بازگشت‌ ایران به بازی نفتی بزرگان

روزنامه اعتماد: «محمد باركیندو» نامزد نیجریه‌ای مورد حمایت ایران دبیركل اوپك شد. این تنها تصمیم مهم یكصد‌و شصت ‌و نهمین اجلاس وزرای اوپك بود. پنجشنبه گذشته سیزده كشور عضو اوپك همچنین تصمیم گرفتند فعلا درباره «سقف تولید و سهمیه تولید نفت» كشورهای عضو تصمیمی نگیرند.

 با اجماع اعضا، گابن به عنوان چهاردهمین كشور عضو به اوپك پیوست و اغلب وزرا از فضای حاكم اوپك ١٦٩ ابراز خشنودی كردند. «اوپك خوب» شاید رساترین تعریف نخستین جلسه وزرا در سال ٢٠١٦ است؛ جلسه‌ای كه وزیر نفت جدید عربستان برای نخستین‌بار در آن شركت كرد و برخلاف وزیر پیشین سعودی، مواضعی متضاد با اظهارات وزیر نفت ایران نگرفت.

یك روز پس از اجلاس اوپك، افزایش قیمت نفت، كام كشورهای وابسته به پول را «شیرین‌تر» كرد. قیمت هر بشكه نفت برنت روز پنجشنبه، پیش از برگزاری اجلاس وزرا ٤٩ دلار و ٧١ سنت بود. قیمت نفت عصر روز جمعه از مرز ٥٠ دلار گذشت و ٥٠ دلار و ٤ سنت معامله شد. اوپك حالا سقف تولید ندارد. سهمیه‌بندی هم ندارد. پس كشورهای عضو هر چه می‌خواهند می‌توانند تولید كنند. نفت ایران به بازار بازگشته و با این همه، قیمت نفت نسبت به شش ماه گذشته به ٨٠ درصد افزایش یافته است. «مهره ایران به شطرنج اوپك بازگشته است.» چرا؟

ظرفیت تولید نفت ایران در پنج سال به روزانه چهار میلیون و ٨٠٠ هزار بشكه می‌رسد

وزیر نفت ایران، آخرین وزیری بود كه چهارشنبه شب گذشته وارد وین شد. بلافاصله پس از ورود به «هتل كوبورگ» سرپرست وزارت نفت كویت به محل اقامت زنگنه آمد. بعد از وزیر كویتی، وزرای نفت ایران و ونزوئلا با یكدیگر ملاقات كردند. خورشید پنجشنبه كه بالا آمد زنگنه با وزرای نفت قطر و نیجریه گفت‌وگو كرد. پیش از رسیدن وزرا به دبیرخانه اوپك، جز «سكوت» خبر جدیدی نبود، اما می‌شد دریافت كه مهم‌ترین موضوع مذاكره وزرا، انتخاب دبیركل جدید اوپك است. چه، قیمت‌های رشد كرده نفت وزیری را برای تغییر در روند فعلی تولید نفت كشورها ترغیب نمی‌كرد.

 خبرنگاران در صفی طولانی و فشرده منتظر ورود به محل اجلاس اوپك بودند؛ صفی آنچنان فشرده كه موید سختی‌های حرفه خبرنگاری بود. امكان حضور در صحن اجلاس كه فراهم شد حلقه شلوغ‌تری از خبرنگاران، پشت میز دو وزیر شكل گرفت؛ خالد الفالح، وزیر نفت عربستان كه نخستین جلسه اوپكش را در این سمت تجربه می‌كرد و وزیر نفت ایران كه در این جلسه، كشورش دیگر تحریم نبود. «ظرفیت تولید نفت ایران در پنج سال آینده به ٤ میلیون و ٨٠٠ هزار بشكه در روز خواهد رسید و من فكر می‌كنم تولید نفت كشور در برنامه ششم توسعه به ٤ میلیون و ٦٠٠ هزار بشكه در روز برسد. » این را زنگنه پیش از شروع جلسه ١٦٩ اوپك به خبرنگاران گفت. ایران در این جلسه اوپك بازیگری موثر بود. قدرتی كه افزایش تولید نفت در ماه‌های پس از لغو تحریم‌ها به این ایران داده است را می‌شد در جلسه پنجشنبه اوپك دید. چطور؟

بازی موثر ایران در اوپك پس از برجام/ دبیركل مورد حمایت ایران رای آورد

«١٠ ماه پیش به وزیر نفت نیجریه قول دادم كه از كاندیدای آنها برای احراز پست دبیركلی در اوپك حمایت كنیم. البته اندونزی هم از دوستان ایران است. » این را بیژن زنگنه دقایقی پیش از آغاز جلسه افتتاحیه اوپك گفت. نمایندگان نیجریه و اندونزی دو كاندیدای جدی دبیركلی اوپك بودند. رایزنی‌ها برای انتخاب دبیركل اوپك، پش از جلسه آغاز شده بود. «سعودی‌ها پیش از اجلاس اوپك در حركتی عجیب از نامزدی اندونزی برای دبیركلی اوپك رونمایی كردند و این موضوع شایبه‌هایی را برای بقیه اعضا ایجاد كرد.» این را یك منبع آگاه نزدیك به اوپك به «اعتماد» گفت. منبع مطلع دیگری می‌گوید: «معلوم است كه دبیركل اوپك نمی‌تواند سیاست‌های بزرگ‌ترین تولیدكننده این سازمان را نادیده بگیرد، عربستان هم به نامزد نیجریه بی‌میل نبود...

وگرنه محمد باركیندو انتخاب نمی‌شد اما او مسلما كاندیدای اول سعودی‌ها نبود. » مهره ایران بالاخره پس از سال‌ها از حصار درآمد و بازی كرد. اگر برجام نبود، اگر تحریم‌ها تشدید می‌شد و صادرات نفت ایران به مرور از یك میلیون بشكه هم كمتر می‌شد، آن وقت ایران ابزار قدرتی در اوپك نداشت. پس بعید بود بتواند در انتخاب دبیركل اوپك بازیگری كند آن هم «بازیگری» موثر. حداكثر شاید می‌توانست با رای نفعی‌باعث انتخاب نشدن دبیركل اوپك شود. قدرت هر كشور در اوپك، به‌واسطه بشكه‌های نفتی است كه تولید می‌كند. «تولید نفت ایران در حال حاضر ٣ میلیون و ٨٠٠ هزار بشكه در روز است و به زودی به میزان قبل از تحریم‌ها می‌رسیم.» این را وزیر نفت به‌هنگام ورود به وین گفت. بازی موثر ایران در اجلاس ١٦٩ از هتل كوبورگ آغاز شد.

چرا وزیر نفت ایران به اتاق ظریف در كوبورگ رفت؟

بیژن زنگنه، ساعاتی قبل از ورودش به وین، هتل محل اقامتش را از «هتل ملییا» به «هتل كوبورگ» تغییر داد و در همان اتاقی ساكن شد كه بارها جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در آن سكونت كرده بود، وقتی كه با شش قدرت جهانی برای حصول توافق هسته‌ای مذاكره می‌كرد. «اتاق شماه ٢٠٦». یك منبع مطلع دلیل جابه‌جایی هتل وزیر نفت ایران را دوری هتل ملییا به محل اجلاس اوپك و هیات‌های دیگر شركت‌كننده عنوان كرد. زنگنه هنگام ورود به كوبورگ در جمع خبرنگاران از بازگشت سهمیه‌بندی تولید نفت كشورهای اوپك دفاع كرد: «اعتقاد ما بازگشت سهمیه‌بندی‌هاست اما فكر نمی‌كنم در این جلسه درباره سهمیه‌ها و سقف تولید اوپك صحبتی شود.»

وزیر نفت در پاسخ به سوالم كه ایران در چند ماه آینده تا چه میزان می‌خواهد تولید نفتش را اضافه كند، به‌صورت كلی به ذكر این نكته اكتفا كرد: «تلاش می‌كنیم كه هم تولید و هم صادرات نفت و میعانات گازی را بالا ببریم. چه از میادینی كه قبلا توسعه یافته‌اند و چه از میادین توسعه نیافته.» اصلاحات قراردادهای جدید نفتی ایران انجام شده و برای تصویب به هیات دولت رفته است. در صورت تصویب و اجرایی شدن این قراردادهاست كه تولید نفت ایران می‌تواند افزایش قابل توجه داشته باشد. مدیران تعدادی از شركت‌های خارجی نفتی با همین امید به كوبورگ آمدند.

تایید مذاكره با روس‌ها برای سوآپ نفت از ایران

«وجید الك پروو»مدیرعال شركت روسی«لوك اویل» نخستین نفری بود كه بعد از اجلاس اوپك به دیدار زنگنه آمد. او پس از این دیدار در جمع خبرنگاران گفت: «لوك اویل برای تصفیه نفت ایران در پالایشگاه‌های خود برنامه‌ریزی كرده است.» وی همچنین از حمایت وزیر نفت ایران از مذاكره برای همكاری نفتی ایران و لوك اویل خبر داد: «به زودی فرمولی را برای امضای موافقتنامه درازمدت در زمینه تحویل گرفتن نفت از ایران برای استفاده در پالایشگاه‌های لوك اویل تهیه می‌كنیم.» مدیرعامل شركت نفتی لوك اویل با بیان اینكه این شركت پیش از تحریم‌ها سالانه دو میلیون تن نفت از ایران می‌خریده برای ادامه واردات نفت از ایران ابراز تمایل كرد: «فعال‌ترین شركت حوزه خزر در خرید و فروش نفت هستیم و می‌خواهیم همین جایگاه را در منطقه خلیج فارس هم داشته باشیم.»

 زنگنه نیز در جمع خبرنگاران مذاكره با مدیرعامل لوك اویل درباره سوآپ نفت از دریای خزر به خلیج فارس را تایید كرد: «درباره سوآپ نفت با لوك اویل مذاكره كرده‌ایم اما برای عملیات اجرایی آن نیازمند قرارداد با این شركت و شركت‌های دیگر هستیم.» وقتی از زنگنه درباره ظرفیت ایران برای سوآپ نفت دریای خزر به خلیج فارس سوال شد پاسخ داد: «ظرفیت ایران برای سوآپ نفت از دریای خزر به خلیج فارس بیش از ١٥٠ هزار بشكه در روز است.» وزیر نفت ایران تایید كرد كه با مدیرعامل لوك اویل درباره توسعه میادین منصوری، آب تیمور و میدان‌های محدوده دریای خزر مذاكره كرده است.

زنگنه: با توتال درباره توسعه آزادگان جنوبی و فاز ١١ پارس جنوبی مذاكره كردم

پس از خروج وجید الك پروو روس، «استقان میشل»، مدیر دفتر منطفه‌ای توتال در خاورمیانه وارد اتاق زنگنه شد. وزیر نفت پنج شنبه شب پس از مذاكره با مدیران توتال فرانسه و لوك اویل روسیه در جمع خبرنگاران گفت: «ما درباره پروژه‌های نفتی و گازی با این شركت‌ها صحبت كردیم. » وی در پاسخ به این پرسش كه درباره كدام میادین نفتی و گازی با توتال مذاكره كرده‌اید، اظهار داشت: «با شركت توتال درباره پروژه میدان نفتی آزادگان جنوبی و فاز ١١ میدان گازی پارس جنوبی مذاكره داشتیم.» صبح پنجشنبه، مدیران شركت نفتی «انی» ایتالیا هم با بیژن زنگنه دیدار كردند. فرانسوی‌ها، روس‌ها و ایتالیایی‌ها احتمالا نخستین پیمانكاران بزرگ نفت ایران باشند. اگر قراردادهای جدید نفتی ایران به موقع آماده شود. اگر برای عمر دولت اول روحانی دیر نباشد.

چه مباحثی در جلسه اوپك مطرح شد؟

«فضای جلسه امروز اوپك، آرام و بی‌تنش بود. به همین دلیل توانستیم با سرعت دبیركل جدید را انتخاب كنیم.» این را وزیر نفت ایران، پنجشنبه عصر بلافاصله پس از خروج از جلسه وزرای اوپك گفت. وزرای نفت امارات و ونزوئلا و سرپرست وزارت نفت كویت هم پیش از خروج دبیرخانه، «اوپك ١٦٩ را خوب» توصیف كردند. خالد الفالح، وزیر انرژی عربستان از تعبیر «عالی» برای توصیف جلسه اوپك استفاده كرد: «جلسه عالی‌ای داشتیم.» و وزیر نفت اندونزی كه نتوانسته بود رای اعضای اوپك برای كسب صندلی دبیركلی را كسب كند نخستین وزیری بود كه دبیرخانه اوپك را ترك كرد. «در مورد سقف تولید اوپك بحث‌های مختلفی بود. یك نظر این بود كه همین روال را ادامه بدهیم و اعضای اوپك در میزان تولیدشان دقت كنند تا بازار را متلاطم نكنند.

یك نظر هم این بود كه سقف تولید تازه‌ای برای اوپك تعیین شود كه اكثریت با این نظر موافق نبودند. ایران هم با این نظر موافق نبود» زنگنه با این جملات تلاش كرد مباحث مطروحه در جلسه وزرا را با خبرنگاران در میان بگذارد. او در توضیح علت مخالفتش با تعیین سقف تازه‌ای از تولید اوپك كه وزیر نفت ونزوئلا مبدع آن بود، گفت: «معتقدم بالا بردن عدد میزان سقف تولید اوپك خاصیتی برای بازار نفت ندارد. ایران هم قبول ندارد كه به میزان قبل، تولید نفتش را نگه دارد. ایران معتقد است كه باید تولید نفت خود را به وضعیت قبل از تحریم‌ها برگرداند. هم از نظر مقدار و هم از نظر درصد سهم تولیدش در اوپك.»

 زنگنه پیش از آغاز جلسه اوپك گفته بود كه تعیین سقف تولید بدون احیای سهمیه بندی‌ها فایده‌ای ندارد. ایران پیش از اعمال تحریم‌ها، همواره حدود ١٤درصد تولید اوپك را در اختیار داشت. در اوج تحریم و با موافقت وزیر سابق نفت ایران با نظر سایر وزرای عضو اوپك، سهمیه تولید نفت كشورها برداشته و صرفا سقف مجموع تولید ٣٠ میلیون بشكه‌ای در روز برای تولید نفت اعضا اعلام شد. همین سقف تولید هم به‌دلیل عدم موافقت كشورها برای محدودسازی تولیدشان، از معادلات اوپك حذف شد.

تفاوت سیاست وزیر جدید انرژی عربستان در برخورد با ایران چه بود؟

نحوه تعامل وزرای نفت ایران و عربستان در اوپك ١٦٩ مورد توجه خبرنگاران بود. «خالد الفالح»، كه به‌جای «علی النعیمی» بر مسند وزارت انرژی عربستان نشسته است سعی نكرد فضای روابط نفتی ایران و عربستان را همچون روابط سیاسی این دو كشور تیره كند. پیش از آغاز اجلاس اوپك از وزیر نفت عربستان پرسیدم: «آیا برنامه‌ای برای دیدار با وزیر نفت ایران در اجلاس اوپك دارید؟» پاسخ خالد الفالح كوتاه بود: «من امیدوارم!». با این وجود، بیژن زنگنه پس از جلسه اوپك اعلام كرد كه دیداری با وزیر نفت عربستان نداشته است.

آنچه در این میان مورد توجه است مقایسه واكنش‌های الفالح و النعیمی است. زمانی كه از وزیر سایق نفت عربستان در جلسات گذشته اوپك پرسیده شد: «ایران گفته است اگر تحریم‌ها لغو شود تولید نفتش را افزایش خواهد داد حتی اگر قیمت نفت ٢٠ دلار شود. نظر شما چیست؟» النعیمی با تكرار چند باره كلمه «اگر» ادامه داد كه بگذارید هر وقت تولید نفت ایران بالا رفت درباره‌اش صحبت كنیم. هر چند در همان پاسخ، از ورود نفت ایران به بازار استقبال كرد. مشابه این مواضع از زبان وزیر سایق نفت عربستان مكرر شنیده شده بود. در جلسه پنجشنبه اوپك اما، وزیر نفت تازه عربستان تلاش كرد بدون حاشیه با موضوعات مربوط به ایران برخورد كند.

 تا جایی كه از دبیركل شدن نامزد مورد حمایت ایران ممانعت نكرد: «مدتی است كه می‌بینیم بازار نفت در حال رسیدن به تعادل است. این موضوع به خاطر عرضه و تقاضاست. ما دیدیم كه چقدر عرضه و قیمت نفت به یكدیگر وابسته هستند.» این را خالد الفالح، در حاشیه اوپك به «آرگوس» گفت و تاكید كرد: «با وجود مشكلات اقتصادی دنیا، تقاضا برای نفت بیشتر شده و رشد تولید از میادین گران قیمت هم كاهش یافته است.»

خالد الفالح: زمان مناسبی است كه اوپك كنترل بازار را در دست بگیرد

وزیر انرژی، صنایع و منابع معدنی عربستان در گفت‌وگویش با «آرگوس» پیش‌بینی كرد كه رشد تولید نفت‌های گران در آینده كاهش بیشتری داشته باشد: «به‌طور كلی سرمایه‌گذاری در پروژه‌های نفت و گاز كمتر شده است اما برنامه‌های سرمایه‌گذاری ما در عربستان تغییر نكرده است. اجرای برخی پروژه‌های‌مان را عقب انداخته‌ایم اما به پروژه‌های اصلی‌مان دست‌نزده‌ایم.» وقتی از خالد الفالح پرسیده شده كه آیا با تغییر علی النعیمی، سیاست عربستان برای دفاع از سهم بازارش تغییر خواهد كرد، پاسخ داده است: «استراتژی عربستان به حضور یك نفر وابسته نیست. این مساله استراتژی بلندمدت عربستان است.»

وزیر انرژی عربستان پیش از آغاز جلسه افتتاحیه اوپك به خبرنگاران گفت: «الان زمان مناسبی است كه اوپك كنترل بازار را در دست بگیرد و طوری رفتار كند كه بازار نفت به تعادل برسد.» او با تاكید بر اینكه تقاضا برای نفت قوی شده و عرضه كشورهای غیر اوپك هم كاهش یافته است پیش‌بینی كرد: «به نظر ما برداشت از نفت‌های ذخیره شده بیشتر خواهد شد و قیمت نفت نیز به این موضوع واكنش نشان خواهد داد. دبیرخانه اوپك در آخرین گزارش ماهانه خود، تقاضای جهانی نفت را روزانه ٩٤ میلیون و ٢٠٠ هزار بشكه در روز پیش‌بینی كرده است. ٥٦ میلیون و ٤٠٠ هزار بشكه از این مقدار را كشورهای غیر اوپك تامین خواهند كرد. بنابر گزارش منابع ثانویه بازار نفت، سیزده كشور عضو اوپك در ماه آوریل مجموعا روزانه ٣٢ میلیون و ٤٠٠ هزار بشكه نفت تولید كرده‌اند. بر اساس گزارش اوپك، تولید نفت عربستان در ماه آوریل، ١٠ میلیون و ١٢٥ هزار بشكه در روز بوده است.

رقیبی به نام عراق برای ایران

گزارش منابع ثانویه اوپك حاكی است عراق با تولید نفت روزانه ٤ میلیون و ٣٥٤ هزار بشكه در روز در مقام دوم تولیدكنندگان اوپك قرار گرفته است. پیش از اعمال تحریم‌ها، ایران در جایگاه دوم تولیدكنندگان نفت اوپك قرار داشت. ایران و عراق در بخش نفت، رقبای دیرینه یكدیگرند. بنابراین افزایش تولید سریع و گرفتن سهم بیشتری از بازار نفت، سیاست درستی است كه از جانب وزارت نفت دنبال می‌شود. به گزارش منابع ثانویه بازار نفت، ایران در ماه آوریل ٣ میلیون و ٤٥١ هزار بشكه نفت تولید كرده است كه ٦٨٥ هزار بشكه بیشتر از متوسط تولید روزانه نفت در سال ٢٠١٤ میلادی است. زمانی كه ایران تحت تحریم بود. رقم اعلام شده برای تولید نفت ایران توسط منابع ثانویه، حدود ٣٥٠ هزار بشكه از میزانی كه زنگنه اعلام كرده كمتر است. در برخی مواقع اعلام میزان مصرف نفت در پالایشگاه‌های داخلی می‌تواند باعث برخی اختلاف‌ها در ارقام اعلامی باشد. فقط در برخی مواقع.

زنگنه: امیدوارم روابط ایران و عربستان بهتر شود سهم ١٤ و نیم‌درصدی‌مان را می‌خواهیم

وزیر نفت ایران پیش از آغاز اجلاس یكصد‌و‌شصت و نهم اوپك درباره چرایی حمایتش از تعیین سهمیه‌بندی تولید نفت در اوپك گفت: «ما حاضریم درباره هر دو موضع تعیین سقف تولید و سهیمه‌بندی در اوپك صحبت كنیم اما قبلا هم گفته‌ام كه تعیین سقف تولید بدون تعیین سهمیه تولید كشورها معنی ندارد چرا كه اگر سهمیه‌بندی نباشد، نمی‌توانیم بفهمیم كشورها چقدر نفت تولید كرده‌اند (چقدر بیشتر از سهمیه‌شان تولید كرده‌اند.)» زنگنه با استقبال از مذاكره تولیدكنندگان نفت غیر اوپك با اوپكی‌ها گفت: «قبل از اعمال تحریم‌ها ایران ١٤ و نیم درصد سهم تولید اوپك را در اختیار داشت. حالا ما می‌خواهیم به همان سهم برسیم.» وقتی از وزیر نفت ایران درباره قیمت مناسب نفت پرسیده شد، پاسخ داد: «به نظرم ٧٠ دلار قیمت مناسبی است.» خبرنگاری از وزیر نفت ایران پرسید:

‌حالا كه وزیر نفت عربستان تغییر كرده است فكر می‌كنید روابط (نفتی) تهران-ریاض بهتر شود یا بدتر؟

«در هر حال امیدوارم رابطه ایران و عربستان بهتر شود. ما همسایگان یكدیگر هستیم و باید هر تلاشی كه می‌توانیم انجام دهیم تا روابط‌مان بهتر شود.»

‌چرا ایران خواهان احیای سهمیه‌بندی در اوپك است؟

وزیر نفت نیجریه كه نماینده كشورش توانست صندلی دبیركلی اوپك را به دست آورد در حاشیه اجلاس اوپك از افزایش تولید نفت این كشور خبر داد: «تولید نفت نیجریه به یك میلیون و ٦٠٠ هزار بشكه در روز رسیده است.» حملات شورشیان و حادثه در یكی از سكوهای نفتی این كشور باعث كاهش سطح تولید نفت این كشور تا یك میلیون و ٤٠٠ هزار بشكه در روز شده بود. بنا به گزارش منابع ثانویه، نیجریه در سال ٢٠١٤ بطور متوسط روزانه یك میلیون و ٩١١ هزار بشكه نفت تولید كرده است. كاهش تولید نفت نیجریه، ایران و لیبی را عربستان و متحدانش به اضافه عراق جبران كرده‌اند. به همین دلیل است كه ایران بر احیای سهیمه‌بندی در اوپك و بازگشت كشورها به سهمیه‌های قبلی‌‌شان تاكید دارد.

 چرا كه در شرایط كاهش تقاضا، بخشی از مسوولیت كاهش قیمت نفت متوجه اضافه تولید این كشورهاست. وزیر نفت نیجریه خوشحال از انتخاب محمد باركیندو به عنوان دبیركل اوپك درباره جلسه ١٦٩ اوپك چنین اظهارنظر كرد: «جلسه اوپك منعطف بود و باید منتظر نتایج آن باشیم.» باركیندو پیش از این سال‌ها نماینده نیجریه در هیات عامل اوپك بوده در سال ٢٠٠٦ به عنوان دبیركل موقت، سرپرستی دبیرخانه را بر عهده داشته است. وی برای دوره‌ای رییس شركت ملی نفت نیجریه بود. پنجشنبه پایان حدود ده سال دبیركلی سالم البدری در سازمان اوپك بود.

كاهش ٧٤٠ هزار بشكه‌ای عرضه نفت غیر اوپك

در نشست ١٦٩ اوپك وزرای نفت و انرژی اكوادور، عراق و لیبی حاضر نبودند و نمایندگانی از این كشور‌ها پشت پرچم كشورشان نشستند. در پایان این جلسه، بیانیه اوپك خوانده شد كه بر اساس آن، كشور «گابن» از اول جولای به عنوان چهاردهمین عضو به سازمان كشورهای صادركننده نفت اضافه می‌شود. اوپك در این بیانیه ضمن تاكید بر توجه به چالش‌های مرتبط با محیط زیست آورده است: «عرضه نفت كشورهای غیرعضو اوپك در واكنش به تحولات بازار كه در سال ٢٠١٥ اوج گرفت، رو به كاهش است و انتظار می‌رود تولید كشورهای غیر عضو اوپك در سال ٢٠١٦ تا ٧٤٠ هزار بشكه در روز كاهش یابد.»

این مهم‌ترین بخش بیانیه پایانی اوپك بود: «عرضه نفت خام امروز به تنهایی بیش از یك‌میلیون بشكه از بالاترین رقم خود در آغاز سال ٢٠١٥ پایین‌تر است.» اوپك پیش‌بینی كرده است كه تقاضای جهانی نفت خام پس از رشد یك میلیون و ٥٠٠ هزار بشكه‌ای در سال ٢٠١٥، یك میلیون و ٢٠٠ هزار بشكه دیگر افزایش یابد: «این رشد تقاضا با توجه به چالش‌ها و تحولات اخیر اقتصادی، نسبتا مناسب است.» براساس بیانیه پایانی نشست ١٦٩ اوپك، قیمت نفت از آخرین اجلاس اوپك در دسامبر ٢٠١٥ تاكنون بیش از ٨٠ درصد افزایش یافته است: «دبیرخانه با توجه به شرایط كنونی بازار، باید به نظارت و رصد دقیق تحولات در ماه‌های آینده ادامه دهد در صورت احساس نیاز به اعضا توصیه كند كه دوباره نشستی تشكیل دهند.» برگزاری چنین نشست فوق‌العاده‌ای در شرایط فعلی بازار نفت بسیار بعید است و اجلاس بعدی اوپك آذرماه تشكیل خواهد شد.

امضای بیش از ٣٠ میلیارد دلار تفاهمنامه برای سرمایه‌گذاری در ایران

برگزاری نشست ١٦٩ وزرای اوپك تنها رویداد مهم نفتی هفته گذشته در وین نبود. وزرای اقتصاد كشورهای عضو اوپك هم به وین آمده بودند تا در نشست مجمع این صندوق شركت كنند. صندوق اوپك با كمك مالی كشورهای عضو اوپك برای كمك به كشورهای كمتر توسعه‌یافته و فقیر تشكیل شده است. علی طیب نیا در حاشیه چهلمین نشست صندوق اوپك در جمع خبرنگاران گفت: «با وزیر اقتصاد و مالی و مدیرعامل بانك صادرات و واردات اتریش در خصوص سرمایه‌گذاری در طرح‌های ایران مذاكره می‌كنم.» وی درباره ارزش موافقتنامه‌های امضاشده برای سرمایه‌گذاری در ایران در فضای پس از برجام این‌گونه اظهارنظر كرد: «ارزش مجموع موافقتنامه‌های امضاشده با كشورهای مختلف برای تامین مالی پروژه‌های ایران ٣٠ تا ٤٠ میلیارد دلار است.»

 وزیر اقتصاد ایران از ژاپن، چین، كره جنوبی، ایتالیا، اتریش و آلمان به عنوان كشورهایی كه با آنان برای سرمایه‌گذاری در پروژه‌های ایران مذاكره كرده است، نام برد. هفته گذشته همچنین بخش‌های ژئوفیزیك شركت‌های بزرگ نفتی جهان در مركز نمایشگاهی وین گردهم جمع شدند. از توتال و رپسول گرفته تا شلومبرجر و... از ایران هم بخش ژئوفیزیك و لرزه‌نگاری شركت دانا انرژی به عنوان تنها شركت ایرانی در نمایشگاه حضور یافته بود. این شركت در حاشیه این نمایشگاه با موسسه معتبر خدمات ژئوفیزیكی و زمین‌شناسی CGG تفاهمنامه همكاری امضا كند. براساس این تفاهمنامه دو شركت می‌توانند انواع خدمات زمین‌شناسی، لرزه‌نگاری، آنالیز داده‌های مخزن و... را برای امور اكتشافی را به‌طور مشترك ارایه كنند.

رییس اوپك: ممكن است در آینده به سهمیه‌بندی نیاز باشد

پس از شكست اجلاس فریز نفتی در دوحه، بازار نفت نسبتا آرام شده است. در همین فضاست كه وزیر نفت قطر قیمت عادلانه نفت را برای تشویق سرمایه‌گذاران ٥٠ دلار اعلام می‌كند و وزیر نفت ونزوئلا با پیشنهاد شكست‌خورده تعیین «بازه تازه‌ای برای تولید نفت» به خانه‌اش بر می‌گردد. وزیر نفت آنگولا قیمت ٨٠ دلار را قیمت مناسب‌تری برای نفت می‌داند و رییس قطری اوپك باز نگه داشتن راه مذاكره با غیراوپكی‌ها را نه تنها به نفع اوپك بلكه به نفع جهانیان ارزیابی می‌كند.

«ممكن است در آینده نیاز به سهمیه‌بندی تولید اعضا داشته باشیم، اما اكنون با وجود فضایی مثبت و بازاری مطلوب نیازی به این طرح نیست.» این را محمد بن صالح الساده، وزیر صنعت و انرژی قطر در كنفرانس مطبوعاتی پایان اجلاس اوپك گفت. با بازگشت موثر ایران به تصمیم‌سازی‌های اوپك موازنه قدرت در این سازمان جهان سومی دوباره در حال شكل‌گیری است.

 از این روز بود كه وزیر نفت ایران راحت‌تر به میان خبرنگاران می‌آمد. ایران حرفی برای گفتن داشت. برای بازی قدرتمند‌تر، بر گفتن حرف‌هایی رساتر، ما باز هم نیاز به افزایش تولید و صادرات نفت داریم. اگر تا اوپك ١٧٠ تولید نفت ایران به بیش ٤ میلیون بشكه برسد اگر تا یك سال دیگر بتوانیم عراق را پشت سر بگذاریم و دوباره دومین تولید‌كننده نفت اوپك باشیم، بازی‌های بهتری پیش‌روی‌مان است. اگر منتقدان داخلی سیاست‌های جذب سرمایه‌گذاری خارجی در حوزه نفت، این زوایا را هم ببینند آن وقت...