بخش دشوار بازی ایران و غرب آغاز شد

با توافق بر سر زمان و مکان مذاکره

بخش دشوار بازی ایران و غرب آغاز شد

دیپلماسی ایرانی: چند هفته قبل از انتخابات ریاست جمهوری 6 نوامبر آمریکا، گزارش هایی مبنی بر توافق مقدماتی تهران و واشینگتن برای مذاکره مستقیم مخابره شد . پس از آن نیز آمریکا، متحدان اروپایی اش و روسیه و چین به سختی برای برگزاری دور دیگری از مذاکرات هسته ای با ایران تلاش کردند که فرصت ها یکی پس از دیگری در ماه دسامبر و ژانویه از بین رفت. اکنون به نظر می رسد ، ایران که انتخابات ریاست جمهوری را پیش رو دارد سرانجام با از سرگیری مذاکرات در تاریخ 8 اسفند در کشور قراقستان موافقت کرده است.

این مذاکرات بوته آزمونی جدی برای دولت اوباما و جان کری، وزیر امور خارجه جدید به شمار می رود. مذاکرات پیشین از آنجایی که هیچ یک از طرف ها نمی خواستند امتیازی به دیگری بدهند، همواره با شکست مواجه شده و نمی توان گفت آمریکا و متحدانش چیزی فراتری از آنچه در گذشته روی میز گذاشته اند، برای ارائه به ایران داشته باشند.

گزارش روزنامه واشینگتن پست حاکی از آن است که در بسته ای که پیش تر به ایران ارائه شده بود، تنها تغییراتی جزئی ایجاد شده و این در حالی است که تهران بسته پیشنهادی در مذاکرات مسکو در ماه ژوئن را نپذیرفته بود. تا کنون آمریکا با به رسمیت شناختن حق غنی سازی در ایران و تعدیل تحریم ها مخالفت کرده و در مقابل ایران نیز با درخواست تعلیق غنی سازی 20 درصدی و انتقال ذخایر موجود به خارج از کشور ، مخالفت می کند.

پس از پیروزی مجدد اوباما در انتخابات ریاست جمهوری، امیدواری زیادی در خصوص آزادی عمل سیاسی وی برای پیشنهاد امتیاز ها به ایران ، ایجاد شد. اما تا کنون اوباما نشان نداده که می خواهد پیشنهاد سخاوتمندانه ای را به ایران ارائه کند و در مقابل تحریم های جدیدی را علیه جمهوری اسلامی به اجرا درآورده است.

تحلیلگران بر این باورند بن بست چند ماهه بر سر تعیین زمان و مکان مذاکره که از طرف ایران ایجاد شده بود ، ناشی از این واقعیت است که جمهوری اسلامی می خواهد اثبات کند تحریم ها تهران را وادار به بازگشت پای میز مذاکره نمی کند.

از سوی دیگر مقامات در تهران از این نکته ابراز نگرانی می کنند که نتوانند در مذاکره با غرب، امتیاز های مورد نظر را به دست آورند و در مقابل برای مصالحه یکجانبه شامل تعلیق غنی سازی تحت فشار قرار بگیرند. به عبارت دیگر می توان گفت برای 6 ماه آینده با توجه به پیش رو بودن انتخابات ریاست جمهوری و اختلافات داخلی، به نظر نمی رسد مقام معظم رهبری برای مذاکره جدی آمادگی داشته باشند، هرچند که مذاکرات هسته ای برای اوایل اسفند ماه در قزاقستان برنامه ریزی شده است.

برخی تحلیلگران نیز بر این گمانند که ایران می خواهد روند فعالیت تیم جدید امنیت ملی آمریکا شامل جان کری (وزیر امور خارجه)، چاک هگل(وزیر دفاع پیشنهادی) و جان برنان( رئیس سیا پیشنهادی)، در شکل دهی موضع اوباما در هرگونه گفت و گو را زیرنظر بگیرند.

گروهی از ناظران بین المللی می گویند در صورتی که تحریم ها تعدیل شوند و توافقی بر سر حق غنی سازی اورانیوم در ایران انجام شود، امکان به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته ای وجود خواهد داشت. شاید یکی از بهترین سناریو ها در این زمینه امکان برقراری مذاکرات پشت پرده بین ایران و آمریکا باشد. اما هنوز نشانه تایید شده ای در زمینه انجام این مذاکرات وجود ندارد.

از سوی دیگر به طور حتم، اعمال تحریم های جدید علیه ایران نمی تواند کمک کننده باشد. تحریم هایی که برخی آن را تحریم تجاری کامل جمهوری اسلامی توصیف می کنند.  اما در صورتی که دولت اوباما بر این گمان باشد که سخت تر کردن تحریم ها، مقامات جمهوری اسلامی را ناگزیر به مذاکره می کند، دچار اشتباهی محاسباتی در مورد سیاست های ایران شده است. برای برخی کارشناسان، انتخاب هگل به عنوان وزیر دفاع آمریکا می تواند نشانه ای از درک این نکته در کاخ سفید باشد که تحریم ها و تهدید نظامی ، دست ایران را نمی بندد چرا که وی موضع چندان سرسختانه ای در قبال جمهوری اسلامی ندارد.

اما در صورتی که واشینگتن به سخت تر کردن تحریم ها متعهد باقی بماند و قول تعدیل تحریم ها را به ایران ندهد، شانس موفقیت مذاکرات بسیار اندک خواهد بود. ولی نصر، مقام سابق دولت اوباما که تجربه زیادی در امور مربوط به ایران دارد ، بر این عقیده است که افزایش مجازات ها موضع تهران را رادیکال تر می کند. به گفته وی، رژیم تحریم ها علیه ایران به واقع به پایان راه خود رسیده است. نصر این نکته را خاطرنشان می کند تا زمانی که این رویکرد وجود دارد ایران با سرعت در جهت تولید سلاح هسته ای حرکت می کند زیرا مانند کره شمالی بر این عقیده است که پس از ورود به باشگاه هسته ای، غرب انگیزه های بیشتری برای تعدیل تحریم ها خواهد داشت./دیپلماسی ایرانی

توطئه روسی علیه ایران یا بازی رسانه‌ای غرب؟

اخبار سیاست خارجی - توطئه روسی علیه ایران یا بازی رسانه‌ای غرب؟

به گزارش «تابناک»، استراتفور در تحلیل خود اندازه برنامه غنی‌سازی ایران، سرنوشت رآکتور اراک و شیوه برداشته شدن تحریم‌های ایران را مهم‌ترین مسائل پیش روی ایران و ۱+۵ در روزهای پایانی مذاکرات پیش از رسیدن به مهلت تعیین شده شش ماهه یعنی بیستم جولای دانسته است.

استراتفور مدعی شده است، تحلیل رفتار روسیه در پیش‌بینی پیشرفت مذاکرات دارای اهمیت خاصی است. روسیه به دنبال بهبود روابط خود با ایران است تا بر موازنه جدید در منطقه خاورمیانه تأثیر بگذارد، زیرا ایالات متحده به دنبال این است که با آزاد کردن نیروی خود در منطقه با روسیه مقابله کند.

نزدیک شدن روسیه به ایران احتمالا نمی‌تواند بر حاصل شدن یا نشدن توافق احتمالی هسته‌ای تأثیر بگذارد، ولی ایران امکان این را خواهد یافت که از جدایی آمریکا و روسیه برای تقویت موضع خود در مذاکرات هسته‌ای استفاده کند.

بنا بر این گزارش، کاهش تنش‌ها در روابط ایران و آمریکا می‌تواند به منافع روسیه در مناطق مجاور این کشور آسیب بزند، زیرا ایالات متحده به دنبال ایجاد شبکه‌ای از ائتلاف‌ها در اطراف روسیه برای مهار این کشور است. برای پیشگیری از وقوع چنین امری، روسیه به دنبال فرصت‌هایی برای پیچیده کردن و یا حتی به هم ریختن مذاکرات هسته‌ای جاری۱+۵ و ایران بوده است. ارائه جایگزین‌هایی به جای توافق آمریکا از اقدامات اخیر روسیه در این باره بوده است.

جدید‌ترین اقدام اعلام نشده روس‌ها در دیدار معاونین وزرای خارجه دو طرف در سی ام ژوئن در مسکو عملی شد. در این روز ریابکوف مذاکره‌کننده ارشد روسیه در مذاکرات هسته‌ای با حسین امیرعبداللهیان معاون عربی ـ آفریقای وزارت خارجه ایران دیدار کرد.

منابع خبری پس از این دیدار از حمایت قاطع ریابکوف از برنامه هسته‌ای ایران خبر دادند. از ریابکوف نقل شده است که گفته پس از دوره اجرای توافق هسته‌ای نباید هیچ محدودیتی بر برنامه هسته‌ای ایران بماند.

وی پس از دور پنجم مذاکرات در وین در ۲۱ ژوئن گفته بود، به امکان توافق ایران و آمریکا شک دارد و اظهار داشت که طرفین باید به دنبال راه‌های جایگزین برای برداشته شدن محدودیت‌ها علیه برنامه هسته‌ای ایران در صورت عدم موفقیت مذاکرات کنونی باشند.

هرچند این گزینه‌ها به روشنی اعلام نشده‌اند، ریابکوف به ایران این پیام را داده که به جز توافق با آمریکا، گزینه‌های دیگری نیز وجود دارد.

گفت‌و‌گوهای سطح پایین درباره پیشنهاد معامله بیست میلیارد دلاری نفت در برابر کالا ـ که از ژانویه مطرح شده است ـ یکی از تلاش‌های روسیه برای جذب ایران بوده است. دریافت روزانه نیم میلیون بشکه نفت از ایران و در مقابل صادرات محصولات کشاورزی و ماشین‌آلات، می‌تواند به ایران در دور زدن تحریم‌ها کمک کند. پیشنهاد ساخت دو رآکتور هزار مگاواتی جدید برای ایران نیز به تازگی مطرح شده است.

بنا به ادعای استراتفور، ایران تاکنون در برابر وسوسه‌های روسیه مقاومت کرده است، زیرا چنین معامله‌ای را در حل چالش‌های اصلی ایجاد شده برای بخش مالی و نفتی ایران ناکارآمد می‌داند. به هر حال، روحانی رئیس جمهور ایران در روند مذاکرات هسته‌ای سرمایه‌گذاری کرده است و آن را در پیشرفت آتی کشور مؤثر می‌داند.

به نظر می‌رسد ایران تاکنون از اقدامات روسیه برای پیشبرد برنامه‌های خود در مذاکرات هسته‌ای و گرفتن امتیاز از آمریکا تا رسیدن به مهلت تعیین شده تا بیستم جولای به خوبی استفاده کرده است. آمریکا فعلا بر این باور دارد که رفتار روس‌ها به اندازه کافی برای ایران جذاب نیست و به همین سبب ایران مسیر مذاکرات هسته‌ای را ادامه خواهد داد، ولی احتمالا روس‌ها در روزهای آتی حرکت‌های جدی‌تری خواهند کرد.

اخبار سیاست خارجی - تابناک