تخلیه شوک ارزی 3 آذر

 روز شنبه شاخص بورس تهران 540 واحد رشد را ثبت کرد تا بهترین خیز خود در 90 روز کاری شاخص بازار ارز با این افت به قیمت 3 آذر، روز پایان ضرب‌الاجل هسته‌ای بازگشت تا شوک تمدید مذاکرات به‌صورت کامل تخلیه شده باشد. در آن مقطع، با اعلام تمدید گفت‌وگوهای ایران و گروه 1+5 فضای بازار تحت‌تاثیر بدبینی‌ها قرار گرفت تا دلار در مقطعی حتی به قیمت 3575 تومان نیز برسد. در یک ماه گذشته افزایش عرضه و کاهش تقاضا و البته تعدیل جو بدبینی نسبت به آینده مذاکرات، قیمت دلار را نزولی کرد تا اخبار هفته گذشته به تشدید جو خوش‌بینی کمک بیشتری کرده باشد. به این ترتیب می‌توان گفت که بازارهای حسگر اقتصاد، در حال هماهنگ کردن خود با رویدادها هستند.

دلار، یورو، پوند و سکه روند هفته گذشته را پی گرفتند
سقوط قیمت‌ها در آخرین شنبه سال
گروه بازار پول: روند کاهشی دلار که از میانه‌های هفته گذشته آغاز شده بود، به ابتدای هفته جاری سرایت کرد. روز شنبه قیمت دلار با 85 تومان کاهش به نرخ 3255 تومان و بهای سکه با 27 هزار تومان افت به قیمت 919 هزار تومان رسید. قیمت سکه و دلار روز شنبه کمترین نرخ این دو دارایی از تاریخ 3 آذر بود.البته روز شنبه تنها دلار و سکه نبودند که راه کاهشی را در پیش گرفتند، بلکه قیمت یورو و پوند نیز در این روز به شدت پایین آمد. روز گذشته بهای یورو با 105 تومان افت به رقم 3500 تومان رسید و پوند نیز با افت 90 تومانی روی قیمت 5 هزار تومان قرار گرفت. قیمت‌های یورو و پوند در این روز به ترتیب به قیمت‌های متوسط مهر 91 و بهمن 92 رسید. عامل اصلی افت این دو ارز به تقویت شاخص دلار در بازارهای جهانی و تضعیف یورو و پوند در برابر دلار مربوط بود.اما در حالی‌که قیمت‌ دلار در بازار داخلی در مسیر نزولی قرار گرفته، در مرکز مبادلات ارزی نرخ رسمی دلار در حال افزایش است. عاملی که موجب شد شکاف بین نرخ رسمی و نرخ بازار به کمتر از 500 تومان برسد.

 افت 4/ 4 درصدی دلار در اسفند
دلار روز گذشته معاملات خود را با قیمت 3330تومان آغاز کرد که 10 تومان نسبت به قیمت نهایی هفته گذشته کاهش داشت، اما این روند کاهشی به سرعت تشدید شد؛ به‌طوری‌که شاخص بازار ارز تا ساعت 3 بعدازظهر تا بهای 3285 تومان پایین آمد. این روند کاهشی ادامه یافت و قیمت دلار تا ساعت 6بعدازظهر به 3255 تومان رسید. رقمی که 85 تومان کمتر از نرخ پنج‌شنبه گذشته بود. این افت بیشترین میزان کاهش یک روزه دلار از تاریخ دهم آذرماه بود.این درحالی است که قیمت دلار بین معامله‌گران غیر رسمی تا محدوده3230تومان پایین آمد.

همچنین کاهش قیمت در روز شنبه برابر با ثبت چهارمین روز پیاپی افت دلار بود. این در حالی است که آخرین باری که قیمت این ارز در 4 روز پیاپی کاهش یافته بود، به اواسط دی‌ماه و محدوده زمانی 21 دی تا 24 دی‌ماه بازمی‌گردد. دیگر رکورد آغازین روز هفته، مربوط به قیمت این ارز بود. رقم ثبت شده برای دلار کمترین قیمت این ارز از تاریخ 3 آذر بود. در نتیجه کاهش روز شنبه موجب شد که شاخص بازار ارز به محدوده قیمتی پایان ضرب‌الاجل مذاکرات هسته‌ای اوایل آذرماه نزدیک و شوک قیمتی آذرماه دلار تاحدی تخلیه شود. تمدید مذاکرات هسته‌ای در روزهای ابتدایی آذرماه از عوامل مهمی بود که موجب شد قیمت دلار در نهمین ماه پاییز در مسیر صعودی قرار بگیرد. دلار در آذرماه 6/ 7 درصد رشد کرد، این در حالی است که از ابتدای اسفند سال جاری شاخص بازار ارز 4/ 4 درصد از ارزش خود را از دست داده است.

 تداوم عوامل کاهشی
این روزها آنچه از سوی اکثر فعالان بازار شنیده می‌شود این است که «دلار خریداری ندارد.» در این بین به نظر می‌رسد صرافی‌های مجاز نیز تمایل چندانی به خرید دلار ندارند. روز شنبه اختلاف نرخ خرید و فروش صرافان به بالای 40 تومان رسید و در بعضی موارد برخی از این بازیگران نرخ خریدی را بر تابلوی خود ثبت نکردند.

آنچه در بازار روز شنبه ملموس بود، محدودیت تقاضا برای دلار و  افزایش تعداد فروشندگان و عرضه‌کنندگان بود. فعالان بازار، افزایش فروشندگان را به احتمال لغو تحریم‌ها و خوشبینی به نتایج مذاکرات هسته‌ای مرتبط می‌دانند.  به گفته آنها در روزهای اخیر شایعات زیادی در بازار مبنی بر بالا رفتن احتمال توافق در مذاکرات هسته‌ای شنیده ‌می‌شود. این در حالی است که گروهی دیگر از فعالان، افزایش عرضه را ناشی از فروش ارز برخی از شرکت‌های تجاری می‌دانند. به باور فعالان، بالا رفتن هیجانات و ادامه روند نزولی دلار از عوامل دیگری است که شدت کاهش قیمت در روز شنبه را بالا برد. هراس از افت بیشتر قیمت، معامله‌گران را بیشتر در سوی عرضه‌کننده بازار قرار داد.

 بازگشت معاملات فردایی
 اما یکی از عواملی که به گفته بازیگران بازار از کاهش بیشتر دلار در روز شنبه جلوگیری کرد، بازگشت معاملات فردایی بود، امری که برای نخستین بار از اواخر دی ماه روی داد. به گفته فعالان، بازگشت این معامله‌گران و  انجام برخی معاملات توسط این گروه تا حدودی از افت بیشتر دلار جلوگیری کرد، هر چند که شدت عرضه آنچنان بالا بود که فعالیت این گروه نتوانست از ریزش قیمت به زیر 3300 تومان جلوگیری کند. معاملات آتی پس از انتشار مقررات ارزی بانک مرکزی از اواخر دی-ماه ممنوع شده بود. مقررات تازه از جمله ممنوعیت معاملات فردایی از عواملی است که نوسانات شاخص بازار ارز در زمستان را با کاهش مواجه کرد.روز شنبه قیمت یورو نیز یک کانال دیگر پایین آمد. در اولین روز هفته بهای این ارز اروپایی با 105تومان افت به رقم 3500 تومان رسید. در این روز بهای پوند نیز 90 تومان کاهش یافت تا پوند روی رقم 5 هزار تومان قرار بگیرد. در حالی‌که کاهش دلار در بازار داخلی بیشتر مربوط به هیجانات بازار و تقویت سمت عرضه بود، کاهش یورو و پوند ناشی از تقویت شاخص دلار در بازارهای جهانی و تضعیف یورو و پوند در برابر دلار بود.

 ورود سکه به کانال 920 هزاری
روز گذشته سکه یکی از کاهشی‌ترین روزهای خود را سپری کرد. این کالای گران‌بها روز شنبه 27هزار تومان از ارزش خود را از دست داد و به قیمت 919 هزار تومان رسید. قیمت این روز، کمترین بهای سکه از تاریخ 3 آذر سال جاری بود. افت قیمت در حالی صورت گرفت که در ساعات پایانی روز جمعه بهای اونس در بازارهای جهانی تا نزدیک قیمت 1160 دلار بالا رفت و نهایتا با قیمت 1158 دلار به کار خود در بازارهای جهانی خاتمه داد. در نتیجه عامل اصلی سقوط روز شنبه سکه مربوط به ریزش دلار بود. روز شنبه دلار 4/ 2 درصد پایین آمد، اما قیمت سکه در بازار داخلی 7/ 2 درصد افت را به ثبت رساند. به این ترتیب قیمت سکه متناسب با افت دلار پایین نیامده و این عامل موجب شده که فاصله ارزش ذاتی سکه با قیمت بازاری آن در بازار روز شنبه تا حدی کاهش یابد. روز شنبه اختلاف قیمت بازار با ارزش ذاتی سکه به نزدیک 25 هزار تومان رسید، این در حالی است که در انتهای هفته پیش فاصله این دو به حوالی 30 هزار تومان نزدیک شده بود.
 

اخبار اقتصادی -دنیای اقتصاد

شوک ارزی چقدر با هدفمندی مرتبط بود؟

دبیر ستاد هدفمندی یارانه‌ها پاسخ می‌دهد

شوک ارزی چقدر با هدفمندی مرتبط بود؟

دبیر ستاد هدفمندسازی یارانه‌ها تورم موجود در کشور را با اجرای قانون هدفمندسازی مرتبط نمی‌داند.

محمدرضا فرزین در گفت‌وگو با ایسنا، در پاسخ به اینکه «آیا می‌توان وضعیت موجود اقتصاد کشور و گرانی و تورم موجود را با اجرای قانون هدفمندی مرتبط دانست؟» گفت: با استفاده از آمار رسمی مرکز آمار ایران تاثیر هدفمندسازی یارانه‌ها قابل بررسی است و در این راستا باید به هدفمندی به‌عنوان اینکه در مقطعی، شوکی را وارد اقتصاد کرده و آثار خود را در اقتصاد گذاشته است نگاه کنیم؛ البته در طول دوره بعد از آن نیز شوک‌های جدیدی وارد اقتصاد شده و امروز در نقدهایی که به هدفمندی وارد می‌شود بحث ارز را می‌بینیم.

وی افزود: طبیعی است قیمت ارز در نیمه دوم شهریورماه شوک جدیدی را وارد اقتصاد کرد. نکته‌ بسیار مهم که باید بررسی شود این است که شوک ارز برون‌زا بوده یا درون‌زا، در واقع باید بررسی شود که آیا شوک ارز ناشی از هدفمندی ایجاد شد یا اگر هدفمندی هم نبود شوک ارز اتفاق می‌افتاد؟ حداقل کسانی که معتقدند شوک ارز شوک درون‌زا و ناشی از هدفمندی بوده یا باید اثبات کنند که هدفمندی منجر به افزایش نیازهای ارزی کشور شده و این باعث شده که تقاضای ارز و قیمت ارز افزایش پیدا کند یا منجر به افزایش سریع نقدینگی در جامعه شد که با استفاده از آمار می‌توانیم نشان ‌دهیم که این چنین نیست.

دبیر ستاد هدفمندی یارانه‌ها ادامه داد: این دو مورد حداقل در آمار رسمی که توسط مرکز آمار ایران منتشر شده است رد می‌شود؛ به عبارت دیگر آمار موجود، این نظریه را که عده‌ای معتقدند پول نقد، نقدینگی را افزایش داده است رد می‌کند.

فرزین در پاسخ به انتقادات پیرامون عدم توجه به بخش تولید نیز گفت: نکته‌ای که امروز منتقدان بسیاری درباره‌ آن صحبت می‌کنند بحث تولید است. مرکز آمار ایران منتشر کرده که نرخ رشد تولید در سال 88 برابر 4/4، در سال 89، 5/6 و در سال 90 برابر 7/4 بوده است، همچنین رشد تولید ناخالص داخلی بدون نفت در سال‌های 88 تا 90 به ترتیب برابر 4/5، 3/7 و 2/5 بوده و نرخ بیکاری نیز در این سه سال به ترتیب 9/11، 5/13 و 3/12 بوده است. یعنی بعد از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها نرخ بیکاری کاهش پیدا کرده است، بنابراین آمار نشان نمی‌دهد که شوک در تولید داشته‌ایم.

وی ادامه داد: از سوی دیگر شاخص بورس هم معیار خوبی برای بررسی آثار هدفمندی است، زیرا بورس ما بزرگ است و بسیاری از حوزه‌ها در آن فعالیت می‌کنند.

بنابراین اگر اجرای قانون باعث شده واحدهای تولیدی بسته شود یا سودشان کاهش پیدا کند باید شاخص پایین بیاید. اما زمانی که هدفمندی یارانه‌ها را شروع کردیم شاخص روی18 هزار و 353 بوده است در پایان سال 90 که به اعتقاد من هدفمندی آثار قیمتی خود را گذاشته است شاخص بورس به 25 هزار و 500 رسیده است یعنی، شاخص حدود 41 درصد رشد کرده است و این نرخ هم مشکل عمده‌ای ناشی از هدفمندی در تولید را نشان نمی‌دهد./ایسنا