تامین آب مورد نیاز 60 درصد جمعیت از دریا

با تحلیل رفتن منابع آب قابل استحصال شیرین، استفاده از آب دریا هدف بعدی مصرف قرار گرفت.

اگرچه در حال حاضر نیز استفاده از آب دریا و قابل استحصال كردن آن توسط آب شیرین‌كن ها در برخی كشورها وجود دارد اما تخمین‌های اولیه نشان می‌دهد آب مورد نیاز 60 درصد از جمعیت كره زمین از طریق آب دریا تامین خواهد شد.

برای تحقق این هدف چهار روش استفاده از آب دریا مدنظر خواهد بود. اولین راهكار استفاده از آب شیرین‌كن‌هاست كه البته با هزینه‌های اقتصادی و عواقب زیست محیطی نیز همراه است.

استفاده از آب شور در كشاورزی، پرورش گیاهان دریایی و آب مجازی و صنایع تبدیلی نیز سه روش دیگر بهره‌برداری از آب دریاست.

ایران رتبه نهم در شیرین سازی آب دریا را دارد. تكنولوژی شیرین سازی آب در 50 سال اخیر با پیشرفت قابل توجهی همراه بوده است. 39 درصد جمعیت كره زمین در مناطقی زندگی دمی‌كنند كه فاصله‌ای كمتر از 100 كیلومتر با دریا دارند. بر این اساس طبق پیش بینی مركز پژوهش های مجلس تا سال 2025 آب مورد نیاز بیش از 60 درصد جمعیت كره زمین از طرق فرآیند شیرین‌سازی تامین می شود.

هزینه شیرین سازی فعلا بالاست اما به نظر می‌رسد می توان روی كاهش هزینه‌ها كار كرد. در حال حاضر رژیم صهیونیستی آب را با هزینه‌ای معادل 0.53 دلار آمریكا برای هر مترمكعب شیرین می‌كند. این مبلغ در سنگاپور معادل 0.43 دلار می شود. هزینه تولید هر مترمكعب آب شیرین در عربستان سعودی از 0.48 تا 2.20 دلار، در امارات 1 تا 1.45 دلار، در قطر 1.14 تا 1.64 دلار و در بحرین 0.56 دلار است. در سیدنی هزینه شیرین كردن آب شور از جمع‌آوری آب باران و ایجاد زیرساخت‌های گسترده آن ارزان‌تر تمام می‌شود.

در ایران و طبق مطالعاتی كه در آذربایجان انجام شده اگر شركتی حدود 500 هزار دلار در پروژه شیرین‌سازی آب با استفاده از انرژی‌های خورشیدی سرمایه‌گذاری كند پس از 10 سال به مبلغ 500 هزار دلار سرمایه اولیه خود به علاوه 423 هزار و 517 دلار به عنوان سود دست خواهد یافت.

در صورتی كه حتی شیرین‌ كردن آب نیز از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه باشد این پروژه عوارض زیست محیطی خواهد داشت كه از جمله آن پساب های شور وارد شده به محیط است. پساب شور می‌تواند در بعضی از نواحی آسیب‌های جدی به محیط زیست وارد كند. در مناطقی كه میزان شفافیت پایین و سرعت تبخیر بالاست، خلیج فارس، دریای احمر، لاگون‌ها و جزایر مرجانی و سایر جزایر گرمسیری مثال‌هایی از این مناطق‌اند.

یكی از ملاحظات مهم در مورد آب شیرین‌كن ها نحوه تامین آب شور ورودی واحد نمك زدایی به ویژه در مواردی است كه آب شیرین كن با یك نیروگاه تركیب شده است. از این رو تخمین زده می‌شود كه 90 درصد جانوران دریایی موجود در آب ورودی به آب شیرین‌كن‌ها، اعم از پلانكتون ها، تخم و لارو ماهی ها در حین فرآیند شیرین‌سازی از بین می‌رود.

مساله زیست محیطی دیگری كه در مورد آب شیرین‌كن‌ها مطرح است مساله نشر گازهای گلخانه‌ای است. مساله پساب شور خروجی مساله دیگر زیست محیطی است. برای به حداقل رساندن آثار زیانبار زیست محیطی بازگرداندن پساب شور به دریاها، آن را با جریان‌های دیگر آب، مثل پساب نیروگاه‌ها رقیق باید كرد.

اخبار اجتماعی - تابناک

سرانه آب تجدیدشونده در ایران طی 60 سال، 75 درصد کاهش یافته است

معاون نظارت بر بهره‌برداری شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور:
سرانه آب تجدیدشونده در ایران طی 60 سال، 75 درصد کاهش یافته است

به گزارش ایسنا ، دکتر تشیعی، امروز در مراسم دومین همایش ملی فناوری‌های نوین در کنترل آلودگی‌های محیط زیست که درمحل دانشگاه صنعتی شریف در حال برگزاری است به اهمیت آب از دیدگاه قرآن کریم پرداخت و گفت: در قرآن کریم 56 آیه در مورد پیدایش و اهمیت آب و وابستگی حیات به این ماده ارزشمند آورده شده است.

وی با بیان اینکه از دیدگاه جهانی منابع آب قابل استفاده و در دسترس بشر یک ده هزارم کل آبهای کره زمین است، گفت: طی یک صد سال اخیر تقاضای جهانی برای آب بیش از شش برابر شده در حالی که جمعیت جهان تنها سه برابر شده است.

تشیعی با بیان این نکته که توزیع مکانی و زمانی منابع تجدید شونده بسیار متغیر و متناسب با نیازهای بشری و توزیع جمعیت نیست، گفت: 10 کشور جهان 60 درصد منابع آب شیرین جهان را در اختیار دارند. در این میان قاره آسیا با 60 درصد جمعیت دنیا، 36 درصد منابع آب تجدید شونده جهان را دریافت می‌کند.

معاون نظارت بر بهره‌برداری شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور ادامه داد: بارندگی در ایران 36 درصد متوسط آسیا و 33 درصد متوسط دنیاست. همچنین 56 درصد بارش در 30 درصد از پهنه‌ کشور صورت می‌گیرد که در واقع این یک نوع توزیع غیر یکنواخت است. به نحوی که طی 40 سال اخیر متوسط بارندگی در بندر انزلی 1675 میلی متر و در یزد 53 میلی متر بوده است.

تشیعی با اشاره به اقلیم خشک و نیمه خشک کشور و تفاوت آن با جهان گفت: در کشورهای اروپای غربی با توجه به میزان مطلوب بارش، خاک، گلوگاه توسعه است اما در کشور ما که به اندازه کافی خاک داریم ولی از لحاظ میزان آب در دسترس شرایط مطلوبی نداریم، آب گلوگاه توسعه ملی است.

معاون نظارت بر بهره‌برداری شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور با بیان این که افزایش جمعیت و نیز تغییرات آب و هوایی باعث شده تا سرانه آب در کشور ما طی سالهای اخیر رو به کاهش باشد، گفت: سرانه آب تجدید شونده در ایران در سال 1335، شش هزار و 860 متر مکعب بوده که طی یک روند کاهشی در سال 90 به 1170 متر مکعب رسیده است و این در واقع کاهش 75 درصدی است؛ بنابراین ما به طور سیستماتیک دچار کم‌آبی هستیم.

تشیعی با بیان اینکه حفاظت از منابع محدود آب برای کشور ما اهمیت حیاتی دارد، اظهارکرد: در این میان یکی از موضوعاتی که منابع آب را از دسترس خارج می‌کند، آلوده‌سازی آن منابع است که در این میان بخش‌های مختلفی در این آلوده‌سازی‌ها نقش دارند.

وی در ادامه استفاده کنترل نشده از سموم و کودهای شیمیایی در بخش کشاورزی دفع کنترل نشده زباله‌های شهری در مناطقی که باعث آلودگی منابع آب می‌شود، عدم کنترل یا کنترل ناکافی فاضلاب صنعتی و پوشش ناکافی تاسیسات فاضلاب در مناطق مسکونی و توسعه نامتوازن شهری را از جمله عواملی خواند که با آلوده‌سازی منابع محدود آب این منابع را از دسترس خارج کرده یا احیای این منابع را بسیار پرهزینه می‌کند.

تشیعی در ادامه سخنانش از دسترسی شبکه عمومی آب آشامیدنی، مطلوبیت باکتریولوژی آب آشامیدنی و دسترسی به روش‌های اصولی دفع بهداشتی فاضلاب به عنوان برخی از شاخص‌های عدالت یاد کرد و با ارائه برخی آمارها در زمینه وضعیت صنعت آب و فاضلاب در ایران در حوزه شهری اظهارکرد: در حال حاضر جمعیت تحت پوشش آب شرب 98.7 درصد است و همچنین جمعیت تحت پوشش تاسیسات فاضلاب نیز 38.8 درصد می‌باشد.

وی در ادامه تعداد تصفیه‌خانه‌های آب شهری را 120 تصفیه‌خانه عنوان کرد و افزود: همچنین طول کل شبکه توزیع و خطوط انتقال آب 162640 کیلومتر و طول شبکه جمع‌آوری فاضلاب نیز 49 هزار کیلومتر می‌باشد.

به گفته تشیعی، تعداد تصفیه‌خانه فاضلاب در مدار بهره‌برداری 148 و تعداد و شهرهای دارای انشعاب فاضلاب شهری 263 است. همچنین حجم آب تصفیه شده هفت هزار متر مکعب در شبانه‌روز می‌باشد و حجم فاضلاب تصفیه شده نیز دو هزار 600 مترمکعب در شبانه‌روز می‌باشد.

وی در ادامه سخنان خود طی این همایش بر ضرورت توسعه فناوری در صنعت آب و فاضلاب کشور تاکید کرد و گفت:‌ همچنین باید در جهت دستیابی به مبانی قابل اعتماد در طراحی پروژه‌ها و ارتقاء سطح دانش و تخصص کارفرمایان، مشاوران و پیمانکاران تلاش کرد.

تشیعی بر بهره‌گیری از فناوری‌های نوین در طراحی اجرا و بهره‌برداری تاسیسات آب و فاضلاب منطبق با معیارها و استانداردهای روز دنیا از قبیل بهره‌گیری از انرژی‌های پاک درچرخه آب و فاضلاب، استفاده از فناوری‌های نوین در اجرا و بازسازی شبکه‌های فاضلاب با توجه به ویژگی‌های فاضلاب،

فناوری‌های آب شیرین‌کن و بازیابی پسآب‌ آنها، فناوری‌های نوین در مدیریت مصرف آب، تکنولوژی‌های نوین درمدیریت بحران، تصفیه اضطراری آب و فاضلاب، ارتقاء و بازسازی تاسیسات آب و فاضلاب جهت حذف آلاینده‌های نوین و مکانیزاسیون و هوشمندسازی شبکه‌های آب و فاضلاب تاکید کرد.

معاون نظارت بر بهره‌برداری شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور در بخش پایانی سخنان خود از برگزاری همایش ملی بازیافت آب به عنوان راهبرد اصولی برای مدیریت بحران آب در بهمن‌ ماه در دانشگاه تهران خبر داد و گفت: این همایش نخستین همایش از سلسله‌ همایش‌های طرح کلان ملی دانش و فناوری بازیافت پسآب‌های شهری، صنعتی و کشاورزی با 200 کلان پروژه و جمعا هزار زیر پروژه است.
/ایسنا