اخبار
2 دقیقه پیش | عکس: استهلال ماه مبارک رمضانهمزمان با آغاز ماه مبارک رمضان جمعی از کارشناسان حوزه نجوم همراه با نماینده دفتر استهلال مقام معظم رهبری عصر دوشنبه هفدهم خرداد برای رصد هلال شب اول ماه مبارک رمضان بوسیله ... |
2 دقیقه پیش | تا 20 سال آینده 16 میلیون بیکار داریموزیر کشور گفت: در نظام اداری فعلی که میتواند در ۱۰ روز کاری را انجام دهد، در ۱۰۰ روز انجام میشود و روند طولانی دارد که باید این روند اصلاح شود. خبرگزاری تسنیم: عبدالرضا ... |
بعد از رد صلاحیت هاشمی لج ملی شکل گرفت
علی ربیعی:انتخاب مردم اغلب انقلابگونه بوده است/نتایج انتخابات در ایران قابل پیشبینی نیست
به گزارش ایسنا، علی ربیعی در نشست بررسی جامعهشناختی رفتار انتخاباتی مردم ایران که از سوی انجمن جامعهشناسی در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد، با بیان اینکه "رفتارشناسی رایدهندگان در تمام دنیا برای نظامهای سیاسی مهم است"، گفت: پویایی جامعه، ثبات آن و همچنین فهم رفتار مردم در انتخابهای سیاسی آنها معنادار است.
وی با انتقاد از نحوه نظرسنجیها در کشور اظهار کرد: نظرسنجیها در کشور ما بیشتر توسط نهادهای شبهدولتی و با بار امنیتی انجام میشود و برخی از آنها نیز در آستانه انتخابات نیز مربوط به کاندیداهاست و جنبه تبلیغاتی دارد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه "رفتارشناسی درستی در حوزه رفتاری رایدهندگان در کشور وجود ندارد و ما کتاب یا مقالههای زیادی در این زمینه نداریم"، تصریح کرد: معمولا نتایج انتخابات در چند دوره اخیر در کشور ما غیرقابل تصور و پیشبینی بوده است و این موضوعِ مفید و جالبی نیست بلکه نگرانکننده است.
ربیعی با بیان مثالی در این زمینه گفت: در انتخابات سال 76 آقای ناطقنوری که دوست محترم و بااخلاقی است، به ما میگفت مگر شک دارید که من رای میآورم؟ از طرف دیگر آقای خاتمی میگفت من آمدهام که فقط حرفم را بزنم و صدایم شنیده شود ولی دیدیم که نتیجه آن شد. در سال 84 نیز کسی فکر نمیکرد احمدینژاد بیاید و رییسجمهور شود و ما حد او را چنین نمیدیدیم ولی دیدیم که مردم او را انتخاب کردند.
این فعال سیاسی با بیان اینکه "در انتخابات اخیر نیز ترس و دلهره داشتیم و رفتار مردم برای ما قابل پیشبینی دقیق نبود"، گفت: این اصلا چیز خوبی نیست و من معتقدم که رفتار انتخاباتی مردم ما بر اساس جامعهشناسی اسکیپی است.
وی با بیان اینکه "ما باید علت واقعی رفتار مردم در عرصه انتخابات را دریابیم و به آن توجه کنیم"، اظهار کرد: ما در کشورمان سامان سیاسی نداریم و در یک بیسامانی سیاسی انتخابات انجام میشود؛ البته ممکن است برخی بگویند این بیسامانی سیاسی امر خوبی است ولی خوب نیست و این امر علتهای مختلفی دارد که برخی از آنها جنبه تاریخی دارد.
ربیعی با بیان اینکه کشورهایی که راه انتخابات را در پیش میگیرند یکسری لوازم را برای آن در نظر دارند که این لوازم را سامانه سیاسی آنها میسازد ولی ما در کشور با فقدان این موضوع روبرو هستیم، گفت: جامعه مدنی ما سامانه سیاسی برای انتخابات ندارد. در دیگر کشورها نتایج انتخابات تقریبا قابل پیشبینی است ولی در کشور ما اینگونه نیست و مثلا حدود 10 درصد را میتوان پیشبینی کرد و 90 درصد آن غیرقابل پیشبینی است.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه "اغلب دورههای انتخابات در کشور ما بعد از جنگ با انتخابهای انقلابگونه و انقلابوار مواجه بوده است"، گفت: ساختار قدرت در کشور ما از زمان پهلوی تا الان علاقه داشته که با مردم به صورت مستقیم حرف بزند و رفتار تودهگرایانه داشته است به نحوی که میانجی بین مردم و حکومت وجود نداشته باشد. صرفنظر از این موضوع که این امر چه لذتها یا نالذتهایی دارد، اعضای جامعه مدنی در کشور ما دنبال منجی ناشناخته هستند.
وی در بخش دیگری از صحبتهای خود با بیان اینکه "نتایج انتخابات با این وضع برای ما غیرقابل پیشبینی بود"، خاطرنشان کرد: ما تصور چندان روشنی از اتفاقات نداشتیم.
ربیعی با اشاره به فضای موجود در کشور تا قبل از برگزاری انتخابات گفت: رسانهها بعضا در فشار بودند که حتی از آقای خاتمی و دیگر سران اصلاحطلب حرفی نزنند و حتی تا سه - چهار روز قبل از انتخابات ما شاهد چنین فشارهایی بودیم. از سوی دیگر هشت سال بود که تلویزیون آقای خاتمی را شطرنجی نشان میداد و ما با این دشواریها در عرصه انتخابات روبرو بودیم و با توجه به همین دشواریها وارد فضای انتخابات شدیم.
وی با بیان اینکه "آنچه که گل انتخابات ما را شکل داد، یک سامان در بینظمی یا به عبارت دیگر سامانه مبهم منجیخواه بود"، اظهار کرد: ما شاهد ایجاد یک موج در آستانه انتخابات در کشور بودیم که بر این موج، تحول ارزشی، تغییر و تحولخواهی سوار بود.
این فعال سیاسی با بیان اینکه "بعد از جنگ بر اساس تحول نسلی، موضع تحولخواهی در جامعه ما متفاوت شده است"، افزود: موضوع دیگری که در این زمینه مهم بود، یک لج ملی بود که ما بعضا شاهد شکلگیری آن در کشور هستیم و نباید آن را شوخی گرفت.
این استاد دانشگاه ادامه داد: ایرانیها وقتی احساس میکنند یک نفر مظلوم واقع شده است، بیشتر به سمت و سوی آن میروند و در واقع این موضوع یعنی لج ملی، در عرصه تصمیمگیری مردم در جامعه ما بعضا به صورت اثرگذار عمل میکند.
وی با اشاره به اهمیت میل تغییرخواهی در جامعه ایران گفت: من نمیخواهم در این عرصه به اصلاحطلبان نمره بالا بدهم و بگویم که آنها چنین موجی را ایجاد کردند و نقش اصلی را در این زمینه ایفا کردند. در کنار آن نمیخواهم با ذوق بگویم که عقلگرایی ایجاد شده در بین اصلاحطلبان نقش اساسی را ایفا میکرده، بلکه معتقدم این تغییرخواهی است که باید مورد توجه ویژه قرار بگیرد.
این فعال سیاسی اصلاحطلب در ادامه با ذکر مثالهایی در این زمینه اظهار کرد: در مجلس سوم، دو سوم مجلس دست جریان چپ بود و در انتخابات مجلس چهارم مرحوم توسلی نفر سی و یکم شدند و آقای ناطقنوری به دور دوم راه پیدا کردند و در آن زمان محمدجواد لاریجانی که نماد مذاکره با غرب بود، آقای ابوترابی که نماد احترام به جنگ بود و همچنین آقای حسینی که نماد اخلاق در خانواده است، در انتخابات مجلس در تهران حائز رتبههای اول تا سوم شدند.
ربیعی با بیان اینکه از همان دوره موج تغییرخواهی ایجاد شد، گفت: در آن دوره هژمونی گفتمان چپ ضعیف نبود ولی تغییرخواهی به آن هژمونی «نه» گفت. در انتخابات سال 76 این تغییرخواهی نسبت به کانون قدرت و طبقه متوسط رو به بالای اقتصادی و فرهنگی شکل گرفت.
وی با بیان اینکه "در این زمینه کاریزمای آقای خاتمی و لج ملی نیز تاثیرگذار بود"، اظهار کرد: پدیده دوم خرداد بر اساس یک تغییرخواهی و تحولات اساسی ارزشی ایجاد شد و انتخاب خاتمی نتیجه این تحولخواهی بود.
ربیعی همچنین به انتخابات سال 84 اشاره کرد و یادآور شد: به اعتقاد من احمدینژاد نیز در سال 84 رای تغییرخواهی را آورد و در واقع رای واقعی آورد و جامعه به آن رای داد. او در مناظرهها گفت اینها باید بروند ولی نگفت که چه کسانی باید بیایند. وقتی که او گفت اینها باید بروند، ضمیرش را مشخص نکرد ولی جامعه متوجه ضمیر آن شد. گفتمان احمدینژاد علیه وضع موجود آن زمان و علیه 30 سال قبل بود.
این فعال سیاسی با بیان اینکه احمدینژاد بر روی موج تغییرخواهی نسبت به کانون قدرت و بزرگنمایی در مورد برخی از افراد سوار شد، گفت: البته جنس آن تغییرخواهی متفاوت بود.
وی در ادامه به انتخابات ریاستجمهوری 24 خرداد 92 اشاره کرد و گفت: در انتخابات کنونی هاشمی مظلوم واقع شده بود، جامعه ترسیده بود و سیاستهای احمدینژاد شکست خورده بود، فشار اجتماعی زیاد بود و جامعه نگران بود و اینها باعث ایجاد موج تغییرخواهی شد. ضمن اینکه جامعه احساس کرد که رأیاش اثرگذار است و این مساله بواسطه اطمینانبخشی صورت گرفته از ناحیه رهبری بود.
این استاد دانشگاه تهران با بیان اینکه "باید تحلیل کرد که چرا آرای اقشار مختلف جامعه از طبقات گوناگون به هم نزدیک بوده و این آرا به سمت یک نفر رفته است"، اظهار کرد: به نظر میرسد که این موضوع از یک ترس عمومی و دلشوره عمومی منشاء گرفته است.
وی با بیان اینکه "من احساس میکنم بعد از انتخابات، درگیریها و تنشها در بین مردم کمتر شده است"، خاطرنشان کرد: بر اثر این تحولاتی که در جامعه رخ داد و نقشی که آقای هاشمی ایفا کرد جامعه فهمید اثر فحشهایی که نسبت به شخص ایشان روا داشته شده دروغ بوده است که البته من معتقدم تمام این فحشها و حرفها دروغ بوده است.
ربیعی با بیان اینکه "مظلومیت آقای هاشمی، لج ملی و موج تغییرخواهی در ایجاد نتایج این انتخابات بسیار موثر بود"، گفت: وقتی هاشمی ردصلاحیت شد این لج ملی بیشتر شد و از طرف دیگر این تغییرخواهی که ناشی از وجود یک ترس در جامعه بود در پشت آقای روحانی قرار گرفت. جامعه در واقع ترسیده بود و شاهد نگرانی در بین مردم بودیم. هر روز ارزش پول ملی کمتر میشد و به نظر من در موج ایجاد شده اقشار و طبقات مختلف بسیار تاثیرگذار بودند.
این فعال سیاسی به تعطیلی دانشگاهها در آستانه انتخابات اشاره کرد و افزود: دانشگاهها تعطیل شدند و سه میلیون دانشجو به شهرها و روستاها یعنی محل سکونت خود رفتند و در راستای ایجاد این موج تغییرخواهی موثر بودند.
وی با اشاره به مناظرههای انتخاباتی تصریح کرد: مردم در مناظرهها احساس کردند که روحانی میتواند موج تغییرخواهی آنها را نمایندگی کند و در واقع حرفها و مطالبی را زد که حرف دل مردم بود و یا به قول ما کف خیابانی بود، مطالبی که مردم در زندگی روزمره خود با آن روبرو هستند.
ربیعی با بیان اینکه "اعتماد جامعه به آقای خاتمی نیز در ایجاد این نتایج بیتاثیر نبود"، گفت: در اینجا میتوانیم به تعقلگرایی اصلاحطلبان که توانست بازی را هدایت کند نمره بالایی بدهیم.
این استاد دانشگاه در پایان با بیان اینکه "در عرصه این انتخابات شاهد بودیم که تدبیر آقای هاشمی پشت سر آقای روحانی قرار گرفت"، اظهار کرد: این نیز یکی از عوامل موثر در استقبال عمومی به آقای روحانی و کسب رای بالا از سوی وی بود.
ربیعی در بخش دیگری از صحبتهای خود با بیان اینکه "من نگران این هستم که جریانی راه بیفتد که توقعات را از دولت بالا ببرد"، گفت: اگر چنین اتفاقی بیفتد و توقعات بالا برود و دولت نتواند به این توقعات پاسخ دهد، برای دولت مشکل ایجاد میشود.
این استاد دانشگاه در برابر اظهار نظر یکی از حاضران مبنی بر اینکه نهاد قدرت اجازه نمیدهد سامانه سیاسی در کشور ایجاد شود، پاسخ داد: در دورههای مختلف، کشور از افراط آسیب دیده است. در هر دورهای که نهالی را کاشتهایم، افراطیگری اوج گرفته و این نهال کاشته شده از بین رفته است. ما نباید اینقدر به مسائل بصورت داییجان ناپلئونی نگاه کنیم. وقتی که ما بر اساس افراط بخواهیم مسائل را تحلیل کنیم، تحلیل ما تحلیل درستی نخواهد بود.
وی در پاسخ به پرسش دیگری درباره آرای سلبی در انتخابات نیز گفت: اگر شما آرای سلبی به کسی میدهید، در مقابل آن میخواهید چیزی را ایجاد کنید و در برابر هر سلبی، یک ایجاب هست.
ربیعی با اشاره به برخی تحلیلها مبنی بر اینکه انتخابات یک «نه» بزرگ به وضع موجود بود، اظهار کرد: در دل این «نه» یک مساله ایجابی نهفته است و در واقع شما تلاش دارید چیزی را جایگزین کنید و در برابر هر موضع سلبی یک مساله ایجابی وجود دارد.
این استاد دانشگاه در ادامه با ذکر مثالی در این زمینه گفت: یک نفر به من گفت که چرا آقای خاتمی را دوست داری و من به او گفتم من آقای خاتمی را دوست دارم به خاطر اینکه خیلی کارها را نمیکند، مثلا آبروی مردم را نمیبرد، به زندگی خصوصی کسی نمیرود و دوست ندارد به مردم دروغ بگوید و من خاتمی را به خاطر خیلی از کارهایی که انجام نمیدهد، دوست دارم./ایسنا
ویدیو مرتبط :
رد صلاحیت هاشمی رفسنجانی
خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :
اژهای: بازداشت«هاشمی» از بیم تبانی بود/ جوانفکر عفو نشده/ محکومیت به معنی رد صلاحیت نیست
اژهای: بازداشت«هاشمی» از بیم تبانی بود/ جوانفکر عفو نشده/ محکومیت به معنی رد صلاحیت نیست
سخنگوی قوه قضاییه در تازهترین نشست خبریاش درباره چرایی بازداشت و آزادی مهدی هاشمی توضیحاتی را ارائه کرد. او همچنین گفت که «علیاکبر جوانفکر» عفو نشده و درخواست مرخصی نیز نداشته است. محسنیاژهای بار دیگر تاکید کرد که داشتن محکومیت قضایی به معنی رد صلاحیت کاندیداهای انتخاباتی نیست.
به گزارش ایسنا، حجتالاسلام و المسلمین غلامحسین محسنیاژهای در نشست خبری این هفته خود اظهار کرد: روز گذشته مهدی هاشمی با قرار وثیقه یکصد میلیارد ریالی آزاد شد. وی در ساعات اولیه روز سوم مهرماه بازداشت و در ساعات آخر روز گذشته با قرار وثیقه از زندان آزاد شد و در مجموع 84 روز در بازداشت موقت به سر برد.
محسنیاژهای افزود: برای پرونده قرار مجرمیت صادر شده و به زودی کیفرخواست صادر میشود و اگر مشکل یا مانعی پیش نیاید به زودی پرونده به دادگاه ارسال میشود.
سخنگوی دستگاه قضایی در ادامه با اشاره به وقوع جنایات بزرگ در آمریکا و ابراز تاسف از اینکه مسوولان آمریکا اقدام مناسبی را در این راستا انجام نمیدهند، گفت: در یک اقدام جنایتکارانه 27 کودک و معلم به ضرب گلوله از پای در میآیند و آمریکای مدعی که نمیتواند امنیت را در کشور خودش برقرار کند چگونه میخواهد امنیت را در سایر کشورها برقرار سازد.
دادستان کل کشور همچنین با اشاره به ضرورت برخورد با مفسدان، اشرار و کسانی که امنیت جامعه را بر هم میزنند، گفت: رسیدگی به این امور در دستور کار قوه قضاییه و نیروی انتظامی است و دستگاه قضایی از نیروی انتظامی به عنوان ضابط درخواست کرده نسبت به این موضوعات حساسیت بیشتری داشته باشند. لازم است در اینجا از نیروی انتظامی به خاطر شناسایی و دستگیری زورگیران اخیر تشکر کنم و امیدوارم دادستان تهران تسریع کند، البته توام با عدالت. انشاءالله به این پرونده به زودی رسیدگی شود و این افراد مجازات شوند تا عبرتی برای سایرین باشد.
محسنیاژهای خاطرنشان کرد: اخیرا با اخلالگران ارزی برخورد شد که موثر نیز بود. افرادی دستگیر شدند، پرونده برخی در موعد محاکمه است اما در این رابطه مشکلی وجود دارد مبنی بر اینکه قرار بود بانک مرکزی زودتر در مورد دستگیرشدگان اعلام نظر کند که اقدامات چند تن از آنها را اخلال در نظام اقتصادی میداند که اگر جواب دهند محاکمه آنها زودتر شروع میشود.
وی اعلام کرد: در هفتههای اخیر مشاهده شد که افرادی سودجو اقدام به قاچاق ارز و کالا کردهاند که سیستمهای امنیتی و انتظامی در حال رسیدگی هستند. در شهرهای بندرعباس، شیراز و اصفهان تعدادی از قاچاقچیان به دام افتادند و ما به اینگونه افراد هشدار میدهیم که مقابله با آنها جدی است.
دادستان کل کشور به کسانی که اخلال در امنیت مردم و کشور میکنند، خصوصا آنهایی که در امنیت داخلی و خارجی چه در زمینه جنگ نرم و چه در سایر زمینهها بخواهند با دشمن همکاری کنند، هشدار داد و گفت: مردم ما تحمل نمیکنند که افرادی با دشمن همکاری کنند و این افراد نیز تعقیب خواهند شد.
محسنیاژهای در میان صحبتهای خود به توضیحی در مورد محارب پرداخت و اظهار کرد: ممکن است یک فرد یا یک گروه محارب شناخته شوند. اگر گروه یا جمعی محارب شناخته شدند لازمه اینکه عنوان محارب صدق کند این نیست که تکتک افراد اسلحه در دست داشته باشند بنابراین یک گروه میتواند محارب باشد.
محسنیاژهای در پاسخ به سوالی در رابطه با دستگیری 28 نفر که با شبکههای معاند ارتباط داشتهاند و اینکه آیا عامل اصلی این گروه که تخلفات مالی هم داشته دستگیر شده است یا خیر؟ گفت: همانطوری که دادستان تهران هم اعلام کرد این افراد در ارتباط با بیرون از کشور اقدامات مجرمانهای داشتهاند و بر اساس همان سیاستی که قبلا گفتم این مساله حتما از دید دستگاه قضایی پنهان نمیماند.
دادستان کل کشور ادامه داد: این افراد شناسایی، تعقیب و در یک اقدام هماهنگ ضربتی دستگیر شدند و بدیهی است اگر کسانی اسنادی دارند و آنها را ارائه دهند به آنها رسیدگی میشود.
محسنیاژهای گفت: در مورد اینکه عامل اصلی دستگیر شده یا نه؟ باید گفت این مساله بستگی به اتمام تحقیقات دارد، ولی طبیعی است که همه این 28 نفر در یک سطح نیستند. البته در حال حاضر یک نفر از این افراد آزاد شده و 27 نفر در بازداشت هستند.
سخنگوی قوه قضاییه تاکید کرد: من هشدار میدهم کسانی که دارند چنین اقداماتی انجام میدهند نه با این معناست که سیستم اطلاعاتی، انتظامی و یا دستگاه قضایی ما آنها را نمیشناسد، بلکه ما میخواهیم خودشان به هر طریق با دستگیری متنبه شوند و دست از کارشان بردارند و حتی اگر لازم باشد بیایند خودشان را معرفی کنند و قطعا این مساله در تعقیب و مجازات آنها بسیار موثر خواهد بود والا ممکن است متعاقبا دستگاه قضایی سراغ آنها هم برود.
محسنیاژهای در پاسخ به سوالی در مورد کیفرخواست صادره علیه 18 مقام آمریکایی و اینکه آیا این کیفرخواست مربوط به مقامات آمریکایی است یا مقامات اسرائیلی و اروپایی را هم شامل میشود؟ گفت: خیر. این ادعانامه فعلا در مورد مقامات آمریکایی است. آمریکا قبل و بعد از انقلاب جنایت بسیاری در کشور ما مرتکب شده است. بسیاری از جنایات تروریستی و کودتاها با مباشرت یا معاونت و پشتیبانی مقامات آمریکایی صورت گرفته است.
وی افزود: اینکه این 18 نفر چه کسانی هستند در موقع مقتضی اعلام میشود ولی اجمالا برخی از آنها مقامات سیا هستند. این ادعانامه به دادگستری تهران ارسال شده و پیگیری خواهد شد.
در ادامه این نشست، خبرنگاری به صحبتهای محسنیاژهای در نشست قبلی اشاره کرد و گفت اینکه ممکن است کسانی پرونده قضایی داشته باشند ولی صلاحیت آنها برای شرکت در انتخابات ریاستجمهوری تایید شود یک نگرانی ایجاد میکند. آیا داشتن محکومیت قضایی واقعا مورد تایید صلاحیت نیست؟ که سخنگوی قوه قضاییه گفت: خیر. مرجع تعیین صلاحیت الزام ندارد که ببیند کسی پرونده دارد یا خیر. البته از چند مرجع حتما استعلام میکند و پاسخ آنها تاثیر دارد ولی الزاما اینطور نیست که کسی که محکومیت قضایی دارد حتما ردصلاحیت شود. لذا این دو لازم و ملزوم یکدیگر نیستند و همچنین ممکن است کسی پرونده داشته باشد و حکم قطعی هم در مورد او صادر نشده باشد ولی با همان مقدار اطلاعاتی که راجع به او موجود است مرجع تشخیص صلاحیت، صلاحیت آن فرد را رد کند.
محسنیاژهای در پاسخ به سوال دیگری در رابطه با صحبتهای رییس قوه قضاییه در مورد جرم محاربه، گفت: اگر اقدام یک زورگیر یعنی کشیدن سلاح اعم از سرد یا گرم موجب اخافه شود و این عنوان در دادگاه ثابت شود هیچ قاضی نمیتواند در مقابل قانون ایستادگی کند.
وی افزود: رییس قوه قضاییه هم مواردی را گفتند که فردی سلاح کشیده، موجب اخافه شود و طوری رفتار کند که همه افراد حاضر میترسند جلو بیایند، بنابراین اگر عنوان محاربه صدق کند حتما برخورد میشود.
سخنگوی قوه قضاییه به برگزاری نشست دادستانی تهران با نیروی انتظامی اشاره کرد و گفت: در این نشست قرار شده تلاش بیشتری برای شناسایی افراد اینچنینی و اصولا پیشگیری از وقوع جرایم اینچنینی صورت گیرد.
وی افزود: تصمیمات خوبی گرفته شده و قرار شده این جلسات برای مدتی به طور مستمر برگزار شود.
خبرنگار دیگری به آتشسوزی یک مدرسه در روستای شینآباد اشاره کرد و گفت در زمان وزارت آقای حاجیبابایی، حوادث اینچنین زیادی رخ داده است. آیا جنابعالی به عنوان دادستان کل کشور در این زمینه وارد عمل نخواهید شد؟ که محسنیاژهای گفت: خیلی خوب است که انسان در همه مسائل انصاف را فراموش نکند. من قضاوتی نخواهم کرد که این موضوع چگونه است اما شما فرمودید موارد کثیری اتفاق افتاده است. ما چند مدرسه و دانشآموز داریم؟ در طول این سالها چند حادثه داشتهایم؟
این خبرنگار به واژگونی اتوبوس حامل دانشآموزان در اردوی راهیان نور اشاره کرد. که سخنگوی قوه قضاییه با انتقاد از به کار برده شدن تعبیر حوادث کثیر، گفت: در طول این چند سال چند حادثه برای مدارس اتفاق افتاده است؟ اتوبوس بله. در طول شبانهروز چند ماشین اعم از اتوبوس و غیراتوبوس تصادف میکنند؟ و چه تعداد کشته و مجروح میشوند؟ البته اینهایی را که عرض میکنم نمیخواهم خدای ناکرده نسبت به اتفاقاتی که افتاده موضوع را کمرنگ جلوه بدهم، ولی منظور من نوع تعبیر شماست که میگویید موارد کثیری اتفاق افتاده است.
وی افزود: شما اگر جای مسئول آموزش و پرورش بودید همینطور حرف میزدید؟ و اما اینکه کوچکترین اتفاقات هم ناگوار است چه یک اتفاق و چه بیشتر، در این شکی نیست اما همه باید تلاش کنیم که این اتفاق نیفتد. اگر چنانچه تقصیر کسی در یک موضوعی ثابت شود، چه در آن حادثه مدرسه و چه در آن اتوبوس یا موردی که در سالهای گذشته اتفاق افتاد طبیعی است که دستگاه قضایی وارد میشود اما چنانچه تقصیر کسی ثابت نشد، خیلی بدیهی است که دستگاه قضایی به اقدامات خلاف و قصورهایی که وجود داشته باشد رسیدگی نمیکند بلکه مراجع ذیربط این موارد را رسیدگی میکنند و ملاحظه کردید که مجلس به طور جدی وارد شده و مورد سوال قرار داده است. وزیر ذیربط توضیح داده و مجلس از توضیح قانع نشده و اقدامات خود را دارند انجام میدهند اما اگر چنانچه در تحقیقات مشخص شد کسی تقصیر دارد بدیهی است آنجا دستگاه قضایی هم وارد میشود و به موضوع رسیدگی خواهد کرد.
محسنی اژهای در ادامه نشست خبری خود با اصحاب رسانه درباره شرایط بازداشت موقت در قانون اظهار کرد: در قانون آیین دادرسی کیفری مادهی 32 و 35 تعیین کرده است که در کجا قرار بازداشت جایز و در کجا الزامی است. همچنین در بعضی از قوانین خاص غیر از دو ماده 32 و 35 قرار بازداشت موقت را برای مدت معین الزامی کرده است. مثلا در ارتشاء که اگر میزان آن از قبل مشخص شود قانونگذار در این صورت گفته است که یک ماه بازداشت موقت الزامی است.
سخنگوی قوه قضاییه ادامه داد: اما این دو ماده نیز مواردی را برشمرده است، مثلا ماده 32 گفته است قرار بازداشت موقت جایز است و در ماده 35 آمده با قیودی که در ماده 32 گفته شده قرار بازداشت موقت الزامی است که از جمله این قیود بیم تبانی یا بیم فرار باشد. اگر احیانا متهم بیم تبانی با فرد دیگری که در جهت روشن شدن این جرم موثر است آزاد شود ممکن است با یکدیگر تبانی کنند و دراینجا بازداشت موقت صورت میگیرد. در بیم فرار به این صورت است که اگر فردی را بازداشت موقت نکنند یا این که بازداشت موقت کردهاند اگر وی را آزاد کنند فرار میکند یا مسائل دیگر، در این صورت در این قانون قید شده متهم بازداشت موقت میشود و هر زمان که رفع شد بازداشت می تواند تبدیل شود.
وی خاطر نشان کرد: موجباتی که سبب بازداشت موقت میشود هر زمان رفع شود، بازداشت تمام میشود. در این پرونده (مهدی هاشمی) جهت، بیم فرار نبوده اما به جهت بیم امحاء آثار جرم و به جهت بیم تبانی با بعضی از افراد بازداشت موقت صورت گرفت و این بازداشت 2 ماه به طول انجامید. همچنین بازپرس این نظر را داشت که اگر افرادی هنوز در رابطه با این پرونده دستگیر نشدهاند و تحقیقات لازم انجام نشده، اگر فرد آزاد شود ممکن است تبانی صورت گیرد.
محسنی اژهای ادامه داد: طبق قانون بعد از 2 ماه باید قرار بازداشت موقت، مجددا تمدید شود و به نظر متهم برسد و اگر اعتراض شد به دادگاه برود. بعد از 84 روز که از بازداشت موقت مهدی هاشمی که در انفرادی هم بود گذشت، قرار مجرمیت صادر و تحقیقات به اتمام رسید که بیم تبانی را مرتفع دانستند و قرار بازداشت وی به قرار وثیقه تبدیل شد.
وی در خصوص بعضی از افراد که میخواهند یا نمیخواهند به مرخصی بروند نیز افزود: اگر فردی که محکوم شده و در حال تحمل کیفر است، سازمان زندانها بر اساس رفتار زندانی و شرایطی که پیش میآید تشخیص دهد که این زندانی میتواند از مرخصی استفاده کند با تشخیص قاضی و دادستان ذیربط اگر موافقت شد، مرخصی انجام میشود اما از حیث دیگر اگر درخواست برای مرخصی صورت بگیرد این سوال مطرح میشود که درخواست باید از سوی چه کسی باشد و در مرحله اول باید از سوی محکوم علیه درخواست مرخصی صورت گیرد. بدیهی است در مسائل امنیتی و حاد ممکن است دادستان یا قاضی با مدت کمتری از مرخصی موافقت کند یا اصلا موافقت نکنند. که در این صورت الزام نیست. اینکه چگونه به فرد مرخصی داده میشود باید گفت که مرخصی با تضمین صورت میگیرد و این تضمین بستگی به محکومیت متهم دارد و این که چه مجازاتی را برای او در نظر گرفتهاند.
محسنیاژهای با طرح این سوال که اگر کسی اصلا درخواست نکند که به مرخصی برود آیا به مرخصی میرود؟ گفت: پاسخ منفی است. اگر خود متهم درخواست مرخصی نداشته باشد و زندان هم نخواهد به او مرخصی تشویقی بدهد، وی به مرخصی نمیرود اما اگر سازمان زندانها در شرایط خاص که کمتر اتفاق میافتد بخواهد فرد را تشویق کند ممکن است که مرخصی صورت گیرد اما معمولا بدون درخواست او این چنین نمیشود.
محسنی اژهای در همین راستا تصریح کرد: در شرایط دیگر که محکوم علیه درخواست ندارد اما خانوادهاش درخواست مرخصی برای وی دارند، در این شرایط آیا او میتواند به مرخصی برود که باید بگویم اگر محکوم علیه در این رابطه بگوید، بله به مرخصی نیاز دارم اما بستگان از سوی او نقل میکنند رویه مانند همانی که عرض کردم طی میشود. اما ممکن است همسری درخواست مرخصی برای شوهر یا زنش را داشته باشد که این امر هم برای دادستان یا سازمان زندانها روشن است و روال است، انجام میشود.
وی با بیان این که ممکن است بستگان نزدیک محکومعلیه از سوی او درخواست مرخصی داشته باشند اما متهم به مرخصی نیاز نداشته باشد، اظهار کرد: در این صورت طبیعی است که مرخصی انجام نمیشود. لذا در بعضی از این موارد اخیر که در بعضی از رسانهها مطرح شد به این صورت بود که از ریاست قوه قضاییه و بنده، پدر محکومعلیهها درخواست مرخصی کرده بود به نقل از محکوم علیها؛ که آنها درخواست مرخصی دارند، در اینجا ما گفتیم که شما دارید از قول او میگویید که او درخواست مرخصی دارد و ما موافق هستیم که بعد، متهم خودش بیان کرد که مرخصی نمیخواهم و در اینجا ما گفتیم وسلام.
خبرنگار دیگری دربارهی آخرین وضعیت پرونده ستار بهشتی و اینکه گفته میشود پلیس فتا از مادر ستار بهشتی رضایتنامه گرفته است، سوال پرسید که سخنگوی دستگاه قضایی نیز در این باره گفت: چیز جدیدی غیر از توضیحات جلسهی قبل وجود ندارد. تحقیقات پزشکی به نتیجهای بیش از آنچه که قبلا گفتم نرسیده است. یعنی همچنان چیز مستندی که بگوید فوت فرد به این دلیل بوده تشخیص داده نشده است. دادسرا از 11 نفر تحقیق کرده و در حال حاضر 3 نفر در بازداشت به سر میبرند و تحقیقات کماکان ادامه دارد. چیزی از تحقیقات تاکنون که منجر به مرگ شده باشد به دست نیامده ولی تخلفاتی وجود داشته، ضرب و جرحی اجمالا وجود داشته ولی ضرب و جرحی نبوده که منجر به مرگ شود.
وی افزود: مطلع شدم که فردا تعداد دیگری از پزشکان متخصص، دادستان تهران و بازپرس قرار است تحقیقات قضایی و پزشکی را با یکدیگر بررسی کنند و ببینند که به کجا میانجامد.
محسنی اژهای درخصوص اخذ رضایت از مادر ستار بهشتی از سوی فتا نیز گفت: این مطلب را من نیز شنیدم ولی تحقیق نکردم که ببینم این موضوع درست است یا خیر. فرض بر اینکه چنین چیزی بوده اما این موضوع مانع از رسیدگی نیست.
سخنگوی دستگاه قضایی ادامه داد: ما داریم بررسی میکنیم که علت فوت چه بوده است؛ زیرا در مورد علت فوت هنوز به یک نتیجهی قطعی نرسیدهایم. پس از آن به این موضوع میرسیم که آیا آن رضایت موثر است یا نه. آن نیز ممکن است در نوع مجازات و از جنبهی خصوصی موثر باشد.
در ادامهی نشست خبری سخنگوی دستگاه قضایی، خبرنگاری از محسنی اژهای سوال کرد که آیا حکم اعدام سعید ملکپور از گردانندگان سایتهای مستهجن لغو شده یا خیر؟ گفت: اعدام وی لغو نشده اما اجرای حکم بر اساس ادعایی که وکیل و خود محکوم داشتهاند متوقف شده است و این ادعا در حال بررسی است.
خبرنگار دیگری سوال خود را اینگونه مطرح کرد که آیا اقدامات ضربتی و مقطعی در برخورد با اشرار کافی است و آیا نباید برای درازمدت، طرحهای اثرگذار ارایه کرد؟ که سخنگوی قوه قضاییه گفت: اقدامات ضربتی و مقطعی کافی نیست اما آیا میتوانیم در صورتی که یک طرح صد در صد جامع نداشته باشیم و همهی دستگاهها به میدان نیامده باشند، اقداماتمان را رها کنیم؟ قوه قضاییه و سایر دستگاهها در این زمینه به فکر هستند.
خبرنگار دیگری خواستار بیان جزییات بیشتری در مورد یک شرکت فروش خودرو که بیش از 800 شاکی دارد، شد که محسنی اژهای گفت: اگر منظورتان شرکتی در آذربایجان شرقی است، پروندهای در این رابطه تشکیل شده و در حال رسیدگی هستند و از جزییات آن اطلاعی ندارم.
خبرنگاری سوال خود را اینگونه مطرح کرد که گفته شده چند نفر در وزارت ارشاد به اتهام مالی بازداشت شدهاند، این پرونده در چه مرحلهای قرار دارد؟ که دادستان کل کشور پاسخ داد: این پرونده هنوز منجر به صدور قرار مجرمیت نشده و در مرحلهی دادسرا به سر میبرد.
محسنی اژهای در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه قرار بوده دیوان عالی کشور نظر خود را در مورد تجدیدنظرخواهی متهمان فساد بزرگ مالی ارایه دهد، گفت: در پروندههای قضایی نمیتوان زمان مطرح کرد. من در مورد این پرونده در طول این مدت حتی یک بار نیز با قاضی شعبه صحبت نکردهام اما امیدوارم زودتر به اتمام برسد و میدانم که شعبه نیز وقت گذاشته و در حال مطالعه و بررسی است.
خبرنگار دیگری گفت، اخیرا خبری منتشر شده مبنی بر اینکه فردی که در برخی سایتهای منتسب به نمایندگان مجلس فعالیت میکرده به دلیل همکاری با شبکههای بهاییت، بازداشت شده است و خواستار توضیحات بیشتر شد که دادستان کل کشور گفت: فردی در رابطه با سایتی دستگیر شده و در حال تحقیق است اما اینکه ارتباطی با شبکهی بهائیت داشته باشد صحیح نیست. همچنین اینکه منتسب به نمایندگان مجلس باشد نیز صحیح نیست و نمیتوانم اتهام وی را بگویم.
در ادامه نشست خبری سخنگوی قوه قضاییه، خبرنگاری به محکومیت علیاکبر جوانفکر به اتهام اهانت به رهبری و محکومیت در دادگاه مطبوعات اشاره کرد. این خبرنگار گفت، «رییسجمهور نامهای به مقام معظم رهبری نوشته و ایشان نیز آقای جوانفکر را عفو کردهاند و نامهای در این خصوص به قوه قضاییه ارسال شده است. در عید فطر هم رهبر معظم انقلاب حکم عفوی صادر کردند که یک بخش آن به این موضوع اشاره میکرد که محکومین به حبس تا شش ماه در صورتی که حکم آنها اجرا نشده باشد، معاف میشوند».
این خبرنگار در مورد این دو موضوع و همچنین موافقت نشدن با تقاضای مرخصی علیاکبر جوانفکر از سخنگوی قوه قضاییه توضیح خواست که محسنیاژهای در پاسخ گفت: بخش اول را باید از دفتر رییسجمهور سوال کنید. بخش دوم را هم باید از دفتر آقا سوال کنید. در مورد این مساله هم که نامهای از حضرت آقا به قوه قضاییه آمده باشد و ایشان کسی را بخشیده باشند، چنین چیزی صحیح نیست.
وی افزود: در آن زمان بند "ج" در دستورالعمل عفو آمد و بلافاصله حذف شد. علت هم این بود که اشتباهی در بین تنظیمکنندگان دستورالعمل صورت گرفته بود مبنی بر اینکه هر کسی که محکوم شده ولی حکمش اجرا نشده باشد مشمول عفو میشود. این مساله چون در هیچ یک از بخشنامههای قبلی نبود بلافاصله حذف شد.
سخنگوی قوه قضاییه در مورد موافقت نشدن با تقاضای مرخصی از سوی جوانفکر نیز گفت: تا آنجایی که من خبر دارم ایشان درخواستی برای مرخصی نداشته است.
خبرنگاری که سوال را مطرح کرده بود پرسید آیا خانم هاشمی برای مرخصی درخواست داده بود؟ محسنیاژهای گفت: من عرض کردم که پدر ایشان درخواست کرده بود و خود ایشان نخواست که به مرخصی برود.
محسنیاژهای در پاسخ به سوالی در رابطه با انتشار چند فایل صوتی منتسب به مهدی هاشمی و اینکه آیا این فایلها برای قوه قضاییه ملاک هستند یا خیر؟ گفت: این مساله قابل تحقیق است یعنی باید در تحقیقات اثبات شود وگرنه صرف ادعا و تکذیب قابل اتکا نیست، بلکه بستگی به بررسی نهایی و مشخص شدن نتیجه تحقیقات دارد.
خبرنگاری به صحبتهای آیتالله جنتی مبنی بر اینکه کسانی که در فتنه 88 نقش داشتهاند برای ردصلاحیت نیازی نیست که در دادگاه محاکمه شوند اشاره کرد. محسنیاژهای نیز در پاسخ گفت: من صدر و ذیل فرمایش آیتالله جنتی را نمیدانم چه بوده، ولی در جلسات قبل هم گفتم که لازمه بررسی صلاحیت فرد این نیست که محاکمه شده باشد یا خیر.
سخنگوی قوه قضاییه در پاسخ به سوال دیگری در رابطه با وضعیت پروندههای تخلفات دولت که از سوی مجلس به قوه قضاییه ارسال شدهاند نیز گفت: این پروندهها متفاوت هستند. برخی از آنها از ناحیه کمیسیون اصل 90 و برخی دیگر از ناحیه هیات رییسه مجلس آمده بود. برخی از این پروندهها راجع به تخلفات قانونی و در صلاحیت دیوان عدالت اداری است و همه آنها در حال رسیدگی و بررسی است.
خبرنگار دیگری سوال خود را اینگونه مطرح کرد که تهمتزنی به همدیگر در رسانهها باعث بیاعتمادی مردم میشود. آیا قوه قضاییه نمیخواهد در این قضیه وارد شود؟ محسنیاژهای گفت: من میخواهم بپرسم که شما رسانهها در این زمینه چکار کردهاید؟ واقعیت این است که قوه قضاییه دارد تلاش میکند. شما ببینید مدعیالعموم در هفته و ماه به چند پرونده وارد میشود. این به همان دلیل است که میخواهد از این موارد جلوگیری کند.
وی افزود: همه میدانیم که غیبت کردن، تهمت زدن و غیره بد است ولی دوست داریم که دیگران آن را علیه ما انجام ندهند، اما امیدواریم خود شما صاحبان رسانه تلاش کنید که این موارد انجام نشود و قوه قضاییه هم وظیفه خود را انجام میدهد.
این خبرنگار گفت، منظور من مسوولان بودند. سخنگوی قوه قضاییه هم در پاسخ گفت: فرقی نمیکند. البته از ناحیه مسوولان بدتر است.
خبرنگار دیگری به انجام قراردادهایی بین مردم اشاره کرد و خطاب به محسنیاژهای گفت که توصیه شما برای پرهیز از ربا چیست؟ محسنیاژهای گفت: شما استحضار دارید که بزرگترین سوره از کتاب آسمانی قرآن بقره است و بزرگترین آیه این سوره هم در مورد مسائل مالی است. توصیه هم همانی است که خدا فرموده است. اولا همه موارد باید به صورت کتبی انجام شود ثانیا اینکه قراردادها را به شکل شفاف بنویسند. ثالثا اگر لازم است افرادی عادل را شاهد بگیرند و اگر کسی میخواهد ورقهای را امضاء کند آن را بخواند.
سخنگوی قوه قضاییه افزود: مردم باید مواردی را که لازم است رسمی باشد حتما آنها را ثبت محضری کنند. البته قراردادهای مضاربه و غیره از لحاظ شرعی اشکال ندارد اما اگر چنانچه به صورت ربا یا شبه ربا انجام شود حرام است.
وی گفت: گاهی اوقات افراد میدانند کار انجام شده رباست که در این صورت تکلیف مشخص است ولی گاهی اوقات افرادی نمیدانند که توصیه ما به این افراد این است که در این موارد سوال کنند./ایسنا