بازار سكه از کما خارج شد

از طرفی سکه یادبود دیگری با ارزش اسمی بالاتر یعنی 5000 ریالی با همین عیار و به وزن 10.1 گرم طراحی و ضرب شد که به صورت آزمایشی و به تعداد محدود منتشرمی شود.

دبیرکل بانک مرکزی در زمینه توزیع سکه طلا در ایام ا... دهه فجر، روند تولید این محصول جدید و همچنین برخی از فعالیت‌های انجام شده و در حال انجام بانک مرکزی در مورد محصولات جدیدتر توضیحاتی ارائه كرد.

به گزارش ایسنا متن كامل پرسش و پاسخ روابط عمومی بانك مركزی با محمود احمدی به شرح زیر است:

س: شنیده‌ایم که در ایام دهه فجر بانک مرکزی قصد دارد محصول جدیدی را به بازار عرضه کند نام این محصول چیست؟

ج : این محصول سکه ای از جنس طلا با عیار نهصد در هزار مانند سایر سکه های بهار آزادی است وزن آن از سکه ربع بهار آزادی به مراتب کمتر بوده یعنی کمی بیش از یک گرم است. اصطلاحاً به آن سکه گرمی می‌گوییم.

س: آیا خصوصیات ظاهری با سایر سکه های طلای دیگر تولید شده توسط بانک مرکزی متفاوت است؟

ج : بله، به غیر از تفاوت در قطر و ضخامت و وزن، تصاویر پشت و روی سکه متفاوت هستند به عبارتی برای روی سکه از پرتره حضرت امام (ره) استفاده شده که در سکه های نیم و ربع بهار تاکنون این امکان به وجود نیامده بود.از ضرب تاریخ در زیر پرتره اجتناب شده تا سال ضرب ملاک خرید و فروش بازار نباشد.

طرح پشت سکه همانند طرح پشت سکه های نیم بهار آزادی و ربع بهار آزادی است که در زیر آن نوشته بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران قید شده است.

س : آیا در فرآیند تولید این سکه، ضرابخانه بانک مرکزی با مشکلاتی غیرقابل پیش بینی هم روبرو شده؟

ج : قبول بفرمایید سکه ای با وزن یک گرم و با قطری در حدود 13 میلی متر و با ضخامت 435 میکرون و با طرح پرتره ای که به زیبایی بر روی آن نقش بسته است به گونه ای که تمام ظرافت‌های بکار رفته در چهره بایستی با ابزار درشت نمایی ملاحظه شود کار بسیار مشکلی است که نظیر این گونه تولیدات را در دنیا بسیار اندک مشاهده خواهید کرد اما این مهم توسط کارشناسان و استادکاران مجرب در ضرابخانه ای با بیش از صد سال قدمت و در کشوری با بیش از دو هزار سال سابقه تاریخی در امر تولید مسکوکات فلزی سرانجام گرفت بنابراین عوامل پیش بینی نشده بر سر راه بسیار بوده که با همت و تلاش شبانه روزی کارکنان سازمان تولید و اسکناس و مسکوک به خوبی برطرف شدند.

س: آیا این سکه به مناسبتی خاص تولید شده بود؟

ج : سال 1339 سال تاسیس بانک مرکزی ایران است و دقیقاً هجدهم مرداد ماه امسال پنجاه سال از تآسیس بانک مرکزی ایران می گذشت به همین مناسبت مجموعه ای توسط بانک مرکزی تولید شد که یکی از آنها سکه طلای گرمی بود که در بسته بندی امنیتی و شکیلی قرار داده شده است و برای اولین بار است که بانک مرکزی سکه ای را به این صورت در اختیار هموطنان عزیز قرار می دهد.

س : هدف از بسته بندی این سکه چیست؟ آیا رقابت با سکه های بسته بندی شده در بازار است؟

ج : سکه های تولید شده بانک مرکزی توسط فروشندگان مختلف در بسته بندی های متفاوتی عرضه می شوند که به دلیل سادگی نوع بسته بندی ، فراوان مورد سوء استفاده و جعل قرار می گیرند ، از طرفی پلاک هایی در اوزان یک گرم و زیر یک گرم با بسته بندی های غیر استاندارد و غیر امنیتی به نام سکه عرضه می شوند که از وزن و عیار استانداردی تبعیت نمی کنند لذا برای ساماندهی به عرضه سلیقه ای و حفظ حقوق مصرف کننده واقعی که مردم می باشند بانک مرکزی تصمیم گرفته ارائه سکه با بسته بندی مطمئن و امنیتی را از سکه گرمی تولید شده به مناسبت پنجاهمین سال تآسیس بانک مرکزی آغاز نماید، ضمناً بحثی از رقابت در میان نیست بلکه زمینه سازی برای تثبیت یک فرهنگ عالی است برای احترام به حقوق مادی و معنوی مصرف کننده که بایستی الگوی صنایعی که این گونه مصنوعات را تولید می کنند باشد اگر که دیدگاه جهانی شدن دارند.

س : آیا امکان دارد چند مشخصه امنیتی به کار رفته در بسته بندی سکه گرمی را شرح دهید؟

ج : ابتدا اینکه در درون بسته بندی از کاغذی که دارای مشخصه های امنیتی نظیر کاغذ اسکناس است استفاده شده است و این کاغذ دارای واترمارک مواج با نوشته جمهوری اسلامی ایران به صورت مثبت و منفی است.

از مرکب حرارتی در آرم بانک مرکزی استفاده شده است.

در طراحی نقوش از نرم افزارهای امنیتی استفاده شده است.

هر سکه دارای یک شماره سریال است که مرکب آن از نوع فلورسنتی است.

استفاده از طرح مکمل در پنج نقطه در طرح استفاده شده

استفاده از ریز نوشته در کادر پشت و روی طرح.

س : لطفا کمی از مراحل تولید آن شرح دهید:

ج : پس از اینکه به سازمان تولید اسکناس و مسکوک در اواخر فروردین ماه سال جاری مأموریتی را محول کردم تا روی تولید سکه ای با این مشخصات مطالعه نمایند در این مجموعه دو کارگروه به نام های کارگروه تولید و کارگروه بسته بندی تشکیل شد که در درون کارگروه تولید چهار کارگروه دیگر به شرح زیر تشکیل شدند:

1- کارگروه طراحی و محاسبات

2- کارگروه تولید نمونه آزمایشی

3- کارگروه تولید نیمه صنعتی

4- کارگروه تولید انبوه

نتیجه کار در کار گروه ها ی تولید یک نمونه سکه گرمی پس از چهل و پنج روز بود و به تدریج پس از دو ماه تولید انبوه آن آغاز شد که پس از تولید یک نمونه از سکه گرمی در سازمان ایده بسته بندی امنیتی را حرکت دادیم که نتیجه آن تولید آزمایشی این سکه با بسته بندی مورد نظر بود که تا قبل از هجدهم مرداد ماه (پنجاهمین سالگرد تآسیس بانک مرکزی) آماده رونمایی شده بود.از آن تاریخ تاکنون تولید انبوه آن ادامه دارد.

س : دقیقاً زمان توزیع آن در چه تاریخی است؟

ج :به مناسبت ایام ا...دهه فجر، روز شانزدهم بهمن ماه، مصادف با اول ربیع الاول.

س : نحوه توزیع آن چگونه است؟

ج : دو بانک بزرگ صادرات و ملت انتخاب شدند تا توزیع آن را هر کدام در پنجاه شعبه منتخب خود جمعاً یکصد شعبه در تهران عهده دار شوند و از روز شانزدهم تا بیست و یکم بهمن ماه واز آن پس روزهای دو شنبه و چهارشنبه هر هفته تا اطلاع ثانوی توزیع خواهند داشت. روش توزیع توسط اطلاعیه بانک مرکزی دقیقاً تشریح شده و فعلاً سقف فروش برای هر نفر 2 قطعه در نظر گرفته شده است.

س : آیا سکه به میزان کافی تولید شده است که نگرانی از بابت کمبود آن به وجود نیاید؟

ج : بانک مرکزی برای تولید انبوه و توزیع مداوم آن ها در بین مردم همانند سایر سکه های دیگر تمهیدات لازم را اندیشیده است از این بابت هم اصلا نگرانی وجود ندارد.

س : چه قیمتی را برای این سکه ها در نظر گرفته اید؟

ج: قیمت این سکه با توجه به قیمت جهانی طلا به صورت روزانه مشخص و اعلام می شود.

س : در بخشی از مصاحبه در مورد تولید مجموعه ای از محصولات به مناسبت پنجاهیمن سالگرد تأسیس بانک مرکزی صحبت شد نام و نوع آنها را ذکر فرمایید؟

ج: برای پنجاهیمن سالگرد تأسیس بانک مرکزی کار گروهی برای برگزاری فعالیت‌های خاص به منظور بزرگداشت این سال تشکیل شده بود که مسئولیت آنرا اینجانب عهده دار بودم لذا از تواناییهای سایر ادارات بانک در هر چه بهتر برگزار شدن آن کمک و یاری لازم دریافت شد و هر بخش متکفل اجرای برنامه ای در حیطه تخصصی خود شد از آن جمله سازمان تولید اسکناس و مسکوک در زمینه تولید کتابچه ای که توانست کلیه اسکناس هایی را که در طول پنجاه سال فعالیت بانک مرکزی مجوز انتشار دریافت نموده بودند را به چاپ برساند، تمبر یادبود پنجاهمین سالگرد را طراحی نماید که نسبت به چاپ آن اقدام شد، سکه یادبود 2000 ریالی و 5000 ریالی رایج طراحی و منتشر کند، سکه یادبود نقره ای را به همین مناسبت طراحی و ضرب و در بسته بندی نفیس ارائه نماید.

س: از سکه های یادبود رایج که چندین سال است دیگر ضرب نشده اند کمی صحبت بفرمایید؟

ج : چند سالی است که لزوم ضرب سکه های 1000 ریالی و 2000 ریالی ایجاد شده است سکه یک هزار ریالی سه سال است که با عیار 92 درصد مس و شش درصد آلومینیوم و دو درصد نیکل و به وزن 5.8 گرم در جریان تولید قرار دارد در جریان پنجاهیمن سالگرد فرصتی مغتنم ایجاد شد که سکه یادبود 2000 ریالی با عیار 64 درصد مس و 24 درصد روی و 12 درصد نیکل و به وزن 6.8 گرم ظرف مدت کوتاهی طراحی و ضرب شود.

از طرفی سکه یادبود دیگری با ارزش اسمی بالاتر یعنی 5000 ریالی با همین عیار و به وزن 10.1 گرم طراحی و ضرب شد که به صورت آزمایشی و به تعداد محدود منتشرمی شود.

س : بانک مرکزی مطلس سکه های رایج را از منابع خارجی تأمین می کند چگونه توانستید به این سرعت درخصوص تولید سکه های یادبود 2000 ریالی و 5000 ریالی با عیاری کاملاً متفاوت از سایر سکه های رایج دیگر اقدام کنید؟

ج : ابتدا سعی می کنیم خرید مطلس مورد نیاز برای ضرب سکه های رایج را از تنها منبع موجود در کشور یعنی شرکت مجتمع صنایع مس شهید باهنر کرمان تأمین نماییم که البته توانسته ایم همه ساله بخشی از نیاز را از این منبع خریداری و الباقی را از منابع خارجی تهیه کنیم. در این مورد نیز ما این سفارش را به کلی از طریق صنایع مس شهید باهنر اقدام کردیم که نتیجه همکاری دو جانبه سازمان تولید اسکناس و مسکوک در رسیدن به آلیاژ مورد نظر و تیراژ نسبتاً مناسب ضرب و انتشار این دو سکه یادبود در زمان تعیین شده بود. در غیر اینصورت برای خرید این دو نوع مطلس از طریق منابع خارجی با توجه به برگزاری مناقصه بین المللی نیاز به حداقل 5 ماه زمان بود.

س : پایه اصلی آلیاژ کلیه سکه های شما مس است و این نوع فلز به وفور در کشور ما یافت می شود چرا باز هم برای خرید الباقی آن به سراغ منابع خارجی می رویم؟

ج : سالیان دراز است که ایرانی شدن این محصول دغدغه بانک مرکزی بوده به گونه ای که میزان قابل توجه ارز تخصیصی برای خرید مطلس خارجی از یک سو و وجود برخی امکانات و مزیت ها در کشور از سوی دیگر، توجه مسئولین بانک مرکزی و سایر مراجع ذی ربط برای فراهم آوردن زمینه تولید مطلس لازم جهت ضرب سکه رایج را از سال ها قبل به خود جلب کرده است و برای عملی شدن این منظور دو دیدگاه مطرح بوده است.

1- احداث کارخانه برای ساخت و تولید انبوه مطلس به منظور تأمین نیاز کشور و بازاریابی منطقه و فروش خارجی.

2- واگذاری این امر به صنایع موجود و مرتبط با موضوع در داخل کشور که به نحوی دارای عوامل، تجهیزات و دانش فنی این فرآیند را داشته باشند.

س : بانک مرکزی کدام گزینه را انتخاب کرد؟

ج : چون صنایع مس شهید باهنر کرمان دارای امکانات لازم از قبیل کارخانه های ذوب و ریخته گری، اکستروژن، نورد و تولید لوله مسی با 1500 نفر نیروی مجرب در زمینی به مساحت 100 هکتار می باشد و به عنوان بزرگترین شرکت واسط بین تولید کنندگان مس خام و صنایع مس پایین دستی مطرح بوده و ظرفیت تولید سالانه آن با در اختیار داشتن تکنولوژی روز دنیا 12000 تن ورق و 15000 تن لوله مسی است و خط ذوب و ریخته گری آن با دو کوره موجود حدود 16 تن مذاب در ساعت است و حدود سیزده سال است که از طریق تعامل با سازمان تولید اسکناس و مسکوک بانک مرکزی دانش فنی لازم در این زمینه را کسب نموده است گزینه دوم یعنی واگذاری امر به صنایع موجود و مرتبط با موضوع انتخاب گردید و بانک مرکزی علی رغم توان سرمایه گذاری در گزینه اول ،گزینه دوم را به صرفه و صلاح کشور دانست.

س : آیا گام های مؤثر و عملی برای ایرانی شدن کامل مطلس ها برداشته شده است یا خیر؟

ج : در تیر ماه سال جاری و در جریان بازدیدی که از صنایع مس شهید با هنر داشتم، مذاکراتی با مدیران آن شرکت به عمل آمد و ضمن بررسی پیشنهادات ارائه شده از سوی مدیران شرکت مذکور برای استفاده بهینه از امکانات موجود، تهیه تجهیزات تکمیلی و تولید انبوه مطلس، یک قرارداد 5 ساله بین طرفین منعقد و بر اساس آن مقرر شد شرکت مس شهید با هنر، ضمن تحویل سالانه حداقل 2500 تن مطلس به سازمان تولید اسکناس و مسکوک بانک مرکزی، پیش پرداختی نیز جهت خرید تجهیزات لازم دریافت نماید.

همچنین پس از برگزاری جلسات متعدد مسئولان بانک مرکزی و شرکت مس شهید باهنر، موارد مهمی نظیر حاشیه اطمینان از خرید محصول تولید شده توسط بانک مرکزی، پوشش احتمال ضرر و زیان صنایع مس شهید با هنر به دلیل تغییر قیمت ها در بازار فلزات غیر آهنی طی پنج سال آتی از طریق تأمین مسکوک منسوخه موجود در بانک مرکزی به عنوان مواد اولیه، پیش¬بینی افزایش دستمزد، هزینه های تولید و تورم در سال های آتی و طی مدت قرارداد و تأمین مالی لازم به منظور خرید ماشین آلات و تجهیزات تکمیلی صنایع مس از طریق پرداخت بخشی از دستمزد تولید با استفاده حداکثری از ظرفیت های قانونی، در قرارداد منعقده لحاظ شد و چشم انداز مطلوبی را از اجرای این طرح ملی ترسیم کرد.

س : ره آورد اجرای این طرح ملی چه میزان صرفه جویی ارزی است؟ و از آینده این طرح چه چشم انداز دیگری دارید؟

ج : البته به برکت و دستور مساعد رئیس جمهور محترم و پیگیری های مستمر بانک مرکزی، همت کارکنان پرتلاش صنایع مس شهید باهنر و با راه اندازی خطوط تولید این محصول، علاوه بر تأمین نیاز مطلس کشور مجال حضور در عرصه بازارهای بین المللی را نیز پیدا خواهیم کرد. خوشبختانه با انعقاد این قرارداد، چندین سال تعامل مقطعی میان بانک مرکزی و صنایع مس شهید باهنر به همکاری دائم تبدیل شده و به طور حتم، ره آورد این اقدام پر خیر و برکت، خودکفایی کشور از واردات مطلس خواهد بود.

اکنون می توانیم با افتخار اعلام كنیم به یاری خدا، در آینده نزدیک شاهد بی نیازی کشور از خرید مطلس خارجی خواهیم بود که از این رهگذر ایران در ردیف کشورهای صادر کننده مطلس قرار گرفته و این صنعت نوپا بی همتا در سطح منطقه، برای کشور ارز آور نیز خواهد بود و حداقل طی پنج سال آتی 100 میلیون دلار صرفه جویی ارزی عاید کشور عزیزمان خواهد شد.

نکته مهم دیگری هم که باید به آن اشاره شود، این است که پیش از این، از لحظه تصمیم گیری برای ضرب یک سکه خاص تا رسیدن آن به بازار و به دست مردم حداقل 7 ماه زمان نیاز بود ولی اکنون ما قادریم حداکثر ظرف مدت یک ماه، سکه مورد نیاز را تولید و وارد چرخه گردش مبادلات خرد مردم نماییم که تولید 7 نوع سکه در هشت ماه ابتدای سال جاری، خود مؤید این نکته است.

س : اجازه دهید برگردیم به موضوع مورد مصاحبه (تولیدات بانک مرکزی در مناسبتهای مختلف)؛ امسال بانک مرکزی به مناسبت اعیاد سعید قربان و غدیر خم نیز سکه های یادبودی را ضرب کرده است آیا این موضوع صحت دارد؟

ج : هم اکنون در سطح جامعه مواردی را که اشاره كردید توزیع شده است و در اختیار مردم قرار گرفته، به مناسبت اعیاد سعید قربان و غدیر دو سکه یادبود یک هزار ریالی به وزن 4.6 گرم ضرب و منتشر شده است لازم است این موضوع را نیز به اطلاع شما برسانم که برای اولین بار طراحی و قالب سازی و ضرب سکه و مجوز انتشار آن در ظرف ده روز اجرایی شده است که تا کنون بی سابقه بوده و معمولآً حداقل زمان لازم 30 الی 45 روز است، از هر کدام حدود 15 میلیون ضرب و توزیع شده است.

س : سوالی که خیلی از اوقات وقتی که در مورد سکه رایج صحبت می شود به ذهن متبادر می گردد ذوب سکه ها توسط سود جویان است برای این موضوع چه تحلیلی دارید؟ آیا این کار هنوز در سطح جامعه ادامه دارد؟

ج : ذوب سکه های رایج توسط سوداگران اقتصادی زمانی اتفاق می افتد که قیمت مواد تشکیل دهنده آن خیلی بیشتر از ارزش قانونی آن می‌شود. در گذشته ای نه چندان دورکه آلیاژ سکه ها کوپر نیکل بودند و اوزانی بالا هم داشتند ارزش ذاتی آنها تا چند برابر ارزش قانونی رسیده بود و موجب انگیزه جمع آوری و ذوب شده بود اما با کاهش وزن سکه های جدید وتغییر آلیاژ مطابق با آلیاژهای جدید واستاندارد روز دنیا این اقدام سود جویانه متوقف گردیده و تجربه نشان داده است بسته به نوع و دامنه فراوانی یک مسکوک در جامعه وقتی که ارزش ذاتی آن 40تا 100درصد بیشتر از ارزش قانونی آن می‌شود پدیده جمع آوری و ذوب اتفاق می افتد اما در حال حاضر قیمت تمام شده سکه های رایج و یادبود با نرخ های روز دنیا به شرح زیر هستند:

برای سکه 250 ریالی 250 ریال

برای سکه 500 ریالی 350 ریال

برای سکه 1000 ریالی 500 ریال

برای سکه 2000 ریالی 700 ریال

برای سکه 5000 ریالی 1000 ریال

همانگونه که ملاحظه می کنید انگیزه های ذکر شده در خصوص اقلام فوق فعلا منتفی است.

س: چه میزان اسکناس 100000ریالی تا پایان سال در اختیار بانک ها قرار داده خواهد شد؟

ج: تا کنون 170میلیون قطعه چاپ شده و تا پایان سال آمار آن به دوبرابر افزایش می یابد.

س: آیا قرار است ایران چک یک میلیون ریالی ازچرخه تبادلات خارج شود؟

ج: این ایران چک در سیستم پولی مانند گذشته قابلیت چرخش را دارد تنها تفاوت آن با قبل باز خرید آن در آخرین مرحله یعنی بانک پس از چرخش در بازار می باشد و به تعداد کافی از این نوع چک برای فروش به مشتریان در اختیار بانک ها قرار داده شده است.اطلاعیه های متعدد توسط بانک مرکزی برای کلیه بانک ها ارسال شده و بانک ها همکاری لازم در این خصوص را اعمال داشته اند لذا در این مورد جای هیچ گونه نگرانی نیست.ضمنا ایران چک پانصد هزار ریالی نیز به حد کفایت برای تامین نیاز سیستم پولی موجود است که می تواند مانند گذشته تسهیل کننده تبادلات باشد.

س: آیا با کوتاه شدن عمر ایران چک های یک میلیون ریالی پیش بینی های لازم برای تامین وجوه نقد شده است؟

ج: قبل از ورود به این مرحله پیش بینی های لازم توسط بانک مرکزی روی تامین وجوه نقد برای ATM ها، پرداخت نقدی یارانه ها ونیازهای انتهای سال صورت پذیرفته است که در هر مورد مدیریت سیاستگذاری شده اعمال می گردد.

س : به عنوان آخرین سؤال لطفاً بفرمایید آیا قرار است محصول جدید دیگری منتشر شود؟

ج : به مناسبت هفته وحدت توسط سازمان تولید اسکناس و مسکوک سکه یادبودی بنام میلاد رسول اکرم (ص) به وزن 12 گرم و با آلیاژ 92 درصد مس ، چهار درصد نیکل و دو درصد آلومینیم طراحی و ضرب شده است که در ایام مبارک فوق به تعداد نه میلیون قطعه توزیع خواهد شد...../تحلیل:تابناک