تاثیر توافق با ایران در سیاست "توازن سازی" آمریکا

 اخبار سیاست خارجی - رییس مرکز سیاست گذاری ملی آمریکا بررسی کرد
تاثیر توافق با ایران در سیاست "توازن سازی" آمریکا

کسانی که زمانی از مفهوم سیاست «چرخش به آسیا-اقیانوس آرام» اوباما به هیجان آمدند، دلیل خوبی برای بی صبری از گام های آرام دولت اوباما در تغییر استراتژی کلی اش دارند. سیاست خارجی اغلب یک حرفه واکنشی است: نمی توان همیشه تعیین کرد که توجه و زمان دقیقا بر چه حوزه ای باید متمرکز باشد.

 

مسائلی که باعث حواس پرتی می شوند چه تعطیلی داخلی دولت باشند، چه بحران بی سابقه در اروپای غربی، تاکنون چند بار باعث شده اند که دستورکار اعلام شده رئیس جمهوری آمریکا تحت تاثیر اتفاقات قرار گیرد. با این حال واقعیت همچنان این است که هرگونه تلاشی برای افزایش حضور آمریکا در اقیانوس آرام نیازمند جهت گیری مجدد، آگاهانه و هدفمند منابع خواهد بود.

توجه ما یکبار دیگر به سمت خاورمیانه جلب می شود. بیستم جولای زمان توافق موقت ایران و جامعه جهانی به انتها می رسد. چه مذاکرات برای شش ماه دیگر ادامه پیدا کند و برنامه هسته ای ایران به طور موثری متوقف باشد و چه یک توافق دایمی حاصل شود که تضمین کند ایران نمی تواند یک برنامه تسلیحات هسته ای را توسعه دهد، پیروزی سیاست خارجی آمریکا حتمی خواهد بود. هرکسی که علاقمند به ثمر نشستن سیاست توازن سازی مجدد در آسیا که بسیار به تاخیر افتاده، باشد از هر دوی این نتایج مثبت حمایت خواهد کرد، چراکه تنها با بستن یک فصل از درگیری ها در خاورمیانه می توان امیدوار به حرکت به سمت یک استراتژی جدید با تمرکز بر اقیانوس آرام بود.

مذاکرات ایران برنامه های کاربردی بسیاری برای سیاست آمریکا در اقیانوس آرام دارد. نخست اینکه ارزش دیپلماسی چندجانبه را نشان می دهد. ایران به واسطه یک ائتلاف واقعا بین المللی و معماری تحریم های جامع پای میز مذاکره آمد و این ارزش کار با متحدان برای دستیابی به یک هدف مشترک را نشان می دهد. متحدان آمریکا می توانند توافق موفقیت آمیز با ایران را پیروزی گفتگو و همکاری سازنده بدانند- نشانه ای از اینکه آمریکا از رویکرد یک جانبه و «دیپلماسی لعنتی» برخی محافظه کاران گذر کرده است. و قابل توجه است که حتی چین که معمولا پاینبد به سیاست خارجی غیرمداخله گرانه خود است، در اعمال فشار بر ایران شرکت داشته است.

در رابطه با مسئله چین، وارد کردن ایران به جامعه جهانی، هنجارهایی که از نظر آمریکا باید جدی گرفته شوند نیز تقویت می شوند. زمانیکه اختلافات ارضی در آب های آسیا می توانست آغازگر یک درگیری جدی جهانی باشد، نمایش این نکته که کشورهای تهاجمی نیز مجبور هستند بر اساس قوانین بین الملل مانند پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای عمل کنند، پیام روشنی با خود داشت. در دراز مدت، توافق با ایران که هم مانع از اشاعه و هم مانع از درگیری نظامی می شود، نشان می دهد که همکاری بین المللی به نفع تمام طرف های درگیر است.

شاید مهمترین نکته این باشد که جنگ با ایران که می تواند ناشی از شکست مذاکرات باشد، هزینه هنگفتی را متوجه منابع آمریکا خواهد کرد. دریاسالار ساموئل لاکلیر، فرمانده نیروهای آمریکا در منطقه اقیانوس آرام بارها تاکید کرده که سرمایه گذاری امنیتی فعلی آمریکا در صحنه عملیاتی –که تاکنون بیشترین میزان بوده و شامل تقریبا نیمی از سطح کره زمین و بیش از نیمی از جمعیت آن می شود- برای طرح ریزی نیروها، تضمین متحدان و اجرای قوانین دریایی نامناسب است؛ آمریکا نمی تواند چنین اشتباه پرهزینه ای را بار دیگر تامین مالی کند و بی شک پایان تلاش ها برای افزایش حضور در هر نقطه دیگر از جهان را طلسم خواهد کرد.

نهایتا اینکه آنچه در وین رخ می دهد، نه تنها افرادی که در مورد روابط ایران- آمریکا نگران هستند بلکه تمام آمریکایی ها را تحت تاثیر قرار می دهد. برخی متخصصان دانشگاهی و منطقه ای بیشتر تمایل دارند روی موضوع تخصصی خود متمرکز شوند اما این نمونه نشان می دهد که آمریکا باید به تصویر کلی تر نگاه کند. توافقی که مسئله پیچیده هسته ای ایران را حل کند و محدودیت هایی را بر غنی سازی اعمال کند و درعین نظارت بین المللی را افزایش دهد، تنها راه برای اطمینان سیاست خارجی آمریکا از این مسئله است که می تواند به چالش های امنیتی و فرصت های اقتصادی موجود در اقیانوس آرام رسیدگی کند.

 اخبار سیاست خارجی - فرارو

ویدیو مرتبط :
#27 چرا به AMP نیاز داریم؟

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

نظر پنج کارشناس درباره تاثیر توافق هسته ای بر چشم انداز سیاست داخلی و خارجی ایران

روزنامه "نیویورک تایمز" مطرح کرد
نظر پنج کارشناس درباره تاثیر توافق هسته ای بر چشم انداز سیاست داخلی و خارجی ایران

از توهم بودن تهدید قلمداد کردن کشور ایران از سوی واشنگتن تا تقویت رفتار سیاسی مبتنی بر عملگرایی در ایران بخشی از تحلیل های کارشناسان درباره چشم انداز توافق هسته ای و پیامدهای آن بوده اند. نظر تحلیلگرانی که یادداشت های خود را برای نیویورک تایمز ارسال کرده اند به دنبال می آید:
 
عباس میلانی: تغییرات مهمی در ایران ایجاد خواهند شد
عباس میلانی مورخ که با کتاب "معمای هویدا" در ایران شناخته شده است و مدیر پروژه دموکراسی در ایران در موسسه هوور است که از دولت امریکا پول منابع مالی دریافت می کند در یادداشت تازه خود اشاره کرده که توافق هسته ای می تواند سرآغاز تغییرات عمده ای در ایران باشد او می نویسد:"اکثر مردم ایران ترجیح می دهند که عادی سازی روابط با امریکا صورت گیرد". میلانی هم چنین مدعی شده که مردم ایران خواستار "تغییر رژیم بدون خشونت" هستند. البته اظهارنظرهای براندازانه او تازگی ندارد و پیش تر نیز این گونه نظر داده است.

او در ادامه افزوده است:"بیش از سه چهارم از کل جمعیت ایران در نظرسنجی ها حمایت خود از توافق هسته ای و عادی سازی روابط با امریکا را اعلام کرده اند. یکی از علل عمده پیروزی حسن روحانی رییس جمهوری ایران در انتخابات گذشته نیز حمایت از مذاکرات هسته ای بود".

سوزان مالونی: توافق هسته ای به تقویت عملگرایان در داخل ایران منجر خواهد شد
سوزان مالونی پژوهشگر ارشد موسسه بروکینگز با طرح این ادعا که ایران تهدیدی علیه منطقه است می نویسد:"این تهدید تمام نشده است اگرچه ممکن است وسوسه امگیز باشد که قلمداد کنیم پیشرفت دیپلماتیک اخیر بین ایران و امریکا این تهدید را برطرف می کند".

با این حال، او می افزاید:"اما توافق هسته ای نشانه ای است که به مرور زمان می تواند سبب افزایش روابط دوجانبه ایران امریکا شود. این پیشرفت به طور فوری و آنی به تغییرات ایدئولوژیک و منافع استراتژیک و هم چنین تغییر در رفتار ایران نمی انجامد با این حال، سبب می شود تا سیاست عملگرایانه و مبتنی بر هزینه و فایده منطقی بر رفتار سیاسی دولت ایران حاکم شود. روابط دوحانبه بیش تر با گذشت زمان می تواند این تمایلات را در داخل ایران تقویت کند".

او در پایان می افزاید:"نباید تنها ایران را عامل بی ثباتی در منطقه دانست. قدرت های عربی در خاورمیانه که بسیاری از آنان متحدان امریکا هستند نیز در این زمینه مسئولیت قابل توجهی دارد. آنان مسئول دامن زدن به افراط گرایی، فرقه گرایی و عدم پاسخگویی در برابر تشدید درگیر یهای در منطقه هستند. می تواند گفت که بدون استراتزی کارآمد امرکیا هیچ گونه راهی برای مقابله با تهدید ایران وجود ندارد".

جان لیمبرت: ایران تهدید نیست اگر آن کشور را منزوی کنید تبدیل به تهدید می شود
جان لیمبرت دیپلمات پیشین امریکا و یکی از گروگان های امریکا در جریان ورود دانشجویان پیرو خط امام (ره) به سفارت امریکا در تهران بود. او با اشاره به اصطلاح به کار برده شده درباره ایران از سوی امریکایی یعنی "تهدید" می نویسد:"تهدید دقیقا به چه معناست؟ چه کسی ایران را تهدید می کد؟ از دید ایران آن کشور خود تهدید نیست. بیان این موضوعات سبب شد تا اعراب خلیج فارس اسلحه های بیش تری را با قیمت های گران بخرند و و برای خود یک دشمن ترسناک از ایران بتراشند و حمایت سیاسی جذب کنند".

لیمبرت در ادامه با اشاره به واهی بودن ادعای تهدید بودن ایران می نویسد:"برخی تبدیل به دلالان ترس شده است. سخن گفتن از "امپراتوری نوین پارسی" و یا "هژمونی ایرانیان" مبنایی واقعی نارد. لیمبرت در ادامه می نویسد:"در صورتی که ایران را از جهان جدا کنید و آن کشور منزوی شود می تواند تبدیل به تهدید شود. فراموش نکنید که ایرانیان نه مانند اعراب هستند نه همانند ترک های ترکیه آنان اکثریت جمعیت شان هم سنی نیست بلکه شیعه هستند. ایران و ایرانیان کشور منحصر بفرد خاورمیانه هستند. زبان شان نیز خاص است".

چین کین: توافق هسته ای فرصتی یبرای ثبات بیش تر در خاورمیانه است
چین کین مدیر سابق کمیسیون انرژی اتمی اسرائیل و کارشناس در امور گسترش تسلیحات هسته ای و مسائل خاورمیانه در موسسه مطالعات بین المللی میدل بری نسبت به توافق هسته ای و نتایج آن برای منطقه خوش بین است و می نویسد:"در منطقه ناپایدار و بی ثبات خاورمیانه بسیاری امید بهترین ها را دارد و برای بدترین برنامه ریزی می کنند. واقعیت آن است که اگر توافق هسته ای به طور کامل اجرا شود مسیر ایران برای دستیابی به تسلیحات هسته ای دست کم برای بازه زمانی 10 تا 15 سال مسدود خواهد شد. با یک تهدید هسته ای کمتر امریکا بیش از پیش می تواند به متحدانش موشک های دفاعی بفروشد. توافق هسته ای هم چنین سبب باز شدن کانال های ارتباطی میان ایران و امریکا می شود و می تواند از بروز بحران هیا گسترده تر منطقه ای جلوگیری نماید. این موضوع را در آزادی سریع ملوانان امریکایی از سوی ایران مشاهده کردیم".

او در ادامه اشاره می کند که برای کاهش بی ثباتی در منطقه دولت امریکا و متحدان ربی آن باید اطمینان بیش تر و بهتری به متحدان منطقه ای شان دهند.

ایهود عیران: بدبین های نتانیاهو بی دلیل بود؛ ایران میانه روتر از گذشته خواهد شد
ایهود عیران دیپلمات اسرائیلی و استادیار بخش روابط بین الملل دانشگاه حیفا اشاره می کند که علیرغم بدبینی های بی دلیل بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل توافق هسته ای حاصل شد و اذعا دارد که ایران خطری برای کشورهای جهان نیست.

او می نویسد:" "افراد بدبینی چون نتانیاهو می گویند که توافق میان ایران و قدرت های بزرگ تنها سبب افزایش تهدید متوجه از جانب ایران می شود. انان هم چنین تاکید می کنند که تحریم های اقتصادی و لغو آن ها به نفع ایران خواهد بود. آنان استدلال می کنند که ایران تقلب خواهد کرد و در شرایط مناسب در راستای دستیابی به تسلیحات هسته ای گام برخواهد داشت".

این دیپلمات اسرائیلی اما نظر متفاوتی دارد و می نویسد:"با توافق احتمال وقوع جنگی هسته ای کاهش یافته است. هم چنین تعامل بیش تر ایران با غرب سبب خواهد شد تا آن کشور موضعی ملایم تر و میانه روانه تر در قبال مسائل مختلف اتخاذ کند. او در ادامه اشاره می کند که توافق هسته ای از سه طریق مخاطرات را کاهش می دهد و می نویسد:"نخست آن که رژیم اسرائیل تهدیدی وجودی از سوی ایران احساس می کند. اکنون ایران برنامه صلح آمیز هسته ای دارد پس سلاح هسته ای علیه اسرائیل در کار نخواهد بود. علاوه بر آن، به نظر می رسد که باز شدن کانال های ارتباطی میان تهران و واشنگتن می تواند سبب افزایش همکاری ایران و امریکا شود از این نظر نیز میزان برخورد و منازعه میان ایران و اسرائیل کاهش می یابد. واقعیت آن است که در شرایطی که هرج و مرج خاورمیانه را فرارگفته و همکان با تهدید داعش دست و پنجه نرم می کنند باید از همکاری بیش تر تهران – واشنگتن استقبال کرد. باید توجه داشت که در اواسط دهه 60 میلادی نیز واشنگتن با دشمنان اسرائیل گفت و گو کرد و گفت و گوها نیز مفید بودند".
 
این دیپلمات اسرائیلی در پایان با ابراز خوش بینی درباره پیامدهای توافق هسته ای می نویسد:"در نهایت آن که این فرصت وجود دارد که ایران دچار تحول شود. انتظار می رود که با افزایش ارتباط تجاری و مالی ایران با شبکه های بین المللی تعامل بیش تری میان ایران و کشورهای جهان ایجاد شود".
 
او نتیجه گیری می کند که مانند تمام مشکلات خاورمیانه هیچ راه حلی درباره ایران وجود ندارد که مطلوب اسرائیل باشد با این حال، او می افزاید:"در یک طرف هزینه ها قرار دارند و در یک طرف سود. دست کم در شرایط کنونی تهدید فوری علیه اسرائیل رفع شده است و شاید در سطح وسیع در منطقه نیز تهدیدات کاهش یابند".

 

اخبار سیاست خارجی - خرداد