تقویم تاریخ - 14 مرداد

این نخستین بار نبود که ایران دارای پارلمان می شد؛ در دوران اشكانیان، حكومت ایران مشروطه بود و برای تصویب قوانین و انتصابات مهم حتی تعیین شاه دو مجلس وجود داشت که مجلس عالی تر و همچنین اجلاس مشترک آنها را مٍهستان (سنا) می خواندند.

 

 

1357ش:محمد رضا پهلوی ـ شاه وقت ـ چهاردهم مرداد 1357 (طبق تقویم آن زمان امرداد سال 2537 ) در نطقی به مناسبت هفتاد و دومین سالگرد مشروطیت كه روز بعد در دو صفحه روزنامه های تهران به چاپ رسیده بود وعده داده بود كه انتخابات بعدی صد در صد آزاد خواهد بود. در همین نطق ، وی گفته بود كه به اندازه ممالك دمكراتیك اروپا آزادی خواهد داد و قلم و بیان ـ بدون افترا زدن و دروغ گفتن ـ آزاد خواهد بود و ما از این پس آزادی اجتماعات خواهیم داشت. شاه در عین حال گفته بود كه در هیچ كشوری تحریك و گردن كلفتی اجازه داده نمی شود.

این اظهارات شاه در مطبوعات و محافل به « باز شدن فضای سیاسی كشور » تعبیر شده بود.

 

1962م:مریلین مونرو بازیگر 31 فیلم سینمایی پنجم اوت سال 1962 در خانه اش در لس آنجلس « مرده » یافته شد. پلیس گزارش كرد كه در كنار تختخواب او یك شیشه قرص خواب آور به دست آمد و جسد طوری قرار داشت كه دستش به سوی تلفن دراز بود و به نظر می رسد كه با آخرین رمق ، تلاش كرده بود كه تلفن كند. گزارش پلیس تعبیر به خودكشی مریلین 36 ساله شده بود تا نتیجه معاینه جسد از سوی پزشكی قانونی شهر اعلام شود. رسانه های آمریكا از مریلین كه شایعاتی در باره معاشرت او با دو تن از كندی ها ( رئیس جمهوری و دادستان وقت آمریكا ) در افواه وجود داشت به عنوان جذابترین زن آن زمان یاد می كردند.

داستان زندگی مریلین كه نام قانونی اش « نورما جین بیكر » بود و بدون تغییر آن در دادگاه ، خود را مریلین مونرو معرفی می كرد از همان آغاز با دیگران متفاوت بود كه شنیدنش گوشه ای از تاریج اجتماعی جامعه او را باز تاب می دهد. مریلین اول ژوئن 1926 در لس آنجلس به دنیا آمده بود.

پدر او شناخته نشد و مادرش كه در یك استودیو فیلمسازی كارمند فنی بود حاضر نشده بود كه پدر او را فاش سازد. هنوز كودك بود كه مادرش به بیماری شدید اعصاب مبتلا شد و به تیمارستان انتقال یافت و مریلین را به پرورشگاه یتیمان سپردند ، ولی بانویی از دوستان مادرش او را هنگامی كه 11 ساله بود از پرورشگاه گرفت و بزرگ كرد.

مریلین 16 ساله بود كه شوهر آن زن به دلیل جنگ ( جهانی دوم ) به شرق آمریكا منتقل شد و استطاعت نداشت كه مریلین را با خود ببرد . در این وضعیت مریلین راهی جز ازدواج با پسر همسایه كه مایل به زندگی با او بود نداشت زیرا نمی خواست كه به پرورشگاه باز گردد . او با این مرد كه جوانی 21 ساله به نام جیمی بود ازدواج كرد. طولی نكشید كه جیمی به دلیل ادامه جنگ مجبور شد كه در كشتی كار كند و مریلین نیز در غیاب شوهر در یك كارخانه كه عمدتا مایحتاج سربازان جبهه ها را تولید می كرد مشغول بكار شد .

به منظور تشویق زنانی كه در غیاب مردان خود جای خالی انان را در كارخانه ها گرفته بودند ، روزنامه های آمریكا تصمیم به تهیه عكس و گزارش از این زنان گرفتند .عكاسی كه به كارخانه محل كار مریلین در محله «بوربانك» لس آنجلس رفته بود متوجه زیبایی خیره كننده او شد و عكسش را به یك مجله پر تیراژ داد و انتشار یافت.

انتشار این عكس سبب شد كه مدیران بنگاههای تبلیغاتی ( تهیه آگهی های تجاری ) سراغ مریلین بروند تا در عكسهای تبلیغ كالا، مدل آنها شود . چون دستمزد خوبی پیشنهاد كرده بودند ، مریلین پذیرفت و مدل آگهی شد و دیری نپایید كه مورد توجه فیلمسازان سینما كه عكسهای او را در آگهی های تجاری می دیدند قرار گرفت.

سال 1945 (سال پایان جنگ) شوهر مریلین به خانه بازگشت ، ولی با مریلین تازه ای رو به رو شد كه كار هنر را بر خانه داری و شوهر ترجیح می داد.

جیمی به آسانی مریلین را كه خواهان جدایی بود طلاق گفت . مریلین نزد« لاناترنر» و دو بازیگر دیگر كه به او نزدیك شده بودند با فنون نمایش آشنا شد و در سال 1946 با كمپانی تولید فیلم سینمایی «قرن 21» قرارداد امضاء كرد و طولی نكشید كه با یك بسكتبالیست معروف هم ازدواج كرد.

مریلین كه زنی باهوش بود، خیلی زود متوجه شد كه نباید استثمار كمپانی های آزمند شود و درصدد دایر كردن یك استودیو فیلمسازی از آن خود بر آمد ؛ به نیویورك رفت و ضمن تكمیل هنر نمایش و درام مستقلا به تهیه فیلم پرداخت.

وی كه از شوهر دومش نیز جدا شده بود در جریان تهیه فیلم متوجه ضعف خود در نوشتن فیلمنامه شد و با «آرتو میلر» نمایشنامه نگار معروف ازدواج كرد و كار او رونق گرفت.

ازدواج مریلین با آرتور پنج سال طول كشید و در سال 1961 از هم جدا شدند و از آن پس مریلین، تنها زندگی می كرد و بكار فیلم می پرداخت و جوائز هنری را یكی پس از دیگری می ربود. پیرامون او جنجالهایی هم به راه افتاده بود و شایعاتی شنیده می شد كه مرگ ناگهانی اش اعلام گردید.

در پی مرگ مریلین ، یك روانپزشك مدعی شد كه قبلا مریلین دوبار به فكر خودكشی افتاده بود. مرگ مریلین یك فیلم جالب او را كه سی و یكمین فیلمش بود نیمه تمام گذارد ه بود و همین امر بردامنه تردیدها هم افزود.

 

1895م:امروز سالروز درگذشت «فردریك انگلس Friedrich Engels» است که در پنجم اوت سال 1895 فوت شد. "انگلس" فیلسوف و سوسیالیست بزرگ آلمانی؛ یكی از دو نویسنده مانیفست كمونیست Communist Manifesto است. پدر او یك توانگر بود و كارخانه بافندگی داشت و مایل بود كه پسرش فردریك (فردریش) یك بازرگان شود و وی را برای این كار آماده كرده بود. انگلس اندكی پس از پرداختن به كار تجارت از آن دست كشید و اعلام داشت كه جسم و روح او اجازه نمی دهد كه از درآمد ناشی از تجارت كه وی برای تولید كالا زحمتی نكشیده است امرار معاش كند و این نوع درآمد را زندگی انگلی و طفیلی گری و از دسترنج دیگران می داند و نمی تواند به این كسب و كار ادامه دهد.

 

1850م:گی دو موپاسان (هانری رنه آلبرت) داستان نگار فرانسوی كه در نوشتن داستانهای كوتاه نبوغ داشت و چند داستان ترسناك هم نوشت پنجم اوت سال 1850 به دنیا آمد و تنها 43 سال عمر كرد.

دانشجوی دانشگاه بود كه میان فرانسه و آلمان جنگ در گرفت و وی داوطلبانه به ارتش پیوست. در بازگشت از جبهه، داستان زنی خود فروش را كه در میان مسافران یك واگن بود و به « توپ پیه ( گلوله چربی ) » شهرت داشت نوشت.

دوموپاسان از مشاهده مناظر ، عكسها ، نقاشی و صحنه ها الهام می گرفت و داستان خود را می نوشت.

با این كه جوان بود با بسیاری از شعراء و ادیبان وقت دوستی و معاشرت داشت و به محافل آنان می رفت.

دو موپاسان را كه در عمر كوتاه خود سیصد داستان كوتاه نوشت بزرگترین نویسنده فرانسوی چنین داستانهایی عنوان داده اند.از وی شش داستان مستقل طولانی ، سه سفرنامه و یك مجموعه شعر هم باقی مانده است. نوشته های او دارای انواع زمینه ها از درام تا كمدی و پر از مطلب و ماجرا هستند. داستان « زندگی یك زن » كه شرح حیات یك بانوی نورمن است جذاب و خواندنی است.

گی دو موپاسان در دوران جنگ به بیماری سیفلیس دچار شده بود كه سالها بعد روی اعصاب او تاثیر سوء گذارد به گونه ای كه یك سال پیش از مرگ با بریدن قسمتی از گردن خود قصد خودكشی داشت و از آن پس تحت مراقبت پزشكی زندگی می كرد. بیماری سیفلیس عمر او را كوتاه كرد. گی دو موپاسان ازمیان یك فامیل قدیمی اشرافی فرانسه برخاسته بود.

 

1945م:پنجم اوت سال 1945 به وقت آمریكا (ششم اوت به وقت ژاپن) یك بمب افكن «بی - 29» امریكا نخستین بمب اتمی را بر شهر هیروشیما در ژاپن فرو افكند كه در همان لحظه بیش از شصت هزار تن كشته و افزون بر 120 هزار تن دیگر مجروح شدند كه بسیاری از مجروحین نیز به تدریج جان سپردند. آمریكا از سال 1939 كار تولید سلاح اتمی را آغاز كرده بود كه نخستین بمب 16 ژوئیه (بیست روز پیش از بمباران اتمی هیروشیما) در ایالت نیومكزیكو آمریكا آزمایش شده بود. بمباران اتمی ساعت 9 و 15 دقیقه بامداد به وقت محلی انجام شد. بمب معادل 20 هزار تن تی.ان.تی. قدرت انفجار داشت. خلبان هواپیمایی كه بمب را فروافكند سرهنگ پال تیبتز Paul w.TibetsJr. بود كه نام مادرش «انولاگی Enola Gay» را روی بدنه هواپیما نوشته بودند. پس از انفجار بمب، برقی خیره كننده جهید و متعاقب آن ابر سیاه ناشی از سوختن و ذوب شدن آن چه كه در زمین بود به آسمان بلند شد و در ارتفاع 300 متر قارچ سفید رنگی از این ابر برخاست كه تا ارتفاع هفت كیلومتری زمین بالا رفت. این بمب در روی زمین به مساحت چهار مایل مربع همه چیز را نابود كرده بود. جمعیت هیروشیما پیش از حمله اتمی 345 هزار تن بود.

در همین روز در سال 1963 پیمان منع آزمایشهای هسته ای در جو زمین و داخل اقیانوس امضاء شد و از آن پس این آزمایشها در زیر زمین انجام گرفته است.

 

 

2004م:اظهارات شهود و كسانی كه از حادثه حریق فروشگاه خوار بار( سوپر ماركت ) یوكوآ بولانوس واقع در شهر آسانسیون پایتخت كشور پاراگونه واقع در آمریكای لاتین جان سالم به در برده اند ثابت می كند كه به علت قفل بودن در خروجی فروشگاه 450 تن كشته و به همین شمار هم مجروح شدند. این «در» باز بود ولی همین كه گاز فروشگاه منفجر شد آن را قفل زدند تا صدها تن مردمی كه در آنجا بودند مرتكب سرقت نشوند و بدون پرداخت بها ، اجناس را نبرند!.

این مطلب مورد تایید ماموران آتش نشانی هم قرار گرفته است كه خود این ماموران متهم به جاندوست بودن شده اند كه ترسیده بودند به میان آتش بروند و به نجات مجروحین كمك كنند. از سوی دیگر، مدیر فروشگاه، از ترس سرقتهای شبانه، ماهها پیش در خروجی اضطراری فروشگاه جوش داده بود كه كسی نتواند آن را در ساعاتی كه فروشگاه تعطیل است با كلید باز كند.

این حریق كه اول اوت 2004 روی داد ، از نظر شمار تلفات حریق سوپر ماركت در جهان بی سابقه بود. جامعه شناسان آمریكای لاتین كه در این زمینه با رسانه ها مصاحبه كرده گفته بودند كه این حادثه ضعف های متعدد نسانی و بوروكراسی را آشگار كرد از جمله نگرانی از بی صداقتی مردم و بردن اموالی كه متعلق به خودشان نیست و همین نگرانی و نیز مادیگری سبب شده بود كه مدیر فروشگاه به جای جان مردم نگران حفظ اجناس فروشگاه باشد و دستور دهد در خروجی را ببندند كه با این عمل، اموال او رفت و همین طور جان مردم . این حادثه ضعف دولت در بازرسی اماكن را به ثبوت رساند و بالاخره نشان داد كه برخی ماموران آتش نشانی به جان خود بیش از تكالیفشان توجه می كنند.

 

 

1583: گیلبرت، دریا نورد انگلیسی پس از رسیدن به «نیو فاوند لاند ـ كانادا» و توقفی كوتاه در آنجا ، انگلستان را مالك آن اعلام كرد!!!.

1772: روسیه ، پروس ( آلمان ) و اتریش سرزمین لهستان را میان خود قسمت كردند.

1775: نخستین كشتی اسپانیایی وارد خلیج سانفرانسیسكو شد.

1846: انگلستان و ایالات متحده كشور ارگون (واقع در شمالغربی آمریكا) را در مدار 49 درجه میان خود قسمت كردند.

1858: خط (كابل) تلگراف سراسری اقیانوس اطلس به پایان رسید و دو قاره آمریكا و اروپا از این طریق به هم مرتبط شدند. این خط توسط «سایروس فیلد» كشیده شد.

1861: مالیات بردرآمد در آمریكا 3 در صد تعیین شد . اینك برحسب میزان درآمد 4 تا 9 برابر آن زمان است.

1939: ایران دارای كارخانه هواپیما سازی به نام شهباز و نیز یك باشگاه هواپیمائی شد.

1944: نخستین كنگره حزب توده كه دهم مرداد با شركت 168 تن نمایندگان تهران و شهرستانها و مدعوین خارجی در تهران تشكیل شده بود باصدور چند اعلامیه و قطعنامه پایان یافت.

1953: در پی امضای قرارداد ترك مخاصمه ، كار مبادله اسیران جنگ كره آغاز گردید.

1962: «نلسون ماندلا» كه به پدر آفریقا معروف شده است به اتهام تلاش برای براندازی دولت سفید پوستان (اقلیت) آفریقای جنوبی دستگیر و بعدا به حبس ابد محكوم شد كه پس از 27 سال زندان آزاد گردید و رهبر وطن خود شد [جزئیات به موقع خود خواهد آمد].

1964: آمریكا كه با ماجرای حمله به ناوشكن« مادوكس» بهانه لازم را به دست آورده بود بمباران هوائی ویتنام شمالی از جمله شهر هانوی را آغاز كرد.

1972: بمبی در خیابان شاهرضای تهران (خیابان انقلاب) منفجر شد و تلفات به بار آورد.

ویدیو مرتبط :
رضا عطاران و تقویم تاریخ :))

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

تقویم تاریخ -14 اردیبهشت

1006م:خواجه عبدالله انصاري اديب، عارف و انديشمند ايراني، چهارم مه سال ۱۰۰۶ ميلادي چشم به جهان گشود و 83 سال عمر كرد و در شهر هرات درگذشت. وي معاصر خواجه نظام الملك و ابوسعيد ابي الخير بود. كتاب اسرار و جزوه دل و جان و رساله هاي قلندرنامه، هفت حصار و محبت نامه از جمله تاليفات اوست. مناجاتنامه خواجه عبدالله از لحاظ سادگي گفتار و شيريني بيان، كم نظير توصيف شده است. رباعيات شيخ عبدالله نيز معروفند. نثر خواجه عبدالله شعرگونه (همانند سخن سعدي) است.

1506م:سلطان حسين بايقرا از نوادگان امير تيمور گوركان چهارم ماه مه سال 1506 ميلادي در شهر هرات درگذشت.

وي كه هنگام مرگ 68 ساله بود پس از درگذشت پدرش بر قسمتي از خراسان حكومت مي كرد. هرات قرنها حاكم نشين خراسان بود.

1889م:كارخانه باير آلمان چهارم ماه مه ۱۸۸۹ آسپرين را كه هر چند وقت يك بار برايش يك خاصيت تازه كشف مي كنند به عنوان داروي جديدالاختراع به صورت پودر به بازار فرستاد. به اين ترتيب آسپرين يكي از قديمي ترين داروهاي دوران جديد است كه در هر نقطه از جهان به دست مي آيد و بدون نسخه دكتر به فروش مي رسد.

1902م:در اين روز از سال ۱۹۰۲«پير» و «ماري» كوري ـ زن و شوهر فيزيكدان فرانسوي ـ موفق شدند عنصر راديواكتيو «راديوم» را ايزوله كنند. با اين عمل، راه براي گسترش فيزيك اتمي و دستيابي به انرژي اتمي و نيز بمب باز شد و ....

با اين پيروزي، سال بعد جايزه نوبل فيزيك به پير و ماري کوري تعلق گرفت.

 

2007م:سوم ماه مه 2007 اتحاديه جهاني ناشران مطبوعات به مناسبت «روز آزادي مطبوعات» اشاره كرده است كه جهان دچار كمبود سردبير ماهر و واجد شرايط شده است. اين كمبود تنها در روزنامه ها احساس نمي شود، بلكه در راديو تلويزيونها (كه در آنجا، سردبير مدير تهيه و توليد خبر، عنوان دارد) اين كمبود به چشم مي خورد.

 

305م:ديو كلتيانوس (ديو كلتيان) امپراتور روم که داوطلبانه اعلام بازنشستگي کرده بود، از چهارم ماه مه 305 ميلادي از دست سياست دست کشيد و به زندگاني عادي باز گشت و بقيه عمر را به دور از صحنه سياست و حتي محيطي سياسي مانند پايتخت، در يك نقطه ساحلي دور دست گذرانيد.

 

1493م:چهارم ماه مه 1493 و پس از بازگشت كريستوفر كلمبوس از نخستين سفر خود به قاره غربي (آمريكا) كه جزاير آنتيل، كوبا و دومينيكن امروز را بازديد كرده بود، با توجه به اين كه قبلا هم پرتغالي ها در قسمت شرقي جهان راههاي دريايي را يافته و به سرزمين هايي رسيده بودند، اين سرزمين ها را ميان اين دو كشور كاتوليك مذهب تقسيم كرد و طي فرماني به آنها بخشيد!.

 

1799م:«Tipoo sahebتيپو صاحب» يكي از حاكمان محلي هند كه در برابر استعمار انگلستان ايستادگي جانانه كرد چهارم ماه مه 1799 در چهارمين جنگ با نيروهاي انگليسي كشته شد.

 

1917م:چهارم مه 1917 سربازان انگليسي كه در جريان جنگ جهاني اول (عمدتا به خاطر نفت) وارد بين النهرين شده بودند پس از يك نبرد ۱۴۳ روزه با عساكر عثماني، در منطقه كوت العماره به اسارت عثماني ها در آمدند. در پايان جنگ جهاني اول كه در آن آلمان و متحد آن عثماني شكست خوردند، بالاخره انگلستان به آرزوي خود رسيد و بر بين النهرين و بسياري از متصرفات عربي عثماني از جمله فلسطين مستولي شد، نقشه جغرافيايي منطقه را تغيير داد، اردن را به وجود آورد، عراق را از ايالت هاي سابق وابسته به عثماني و با حذف پاره اي قسمتها به ويژه در جنوب آن (كويت)، به عنوان کشوري مستقل اعلام داشت، دو اميرزاده از حجاز را به پادشاهي اردن و عراق گمارد، قسمتي از فلسطين را اختصاص به يهوديان داد و ... و ريشه مسائل امروز خاور ميانه از همين تقسيمات اصطلاحا من درآوردي (و استخوان لاي زخم گذاردن) است.

 

1970م:چهارم ماه مه ۱۹۷۰، درجريان تظاهرات ضد ادامه جنگ ويتنام در دانشگاه دولتي كنت Kent واقع در ايالت اهايو آمريكا، چهار دانشجو بر اثر تير اندازي گارد ملي كشته و گروهي نيز مجروح شدند.

يکي از مقتولان اين تيراندازي يک دانشجوي 21 ساله دختر به نام «ساندرا شورر» بود. سه مقتول ديگر سه پسر 19 ساله و 20 ساله بودند. تظاهرات دانشجويان اين دانشگاه عمدتا به اين خاطر بود که همان هفته نيروهاي آمريکايي مستقر در ويتنام جنوبي به بهانه تعقيب ويت کنگ وارد کامبوج شده بودند و بيم گسترش جنگ و طولاني شدن آن مي رفت.

 

2006مکدوم مه 2006 ديويد شاستر روزنامه نگار آمريكايي در برنامه «هاردبال» شبكه تلويزيوني ام اس ـ ان بي سي (متعلق به كمپاني هاي مايكرو سافت و نشنال برادكستينگ) گفت كه تا سه سال پيش در سازمان مرکزي اطلاعات آمريكا (سيا)، بانو «والري ويلسون» مامور تحليل گزارش هاي مربوط به فعاليت هاي هسته اي ايران بود. بانو والري كه توسط عواملي در كاخ سفيد لو رفته است، از ادامه كار در سازمان جاسوسي خارجي آمريكا كنار رفته و ديگر در «سيا» كار نمي كند.

 

 

1493: كلمبوس در شسفر دوم خود به قاره آمريكا گام بر جامائيكا گذارد.

1626: پيتر مينيت Peter Minuit هلندي وارد جزيره مانهاتان (قسمتي از شهر نيويورك امروز) گذارد و آن را «نيوندرلند» ناميد كه بعدا همه نيويورك هلندي ها را «نيوآمستردام» خطاب مي كردند كه انگليسي ها پس از خارج ساختنش از دست هلندي ها، اين نام را به افتخار دوك آو يورك به «نيويورك» تبديل كردند كه باقي مانده است.

1904: عمليات ساختن آبراه پاناما ميان دو اقيانوس اطلس و آرام آغاز شد.

1919: چيني ها در پكن دست به يك تظاهرات ميليوني زدند و برضد تصميم كنفرانس ورساي (پايان جنگ جهاني اول) كه قسمتي از چين را به ژاپن واگذار كرده بود تظاهرات كردند.

1953: ارنست همينگوي به خاطر داستان «پير مرد و دريا» جايزه پوليتزر به دست آورد.

1979: مارگارت تاچر از حزب محافظه كار انگلستان نخست وزير اين كشور شد. وي نخستين زني است كه در انگلستان به اين مقام رسيده است. بانو تاچر نزديك به سه ماه پس از پيروزي انقلاب ايران، نخست وزير انگلستان شده بود.

 

 

1980:جوزيپ بروز تيتو» رئيس جمهور كنفدراسيون يوگوسلاوي در 87 سالگي درگذشت. وي 35 سال رهبري اين كنفدراسيون را برعهده داشت و درآنجا يك نظام سوسياليستي برقرار كرده بود. تيتو به سبك شوروي، به مناطق اتحاديه استقلال داخلي داده بود كه در دومين دهه پس از درگذشت او، ضمن يك جنگ داخلي از هم جدا شدند. خود او در آخرين سال عمر اين را پيش بيني و ابراز نگراني كرده و گفته بود: مردم درصدد جدايي برنخواهند آمد، اين مقامات مناطق هستند كه به خاطر ارتقاء مقام و اين كه آنان را رئيس كشور بخوانند و تشريفات برقرار كنند به فكر استقلال خواهند افتاد و از خونريزي هراس نخواهند داشت.

1984: «ديانا دورس» بازيگر انگليسي فيلم هاي سينمايي در 71 سالگي درگذشت. وي در دهها فيلم، ايفاي نقش اول را عهد داشت. ديانا در عين حال از زيبايي كامل برخوردار بود.

 

 

1994: ميان ياسر عرفات رهبر وقت فلسطيني ها و اسحق رابين نخست وزير اسرائيل يك قرارداد صلح امضاء شد و قرار شد كه فلسطيني ها تا ترتيبات بعدي، دولت خودگردان داشته باشند.