تفاوت‌ جنسیتی اعتیاد به الکل و مواد مخدر

منظور از پیش گیری در ارتباط با مصرف مواد مخدر عبارت است از:

1) پیش گیری از آشنایی فرد آسیب پذیر با مواد مخدر و استعمال آن

2) پیش گیری از استعمال مجدد آن درمورد فردی که با ماده مخدر آشنا شده و مصرف کرده ولی هنوز اعتیاد پیدا نکرده است.

3) پیش گیری از ازدیاد مقدار مصرف و معالجه معتاد و جلوگیری از تسری اعتیاد معتاد به افراد دیگر.

لذا پیش گیری شامل سه مرحله اساسی می باشد.

مرحله اول

مهم ترین مرحله و هدف، آن است که نفی از مواد مخدر و زیان آن با فرهنگ اصیل ما آن چنان آمیخته شود که جامعه آزمودن آن را آزمودن نیش عقرب بداند، اقدامات و آموزش های اقشارآسیب پذیر به نحوی صورت گیرد که افراد هرگز رغبتی به استعمال مواد مخدر از خود نشان ندهند، همان طوری که رغبتی به خوردن مردار ندارند.

مرحله دوم

جلوگیری از معتاد شدن است و باید با پی بردن به نخستین بار مصرف مواد مخدر بلافاصله اقدامات لازم را (با توجه به ویژگی های مصرف کننده و شناخت عوامل رو آوری او به مصرف مواد مخدر) انجام داد تا از تکرار مصرف جلوگیری و از سقوط او به دام اعتیاد جلوگیری شود.

مرحله سوم

این مرحله، در حقیقت بازپروری معتاد است که بتواند به زندگی عادی قبل از اعتیاد برگردد و بازتوانی تحقق یابد، این پیش گیری یا بازپروری موجب می شود که آثار و علایم به تدریج کم شود مثلا از زیاده طلبی جلوگیری می کند، از بروز آثار محرومیت به تدریج کاسته می شود و وابستگی جسمانی معتاد در وهله اول و سپس وابستگی روانی او با به کارگیری شیوه های ویژه از بین می رود، ولی باید دانست در این مرحله که در واقع معالجه بعدی اعتیاد باید نامید چه بسا لازم می شود از جایگزین استفاده شود و پس از انقطاع وابستگی جسمانی ضرورت دارد ترک اعتیاد داده شده، مدت ها تحت نظارت مراکز خاصی قرار گیردو مراقبت های ویژه به عمل آید تا بر اثر عدم انقطاع، قطع وابستگی روانی فرد مجددا به مصرف مواد مخدر روی نیاورد و از عود جلوگیری شود.

یکی از ویژگی های فردی، که انسان ها را به دام اعتیاد می کشاند این است که تمام کسانی که به طرف مصرف مواد مخدر می روند یک، دو یا چند بار آن را مصرف می کنند، تصورشان این است که هر وقت بخواهند می توانند مصرف مواد را کنار بگذارند و فکر می کنند، آن که معتاد می شود دیگری است نه او، و این بزرگ ترین اشتباه است، زیرا ماده ای که اعتیاد آور است، خاصیتش معتاد کردن فردی است که آن را مصرف می کند افراد بدون آن که بخواهند متوجه شوند به دام اعتیاد اسیر می شوند، خاصیت عقرب، نیش زدن است و اگر کسی با آن تماس پیدا کند مسلما باید عواقب سوء و حتی کشنده بودن زهر عقرب را پذیرا شود، این باور باید جزو فرهنگ جامعه تلقی شود که هر کس مواد مخدر مصرف کند در سراشیبی سقوط به دام اعتیاد قرار گرفته و تنها راه جلوگیری ازسقوط، دوری از مصرف مواد مخدر است.

از جمله مضرات و زیان های فیزیکی مواد مخدر می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1) زیان های جسمی روانی تریاک و مشتقات آن: مغز انسان که مرکز پیچیده ترین واکنش هاست به طور تدریجی آکنده از تجربیاتی می شود که وی را قادر به زیستن می کند، ورود مرفین یا هروئین کار دستگاه اعصاب را در سطوح گوناگون تغییر می دهد و درصورتی که این تغییر تداوم یابد آن دستگاه را به بدکاری مزمن و دایمی سوق خواهد داد که نتیجه آن در زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی شخص منعکس خواهد شد.

مرفین، اثرات تحریکی چون تهوع، استفراغ، تنگ شدن مردمک چشم و انقباض عضلات روده بر دستگاه اعصاب مرکزی دارد.

مرفین و تشابهاتش سبب اختلال در هضم، جذب و یبوست شدید می شوند و گاهی هم ممکن است دردهای شکمی را در پی داشته باشد.

نشانه های محرومیت و یا نرسیدن تریاک در معتاد، علاوه بر بی تفاوتی جسمی، اضطراب شدید، بی خوابی، اسپاسم های عضلانی، تعرق، احساس سرما، لرزش ناشی از سرما، آبریزش چشم و بینی و بسیاری از بیماری های جسمی و روانی دیگر به همراه دارد.

یکی از عوامل عمده در روی آوردن به مصرف مواد مخدر خصوصیات و ویژگی های فردی است که منشاء آن ضعف نفس، بی ایمانی به خدا و خودناباوری است. انسان امروز باید به قدری خود را باور کند و اعتماد به نفس و اعتقاد و ایمانی قوی داشته باشد که تحت تاثیر فرهنگ های مبتذل و مخرب قرار نگیرد و ناهنجاری های اجتماعی نتواند او را وادارد کند برای گریز از ناهنجاری های اجتماعی که به او تحمیل می شود به مواد مخدر پناه ببرد.

ما باید آموزش را در حدی موثر و قوی انجام دهیم که افراد ضعیف النفس خود را باور کنند و معتقد شوند که مواد مخدر هیچ مشکلی را حل نمی کند، جز این که بر آن می افزاید و برای حل مشکلات باید به دنبال راه چاره عاقلانه بروند نه آن که خود را زبون و خوار، به اسارت مواد مخدر بدهند.

تربیت فرزندان متکی به نفس که خود را باور کرده باشند از راه های پیش گیری از اعتیاد به مواد مخدر است.

منبع:khorasannews