اخبار


2 دقیقه پیش

عکس: استهلال ماه مبارک رمضان

همزمان با آغاز ماه مبارک رمضان جمعی از کارشناسان حوزه نجوم همراه با نماینده دفتر استهلال مقام معظم رهبری عصر دوشنبه هفدهم خرداد برای رصد هلال شب اول ماه مبارک رمضان بوسیله ...
2 دقیقه پیش

تا 20 سال آینده 16 میلیون بیکار داریم

وزیر کشور گفت: در نظام اداری فعلی که می‌تواند در ۱۰ روز کاری را انجام دهد، در ۱۰۰ روز انجام می‌شود و روند طولانی دارد که باید این روند اصلاح شود. خبرگزاری تسنیم: عبدالرضا ...

تامین آتیه مهر در برابر چالش بودجه و قانون



 

 

 

آتیه مهر

 

«طرح تامین آتیه مهر» كه در میان مردم به پرداخت یك میلیون تومان برای نوزادان معروف شده است، اكنون كه در مرحله اجرا قرار گرفته، با چالش ها و انتقادات متعددی مواجه شده است.

براساس این طرح كه پنجم مرداد ماه جاری همزمان با میلاد حضرت مهدی(عج) توسط رئیس جمهور افتتاح شد، برای تمامی نوزادانی كه از اول امسال در ایران متولد شدند، حسابی افتتاح شده و مبلغ یك میلیون تومان توسط دولت به این حساب واریز خواهد شد. در ماه های بعدی نیز دولت و والدین نوزاد هركدام مبلغی به این حساب اضافه خواهند كرد كه البته مبلغ دقیق واریزی دولت در ماه های بعدی به طور مشخص اعلام نشده است. این واریز وجوه تا سن ۱۸ سالگی نوزاد ادامه خواهد یافت و غیرقابل برداشت خواهد بود. اما در این سن امكان برداشت موجودی حساب بعلاوه سودی كه در طی این سال ها از محل سرمایه گذاری وجوه صورت گرفته به دست آمده است، برای صاحب حساب وجود خواهد داشت.

مصارفی كه دولت برای این وجوه در نظر گرفته است، مسكن، ایجاد فرصت شغلی اولیه، ازدواج، تحصیلات عالی، درمان بیماری های صعب العلاج و غیره است. البته دولت موارد استثنایی را برای برداشت این وجوه پیش از رسیدن به ۱۸ سالگی قائل شده است كه سفر حج تمتع یا درمان بیماری های خطرناك جزئی از آن است.

براساس گردش كار در نظر گرفته شده كارگروهی با مسوولیت وزارت رفاه و تامین اجتماعی و با عضویت وزارت اقتصاد، وزارت مسكن و شهرسازی، بانك مركزی و معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور، كار تدوین دستورالعمل ها و ساز و كارهای اجرایی این طرح را برعهده خواهند داشت.

وجوه گردآوری شده در حساب های تامین آتیه مهر توسط صندوق مهر امام رضا(ع) و از طریق بانك ها، شركت های بیمه و شركت های سرمایه گذاری به منظور حفظ و ارتقای ارزش وجوه سرمایه گذاری شده و سود این سرمایه گذاری به مرور و تا سن ۱۸ سالگی به حساب نوزادان واریز خواهد شد. دولت متعهد شده است از اول امسال برای تمامی نوزادان ایرانی كه متولد خواهند شد، چنین حسابی را افتتاح كند و هم اكنون نیز با همكاری سازمان ثبت احوال و بانك ملی، برای هر نوزادی كه متولد می شود، به طور خودكار یك حساب افتتاح و مبلغ یك میلیون تومان تعهد شده دولت در آن واریز شده و رسید آن نیز در شعب بانك ملی به تناسب محل تولد نوزاد قابل تحویل است.

دكتر احمدی نژاد در مراسم افتتاح این طرح از بانك ها خواست با استفاده صحیح از وجوه این طرح، سود مناسبی را برای آینده فرزندان ایران تدارك ببینند. ولی از والدین نیز خواست همزمان با واریز سهم دولت، خود نیز به طور منظم سهمی را به حساب تامین آتیه مهر فرزندشان واریز كنند تا در آینده ذخیره مناسبی برای آغاز كسب و كار یا ازدواج در اختیار وی قرار گیرد.

● آغاز چالش ها

با این وجود كمی پس از افتتاح این طرح چالش های مختلفی پیش روی «طرح تامین آتیه مهر» قرار گرفت. نخستین و بزرگ ترین چالش كه هنوز هم پاسخی برای آن یافت نشده است، مساله بودجه این طرح است. دولت در قالب ردیف شماره ۸ ـ ۱۰۱۰۰۰ قانون بودجه ۸۹ كل كشور مبلغ ۵۰۰ میلیارد تومان آن هم نه به طور نقد، بلكه در قالب واگذاری سهام به این طرح اختصاص داد. اما یك بررسی ساده بر روی ارقام متوسط موالید سالانه در كشور نشان می دهد كه بودجه اختصاص یافته كمتر از نصف متولدین را پوشش می دهد و حدود ۶۰ درصد موالید كماكان بلاتكلیف خواهند ماند. براساس آمار سازمان ثبت احوال، در ایران به طور متوسط یك میلیون و ۴۰۰ هزار نوزاد در سال متولد می شود كه اگر این تعداد در یك میلیون تومان ضرب شود، حاصل ۱۴۰۰ میلیارد تومان بودجه خواهد بود. حال آن كه با احتساب ۵۰۰ میلیارد تومان دولت، حدود ۹۰۰ میلیارد تومان، آن هم فقط برای یك سال برای این طرح مورد نیاز است كه هنوز فكری برای تامین آن نشده است. این در حالی است كه هنوز بودجه لازم برای واریز سهم ماهانه دولت به حساب های نوزادان فكری نشده و اصولا بررسی این مساله كلید هم نخورده است. از سوی دیگر تامین بودجه طرح تامین آتیه مهر برای سال های بعدی و بعدی كه روشن است با رشد موالید، تعهدات دولت ماه به ماه و سال به سال به طور تصاعدی بالا می رود نیز در ابهام و علامت سوال جدی به سر می برد. مشكل بودجه طرح یك میلیون تومانی نوزادان به حدی است كه حتی رئیس جمهور نیز در سخنرانی افتتاحیه این طرح بدان اشاره كرد و از ابراهیم عزیزی، معاون برنامه ریزی و نظارت راهبردی خود خواست با ابتكارات خود فكری برای تامین این بودجه بكند. حال اگر فرض بگیریم آقای عزیزی بودجه امسال این طرح را از منابع مختلف تامین كند، با رشد بودجه درخواستی و تصاعدی طرح برای سال های بعد كه قاعدتا تا ۱۸ سالگی نوزادان طول كشیده و با اضافه شدن نوزادان جدید همراه است، چه خواهد كرد؟

مركز پژوهش های مجلس شورای اسلامی نیز در بررسی كه درباره بودجه لازم برای اجرای طرح تامین آتیه مهر صورت داد، به مشكل بودجه ای این طرح به عنوان یك چالش جدی اشاره كرده و می نویسد: محاسبات به عمل آمده نشان می دهد كه طرح دولت موجب متعهد شدن دولت های آینده به پرداخت ۷۵۴ هزار میلیارد ریال برای ۲۰سال آینده خواهد شد. بنابراین ماهیت این طرح به گونه ای است كه نه تنها برای دولت كنونی بلكه برای دولت های آینده نیز تعهدات فراوانی را به دنبال خواهد داشت.

این گزارش افزود: یك بررسی ساده نشان می دهد این طرح فقط در سال جاری با دست كم ۸ هزار میلیارد ریال (۸۰۰ میلیاردتومان) كسری بودجه مواجه خواهد شد كه محل تامین آن روشن نیست. ضمن آن كه برای رشد بودجه این طرح برای سال های آینده نیز فكری نشده است.

اما بخش دیگری از چالش های این طرح كه در گزارش مركز پژوهش های مجلس نیز مورد اشاره قرار گرفته است، مانده حساب های یك میلیون تومانی نوزادان در سال بیستم عمر آنان است. با اذعان دولت و وزارت رفاه، نوزادانی كه هم اكنون صاحب حساب یك میلیون تومانی می شوند در سال بیستم حدود ۶۰ میلیون تومان با احتساب سودی كه دولت از محل سرمایه گذاری وجوه به آنان می پردازد، در حساب خود خواهند دید، اما هیچگاه مبانی محاسباتی این مانده ۲۰ ساله اعلام نشده است تا جایی كه مركز پژوهش های مجلس معتقد است رقم واقعی مانده این حساب ها در سال بیستم بیش از ۲۵ میلیون تومان نخواهد بود.

این مركز در گزارش خود تصریح می كند: ارزش اسمی مبلغ پرداخت شده برای متولدین سال اول اجرای طرح در سال بیستم با فرض اضافه شدن نرخ سود ۱۵ درصدی به مبلغ واریز شده توسط دولت حدود ۲۵ میلیون تومان خواهد بود. در صورتی كه نرخ تورم سالانه به ترتیب در ارقام ۱۰، ۱۵ و ۲۰ درصد قرار گیرد، ارزش زمانی و واقعی آن ۲۵ میلیون تومان در سال ۱۴۰۹ به ترتیب حدود ۳ / ۷، ۱ / ۵ و در بدترین حالت ۶۶۰ هزار تومان خواهد بود.

● چالش تصویب نامه قانونی

با این وجود چالش های طرح تامین آتیه مهر به جز چالش بزرگ بودجه، به مبانی قانونی طرح نیز بازمی گردد. چرا كه مجلسیان معتقدند این طرح فاقد قانون مصوب مجلس است و صرف داشتن اعتبار یا ردیف در بودجه یك سال مجوزی برای اجرای این طرح محسوب نمی شود. قوه مقننه همچنین می گوید این طرح با تعدادی از قوانین مصوب كشور مانند مقررات مالی قانون محاسبات عمومی و قانون اجرای سیاست های كلی اصل ۴۴ در تناقض و مغایرت است.

با وجود این بخش عمده استدلال مجلسیان به تعهدآور بودن اجرای این طرح برای دولت های آینده اختصاص دارد. بنا بر این استدلال چون اجرای این طرح برای دولت های دیگر غیر از دولت دهم تعهدهای هنگفت به دنبال دارد، پس مجلس باید آن را به صورت قانون تصویب كند تا توقع عمومی ایجاد شده از پشتوانه قانونی لازم برخوردار بوده و دولت های آینده نتوانند بسادگی از زیر بار این تعهد شانه خالی نمایند. با این حال دولت با این استدلال موافق نیست و در یكی از پاسخ های خود به طور مفصل به این شبهه پاسخ داده است.

در این پاسخ كه توسط وزارت رفاه و تامین اجتماعی منتشر شده، آمده است: وفق اصل یكصد و سی و هشتم قانون اساسی، علاوه بر مواردی كه هیات وزیران یا وزیری مامور تدوین آیین نامه های اجرایی قوانین می شود، هیات وزیران حق دارد برای انجام وظایف اداری و تامین اجرای قوانین و تنظیم سازمان های اداری به وضع تصویب نامه و آیین نامه بپردازد.

این پاسخ افزود: بنابراین در اجرای قسمت اخیر اصل مزبور اجازه تصویب آیین نامه های مستقل علاوه بر آیین نامه های اجرایی قوانین به دولت داده شده است و این گونه آیین نامه ها مربوط به قانون یا قوانین خاص نمی باشند، بلكه دولت در اجرای وظایف و مسوولیت های خطیر خود به استناد اصل مزبور به تصویب آیین نامه های مستقل می پردازد. از این رو آیین نامه تامین آتیه مهر امام رضا(ع) از مصادیق این گونه آیین نامه ها بوده و ایرادی بر آن مترتب نمی باشد.

● به مشكل بودجه هم پاسخ دهید

با وجود این پاسخ كه با پاسخ مجدد مجلس نیز روبه رو نشده است، باید در انتظار استدلال های دولت درباره چگونگی حل مشكل بزرگ بودجه این طرح و تعهدزایی برای دولت های آینده نیز نشست، استدلال هایی كه به نظر می رسد زمان برای ارائه آن به سرعت در حال از دست رفتن است...../تحلیل:جام جم


ویدیو مرتبط :
حساب سپرده تامین آتیه کودکان

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

طرح تامین آتیه مهر ایرانیان بودجه ندارد



 

رئیس شورای عالی هماهنگی مدیران عامل بانک های دولتی گفت: بودجه لازم برای اجرای طرح تامین آتیه مهر باید توسط معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهوری تامین شود و در این صورت است که بانک ملی قادر به انجام تعهدات خود در این زمینه خواهد بود.

محمودرضا خاوری در گفتگو با مهر درباره تامین منابع مالی تسهیلات طرح آتیه مهر به تاکیدات رئیس جمهور در این باره اشاره کرد و گفت: اعتبارات این طرح هنوز تامین نشده است.

رئیس شورای عالی هماهنگی مدیران عامل بانکهای دولتی اجرای این طرح نیازمند همکاری معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهوری دانست و تصریح کرد: اعتبارات هنوز در اختیار بانک قرار نگرفته است.

مدیرعامل بانک ملی افزود: معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور با توجه به اختیاراتی که دارد باید اعتبار مورد نظر را در اختیار بانک ملی قرار دهد.

وی با تاکید بر اینکه به عبارت دیگر بودجه لازم برای اجرای طرح باید توسط معاونت برنامه ریزی تامین شود افزود: بانک ملی  تنها در اینصورت است که قادر به انجام تعهدات خود در این زمینه خواهد بود.

خاوری با اشاره به این مطلب که وجوه سپرده های این حساب تا سن 18 سالگی قابلیت برداشت ندارد، افزود: در این مدت قطعا مسئولان مربوطه و همچنین رئیس جمهور برای تامین منابع طرح آتیه مهر فکر اساسی خواهند کرد..... / تحلیل : عصر ایران