اوباما به دنبال حذف اروپا از مذاکرات هسته‌ای

خبرگزاری تسنیم: «بن رودز»، معاون مشاور امنیت ملی اوباما در امور ارتباطات راهبردی روز گذشته خواستار حل و فصل مسالمت آمیز مسائل مربوط به برنامه هسته‌ای ایران شد و در عین حال خواستار پر رنگ تر شدن نقش رهبری آمریکا در مسایل مربوط به پرونده هسته ای ایران شد .

طبق اعلام سایت رسمی کاخ سفید «رودز» پیش از همراه شدن با اوباما برای عزیمت به فرودگاه بگرام در افغانستان درباره آنچه به گفته وی نقش رهبری آمریکا در مسائل بین‌المللی بود گفت: «کاری که ما می‌خواهیم بکنیم این است که چگونه می توانیم تمامی این مسائل را در بستر نحوه رهبری آمریکا در جهان قرار دهیم.»

او در عین حال اضافه کرد که از حل بحران سوریه تا حل پرونده هسته ای ایران باید نقش رهبری بر عهده ایالات متحده باشد .

این صحبت ها شاید اگر گروه 1+5 در شرایط دیگری قرار داشت و مذاکرات در آخرین دور آن در وین با بن بست مواجه نشده بود ، مطرح نمی شد اما طرح این مسئله در حالی که ظریف و اشتون روز گذشته در شامی کاری در استانبول قرار بود راجع به آخرین مواضع طرف آمریکایی و زیاده خواهی های او بحث کنند ، به شدت قابل توجه است .

درآخرین دور از مذاکرات ایران و گروه 1+5 در وین ،آمریکا مسایلی را برای طرح در پیش نویس توافق نهایی مطرح کرده بود که به شدت مورد انتقاد طرف ایرانی قرار گرفت و مذاکرات را بی نتیجه گذاشت . این اختلافات به حدی بود که گفته می شد چندین بار نماینده ایران و آمریکا با یکدیگر وارد بحث و مجادله شده اند با این حال آنطور که تیم ایرانی گفته است ، سایر اعضای گروه 1+5 نیز از مواضع ایران حمایت کرده و بیان کرده است که مطرح کردن بحث هایی که ربطی به مذاکرات ندارد ، به روند این مذاکرات لطمه زده و کار را با ممانعت هایی رو به رو می سازد . این اختلافات به حدی است که بسیاری بر این عقیده اند مذاکرات ایران و غرب نمی تواند تا تاریخ 20 جولای به نتیجه نهایی برسند.

آمریکا در این جلسه با مخالفت های سایر اعضای گروه 1+5 در مورد نظراتش مواجه شده و آنطور که خبرنگاران خارجی گفته اند ، تنها کسی که در این جلسه از مواضع آمریکا دفاع کرده و سعی داشته توازن جلسه را به نفع طرف آمریکایی حفظ کند ، کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی بوده است .

همین مسئله به خوبی نشان می دهد که چرا مشاور اوباما از هم اکنون مسئله رهبری ایالات متحده در پرونده هسته ای ایران را مطرح می کند. دولت اوباما میداند که زیاده خواهی هایش نمی تواند با همراهی سایر کشورها مواجه شود و به همین دلیل به دنبال کشاندن مذاکرات به بحث های دو طرفه ایران و آمریکا و نادیده گرفتن نقش 3 کشور اروپایی و همچنین روسیه و چین در این مذاکرات است . اما دلایل دیگری نیز برای این مسئله وجود دارد .

یکی از این دلایل که از همین حالا موجب نگرانی آمریکا شده است ، برگزاری انتخابات پارلمانی اتحادیه اروپایی و احتمال تغییر کاترین اشتون در ماه اکتبر سال جاری است . از گرینه های متفاوتی به عنوان جانشینان احتمالی اشتون در اتحادیه اروپایی یاد می شود اما هیچ کدام از گرینه ها حتی در صورت نزدیکی زیاد به دولت اوباما نمی توانند کارکرد و نقشی را که اشتون در روابط با ایران داشته ، داشته باشند. آنطور که برخی رسانه های غربی گفته اند میزان ارتباط و صمیمیت اشتون با طرف ایرانی به نحوی است که گاهی اوقات یکدیگر را با نام کوچک صدا می زنند . این اشتون بود که بعد از سالها یعنی حدود 11 سال بعد از توافق سعد آباد و پاریس در سال 2003 توانست طرف ایرانی را دوباره پای میز مذاکره و پذیرش طرحهای آمریکایی و اروپایی برای برنامه هسته ای ایران بکشاند و از سوی دیگر در جلسات آخر که اختلافاتی نیز وجود داشته این اشتون بوده که نقش هماهنگ کننده و حامی آمریکا را ایفا کرده است .

بعد از اروپا نوبت روسیه است

اگر اشتون از سمت خود برکنار شده و شخص دیگری از اتحادیه اروپا جای او را بگیرد ف بعید نیست که با توجه به تغییر بسیار واضع رویکرد اتحادیه اروپایی در جدیدترین چینش نمایندگانش ، مذاکرات هسته ای را نیز تحت الشعاع قرار دهد.

با کمرنگ شدن بحث اتحادیه اروپا در مذاکرات هسته ای تنها کشورهایی که برای دور نگه داشته شدن از مذاکرات باقی می مانند روسیه و چین هستند. آمریکا در این میان با روسیه نیز دچار مشکلات زیادی شده و با توجه به اختلافاتی که بین دو کشور وجود داشته و همچنین آغاز شدن بازی تحریم میان دولت اوباما و پوتین، انتظار دارد که مرکز ثقل گفت و گوهای هسته ای در صورت ادامه این روند به سمت ایران و چین وروسیه سوق پیدا کرده و نتواند خواسته های خود را در این پرونده به ایران تحمیل کند.

در هر صورت به نظر می رسد آمریکا که انتظار دارد مذاکرات هسته ای برای مدت دیگری تمدید شود ، از هم اینک به دنبال کمرنگ کردن نقش کشورهای اروپایی در مذاکرات باشد تا بتواند بیشتر از پیش خواسته های خود را با توسل به تهدید و تحریم های بیشتر به پیش ببرد .