بیگاری علمی از دانشجویان

برای دانشجویانی كه هم درس می‌خوانند و هم كار می‌كنند، ساعت‌های طولانی و پشت سر هم كلاس‌های دانشگاه شبیه ماراتنی است كه در شب‌های امتحان شبیه لحظه‌های تعیین برنده نهایی، تند و نفسگیر می‌شود.

 

در این میان كاری كه دانشجویان انجام داده و شغلی كه برای خود انتخاب می‌كنند در اغلب موارد تناسبی با رشته و تحصیلاتشان نداشته و فقط در حكم منبعی برای كسب درآمد و تامین هزینه‌های زندگی محسوب می‌شود در حالی كه در ایران هم مانند همه كشورهای دنیا امكان استفاده از ظرفیت داخل دانشگاه برای اشتغال و تامین معاش دانشجویان وجود دارد.

 

كار كمكی به اساتید و انجام اموری مانند تصحیح اوراق یا ترجمه می‌تواند اگر درست و ضابطه‌مند باشد برای دانشجویان به منبعی برای كسب درآمد تبدیل شود.
 
دانشجویان قاعدتا و به شكل طبیعی باید تمام تلاش خود را مصروف درس خواندن و مطالعه كرده و اوقات خالی خود را هم به تحقیق و مطالعه اختصاص دهند. با وجود این، در اغلب موارد این اتفاق نمی‌افتد. بررسی‌ها نشان می‌دهد در مقطع كارشناسی در حدود50، در مقطع كارشناسی ارشد نزدیك 70 درصد و در مقطع دكتری و بالاتر تقریبا همه دانشجویان كار می‌كنند.

 

این تلاش برای اكتساب شغل و حضور در اجتماع در برخی موارد در راستای رشته تحصیلی و برای افزایش آگاهی و توان در زمینه كاری برای آینده رخ می‌دهد در حالی كه در بیشتر موارد این اشتغال به دلیل نیازهای مالی و تامین هزینه‌هایی نظیر هزینه دانشگاه و هزینه تحصیلی است و تناسبی با درس و دانشگاه ندارد.

  كمك به اساتید در دانشگاه‌های مطرح رایگان نیست
حجم كاری یك استاد دانشگاه با یك معلم و دبیر مدرسه قابل مقایسه نیست. تصحیح اوراق دانشجویان كه برای برخی استادان در آخر ترم به بالای هزار برگه می‌رسد، در كنار ترجمه، تحقیق و تدریس در اغلب دانشگاه‌های مطرح روندی را ایجاد كرده كه بر اساس آن دانشجو در دانشگاه طبق قانون دانشگاهی به استاد خود یا اساتید سایر رشته‌ها كمك می‌كند.

 

طبق قانون دانشجو برای این كمك به استاد حقوق مشخص و مبلغی معین تحت عنوان دستمزد دریافت می‌كند. استادیاران در دانشگاه‌های مطرح دنیا همان دانشجویانی هستند كه برای انجام امور مختلف به اساتیدشان كمك می‌كنند و این شغل مهمی است.

 

دانشجو در این زمان فقط اجازه دارد در دانشگاه خودش كار كند و حق كار بیرون از محیط آنجا را ندارد و از سوی دیگر، حقوقی كه به او بابت این كار پرداخت می‌شود نه از جیب خود استاد بلكه به عنوان مبلغی كه در بودجه برای كار او و امثال او در نظر گرفته شده به او تعلق می‌گیرد. این حقوق ماهانه به آسانی پاسخگوی نیازهای مالی این دانشجویان بوده و آنها را از انجام كارهای دیگر بی‌نیاز می‌كند.

 

در ایران هم در خیلی دانشگاه‌ها، دانشجویان به ویژه در مقطع دكترا این كمك را به اساتید خود ارائه داده و به آنها در انجام امور مختلف مربوط به استاد مانند ترجمه و تدریس كمك می‌كنند در حالی كه در قانون تمهیدات و بودجه‌ای برای این كار وجود نداشته و در نهایت رایگان ارائه می‌شود. در بهترین حالت استاد از حقوق و درآمد ماهانه خود (تازه در صورتی كه منصف باشد) رقمی را به دانشجو می‌دهد كه این هم شكل دائمی و مشخص ندارد.

 99 درصد دانشجویان دكترا كار می‌كنند
شش پسر جوان دانشجوی مقطع دكتری دانشگاه امیركبیر تصمیم گرفتند بیانیه‌ای مشترك خطاب به وزیر علوم، تحقیقات و آموزش نوشته و طی آن از او بخواهند درباره كیفیت كارهایی كه دانشجویان دكتری برای اساتید خود در دانشگاه انجام می‌دهند تمهیداتی بیندیشد.

 

در این بیانیه كه قرار است 2000 دانشجو از سراسر كشور آن را امضا كنند آمده است: 99درصد دانشجویان دكتری كار می‌كنند و این در حالی است كه برای اساتید خود در دانشگاه هم كمك‌های مختلفی محسوب می‌شوند. می‌توان از ظرفیت و توان دانشجو در داخل خود دانشگاه سود جست و با این كار مانع اشتغال غیرمولد و نامناسب قشر تحصیلكرده شد و زمینه اشتغال مفید آنها در آینده را فراهم ساخت.

 

آنها خطاب به محمد فرهادی عنوان كرده‌اند: ‌همه ما كارهای مختلفی را در طول ترم برای اساتیدمان انجام می‌دهیم كه اگر قرار بود برای این امور پولی پرداخت شود این مبلغ می‌توانست به تنهایی پاسخگوی هزینه‌های زندگی و حداقل تحصیل ما بشود.

 

در حالی كه همه این اساتید در بهترین حالت با هزینه خود و از جیب شخصی باید به ما دستمزد بدهند. انجام كارهای بدون دستمزد برای اساتید برای ما به بیگاری علمی تبدیل شده در حالی كه می‌تواند منبع درآمد ما باشد.

 بودجه این طرح تاكنون تامین نبوده است
كارن خانلری، عضو كمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس، با استقبال از این طرح به «آرمان» می‌گوید: خلأ این مساله به‌شدت احساس می‌شود. من به عنوان یك استاد دانشگاه با خیل عظیم دانشجویانم مواجه هستم كه برای تامین زندگی خود مجبورند كار كنند و همه آنها بیرون از دانشگاه و با مشقت فراوان شاید بتوانند بین ساعت‌های كار و تحصیل تناسب ایجاد كرده و در اغلب موارد یكی فدای دیگری می‌شود.

 

این نماینده مجلس عنوان می‌كند: مهم‌ترین دلیلی كه باعث شده این مساله در كشور تا امروز مطرح نشود این است كه بودجه انجام چنین كارهای مهم و زیربنایی تامین نیست وگرنه ضرورت آن همیشه احساس می‌شود. سرمایه‌گذاری روی تحصیل و آموزش در حقیقت هزینه نیست بلكه سود است.

 

خانلری می‌گوید: همه دانشجویانی كه در محیط دانشگاه در كشورهای دیگر كار می‌كنند با فرصت كافی و فراغ بال درس می‌خوانند و موفق می‌شوند در حالی كه برای اساتید هم این یك امتیاز محسوب شده و باعث می‌شود وقت آزاد بیشتری برای تحقیق و پژوهش پیدا كنند و كمتر خسته شوند.

 

در ایران اما دانشجو آن‌قدر برای تامین هزینه‌های زندگی و به ویژه تحصیل خود تقلا می‌كند و به این در و آن در می‌زند كه هدف اصلی را گم كرده و تحصیل و تحقیق را فراموش می‌كند. خانلری ابراز امیدواری كرد بعد از توافق هسته‌ای و بهبود وضعیت اقتصادی كشور به این اقدامات زیربنایی كه نیازمند تزریق بودجه است توجه شود.

 سرقت ادبی در ازای دادن نمره
یكی از اساتید دانشگاه درباره كار دانشجویان به «آرمان» می‌گوید: كار دانشجویی و مشاركت در فعالیت‌های علمی و پژوهشی در مقطع تحصیلات تكمیلی نكته مهمی است. دانشجویان دكتری توانمندی‌های بالایی دارند كه باید نمود پیدا كند.

 

محمد زاهدی‌اصل عنوان می‌كند: كارهای پژوهشی و دستیاری كه دانشجویان انجام می‌دهند بخشی از فعالیت‌های آموزش عالی در سطح دكتری است كه می‌تواند كار تلقی شود و در آیین‌نامه‌های موجود هم بستر و زمینه این امر وجود دارد.

 

او می‌گوید: اساتید می‌توانند با پرداخت حق‌الزحمه حتی در امور فوق برنامه از ظرفیت دانشجویان استفاده كنند و با مشاركت با معاونت دانشجویی حتی هزینه را از جیب پرداخت نكنند. این استاد دانشگاه عنوان می‌كند: با وجود این، در مقطع دكتری دانشجویان به دلیل شرایط تحصیلشان باید گزارش‌های علمی و كنفرانس‌ها و تحقیقاتی متناسب با تحصیل خود ارائه دهند كه این گزارش‌ها برای استاد نیز قابل استفاده می‌شود.

 

زاهدی به سرقت علمی برخی اساتید در مقطع دكتری از دانشجویانشان اشاره كرده و می‌گوید: متاسفانه برخی اساتید نتیجه تحقیقات و تلاش‌های دانشجویانشان را به نام خود ثبت می‌كنند و در ازای این تلاش به دادن نمره قناعت می‌كنند در حالی كه در درجه اول باید دستمزد و حق‌الزحمه دانشجو بابت این اقدام پرداخت شود و از سوی دیگر لازم است نام آن دانشجو كه تحقیق را انجام داده در گزارش آورده شود، زیرا در غیر این صورت این كار تفاوتی با سرقت ادبی ندارد.

اخبار اجتماعی - دانشگاه

ویدیو مرتبط :
اردوی علمی دانشجویان گیاهپزشکی در منطقه دلفارد جیرفت

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

جزئیات ششمین المپیاد علمی دانشجویان علوم پزشکی اعلام شد

اخبار دانشگاه - جزئیات ششمین المپیاد علمی دانشجویان علوم پزشکی اعلام شد

دکتر سلیمان احمدی در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: این دوره از المپیاد در روزهای 22 تا 27 شهریورماه 93 در مشهد برگزار خواهد شد و پس از مسابقات درون دانشگاهی از هر دانشگاه علوم پزشکی در هر حیطه 3 نفر به المپیاد کشوری راه می یابد.

 

وی افزود: ششمین دوره المپیاد شامل چهار حیطه اصلی است. حیطه استدلال بالینی مخصوص دانشجویان پزشکی است و امسال به به موضوع روش های جدید آموزش بالینی می پردازد. همانطور که می دانید دانشجویان پزشکی در زمان یک تشخیص باید بتوانند به طور مناسب استدلال کنند که درمان مناسب برای بیمار چیست از این رو یادگیری این روش ها می تواند به آموزش هرچه بهتر دانشجویان پزشکی کمک کند.

 

احمدی اظهار داشت: حیطه دیگری که در این دوره وجود دارد مدیریت نظام سلامت است که در ششمین دوره به موضوع پوشش همگانی خدمات سلامت و بیمه می پردازد. حیطه دیگر تفکر علمی در علوم پایه است که به موضوع ژن درمانی اختصاص دارد . دانشجویان در این حیطه ها به صورت انفرادی و گروهی در دو بخش عملی و نظری به سئوالات پاسخ می دهند.

 

وی یادآور شد: بخش هنر در آموزش پزشکی نیز بخش نوآورانه این دوره است که دانشجویان علوم پزشکی می توانند به حوزه شبیه سازی، بازی های رایانه ای و هوش مصنوعی وارد شوند و سعی داریم که دانشجویان در این حوزه نرم افزارهای تولیدی خود را به تجاری سازی برسانند.

 

رئیس مرکز خدمات آموزشی وزارت بهداشت یادآور شد: آزمون های گروهی سه تم اصلی حل مسئله، ارتقاء تفکر انتقادی و کار تیمی را دنبال می کنند تا بتوانند با تصمیم سازی و تصمیم گیری درست بر روی موارد پیچیده بهترین عملکرد را داشته باشند.

 

وی از بکارگیری حوزه بزرگی از اساتید علوم پزشکی در المپیاد علمی خبر داد و گفت: روش های آموزشی و استدلالی بالینی در آموزش علوم پزشکی وارد می شود و دانشگاه های کوچک نیز با جدیدترین روش ها آشنا می شوند.

 

احمدی همچنین به موافقت بنیاد ملی نخبگان با معرفی برگزیدگان این المپیاد به عنوان اعضای بنیاد ملی نخبگان اشاره کرد و گفت: المپیاد علمی دانشجویان علوم پزشکی در بنیاد ملی نخبگان شناسنامه دار شده است و ما در انتظار برگزاری جلسه هیات امنای بنیاد هستیم که برگزیدگان آزمون های و المپیاد علوم پزشکی را نیز مانند دیگر برگزیدگان به زیر پوشش بنیاد ببرند.

اخبار دانشگاه - مهر