تغییر سقف انتظار بورس‌بازان

طی معاملات روز گذشته در بورس تهران، باز‌هم شاخص کل به رشد خود ادامه داد و به چند قدمی کانال 67 هزار واحدی رسید. ظاهرا فعالان بازار سهام، هنوز تصمیم ندارند در سمت فروش حضور معناداری داشته باشند و در برخی نمادها حتی سقف‌شکنی و ورود به محدوده‌های جدید نیز دیده می‌شود. این موضوع نشان از آن دارد که سهامداران فعلی حاضر در بورس تهران به بازدهی‌های اخیری که کسب کرده‌اند قانع نیستند و ظاهرا توقع بازار از رشد قیمت‌ها هنوز اشباع نشده است.

این نکته می‌تواند توسط مشاهده ریز معاملات حقیقی‌ها و حقوقی‌ها نیز رصد و تایید شود. خالص خرید حقیقی‌ها طی معاملات روز گذشته نه‌تنها کاهش نیافت بلکه نسبتا رشد کرد. همین موضوع نشان می‌دهد که رشد بازار دستکم در کوتاه‌مدت ادامه‌دار خواهد بود. با این حال، رشد بی‌رویه قیمت‌ها نیز یکی از نگرانی‌های کارشناسان و فعالان این بازار است که ممکن است موجب حبابی شدن و سپس ریزش سنگین قیمت‌ها شود، بنابراین احتیاط همراه با نگاه معقول به معاملات سهام نیازی اساسی است که نباید جای خود را به رفتار هیجانی معامله‌گران دهد.

همچنین گروه خودرویی که طی هفته‌های گذشته، با رشد سرسام‌آور شاخص روبه‌رو‌ شده بود و باعث ایجاد هیجان مثبت در کلیت بازار بود، دیروز هم با یک افت و خیز کوچک مسیر صعودی خود را ادامه داد. در ابتدا تا میانه‌های ساعات معاملات، گروه خودرویی با رشد کوچکی مواجه شد و رفته رفته به سمت قیمت‌های منفی تابلو پیش‌رفت اما بسیاری از فعالان بورس منفی‌های گروه خودرویی را به‌عنوان فرصت‌های خرید تلقی کردند و در نهایت قیمت خودرویی‌ها مسیر خود را به سمت سقف محدوده نوسان در پیش گرفت.

همین موضوع سبب شد دیگر گروه‌ها نیز با هیجان بیشتری مورد معامله قرار بگیرند. با توجه به آنکه قیمت در آخرین معاملات گروه خودرویی، از قیمت پایانی پیشی گرفت، اصطلاحا سهم‌ها در مثبت فردا معامله می‌شدند. انتظار می‌رود امروز هم شاخص‌های بازار صعودی باشند اما نباید فراموش کرد که قیمت‌ها به‌طور متوسط طی ماه گذشته به‌شدت رشد کرده است و با توجه به آنکه هنوز به لحاظ اقتصادی خبری از رویدادهای بزرگ نیست، هر لحظه امکان دارد که اصلاح قیمت‌ها را شاهد باشیم. اما با وجود آنکه با رشد قیمت‌ها ریسک بازار سهام روز به روز در حال افزایش است، ظاهرا فعالان بازار این‌بار قصد دارند در بازار بمانند و شناسایی سود هنوز در برنامه کلیت بازار نیست.

انفجار «کماسه»
علاوه بر حرکت رفت و برگشتی گروه خودرویی، رویدادهای جالب توجه دیگری در بازار شکل گرفت که مرور آنها خالی از لطف نیست. طی معاملات روز گذشته، بیشترین رشد شاخص صنعت، متعلق به گروه استخراج سایر معادن بود. این گروه با تک سهم کماسه، مدت‌ها بود که درگیر حواشی و اخبار ضد و نقیض بود. در واقع این سهم پیش از اعمال افزایش سرمایه، حرکت صعودی خود را از نرخ‌های کمتر از 500 تومانی آغاز کرده بود و در مقاطعی قیمت‌های بیش از 800 تومانی را نیز به خود دید. اما بازی اینجا خاتمه پیدا نکرد؛ پس از افزایش سرمایه سنگین در این شرکت از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها و همچنین سود انباشته، دیروز این نماد بدون محدودیت نوسان بازگشایی شد و در کمال تعجب در حالی که قیمت تئوریک آن 136 تومان بود، در قیمت 255 تومان کشف قیمت شد و پس از آن به سمت قیمت 232 تومان نزول کرد، در نتیجه معاملات این سهام قیمت پایانی نماد 75 درصد رشد کرد و ارزش بازار این شرکت با معامله تنها 2/ 1 میلیارد تومانی، از 22 میلیارد تومان به 39 میلیارد تومان رسید. این در حالی است که پیش‌بینی می‌شود این شرکت در بهترین حالت در سال جاری به ازای هر سهم خود، 10 تومان سود بسازد و اکنون با P / E 25معادل در حال معامله است.

تداوم چسبندگی نرخ سود با عرضه «منفت»
از نکات جالب‌توجه رویدادهای بازار سهام طی روز گذشته، عرضه اوراق مشارکت صندوق سرمایه‌گذاری کارکنان نفت با نرخ سود 21 درصد و پرداخت‌های 3 ماهه بود. اگرچه حجم این اوراق در مقایسه با بازار پول و سرمایه کشور ناچیز به‌حساب می‌آید، اما حاوی نکته‌ای است که تا حدودی برای بازار مالی نگران‌کننده است. این عرضه و زیر بار رفتن این صندوق برای تضمین سود سالیانه 21 درصدی برای 4 سال آینده نشان می‌دهد که هزینه فرصت پول در کشور همچنان بالاست و تضمین چنین سودهایی برای جذب سرمایه‌ها هنوز لازم است. با آنکه داده‌های اخیر بانک مرکزی نشان از کاهش معنادار نرخ بهره بین بانکی داشت، اما همچنان خبری از کاهش هزینه فرصت پول نیست.

این موضوع می‌تواند P بر E گرفتن بازار سهام را تهدید کند. با افزایش چنین قراردادهایی چسبندگی نرخ سود در سطح اقتصاد کشور احتمالا مطول‌تر خواهد شد و رقابت برای نرخ شکن هزینه فرصت پول شاید به این زودی‌ها رخ ندهد. البته چنین دلایلی را نمی‌توان برای محکوم کردن عرضه این اوراق ذکر کرد، چرا‌که احتمالا این صندوق و متولیان تضمین این سود اگر می‌توانستند بیشتر صبر کنند تا نرخ سود تنزل کند احتمالا این کار را می‌کردند. هیچ شخصی اعم از حقیقی و حقوقی تمایل به پرداخت هزینه‌های بالا برای جذب سرمایه ندارد، اما چنانچه عرضه این اوراق در این برهه زمانی لزومی داشته است، اگر نرخی پایین‌تر از این برای تضمین سود پیشنهاد می‌شد، احتمالا عرضه این اوراق با استقبال مواجه نمی‌شد.

در بازار چه گذشت؟
همان‌طور که اشاره شد شاخص کل بورس تهران در روز گذشته با رشد تقریبا 400 واحدی در عدد 66 هزار و 960 واحد قرار گرفت. این رشد شاخص در سایه داد و ستد 2 میلیارد و 137 میلیون ورقه بهادار به ارزش 553 میلیارد تومان و در 121 هزار و 666 نوبت شکل گرفت. بخش اعظم ارزش این معاملات به عرضه اوراق مشارکت «منفت» اختصاص یافت که بالغ بر 180 میلیارد تومان بود. گروه‌های بانکی، فلزات اساسی، مواد و محصولات دارویی و فرآورده‌های نفتی هر یک به ترتیب شاخص را 291، 85، 57 و 49 واحد ارتقا دادند و در صدر گروه‌های اثرگذار بر شاخص کل قرار گرفتند. در طرف دیگر نیز گروه‌های مخابرات، استخراج کانه‌های فلزی و محصولات شیمیایی نیز به‌عنوان منفی‌ترین اثرگذاران بر شاخص کل لقب گرفتند و هریک به ترتیب شاخص را 112، 59 و 51 واحد تنزل دادند. از میان شرکت‌ها نیز نمادهای وبملت، وغدیر، وپاسار و فولاد بیشترین اثر مثبت و نمادهای همراه، کچاد و اخابر نیز بیشترین تاثیر منفی را بر شاخص کل گذاشتند.
 

اخباراقتصادی -  دنیای اقتصاد 

بورس‌بازان در فاز انتظار

به گزارش «دنیای اقتصاد»، عرضه‌های سنگین دیروز نمادهای گروه خودرویی که به‌عنوان لیدر در ماه‌های اخیر شناخته شدند در کنار نبود گروه پیشرو جایگزین و همچنین عدم تحقق اخبار و وعده‌هایی که در صنایع منتشر شده بود، به فروکش کردن هیجانات منتهی شد که از سوی دیگر با ایجاد خلسه و رکود هر ساله که به‌صورت سنتی در شرایط نامطلوب بازار در فصل بهار و قبل از برگزاری مجامع ایجاد می‌َشود، مزید بر علت شده تا شرایط «انتظاری» بیش از گذشته در بازار نمود داشته باشد.

هر چند در این شرایط باید خریداران وارد گود شوند و با نگاهی بلندمدت رونق را به بازار بازگردانند اما نبود وضعیتی روشن در اقتصاد و صنایع و در واقع ایجاد شرایط مبهم، به افزایش تردید در ورود سرمایه‌گذاران و در شرایطی بعضا خروج آنها و کاهش نقدینگی منجر شده است، به‌طوری‌که این روزها شاهد کاهش حجم معاملات در بازار هستیم؛ بر این اساس در بازار دیروز حجم کل معاملات با 30 درصد کاهش نسبت به معاملات روز دوشنبه به بیش از 990میلیون سهم رسید، این در حالی است که در مقایسه با میانگین یک ماه گذشته نیز حدود 17درصد کاهش را تجربه کرده است. ارزش کل معاملات نیز در حالی روز گذشته به 2هزار و 234میلیارد ریال رسید که نسبت به روز ماقبل 25درصد کاهش یافته است.

عوامل سه‌گانه رکود
در این راستا بهنام بهزادفر، از کارشناسان بازار سرمایه در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» معتقد است: همواره در سال‌هایی که بازار سرمایه در شرایط نامطلوبی بوده و صورت‌های مالی شرکت‌ها نشان از عدم تقسیم سود مطلوب دارد، چشم‌انداز مناسبی از برگزاری مجامع مشاهده نمی‌َشود و مانند سال گذشته، سهامداران استقبالی از مجامع ندارند و رغبتی از خود نشان نمی‌دهند و به این ترتیب در فصل بهار و به ویژه در فروردین و اردیبهشت ماه، به‌طور سنتی بازار سرمایه در شرایط خلسه و رکودی به سر می‌برد.

وی در ادامه نبود وضعیت مطلوب عینی در صنایع به ویژه گروه خودرویی را از دیگر عوامل رکود اخیر دانست و گفت: بازار اخبار منتشر شده از گروه خودرویی درخصوص توافق، امضای تفاهم‌نامه و انعقاد قرارداد جدید را در چند وقت اخیر پیش‌خور کرده که نه تنها منتهی به رشد قیمتی در این صنعت بلکه جهش شاخص کل از محدوده 60هزار به 80 هزار واحدی شده است، اما از این پس دیگر سهامداران در انتظار اخبار و صحبت‌های پیرامون این موضوع نیستند بلکه به دنبال یک واقعیت عینی از قبیل افزایش فروش محصولات و ورود خودروی جدید هستند که متاسفانه این امر هنوز محقق نشده است و در واقع می‌توان گفت دیگر زمان رشد اخباری خودرو به اتمام رسیده است.

بهزادفر علت دیگر شرایط اخیر بازار را نبود لیدر جایگرین دانست و گفت: هر چند بازار به دنبال یک لیدر مناسب برای جایگزینی خودرویی می‌گردد و در این میان بانک‌ها و معدنی‌ها با برخورداری از پتانسیل بالا گزینه مناسبی برای این امر بودند اما نبود رفتار بورس‌بازی در سهامداران این گروه که درجا اقدام به فروش سهام خود کردند، نه تنها به خروج سهامداران حقوقی بلکه به خارج شدن نقدینگی از بورس نیز منجر شد.

لزوم شفافیت و تصمیم‌گیری‌های سریع‌تر
مهدی افضلیان از دیگر کارشناسان بازار سرمایه معتقد است دولت با تنظیم شرایط اقتصادی در صنایع مختلف، تسهیل در ورود سرمایه‌گذاران خارجی و افزایش نقدینگی در بازارها می‌تواند باعث تحول و دگرگونی شود. وی ادامه داد: در شرایط کنونی سرمایه‌گذاران بازار سهام، در انتظار اقدامات دولت و تصمیمات مهم در این زمینه هستند؛ در واقع در حال حاضر خبری که به‌عنوان محرک در بورس باشد، وجود ندارد و سهامداران چشم انتظار اتفاقی خاص در بدنه اقتصاد کشور هستند.

افضلیان با اشاره به وضعیت این روزهای بازار سرمایه گفت: گروه خودرویی از اواخر سال گذشته، لیدری بازار را به‌دست گرفت و سهام این گروه رشد بیش از دو برابری قیمت سهام را نیز تجربه کردند و هر چند در حال حاضر برخی از نمادهای این گروه همچنان پتانسیل رشد قیمتی را دارا هستند اما دیگر در کوتاه‌مدت نمی‌توان به چرخش بازار بر محور این گروه امیدوار بود و در واقع در میان‌مدت و بلند‌مدت به دلیل به ثمر رسیدن انعقاد قردادها، ارزنده خواهد بود.به عقیده افضلیان، هر‌چند سهامداران امید به تاثیر انعقاد این قراردادها در صورت‌های مالی 3ماهه شرکت‌ها داشتند اما در این گزارش‌ها نیز اثری از آن مشاهد نمی‌شود. وی در پاسخ به سوال «دنیای اقتصاد» مبنی بر اینکه سازمان بورس چه راهکاری می‌تواند برای خروج از این شرایط رکودی حال حاضر داشته باشد، گفت: در واقع سازمان بورس متولی این امر نیست و نباید در راستای حمایت از بازار سرمایه اقدامی انجام دهد کما اینکه تجربه گذشته در تزریق نقدینگی به بازار از طریق صندوق نیز چندان جالب نبوده و حتی به کاهش بیشتر شاخص نیز منجر شده است.

در بازار چه گذشت؟
معاملات بورس، دیروز در حالی با تقابل قابل توجه عرضه و تقاضا به ویژه در نمادهای خودرویی آغاز شد که در ادامه فشار نسبی فروش در نمادهای فولادی و معدنی نیز مزید بر علت شده و در نهایت به کاهش 293واحدی شاخص کل ختم شد.در این روز، دیگر شاخص‌های با اهمیت بورس شرایط گوناگونی را تجربه کردند به‌طوری‌که شاخص کل هم‌وزن با افزایش 03/ 0درصدی، شاخص سهام آزاد شناور با کاهش 54/ 0درصدی، شاخص بازار اول با کاهش 82/ 0درصدی و شاخص بازار دوم نیز با افزایش 49/ 0 درصدی روبه‌رو‌ شدند.در مجموع روز گذشته بیش از 990میلیون برگه اوراق بهادار به ارزش 2هزار و 234 میلیارد ریال داد‌و‌ستد شد که بیشترین حجم این معاملات به نماد معاملاتی سایپا با جابه‌جا‌یی 110 میلیون سهم به ارزش 7/ 175 میلیارد ریال تعلق داشت؛ دیگر نمادهای خودرویی از جمله پارس خودرو، ایران خودرو و ایران خودرو دیزل نیز معاملات پرحجمی را داشتند.