تغییر شتاب تورم پیش‌نگر

 

اخبار اقتصادی - تغییر شتاب تورم پیش‌نگر

این نرخ بالاترین رشد ماهانه هزینه‌های تولید از مردادماه سال گذشته تاکنون محسوب می‌شود. تورم تولیدکننده، شاخصی برای سنجش میزان تغییرات هزینه‌های تولید کالاهای مصرفی است و به همین دلیل، معمولا تغییرات در آن، پس از یک وقفه زمانی در شاخص اصلی تورم (مصرف‌کننده) منعکس می‌شود.

 

به همین دلیل، نرخ نسبتا بالای این شاخص در فروردین، می‌تواند به منزله زنگ خطری برای افزایش تورم ماهانه در ماه‌های بعدی محسوب شود. این در حالی است که در هفته‌های اخیر، عوامل دیگر تحریک تورم نظیر نرخ ارز نیز با نوسان افزایشی مواجه بوده است و رشد نقدینگی نیز همچنان در سطوح نسبتا بالایی قرار دارد. علاوه‌بر این، کاهش نرخ‌های سود بانکی نیز موجب نوسان در بازارهایی نظیر مسکن شده و بیم آن می‌رود که تورم مصرف‌کننده را نیز تحت‌الشعاع قرار دهد. این وضعیت به سیاست‌گذاران اقتصادی کشور هشدار می‌دهد که کنترل بیشتری روی مولفه‌های ایجاد تورم داشته باشند تا روند کاهشی تورم با اختلال مواجه نشود.

آخرین گزارش بانک‌مرکزی نشان می‌دهد
رشد هزینه‌های تولید در ابتدای سال
آخرین گزارش بانک‌مرکزی نشان می‌دهد که شاخص تولیدکننده در فروردین‌ماه 8/2 درصد رشد کرده است که بیشترین تورم ماهانه تولید (تورم دوم) از مردادماه سال گذشته به بعد بوده است. به‌نظر می‌رسد رشد این شاخص بیش از هر چیز، تحت‌تاثیر «افزایش معمول قیمت‌ها با تغییر سال» و «تبعات تورمی فاز دوم هدفمندی» باشد. به گفته کارشناسان، انتظار می‌رود تا خردادماه، اجرای فاز دوم هدفمندی تبعات تورمی خود را تخلیه کند. بر اساس آمارها، نرخ 8/2 درصدی تورم ماهانه تولید در فروردین‌ماه امسال، از سال 1384 به بعد یکی از بالاترین نرخ‌های رشد این شاخص بوده و تنها فروردین 1390 دارای نرخ رشد بالاتری در مقایسه با این ماه بوده است. در گزارش‌های بانک‌مرکزی شاخص تولید‌کننده (PPI) تصویری از  قیمت‌ها و هزینه‌های کالاهای مربوط به تولید را ارائه می‌دهد. به طور معمول، انتظار می‌رود که تغییرات در شاخص قیمت تولیدکننده، با یک وقفه زمانی در شاخص مصرف‌کننده  (CPI) منعکس شود. در ادبیات اقتصادی، تغییرات شاخص مصرف‌کننده به‌عنوان تورم، معرفی می‌شود، اما می‌توان از تغییرات شاخص تولید‌کننده نیز به‌عنوان «تورم دوم» یاد کرد؛ چراکه ردگیری تغییرات تورم تولیدکننده (تورم دوم)، این قابلیت را دارد که به‌صورت پیشنگرانه، روند آینده تورم مصرف‌کننده را مشخص کند.


 افزایش تورم ماهانه تولید
بنابر گزارش بانک‌مرکزی، شاخص بهای کالاها و خدمات تولیدی در فروردین‌ماه سال‌جاری به عدد 7/524 رسید. در این ماه رشد ماهانه شاخص تولید‌کننده 8/2 درصد گزارش شده است. رشد ماهانه این شاخص در اسفند سال گذشته 8/0 درصد گزارش شده بود؛ بنابراین تورم ماهانه تولید‌کننده طی یک ماه 2 واحد درصد افزایش یافته است.  بررسی‌ها نشان می‌دهد که رشد ماهانه این شاخص، در 8 ماه گذشته بی‌سابقه بوده است و آخرین بار، در تیرماه سال گذشته تورم ماهانه تولید بیشتر از این حد گزارش شده بود. (رشد قیمتی ماهانه شاخص تولید‌کننده در تیرماه سال 92، معادل 6/3 درصد عنوان شد.)گزارش‌های بانک‌مرکزی حاکی از آن است که این شاخص در بازه یک ساله (سطح قیمت‌های کالا و خدمات تولید‌کننده در فروردین 93 نسبت به فروردین 92) معادل 3/19 درصد افزایش یافته است، این در حالی است که در اسفندماه 1392، رشد سالانه این شاخص 8/17 درصد گزارش شده بود، در نتیجه تورم نقطه‌به‌نقطه تولید، طی یک ماه 5/1 واحد درصد افزایش یافته است؛ البته در ماه‌های گذشته تورم نقطه‌به‌نقطه تولید روند کاهشی را پشت‌سر می‌گذاشت. بر اساس آمار بانک‌مرکزی، تورم نقطه‌به‌نقطه تولیدکننده در هشت ماه پایانی سال گذشته روند نزولی در پیش گرفته و از 2/43 درصد در تیرماه به 8/17 درصد در اسفند ماه سال گذشته رسیده بود؛ اما در فروردین‌ماه امسال این روند تغییرجهت داده و کمی افزایش یافته است.  تغییر مسیر در شاخص سالانه کالا و خدمات تولیدی (تورم دوم)، می‌تواند به نوعی زنگ خطر برای تورم نقطه‌به‌نقطه کالا و خدمات مصرفی (تورم اول) نیز محسوب شود؛ زیرا که تغییر رفتار قیمتی در تورم تولید‌کننده با یک تاخیر زمانی در مصرف‌کننده منعکس خواهد شد و می‌تواند پیش‌بینی از روند آینده آن ترسیم کند.البته تورم متوسط تولیدکننده در فروردین به 1/30 درصد رسید که در مقایسه با رقم 9/31 درصدی این شاخص در اسفند کاهش8/1 واحد درصدی را نشان می‌دهد.

  رشد ماهانه بهای حمل‌ونقل زمینی
در بین گروه‌های اقلام تشکیل‌دهنده شاخص قیمت تولیدکننده در فروردین‌ماه، رشد ماهانه گروه «حمل‌و‌نقل» نسبت به سایر گروه‌ها رقم قابل‌توجهی بوده است. این گروه که در آمارهای بانک‌مرکزی حدود 21 درصد از وزن کل شاخص تولید‌کننده را به خود اختصاص داده است، در فروردین‌ماه سال‌جاری 8/9 درصد افزایش سطح قیمت داشته است.  بررسی آمار بانک‌مرکزی نشان می‌دهد که حدود 3/1 واحد درصد از رشد ماهانه تورم تولید‌کننده به دلیل افزایش قیمت‌های بخش حمل‌و‌نقل زمینی بوده است، به عبارت دیگر، در صورت صفر بودن تغییرات این گروه تورم ماهانه تولید‌کننده در فروردین‌ماه تنها 5/1 درصد ‌بود.

 رشد ابتدای سال و تورم انتظاری هدفمندی
کارشناسان معتقدند، در افزایش تورم ماهانه تولیدکننده در فروردین‌ماه، دو عامل کلیدی دخیل بوده است: «رشد معمول برخی از قیمت‌ها در ابتدای سال» و «تورم انتظاری به خاطر هدفمندی.» درخصوص عامل اول، معمولا در روزهای پایانی هر سال و روزهای ابتدایی سال جدید، برخی از قیمت‌ها که به‌صورت بخشنامه‌ای تعیین می‌شود، دستخوش تعدیل قرار می‌گیرد. به‌عنوان مثال قیمت بلیت اتوبوس و هزینه کرایه بار، با تغییر سال به طور معمول با افزایش‌هایی مواجه می‌شود. علاوه‌بر این، به دلیل اینکه تولیدکنندگان انتظار رشد قیمت‌ سوخت و برخی از اقلام دیگر را از ابتدای سال داشتند، برخی از آنها از ابتدای سال قیمت‌های جدید خود را با توجه به این انتظار تورمی، تعیین کردند. در نتیجه، بخشی از تبعات تورمی فاز دوم هدفمندی، پیش از اجرا تخلیه شد. به گفته کارشناسان، انتظار می‌رود تبعات تورمی فاز دوم هدفمندی تا پایان خرداد، سطح برخی از قیمت‌ها را مورد تغییر قرار دهد و مجموعا انتظار می‌رود نهایتا تا 4 واحد درصد به تورم تولیدکننده (تورم دوم) اضافه کند.انتظار می‌رود افزایش نرخ تورم دوم در فروردین، به رشد تورم (مصرف‌کننده) در ماه‌های بعدی بینجامد. این موضوع هشداری به سیاست‌گذاران اقتصادی کشور است که روند کنترلی تورم را که از سال گذشته آغاز شده بود، جدی‌تر بگیرند؛ چراکه اثرگذاری همزمان عوامل ایجادکننده تورم مثل رشد هزینه‌های تولید، نوسان نرخ ارز و کاهش نرخ سود (که اخیرا موجب نوسان قیمت‌ها در بازار مسکن شد)، این قابلیت را دارد که به بازگشت روند تورمی پیشین در اقتصاد دامن بزند. به ویژه کنترل نقدینگی به‌عنوان مهم‌ترین عامل تحریک تقاضا و تورم، در شرایطی که عرضه کل اقتصاد با رکود مواجه است، از اهمیت بسیاری برخوردار است.

 

اخبار اقتصادی - دنیای اقتصاد

 

ویدیو مرتبط :
مدیر پروژه: نگاه کل نگر یا نگاه جزء نگر

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

تغییر مسیر احتیاطی تورم پیش‌نگر(+جدول)

اخبار اقتصادی - آمار شاخص بهای تولید‌کننده در آذر نشان می‌دهد
تغییر مسیر احتیاطی تورم پیش‌نگر

 

جدیدترین آمار شاخص بهای تولید‌کننده در آذر ماه نشان می‌دهد که رشد ماهانه و نقطه‌به‌نقطه این شاخص افزایش جزئی (معادل 1/0 واحد درصد) نسبت به ماه قبل پشت سر گذاشته، اما تورم متوسط یا 12 ماهه همچنان در مسیر نزولی قدم می‌گذارد. بر اساس آمار بانک مرکزی در آخرین ماه پاییز تورم ماهانه تولید‌کننده 7/0 درصد، تورم نقطه‌به‌نقطه 1/13 درصد و تورم متوسط معادل 6/16 درصد گزارش شده است. این ارقام حاکی از آن است که شاخص بهای تولید‌کننده افزایش کم‌دامنه‌ای را نسبت به ماه‌های قبل داشته، اما روند نزولی تورم پیش‌نگر در ماه‌های گذشته متوقف شده است.

تورم تولید‌کننده و مصرف‌کننده
در ادبیات اقتصادی، به طور معمول برای اشاره به قیمت‌ها و تورم از تغییرات «شاخص قیمت مصرف‌کننده» استفاده می‌شود؛ چراکه این شاخص اگر به‌صورت دقیق طراحی شود، انعکاسی کامل و مستقیم از تغییرات قیمتی اقلامی که مردم و مصرف‌کنندگان در زندگی روزمره خود با آن مواجه هستند، نشان می‌دهد، ولی یک شاخص قیمتی مهم دیگر، شاخص قیمت تولیدکننده است که تغییرات قیمت‌ها را در مبدا تولید ارزیابی می‌کند. کارشناسان معتقدند که تغییرات تورمی «شاخص تولید‌کننده (PPI)» با یک وقفه زمانی به «شاخص مصرف‌کننده (CPI)» منتقل می‌شود، به همین دلیل می‌توان از تورم تولید‌کننده به عنوان «تورم دوم» یا «تورم پیش‌نگر» نام برد.

با استفاده از تغییرات این شاخص نیز می‌توان مشابه شاخص مصرفی، سه نوع تورم تعریف کرد. بر این اساس، می‌توان تغییرات یک ماهه شاخص قیمت تولیدکننده را «تورم ماهانه تولیدکننده»، تغییرات یکساله شاخص قیمت تولیدکننده را «تورم نقطه‌به‌نقطه تولیدکننده» و تغییرات متوسط شاخص تولیدکننده در دو بازه 12 ماهه متوالی را «تورم میانگین تولید‌کننده» نامید.

افزایش جزئی تورم ماهانه تولید
گزارش بانک مرکزی از خلاصه نتایج شاخص بهای تولید‌کننده در ماه آذر منتشر شد. بر این اساس شاخص بهای تولید‌کننده بر اساس سال پایه 90 به 2/209 واحد رسید؛ بنابراین تورم ماهانه تولید‌کننده (رشد شاخص تولید‌کننده در یک ماه نسبت به ماه قبل) در آخرین ماه پاییز به 7/0 درصد رسید. این رقم برای آبان‌ماه معادل 6/0 درصد گزارش شده و نشان می‌دهد افزایش جزئی معادل 1/0 واحد درصد در تورم ماهانه آذرماه نسبت به آبان‌ماه تولید ثبت شده است. افزایش با دامنه نوسان محدود، روندی که کم و بیش در ماه‌های گذشته نیز مشاهده شده بود. بر اساس آمارها در ابتدای سال جاری تورم ماهانه تولید به دلیل افزایش «بهای حامل‌های انرژی» و اثر آن در هزینه‌های تولید افزایش یافته بود، به‌نحوی‌که تورم ماهانه تولید در ماه فروردین معادل 5/2 درصد و در اردیبهشت ماه معادل 7/3 درصد ثبت شده بود؛ اما روند افزایشی در قیمت‌های تولید پایدار نماند و به تدریج از سطح تورم ماهانه شاخص بهای تولید‌کننده کاسته شد. به نحوی که از خرداد ماه تا آذر (به استثنای تیرماه) سطح تورم ماهانه از یک درصد تجاوز نکرده و البته در تیرماه نیز سطح تورم ماهانه تولید 5/1 درصد بوده است. با مرور آمار منتشر شده می‌توان دریافت که هنوز شوک قابل‌توجهی در تغییر سطح قیمت‌ها تولید به وجود نیامده و این متغیر بر «رشد شاخص مصرف‌کننده» یا «تورم» فشار وارد نمی‌کند. موضوعی که می‌تواند بیانگر آن باشد که تغییر مسیر تورم (شاخص مصرف‌کننده) در ماه‌های گذشته، از یکسو به دلیل رشد بالای متغیرهای پولی مانند نقدینگی و از سوی دیگر تحت تاثیر تغییر انتظارات تورمی است و از سوی تغییر سطح هزینه‌های تولید، شارژ نمی‌شود.

همگامی تورم ماهانه و نقطه‌به‌نقطه
آمار منتشرشده بانک مرکزی نشان می‌دهد که علاوه‌بر رشد جزئی در تورم ماهانه تولید، روند نقطه‌به‌نقطه (رشد شاخص بهای تولیده‌کننده نسبت به ماه مشابه سال قبل) نیز در آذر ماه تغییر کرده است. بر این اساس، شاخص بهای تولید‌کننده در آذر ماه سال جاری 1/13 درصد نسبت آذر ماه سال گذشته افزایش یافته است، آماری که در ماه آبان معادل 13 درصد ثبت شده بود و مانند تورم ماهانه ، 1/0 واحد درصد نیز به تورم نقطه‌به‌نقطه تولید افزوده شده است. این روند صعودی در حالی است که طبق آمار بانک مرکزی، بعد از اردیبهشت تا آبان‌ماه سال جاری همواره تورم نقطه‌به‌نقطه در مدار نزولی حرکت کرده بود و طی این مدت 8/6 واحد درصد از تورم نقطه‌به‌نقطه تولید کاسته شده بود؛ اما با انتشار آمار آذرماه به‌نظر می‌رسد که نوار افت تورم نقطه‌به‌نقطه تولید بریده شده، هر چند که افزایش این شاخص در آذرماه به مقدار ناچیزی بوده است.

تداوم روند نزولی تورم متوسط
سومین شاخصی که در خصوص تورم تولید‌کننده منتشر می‌شود، «تورم متوسط تولید» است. این آمار در آذر ماه به 6/16 درصد رسیده که نسبت به آمار ماه قبل (معادل 6/16 درصد) به میزان 1/1 واحد پایین‌تر بوده است. تورم متوسط سطح قیمت تولید، دارای حافظه 24 ماهه است و سطح قیمت 12 ماه منتهی به ماه آذر سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل را بررسی می‌کند؛ بنابراین به‌نظر می‌رسد که معیار مناسبی برای بررسی تغییرات کوتاه مدت شاخص تولید‌کننده نباشد، به این معنی که اگر روند افزایشی (کاهشی) در تورم ماهانه و تولید‌کننده تداوم داشته باشد، این روند با یک وقفه زمانی در تورم متوسط مشاهده می‌شود. آمار 6/16 درصدی تورم متوسط تولید در آذر ماه در 45 ماه گذشته کمترین میزان بوده است و آخرین بار در اسفندماه سال 89 مقدار تورم متوسط کمتر از این مقدار بوده است.

اثر ارز با یک وقفه زمانی؟
بررسی‌ها نشان می‌دهد که نرخ دلار در بازار آزاد در ماه آذر از 3 هزار و 255 به 3 هزار و520 تومان افزایش یافته است. این روند نشان می‌دهد که طی این مدت 5/7 درصد به بهای شاخص بازار ارز افزوده شده است، اما شوک ارزی در هزینه‌های تولیدی آذر ماه اثر نگذاشته است و تورم ماهانه تولید سطح کمتر از یک درصد را ثبت کرده است. تاثیرناپذیری آمار شاخص بهای تولید‌کننده از بازار ارز می‌تواند به این دلیل باشد که این محصولات در آذر ماه از مواد اولیه در ماه‌های گذشته خریداری شده،تهیه شده و این امکان وجود دارد در ماه‌های آینده این افزایش قیمت در هزینه‌های تولید انعکاس پیدا کند. این در حالی است که فعالان حوزه تولید معتقدند که به دلیل نبود تقاضا برای خرید کالا، تولید‌کنندگان در اندیشه حفظ مشتریان خود بوده و حتی اثر افزایش قیمت ارز باعث نشده که سطح قیمت‌های محصولات تولیدی بالا برود. به گفته این کارشناسان، در حال حاضر تولید‌کنندگان برای رقابت با کالاهای وارداتی و حفظ سهم بازار زیاد بهای کالای خود را افزایش نمی‌دهند و رشد بهای ارز در آذر تنها باعث شده که تولید‌کنندگان داخلی، نفسی تازه کرده و از عرصه رقابت با کالاهای وارداتی عقب نمانند. این کارشناسان همچنان معتقدند که در ماه‌های آینده نیز به بهای ارز افزوده خواهد شد.

 

اخبار اقتصادی - دنیای اقتصاد