ایران و عراق در چاه دشمنی نمی‌افتند

با گذشت بیش از ۶ سال و چند ماه از سرنگونی رژیم صدام و برقراری حكومت جدید در عراق، گاهی روابط این كشور با ایران كه بر همكاری دوجانبه و صمیمانه تغییر جهت داده بود دچار التهاب‌هایی می‌شود و تقریبا تمامی تنش‌های به وجود آمده میان ۲ كشور تحت تاثیر فضاسازی رسانه‌های مغرض عربی و بعضا غربی است، ولی گاهی همراهی برخی مسوولان دولت عراق با این فضاسازی‌ها مساله‌ای است كه ابهام روابط را بیشتر نمایان می‌كند.

جمعه شب (۲۷ آذر) خبری در خبرگزاری‌ها و شبكه‌های خبری ظاهر شد كه شوكی در روابط ایران و عراق محسوب می‌شد و حتی انتشار آن بلافاصله بر بازارهای نفتی جهان تاثیر گذاشت و قیمت نفت را بیش از ۵۰ سنت در هر بشكه افزایش داد.

خبر این بود: سربازان ایران به یكی از چاه‌های نفتی فكه در جنوب عراق حمله كردند و ضمن پایین كشیدن پرچم عراق، پرچم جمهوری اسلامی ایران را بر فراز آن برافراشتند.

شبكه‌های عراقی ضد ایرانی مانند الشرقیه و البغدادیه بر این خبر بسیار مانور دادند و بی‌درنگ مدعی شدند كه این حركت جزیی از نقشه از قبل طراحی شده ایران برای تصرف خاك عراق و الحاق مناطق جنوبی آن به خاك خودش است.

برخی از این شبكه‌ها نیز با تبلیغ یكی از احزاب تندرو عراقی مدعی شدند ایران قصد دارد مرزهای خود را به سمت غرب گسترش دهد و مناطق مركزی و جنوبی عراق را به خاك خود ضمیمه كند. بسیار واضح بود كه این تبلیغات دقیقا برای به میدان طلبیدن دیگر احزاب سیاسی عراقی متمایل به ایران و تهییج و تشویش افكار عمومی عراقی و عربی علیه جمهوری اسلامی ایران طراحی شده بود.

ساعتی پس از اعلام این خبر، وزارت كشور عراق اعلام كرد هیچ درگیری و برخوردی میان نیروهای ایرانی و عراقی صورت نگرفته و شمار سربازان ایرانی كه به چاه نفتی فكه آمده و پرچم ایران را جایگزین پرچم عراق كردند، ۱۱ نفر بوده است. این وزارتخانه تاكید كرد، سربازان ایرانی همچنان در محل حاضر هستند و كنترل چاه را به عهده دارند.

دقایقی بعد اعلام شد كه جلسه فوری میان مقام‌های ارشد عراقی برای بررسی این موضوع تشكیل شده است. پس از آن دولت عراق اعلام كرد سفیر ایران در بغداد صبح شنبه برای توضیح دلایل اتفاق رخ داده، احضار شده است.

همزمان دولت و وزارت امور خارجه عراق اعلام كرد، به دنبال حل مسالمت‌آمیز این قضیه هستند و به هیچ عنوان قصد ندارند در روابط خود با ایران تنش ایجاد كنند.

علی دباغ، سخنگوی دولت عراق نیز گفت: به سفیر عراق در تهران ابلاغ كرده‌ایم كه اعتراض ما را به گوش مقامات ایرانی برساند و برای حل این مساله فورا اقدام كند. وی همچنین با تاكید بر این‌كه به هیچ عنوان در پی برخورد و تنش با ایران نیستیم، تصریح كرده است: می‌كوشیم مشكلات خود را از راه‌های دیپلماتیك حل و فصل كنیم.

بعضی منابع خبری در عراق از عقب‌نشینی سربازان ایرانی از خاك عراق خبر دادند؛ اما علی الخفاج، معاون وزیر كشور عراق تاكید كرد كه نیروهای ایرانی همچنان در محل حضور دارند. برخی منابع خبری دیگر نیز اعلام كردند كه تعداد چاه‌های به كنترل درآمده توسط ایران ۴حلقه است.

در همین حال، برخی خبرگزاری‌های داخلی كشورمان گزارش كردند كه شركت ملی نفت ایران تصرف این چاه نفتی را تكذیب كرده است. خبرگزاری عراق نیز اعلام كرد ایران گفته است به هیچ عنوان به دنبال تنش با بغداد نیست و تلاش می‌كند مشكلات مرزی خود با عراق را از طریق مذاكره و راه‌های دیپلماتیك حل و فصل كند. در حالی كه حسن كاظمی‌قمی، سفیر ایران در عراق خبر تصرف چاه‌های نفت فكه توسط نیروهای ایرانی را تكذیب كرد رامین مهمان‌پرست، سخنگوی وزارت امور خارجه این اخبار را یك اقدام بی‌اساس تبلیغاتی با هدف ملتهب كردن فضای مناسبات متین ایران و عراق در آستانه تحولات مهم و رخدادهای سرنوشت‌ساز انتخابات پارلمانی عراق دانست و این‌گونه رویكردهای غیرحرفه‌ای را ناكارآمد و غیرقابل ارزش توصیف كرد. وی با اشاره به مفاد معاهده ۱۹۷۵ خاطرنشان كرد: ما و مقامات عراقی همواره درباره مسائل مرزی از خلال رایزنی‌های دیپلماتیك و ساز و كارهایی كه معاهده ۱۹۷۵ الجزایر مشخص كرده، موضوع را مورد بررسی و تبادل نظر قرار داده و در این‌باره مفاد معاهده فوق برای حل این گونه امور ‌وضعیت را كاملا روشن كرده است.

سفارت جمهوری اسلامی ایران در بغداد نیز در واكنش به جوسازی برخی رسانه‌های غربی و عربی برای برهم زدن روابط كشورمان با عراق این روابط را دوستانه و مستحكم توصیف كرد.

● جوسازی‌های رسانه‌ای روابط ایران و عراق را مخدوش نمی‌كند

دو كشور و ملت ایران و عراق از اشتراكات فرهنگی،‌ تاریخی و مذهبی ریشه‌داری برخوردارند و علی‌رغم وقوع جنگ تحمیلی، هیچ‌گاه این دو كشور از یكدیگر جدا نشده‌اند.

روابط برادرانه ۲ ملت ایران و عراق دارای ریشه‌های تاریخی و فرهنگی مشترك و مستحكم است و تحت تاثیر شایعات و اخبار دروغ برخی رسانه‌ها قرار نمی‌گیردبا وجود این‌كه عراق جزیی از جهان عرب به شمار می‌آید، ولی روابط ایران و عراق ریشه‌دارتر از روابط عراق با سایر كشورهای عربی ارزیابی می‌شود. روابط حسنه دو كشور در برخی موارد موجبات ناخرسندی برخی كشورها از جمله آمریكا شده، به نحوی كه برخی از مقامات بر این عقیده هستند كه آمریكا هرگز تحمل این را ندارد كه روابط میان دو كشور همسایه را در بهترین شرایط ببیند.

كمك به حفظ تمامیت ارضی، برقراری نظم و امنیت و گسترش اقتدار مردمی در عراق از اهداف جمهوری اسلامی ایران است كه بارها از زبان مقامات كشور نیز این مواضع اعلام شده است. ایران به عنوان مهم‌ترین همسایه عراق همواره از روند دولت‌سازی در این كشور حمایت كرده و بعد از سقوط صدام در كنار ملت عراق بوده است. به طوری كه محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور كشورمان نیز با اشاره به این مسائل، روابط دو كشور را بسیار عمیق و الگویی برای روابط سایر كشورها برشمرده است. گسترش روابط دو كشور در برخی موارد ناخرسندی برخی مقامات و جوسازی‌های رسانه‌های غربی را به همراه داشته است، به‌طوری كه اخیرا سوءتفاهم بر سر یك چاه نفتی میان دو كشور مستمسكی برای این امر شده است.

حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، رئیس گروه دوستی ایران و عراق در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با «جام‌جم» با اشاره به جوسازی‌های رسانه‌های‌غربی درخصوص سوءتفاهم به وجود آمده میان دو كشور در منطقه عمومی فكه و بر سر یك چاه نفت، تاكید دارد كه روابط دو كشور قطعا با جوسازیها، مخدوش نخواهد شد.

عضو كمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس پیش‌آمدن سوءتفاهم‌ را موضوعی عادی دانست و خاطرنشان كرد: روابط، سفرها و تردد مقامات و گسترش روابط دیپلماتیك نشان‌دهنده روابط خوب دو كشور است و رسانه‌ها و برخی دولت‌های غربی كه از دور جدید روابط خوب ایران و عراق ناخرسند هستند، از هر موضوعی برای ایجاد اختلاف بین دو كشور بهره‌برداری می‌كنند. نماینده مردم اسلام‌آباد غرب تاكید كرد: سوءتفاهم‌ها در مسائل ارضی و آبی قابل حل است و اختلافات در نقشه مرزی با دیدگاه‌های كارشناسی حل خواهد شد.

وی با بیان این ‌كه باید درخصوص تاسیسات،‌ اماكن و نقاط مرزی میان دو كشور گفتگوهای دپیلماتیك صورت گیرد اعلام كرد: سوءتفاهم به وجود آمده بین ایران و عراق طبیعی است و البته دامن زدن به این سوءتفاهم‌ها از سوی رسانه‌های غربی نمی‌تواند در روابط میان ایران و عراق خدشه‌ای وارد كند. وی افزود: با توجه به این‌كه میان ایران و عراق حدود ۸ سال جنگ وجود داشته، لذا نظام مرزی میان دو كشور هنوز به صورت جدی به وجود نیامده، لذا این اتفاق منجر به برخی سوءتفاهم‌ها شده است. این نماینده مجلس تاكید كرد روابط خوب دو كشور دوست و برادر با جوسازی رسانه های غربی مخدوش نخواهد شد.

محمود عثمان، عضو پارلمان عراق نیز در گفت‌وگو با فارس گفت: مقامات عراقی همواره درباره مسائل مرزی از خلا‌ل رایزنی‌های دیپلماتیك و سازوكارهایی كه معاهده ۱۹۷۵ الجزایر مشخص كرده است موضوع را بررسی كرده و مورد تبادل نظر قرار داده‌ایم و در‌این‌باره مفاد معاهده فوق برای حل اینگونه امور وضعیت را كاملا‌ روشن كرده است.

● جوسازی رسانه‌های عربی و غربی

در این میان به نظر می‌رسید برخی رسانه‌های عربی و غربی برای برهم زدن روابط دوستانه و برادرانه ۲كشور عراق و ایران تلاش می‌كنند. غافل از آن كه روابط ۲ملت ایران و عراق دارای ریشه‌های تاریخی و فرهنگی مشترك و مستحكم است. این رسانه‌ها و برخی گروه‌ها در تلاشند تا در همه زمینه‌ها روابط ۲ ملت ایران و عراق را از طریق نشر شایعات و اخبار غیر واقعی خدشه‌دار كنند.این درحالی است كه همه تلاش‌ها همان طور كه مسوولان ۲ كشور می‌گویند در بعد تبلیغاتی از سوی منابع و عوامل مخالف روابط ۲ كشور مطرح شده است و به هیچ وجه بر روابط عمیق میان ۲ كشور تاثیرگذار نخواهد بود. این شایعات (خبر تصرف یك چاه نفت درعراق) با اغراض خاص و با هدف ضربه زدن به روابط بسیارخوب و رو به توسعه ایران و عراق در آستانه برگزاری انتخابات در عراق مطرح می‌شود. آنچنان كه سفیر جمهوری اسلامی ایران در عراق در این باره كه در شرایط كنونی به چه دلیل برخی رسانه‌های منطقه‌ای و غربی چنین شایعاتی را منتشر می‌كنند؟ می‌گوید: عراق در آستانه برگزاری انتخابات است و به طور قطع عده‌ای نمی‌خواهند روند دموكراسی در این كشور ادامه یابد. همچنین این شایعات با اغراض خاص و با هدف متشنج‌كردن روابط ۲ كشور مسلمان و همسایه ایران و عراق مطرح می‌شود كه به طور قطع هیچ گونه تاثیری در روابط رو به گسترش و دوستانه ۲ كشور ندارد.

حید العباد : سردار سلیمانی به عراق رفت و آمد دارد، این را همه می دانند / ایران نگران جنگ مجدد با عراق است / دشمنی ایران و آمریکا نمی‌تواند با پیاده روی به دوستی تبدیل شود

نخست وزیر عراق گفت در کمک به این کشور برای مقابله با داعش، ایران پیشتاز بوده است.

به گزارش «انتخاب«، حیدر العبادی نخست وزیر عراق در گفتگو با روزنامه الحیات در پاسخ به این سوال که آمریکا و ایران، کدامیک اول به عراق در برابر داعش کمک کردند، گفت: از نظر زمانی، ایران پیشتاز بود.

این کشور از هفته اول یک پل هوایی برای انتقال اسلحه به عراق، منطقه کردستان و بغداد ایجاد کرد و این مسئله پنهان نبود. باید صراحتا بگویم، که عراق و ایران در جنگ با داعش منافع مشترکی دارند. من شکی ندارم که ایرانی ها صادقانه از عراق حمایت می‌کنند زیرا تهدید داعش فراتر از عراق رفته است و برای ایران نیز خطری واقعی به شمار می‌رود. اگر این گروه می‌توانست به مرزهای ایران برسد، این امکان وجود داشت که در مناطقی از ایران ناامنی ایجاد کند. دخالت سریع ایران برای کمک به عراق، مسئله ای راهبردی بود و حتی در آغاز درباره اینکه چگونه پول سلاح ایران به این کشور داده شود، تفاهمی صورت نگرفت.

الحیات پرسید: آیا هواپیماهای ایرانی در بمباران در عراق حضور داشتند؟
العبادی پاسخ داد: بر اساس اطلاعاتی که در دست دارم، هواپیماهای ایران سه بار وارد حریم عراق شدند‌ بار اول در ماه اوت و دو بار نیز در ماه نوامبر. ورود هواپیماهای ایرانی به حریم عراق برای فعالیت های شناسایی بوده است. اما عملیات بمبارانی توسط ایران، ثبت نشده است. بعد از جنجال رسانه ای درباره اینکه ایران برخی مناطق را بمباران کرده است از نیروی هوایی عراق خواستم گزارشی در این خصوص ارائه دهد، اما هیچگونه عملیات بمباران ثبت نشده بود. بعد از آخرین باری که هواپیماهای ایرانی وارد حریم عراق شدند، رسما به ایران در این خصوص اعتراض کردیم. ما از ایران نخواسته بودیم با سلاح هوایی، برای هدف قرار دادن برخی مواضع، دخالت کند.

الحیات پرسید: برخی می‌گویند هواپیماهای آمریکا در حریم عراق حضور دارند و قاسم سلیمانی در خاک این کشور، واقعیت چیست؟
نخست وزیر عراق پاسخ داد: حضور مشاوران و مربیان آمریکایی، انگلیسی، فرانسوی، استرالیایی و آلمانی در عراق بر هیچ کس پوشیده نیست، مشاوران ایرانی نیز در عراق حضور دارند. ما امروز به صورت گسترده با امارات و اردن نیز همکاری می‌کنیم. اردنی ها، همه توانایی های اطلاعاتی، امنیتی و نظامی را در اختیار عراق قرار دادند و پیشنهاد کردند با بمباران برخی مواضع (داعش) درعراق، در جنگ با این گروه حضور داشته باشند، اما تا این لحظه از هیچ کشور همسایه ای درباره بمباران هوایی کمک نخواستیم و قطعا از هیچ کشوری نیز نخواستیم در عراق دخالت زمینی کند.

الحیات پرسید: اما نیروهای زمینی ایران در عراق حضور دارند؛ زیرا برخی از این نیروها در عراق کشته شدند؟
العبادی پاسخ داد: آنها مبارز نیستند. هیچ مبارز بیگانه در عراق وجود ندارد. مشاوران ایرانی در عراق هستند که برخی از آنها در حملات خمپاره ای به خصوص در سامرا کشته شدند.

الحیات پرسید: برخی روزنامه ها نوشتند، قاسم سلیمانی در درگیری های سامرا زخمی شده است، آیا این خبر درست است؟
نخست وزیر عراق پاسخ داد: این خبر را در رسانه ها شنیدم. اما فکر می‌کنم طرف ایرانی آن را تکذیب کرد. علاوه بر این در حال حاضرعملیات نظامی در سامرا نداریم و آخرین عملیات دو هفته پیش بود. من تکذیب نمی کنم که سلیمانی به عراق رفت و آمد ندارد. همه این را می دانند. ایران در زمینه همکاری امنیتی به عراق خدمات می‌دهد و ما از این مسئله استقبال می کنیم. اگر این خبر درست بود، از طریق نیروهای امنیتی به من می‌رسید.

الحیات پرسید: آیا واقعا مشکلی به نام: اداره امور عراق توسط ایران وجود دارد؟
العبادی گفت: در این خصوص صراحتا می‌گویم، روابط ما با ایران، به دلایل مختلف قوی است. اول، به سبب مسائل جغرافیایی زیرا ما بیشترین مرزها را با ایران داریم و عامل دیگر، مسئله ساکنان است. تراکم جمعیت عراق در شرق و در مرزهای ایران بیشتر است و با گذشت سالها این مسئله ارتباط فرهنگی نیز ایجاد کرده است علاوه بر این امنیت عراق نیز با امنیت ملی ایران ارتباط دارد. ایرانیها هنوز نگران هستند اوضاع عراق به سمتی برود که به جنگ با این کشور منجر شود. همانطور که می دانیم، اگر حمایت کشورهای عربی و غربی نبود، صدام حسین نمی‌توانست به جنگ با ایران ادامه دهد. ایران هنوز از تکرار این مسئله نگران است به همین سبب شاید موضع ایرانی ها با موضع عراق درباره ائتلاف بین المللی بر ضد داعش متفاوت است.

الحیات پرسید: آیا در این خصوص با ایران اختلاف دارید؟
العبادی پاسخ داد: بله. روابط ما با آمریکا و کشورهای غربی، قوی است و در زمینه حملات هوایی و آموزش، برنامه ریزی هایی در سطح عالی صورت می‌گیرد و ایرانی ها این مسئله را تهدیدی برای خود می دانند. به همین سبب به برادران خود در ایران گفتیم این مسئله حق آنها نیست، بلکه حق طبیعی ماست و به مسئله داخلی عراق است. ما اجازه نمی‌دهیم در زمانی که ائتلاف بین المللی بر ضد داعش در عراق فعالیت می‌کند، از خاک این کشور بر ضد ایران یا کشورهای همسایه استفاده کند. این مسئله کاملا مشخص است.

با وجود اختلاف ائتلاف بین المللی با نظام سوریه، این ائتلاف بر ضد نظام سوریه نیز نیست. به عقیده من، با وجود روابط قوی که با ایران داریم، به این کشور اجازه دخالت در امور خود را نمی‌دهیم. هم ایرانی ها و هم ما منافعی داریم. بین آمیختگی منافع و دخالت در امور عراق، تفاوت وجود دارد.

الحیات پرسید: آیا پیش بینی می‌کنید، تفاهمی بین ایران و آمریکا صورت گیرد؟
العبادی گفت: این مسئله خارج از حاکمیت عراق قرار دارد، اما آنچه برای ما اهمیت دارد این است که دو کشور در مبارزه با داعش به عراق کمک می‌کنند و نمی خواهند در عراق با هم برخورد داشته باشند.

الحیات پرسید: پس شما «تانگو» ی آمریکا و ایران را در عراق تشویق هم می‌کنید؟
نخست وزیرعراق پاسخ داد: منافع ما اقتضا می‌کند این کار را انجام دهیم. من با اوباما و مقامات ایران صحبت کردم و موضع خود را صریحا گفتم. ما با دو طرف منافع داریم و از آنها خواهش، و نه فقط درخواست، کردیم که اگر در حمایت از عراق جدی هستند، با یکدیگر در این کشور برخورد نداشته باشند و تا این لحظه نیز برخوردی نداشتند. ما گفتیم که می‌توانیم به تنهایی با داعش مقابله کنیم، از کمک های شما استقبال می‌کنیم اما نمی خواهیم وارد مشکلی جدید شویم و عراق به صحنه درگیری ها تبدیل شود.

الحیات پرسید: وقتی دید وزیران خارجه ایران و آمریکا مانند دو دوست در کنار هم راه می‌روند، چه احساسی کردید؟
العبادی ضمن خنده ای پاسخ داد: به عقیده من، دشمنی نمی‌تواند به صورت ناگهانی به دوستی تبدیل شود. بدون شک نقاط اشتراک بسیاری بین دو طرف وجود دارد، می‌توانیم بگوییم که وجود داعش، بسیاری از موازنه ها را تغییر داد.

الحیات پرسید: آیا شما احساس می‌کنید گزینه اوباما، دستیابی به راه حل با ایران است؟
نخست وزیر عراق پاسخ داد: من در این خصوص اطلاعات دارم و احساس نمی‌کنم. اوباما، به دستیابی به توافق با ایران، تمایل بسیار دارد. آمریکایی ها درباره مسائل بسیاری که به ایران مربوط می‌شود، نگران هستند. مسائل دو طرف، خارج از موضوع عراق قرار دارد. از جمله مسائل منطقه ای و هسته ای. اما من دیدم که آمریکا جدا تمایل دارد با ایران به راه حل برسد. مسئله عجیب این است که این تمایل را در طرف ایرانی نیز مشاهده کردم. این مسئله سه یا چهار ماه پیش وجود داشت. اما دو طرف تردیدهایی داشتند که هنوز نیز وجود دارد. اکنون ایرانی ها می‌دانند که آمریکا در دستیابی به توافق جدی است. باید فضایی از اعتماد به وجود آید تا این توافق حاصل شود. اما به عقیده من، توافق آسان نیست و پیچیدگی هایی در این خصوص وجود دارد.

الحیات پرسید: وقتی اصطلاح هلال شیعی را می شنوید، چه احساسی می‌کنید؟
العبادی گفت: این مسئله بخشی از بسیج فرقه ای در منطقه است. در منطقه درگیری فرقه ای وجود دارد، درگیری سوریه نیز یک درگیری منطقه ای است. گاهی اوقات با این دید به مسئله مذکور نگریسته می‌شود که ساخته و پرداخته ایران است، این تصور خطرناک است و شاخصی برای ایران هراسی در منطقه است. این تصور درباره عراق نیز وجود دارد زیرا اکثریت شیعه هستند.

الحیات پرسید: آیا برخی هستند که شیعیان عرب را وابسته به ایران بدانند؟
العبادی پاسخ داد: این مسئله، نتیجه کشمکش فرقه ای در منطقه است. شاید احساس کنیم که طرحی وجود دارد که منطقه وارد درگیری های مختلف دینی، ملی و فرقه ای شود به همین سبب اولویت ما از بین بردن تنش های فرقه ای است. 

 اخبار سیاست  خارجی  - انتخاب