفین به امضای قرارداد صلح و دوستی مورخ دهم ژوئیه 123 میلادی انجامید. هادریان پس از آسوده ساختن خیال خود از شرق، متوجه حل مسائل روم در اروپا شد. وی برای جلوگیری از حمله و هجوم اسكاتلندی ها به انگلستان ( اینگلند - آن زمان از متعلقات امپراتوری روم)، یك دیوار عرضی طولانی در بریتانیا كشید كه بعضی قسمتهای آن باقی مانده و به دیوار هادریان معروف است. بریتانیا از زمان سزار (نیمه دوم سده یكم پیش از میلاد) غربی ترین بخش امپراتوری روم بود.

302م:دهم ژوئیه سال 302 میلادی «نرسی» شاه وقت ایران از سلسله ساسانی پس از این كه شنید یك واحد از ارتش ایران مورد شبیخون رومی ها قرار گرفته و متحمل تلفات شده از فرط اندوه بیمار شد و همان روز بعد از ده سال پادشاهی به سود پسرش هرمز كناره گیری كرد، اما هرمز تا روزی كه پدر زنده بود عنوان «شاه» بر خود ننهاد. نرسی قبلا ارتش روم به فرماندهی گالریوس را در منطقه فرات شمالی (محلی میان جنوب غربی ترکیه و شمال سوریه امروز) شكست و فراری داده بود و چون پیش بینی حمله مجدد را تا سالها نمی كرد، نیمی از ارتش را روانه شمالشرقی كشور كرده بود كه گالریوس از فرصت استفاده کرده به سپاه ایران مستقر در جنوب ترکیه امروز ( نه چندان دور از شمال عراق کنونی) شبیخون زده و تلفات وارد ساخته بود. اختلاف ایران و روم در زمان نرسی بر سر ارمنستان بود.

1341ش:طبق گزارش هایی كه بعدا به صورت پراكنده انتشار یافت در جلسه 19 تیرماه سال 1341 شورای وزیران كه با حضور شاه تشكیل شده بود دكتر علی امینی نخست وزیر وقت و شاه بر سر بودجه ارتش در برابر هم قرار گرفتند و دلایل یكدیگر را در این زمینه با صراحت رد كردند كه از آن، در محافل پایتخت به عنوان مشاجره لفظی یاد شد. این، در حالی بود كه فشار مخالفان داخلی بر دكتر امینی شدت یافته بود و امینی از دریافت وام از اروپائیان و كمك اقتصادی از آمریكا هم مایوش شده بود. معما در اینجاست كه چرا غرب به ویژه آمریكا كه كمك كرده بود امینی روی كار آید و دست به اصلاحاتی بزند كه انجام آنها مانع گسترش افكار سوسیالیستی در ایران شود به وعده كمك مالی به او وفا نكرده بودند. به علاوه، چرا امینی با تقویت بنیه ارتش كه مورد نظر آمریكا بود مخالفت می كرد؟.

1930م:آرتور کونان دویل Arthur Conan Doyle داستان نگار انگلیسی و خالق داستان معروف "شرلاک هلمز" هفتم ژوئیه 1930 در ساسکس انگلستان در 71 سالگی درگذشت. وی در عین حال یک Spiritist بود. دویل موفق به دریافت لقب "سرSir" شده بود. دویل می گفت که با ارواح تماس دارد. او که 60 کتاب تالیف کرده است از بیماری قلبی درگذشت.

1962م:دهم ژوئیه 1962 " تلستار Telstar" (تلستار ـ 1) نخستین ماهواره مخابراتی به فضا پرتاب شد. با قرارگرفتن این ماهواره در مدار زمین، از طریق آن (رله) امواج هر فرستنده تلویزیونی كه تا آن زمان منحصر به پوشش منطقه محدودی از سطح کره زمین بود همانند رادیوهای موج كوتاه به سراسر جهان رسیدند و برنامه های تلویزیونی نیز جهانی شدند. با جهانی شدن برنامه های تلویزیونی، از این زمان از تلویزیون بیش از گذشته به صورت یک وسیله پیشبرد سیاست و جنگ سرد استفاده شده است. ماهواره ای شدن برنامه های تلویزیونی درعین حال هزینه ارسال این برنامه ها را که قبلا مستلزم داشتن فرستنده مستقل و تشکیلات مفصل بود کاهش داد. کابلی شدن ارسال برنامه های تلویزیونی از آغاز دهه 1980 کار را بازهم آسانتر ساخت و هزینه را پایین تر آورد و از دهه آخر قرن بیستم دهه یکم قرن 21 و اینترنتی شدن عکس متحرک = ویدیو (مولتی میدیا) بر آسانی کار و ارزانی آن وسیعا افزوده شده و کارتلویزیون را عملا شخصی (فردی) ساخته و از انحصار خارج کرده است. با استفاده نرم افزار اینک هرکش می تواند به صورت آنلاین روزنامه، رادیو و تلویزیون داشته باشد و در اینترنت قراردهد و سرچ انجین ها که به تدریج دارند حربه ای در دست دولتها و زمینه ساز سیاست ها می شوند مطالب آنها را نقل می کنند. تعرض و دفاع اینترنتی اینک به صورت یک مشغله بزرگ دولتها درآمده است و توجه به آن اینک بیش از ساخت موشک و ناوهواپیمابر شده است. در این تعرض و دفاع برای نخستین بار پس از ساخت پیدایش توپ و تفنک، قدرت و ابتکار از دست غرب خارج شده است. در دومین هفته ژوئیه 2009 بود که جمهوری دمکراتیک خلق کره (کره شمالی) توانست نظم و سرعت ارتباطات اینترنتی آمریکارا که خود سازنده اینترنت بوده است مختل کند ازجمله ارتباطات وزارت دفاع آمریکارا.

1889م:سه خبرنگار فعال در بورس نیویورك و درعین حال معامله گر سهام به نامهای ادوارد جونزEdward Jones ، چارلز دوCharles Dow ، و چارلز برگسترسر Charles Bergstresser با هدف رسانیدن تغییرات روزانه سهام به همگان، از هشتم ژوئیه سال 1889 بولتن خبری خود را به صورت روزنامه منتشر كردند. بولتن آنان به نام نیوزلتر بورس سهام از سال 1882 در هر بعدازظهر برای مشتریان بورس ارسال می شد. این سه تن برای ادامه كار خود شركت «دو ـ جونز و شریك» را تاسیس كردند. آنان ضمن انتشار اخبار بورس در روزنامه خود كه بعدا «وال استریت جرنال» نام گرفته بود؛ به منظور سهولت مطالعه و آسانی درك، برای سهام یك شاخص به وجود آوردند كه به نام خودشان «دو ـ جونز» معروف شده و باقی مانده است.

1925م:دولت شوروی دهم ژوئیه سال 1925خبرگزاری Telegraph Agency of Soviet Union _ تاس TASSرا تاسیس كرد تا انحصار خبررسانی را از دست غرب (به زبان كرملین وقت: امپریالیست ـ كاپیتالیستهای غارتگر) خارج سازد و جهانیان را از زوال و انحطاط در کشورهای با نظام کاپیتالیستی، واقعیت رویدادها و نیز پیشرفتهای سوسیالیسم آگاه گرداند.

طبق اعلامیه رسمی تاسیس تاس در ژوئیه 1925، هدف از ایجاد این خبرگزاری خنثی كردن گزارشهای دستچین شده و تبلیغی خبرگزاری های غرب و نیز رسانیدن اخبار فعالیتها و پیشرفتهای شوروی و كمونیست های جهان به ملل دیگر بود كه خبرگزاری های غرب متهم شده بودند كه آنها را از قلم می اندازند. سران كرملین در آن زمان غافل از این بودند كه برای روزنامه نگاری كردن به «روزنامه نگار» نیاز است و تنها با پول، شعار، تئوری حزبی و تاسیس مدرسه روزنامه نگاری نمی توان «روزنامه نگار» مورد نظر تولید كرد.

1509م:«ژان كالون Calvin» رفورمیست پروتستان دهم ژوئیه سال 1509 در فرانسه به دنیا آمد و 55 سال عمر كرد. وی همانند «لوتر» -- یكی دیگر از بانیان پروتستانیسم تاكید بر سادگی تشریفات مذهبی داشت، به علاوه خواهان رعایت دستورهای مذهبی در كسب و كار بود و كاپیتالیسم را به شرط وارد نشدن به استثمار می پذیرفت. لوتر و کالون، هر دو، با تشریفاتی كه پاپ ها در طول زمان برقرار كرده بودند مخالف بودند و آنها را زائد می دانستند و ازدواج كردن كشیشها را امری خلاف دین نمی دانستند. لوتر آلمانی بود.

1540م:هر سال چند بار عكس هنری هشتم پادشاه قرن 16 انگلستان، و هر دفعه به مناسبت سالگرد یكی از ازدواجهای شش گانه اش و یا گردن زدن و سر به نیست كردن برخی از آنان به جای طلاق گفتن، و عكس همسرانش كه در بالا دیده می شود در رسانه ها انتشار می یابد، و نهم ژوئیه دوباره این عكس چاپ شده بود كه مصادف با سالگرد طلاق چهارمین همسر هنری هشتم « آن كلیوز » بود كه 9 ژوئیه سال1540 مطلقه شده بود.

این بار هنری متوسل به وارد آوردن اتهام عدم وفاداری كه مجازاتش گردن زده شدن بود نشده بود زیرا كلیسای انگلستان را از دستگاه پاپ جدا ساخته و خود رئیس آن شده بود و نام « كلیسای انگلستان » به آن داده بود و دیگر كسی نبود كه او را به خاطر طلاق و ازدواج مجدد كه در مذهب كاتولیك منع شده است تكفیر كند.

1584م:دهم ژوئیه 1584 ویلیام اورانژ (ویلیام آرام) كه با تلاش فراوان استقلال وطنش هلند را تامین كرده بود و آن را از زیر سلطه طولانی اسپانیا خارج ساخته و حاضر نشده بود با فیلیپ دوم پادشاه اسپانیا كه توانمند ترین مرد روی كره زمین بود سازش كند با اصابت گلوله كشته شد. نقشه این قتل را فیلیپ دوم طرح كرده بود كه به دست «بالاتازار گرارد» انجام گرفت. هنوز جای یكی از گلوله در دیوار ساختمان دیده می شود و مردم به تماشای آن می روند.

1851م:دهم ژوئیه سالروز در گذشت لوئی ژاك داگرLouis Jacques M. Daguerre پدر لیتوگرافی (گراور= پلیتplate) و چاپ بادوام عكس است كه به «داگرو تایپ Daguerreotype» معروف شده است . وی كه بسال 1851 فوت شد دومین پیشتاز فن عكاسی در فرانسه و جهان است.

داگر موفق شده بود در سال 1839 بر بشقاب مسی كه پوششی از ملح نقره داشت با تابانیدن نور، عكس چاپ كند و از این طریقه چاپ عكس كه دوام دارد و به مرور زمان محو نمی شود بعدا در گراور سازی (لیتو گرافی Lithography) استفاده شده است.

1953م:«بریا Beria» مرد مقتدر شوروی و سالها رئیس پلیس مخفی (چكا) این كشور دهم ژوئیه 1953 بركنار و بازداشت شد. اتهام او و شش تن دیگر «توطئه» اعلام شده بود كه در دسامبر همین سال پس از محاكمه مخفیانه اعدام شدند.

دستگیری بریا چهار ماه پس از درگذشت ناگهانی استالین صورت گرفت.

2004م:دولت تركیه به حمایت از تركمانان كركوك پا به میان گذارد و بر ابعاد مسئله عراق افزود. این دولت 9 ژوئیه 2004 مدعی شد كه كردها حق ندارند منطقه نفتخیز کرکوک را كه پس از سلجوقیان محل سكونت تركمانان بوده یك منطقه كرد نشین بخوانند و برای سکونت کردن، روانه آنجا شوند و عرب ها برانند.

تركیه (عثمانی) تا زمان نادرشاه افشار هم همین فشار را به ایران وارد می آورد كه سلیمانیه یك منطقه تركمان نشین است و نباید در قلمرو ایران قرار داشته باشد و بالاخره بر سر آن با نادر شاه به توافق رسید كه سلیمانیه در قلمرو عثمانی و ایروان از آن ایران باشد و دو طرف، دیگر ادعایی بر این دو منطقه نداشته باشند.

2004م:مبارزات انتخاباتی آمریكا 8 ژوئیه 2004 به ایالت فلوریدا كشانده شد و جان كری و نامزد معاونت او جان ادواردز ـ هردو سناتور ـ در فلوریدا دست به تبلیغات زدند و زخم كهنه انتخابات گذشته( نوامبر 2000 ) را باز كردند كه دیوان عالی امریكا با ندادن اجازه به دوباره خواندن اوراق پانچ شده رای كه بعضی از آنها قابل شمارش توسط ماشین نبودند باعث پیروزی جورج بوش شده بود.

2004م:داستان «واصف علی حسون» سرجوخه سپاه كماندوهای دریابرد( مرین) آمریكا كه در عراق ماموریت ترجمه از عربی به انگلیسی و بالعكس را داشت و بیستم ژوئن 2004 پس از ترك پایگاه خود ناپدید شده بود بی شباهت به یك فیلم سینمایی تخیلی نیست.

نخست اعلام كردند این فرد 24 ساله كه پنج سال پیش از زادگاه خود شهر طرابلس لبنان به آمریكا مهاجرت ، در ایالت یوتا با یك تبعه آمریكا ازدواج و به استخدام سپاه كماندوهای دریابرد درآمده است توسط یك زن عرب اغفال و به دام مبارزان افتاده است.

بعدا گفتند كه واصف علی كه هنوز مانند بسیاری از نظامیان آمریكایی در عراق تابعیت آن كشور را ندارد بدون اجازه، پایگاهش را ترك كرده و یك سرباز فراری محسوب می شود.

1897: نیروهای فرانسه قسمتی از سودان را اشغال كردند.

1940: با حمله دهها هواپیمای آلمانی به خاك انگلستان « نبرد بریتانیا » آغاز شد كه سرفصلی است با همین عنوان در تاریخ .

1964: موئیس چومبهMoise Tshombe كه در طول چهار سال عامل توطئه خارجیان بر ضد تمامیت كنگو بود، نخست وزیر این كشور شد !.

1973: جزایر باهاما مستعمره انگلستان به صورت یك كشور استقلال یافت.

تقویم تاریخ -19 اردیبهشت

1927م:نهم ماه مه سال ۱۹۲۷كاپيتالاسيون (تسليم و در اصطلاح قضايي به مفهوم قضاوت كنسولي) در ايران لغو شد و از 19 ارديبهشت 1307 (درست يك سال بعد) حتي در مورد كشورهاي كاملة الوداد هم بلا اثر گرديد.

1331ش:يك مقام دولت دكتر مصدق در اين روز از ارديبهشت 1331 خبر 15 ارديبهشت روزنامه اطلاعات را كه به نقل از يك خبرگزاري عرب! (کدام خبرگزاري؟) نوشته بود كه دولت درصدد برآمده كنگره رجال با تجربه (قديمي) را براي بحث درباره مسائل كشور (عمدتا نفت) برگذار كند تا راه حل ارائه كنند بي اساس، و آن را نوعي «خط دادن» از سوي محافل وابسته به استعمار خواند.

1358ش:نوزدهم ارديبهشت 1358 هفت تن ديگر از جمله يك وزير اطلاعات و جهانگردي (ارشاد) پيشين كه ازسوي قاضي شرع دادگاه انقلاب مفسد في الارض شناخته شده بودند تيرباران شدند.

1805م:فردريك شيلر مورخ، فيلسوف، نويسنده، نمايشنامه نگار و شاعر شهير آلمان و مردي كه از زيبايي ها و نكويي ها سخن گفته است نهم ماه مه سال 1805در 46 سالگي درگذشت. شيلر تاريخ جنگهاي سي ساله (اروپا) را كه پر از پند و اندرز است در نوامبر 1793 منتشر كرد، كتابي كه گفته شده است كمك بسيار به اتحاد فعلي اروپاييان كرده است. كتاب «ماري استوارت» و داستان «مرد (درگذشت) و ناتمام ماند» نيز براي بشر امروز، از بي مقام و صاحب قدرت و از فقير تا دارا پند آموزند.

2004م:نتيجه انتخابات شهرداري شهر «چساپيك» آمريكا واقع در ايالت ويرجينيا كه سه شنبه چهارم ماه مه 2004 برگذار شد نشان داد كه مشاركت در دمكراسي به ويژه در انتخابات محلي بازهم رو به كاهش گذارده است. در انتخابات اين شهر كمتر از 20 درصد واجدين شرايط راي دادن شركت كرده بودند! و شهردار و اعضاي شوراي شهر از ميان كساني انتخاب شدند كه شهرت به افزايش عوارض شهري ( ماليات مستغلات و اتومبيل و بنزين و ....) دارند و درخواست تبديل مناطق مسكوني به تجاري را آسانتر مي پذيرند. گزارش روزنامه ها حاكيست همان مردمي كه از افزايش مالياتهاي شهري هراس و ناله داشتند و مي توانستند با دادن راي به نامزدهاي مخالف اين افزايش، ورق را برگردانند در انتخابات شركت نكرده بودند!!.

1960م:نهم ماه مه سال 1960 (روزي چون امروز) آژانس آمريكايي دارو و غذا (اف.دي. ا) بر مصرف قرص تازه ساز تنظيم خانواده (ضد آبستني) مشروط بر اين كه تنها مصرف كلينيكي داشته باشد صحه گذارد و مسئله بزرگي حل شد. اين آژانس كه با مخالفت برخي گروههاي مسيحي رو به رو شده بود، در نخستين مرحله اجازه فروش اين دارو را در داروخانه ها نداد كه بعدا جماعتي به دادگاه متوسل شدند و حكم توزيع آن در داروخانه ها را از دادگاه گرفتند و «اف.دي.ا.» كه بي صبرانه در انتظار چنين حكمي بود فروش آن را با نسخه دكتر آزاد كرد كه از سال 1964 وارد داروخانه ها شد. با وجود اين، برخي دولتها احتياط بيشتري به خرج دادند. مثلا در فرانسه، اين دارو از سال 1967 وارد باز شد.

2006م:امروز، نهم ماه مه سال 2006، درست 260 سال از روزي مي گذرد كه بنجامين فرانكلين از پدران ايجاد «ايالات متحده آمريكا» در هفته نامه خود «پنسيلوانيا گازت» چاپ شهر فيلا دلفيا كاريكاتوري را چاپ كرد كه عنوان نخستين كاريكاتور ژورناليستيك در آمريكا (احتمالا در همه جهان) را به خود اختصاص داده است.

1918م:امروز، نهم ماه مه، زادروز مايك والاس گزارشگر قديمي راديو تلويزيون است كه در 88 سالگي - باوجود بازنشسته شدن - هنوز گهگاه به اين كار ادامه مي دهد. وي كه 38 سال براي مجله تلويزيوني شبكه «سي.بي.اس.» معروف به سيكستي مينيتز گزارش اينوستيگيتيو تهيه كرده است در سال 1918 در يك خانواده يهودي از مهاجران روس در آمريكا به دنيا آمد.

2004م:سازمانهاي روزنامه نگاران جمهوري مولدوا در نخستين هفته ماه مه سال 2004 به تصميمات دولت اين كشور عضو سابق اتحاد شوروي اعتراض كرده و اين تصميمات را نهايتا در جهت كنترل رسانه هاي مولدوا و قراردادن آنها، عملا در دست دولت دانسته بودند.

2004م:توماس فريدمن روزنامه نگار آمريكايي در تفسيري كه هشتم ماه مه سال 2004 در برخي از روزنامه هاي اين كشور انتشار يافته بود نوشته بود: تا آنجا كه مي دانم هيچگاه به اندازه امروز آمريكا و رئيس جمهوري اش مورد تنفر جهانيان نبوده است. كاخ سفيد براي پاك كردن چهره آمريكا در برابر جهانيان، بايد از خير پيروزي در عراق بگذرد و سياست خود را در قبال اين كشور مورد تجديد نظر كامل قرار دهد. اين تجديد نظر بايد با بركناري فوري رامسفلد ( امروز بهتر از فردا و يا يك ماه ديگر است) آغاز شود. آن چه كه در زندان « ابوغريب » انجام شد، به اعتبار و ارزشهاي آمريكا و آمريكايي سخت آسيب زده و بعدا بر ضد آمريكا مورد استناد قرار خواهد گرفت و اعتراض و انتقادهاي آمريكا از ديگران را بي اثر، تضعيف و محدود خواهد ساخت و ....

1945م:ده روز پس از خودكشي هيتلر و برافراشته شدن پرچم شوروي برفراز ساختمان پارلمان آلمان و يك هفته پس از تصرف كامل شهر برلين و حومه اش به دست ارتش سرخ، نهم ماه مه سال 1945 ژنرال «هانس جرگن ستامپ» از سوي مارشال كيتل رئيس ستاد ارتش آلمان قرارداد امضاء شده تسليم رايش سوم (آلمان نازي) را به ژوكوف، مارشال شوروي و فاتح برلين تسليم كرد.