تشریح روند دفاع از قاتل ستایش

خبرگزاری آنا: فروردین ماه امسال بود که رسانه‌ها از قتل یک دختربچه شش‌ساله افغانستانی توسط نوجوان 17ساله ایرانی در منطقه خیرآباد شهرستان ورامین خبر دادند. وکیل مدافع امیر معتقد است او پشیمان شده اما این پشیمانی سودی ندارد.

 یاوری می‌گوید برای دفاع از این نوجوان هر کاری از دستش بر بیاید انجام می‌دهد و در قدم اول تصمیم دارد به نظریه پزشکی قانونی در خصوص سلامت روحی امیر هنگام ارتکاب جرم اعتراض کند.

متهم این پرونده هم‌اکنون در کانون اصلاح و تربیت به سر می‌برد و پزشکی قانونی نیز ضمن ارائه گزارش علت فوت، سلامت روانی متهم را تأیید کرده است. برای روشن شدن ابعاد بیشتر این پرونده به سراغ مرتضی یاوری،وکیل مدافع امیر رفته‌ایم که متن گفت‌وگو با او را در ذیل می‌خوانید:

*پرونده امیر در چه مرحله ای به سر می‌برد. او در حال حاضر کجاست و شما چند بار با امیر ملاقات داشتید؟

من تا امروز 2 بار با امیر در کانون اصلاح و تربیت که در شهرزیبا واقع شده، ملاقات داشته‌ام. چون امیر زیر 18 سال سن دارد محل نگهداری این افراد در کانون اصلاح و تربیت است. جلساتی که با امیر داشتم بسیار سنگین بود. جلسه اول ملاقات ما که حدود یک هفته قبل بود از صبح تا ظهر زمان برد و ملاقات دومم با امیر شنبه همین هفته اتفاق افتاد.

*شما به عنوان وکیل امیر شرایط روحی او را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

شرایط روحی موکلم مناسب است و مشکل خاصی از این لحاظ ندارد.

*شما وکیل تسخیری امیر هستید با توجه به محتوای پرونده آیا برای قبول وکالت دچار تردید نشدید؟

من به عنوان یک حقوقدان به وظیفه ذاتی خود عمل می‌کنم. حساسیت‌هایی که در این پرونده وجود دارد نباید مانع کار وکیل و قاضی شود. اگر این‌گونه باشد پس هیچ قاضی هم نمی‌تواند به این سبک پرونده‌ها رسیدگی کند. من به عنوان کسی که موظف است از موکل خود دفاع کند وارد این پرونده شده‌ام و اگر من یا همکارم در این نوع پرونده‌ها ورود نکنیم هیچ دادگاهی امکان رسیدگی به این سبک اتهام‌ها ندارد. اگر محاکم قضایی در چنین پرونده‌هایی تصمیم‌گیری کنند، این تصمیم غیرقانونی است به خاطر اینکه حضور وکیل در این سبک پرونده‌ها الزامی است در نتیجه دادسرا در اولین قدم به متهم پیشنهاد می‌دهد که آیا امکان گرفتن وکیل را دارد یا خیر؟

 اگر امکان وجود داشت که هیچ. اما اگر کسی بنا به دلایل مالی یا هر دلیلی امکان وکیل را نداشته باشد مقام قضایی مکلف است وکیل تسخیری را معرفی کند. وکیل باید بدون توجه به احساسات پرونده را قبول کند. اگرچه این پرونده دردناک است. خود موکل من هم اکنون از این حادثه متألم است اما اتفاقی است که افتاده و دیگر امکان بازگشت به گذشته وجود ندارد.

* با توجه به اینکه پزشکی قانونی صحت و سلامت روانی امیر را تایید کرده و با توجه به اقداماتی که در نحوه قتل ستایش از سوی این نوجوان صورت گرفته است، آیا اصلا جایی برای دفاع باقی می‌ماند؟

ما زمانی که حادثه‌ای به وقوع می‌پیوندد تازه خبر دار می‌شویم که چه نوع آسیب‌های اجتماعی در جامعه به وجود آمده است. وقوع این حادثه حاصل چند روز یا حتی چند سال اخیر هم نیست. دردهایی در جامعه ایجاد شده که این نوع اتفاقات، خروجی‌ این دردها هستند. ما امروز شاهد مسائلی هستیم که به عقبه آن بی‌توجهیم. ما معمولا افتادن یک نفر را می‌بینیم اما آیا لیز بودن زمینی که باعث افتادن فرد شده را هم دیده‌ایم؟ بسیاری از ما حالا که این اتفاق به وقوع پیوسته است تصمیم به تحلیل کردن ماجرا می‌گیریم.حادثه‌ای که برای امیر و آن دختر بی‌گناه اتفاق افتاده بسیار تلخ است. حتی تلخی این قضیه خود امیر را هم تحت تاثیر قرار داده است. اما امروز پشیمانی سودی ندارد.اگر این زمینه‌های نامساعد مهار نشود ممکن است در آینده باز هم شاهد تکرار چنین مسائل تلخی باشیم.

* اما سوال من از بعد اجتماعی نیست. من دقیقا می‌خواهم بدانم که از لحاظ حقوقی جای دفاعی از عملکرد امیر باقی مانده است؟

نظر پزشکی قانونی در خصوص صحت و سلامت روحی امیر در یک کمیسیون 3 نفره مطرح شده است و در حال سنجیدن جوانب کار هستیم تا امکان اعتراض به نظر پزشکی قانونی فراهم شود و در یک کمیسیون 5 نفره به این موضوع رسیدگی شود. ما وقتی می‌توانیم از صحیح بودن یک حکم اطمینان زیادی را حاصل کنیم که همه جوانب دفاعی برای موضوع رعایت شود. اگر قاضی پرونده امام معصوم بود در حکمی که صادر می‌کرد حتی یک درصد هم شک وجود نداشت. اما وقتی افرادی متصدی شغل قضا هستند که خارج از دایره عصمت قرار دارندT زمانی می‌شود به صحت یک حکم اطمینان حاصل کرد که شرایط دفاع رعایت شود و ما کسی را بی‌دفاع محکوم نکنیم. اینکه آیا امکان دفاع از امیر وجود دارد یا خیر را باید در نهایت قانون تایید کند.

* شما صدور چه حکمی را برای امیر پیش‌بینی می‌کنید؟

اجازه دهید در این باره پیش‌بینی نکنم. شما حتی اگر از قاضی هم این سوال را بپرسید امکان پاسخ دقیق برای او هم وجود ندارد. زیرا موضوع اکنون صدور رای نیست. نمی‌توان به یک جمع‌بندی دقیق رسید. وقتی می‌توان حکمی را اعلام کرد که تحقیقات پرونده تکمیل شده باشد و در نهایت تمام راه‌های دفاعی را پیموده باشیم. در خصوص این پرونده نباید گمانه‌زنی کرد زیرا باعث حاشیه‌سازی می‌شود.

*کیفرخواست امیر صادر شده است؟

کیفرخواست هنوز صادر نشده است. زیرا دو نتیجه آزمایش باقی مانده است که اگر واصل شود نسبت به صدور کیفرخواست اقدام می‌کنند.

*آیا درخواستی از سوی شما برای کسب رضایت از خانواده ستایش صورت گرفته است؟

هم من و هم خانواده امیر در حال انجام تلاش‌هایی هستیم اما آیا اینکه این تلا‌ش‌ها به نتیجه برسد یا خیر بحث دیگری است اما نمی‌توانیم نتیجه‌ای را هم پیش‌بینی کنیم .باید صبر کرد و دید گذر زمان چه مسائلی را رقم می‌زند.

*به عنوان وکیل از روندی که پرونده امیر طی می‌کند،رضایت دارید؟

در این زمینه مشکل خاصی وجود ندارد و تمام مسائل قانونی در این پرونده رعایت می‌شود و خود امیر هم برای روشن شدن حقیقت کمک می‌کند. روانشناس‌های مختلفی با او صحبت می‌کنند و تست‌های مختلفی از امیر گرفته می‌شود.رسیدگی به این سبک پرونده‌ها سریع نخواهد بود چون تمام جوانب کار باید سنجیده شود تا حقی از کسی ضایع نشود.