افزایش طلاق و عدم تمایل مجردان به ازدواج

اخبار اجتماعی - افزایش طلاق و عدم تمایل مجردان به ازدواج

درست جلوی در دادگاه خانواده میدان ونک از ماشین پیاده می‌شوم. قرارمان با دوستم طبقه پنجم دادگاه است. قرار است من در دادگاه نفقه او حاضر شوم و شهادت بدهم که همسرش در دخل و خرج خانه نقش بسزایی نداشته است. ساختمان آنقدر قدیمی است که می‌ترسم با یکی دیگر از توفان‌هایی که قرار است در شهر بدون اطلاع قبلی شروع به وزیدن ‌کند، بر سرمان خراب شود. جلوی تنها آسانسور دادگاه ایستاده‌ام؛ آسانسوری که به زحمت جای چهار نفر می‌شود ولی حداقل 50 نفر در صف ایستاده‌ایم.

زن جوانی به همراه خانم دیگری که از ظواهر امر معلوم است وکیل اوست پشت سر من ایستاده‌اند. زن به وکیلش می‌گوید: «می‌خوام هرطور شده توی محضری جدا بشم که همون‌جا عقد کردم...» وکیلش و من خیلی با تعجب به او نگاه می‌کنیم و وکیلش می‌گوید: «چرا؟» می‌گوید: «برام مهمه... محضر سلسبیل بود...» وکیل می‌گوید: «تو فردا صبح می‌تونی طلاق بگیری. الان اینجا که کار تموم شد آژانس بگیر برو اونجا ببین آیا خطبه طلاق هم اونجا جاری می‌شه یا نه؟» زن با اعتمادبه‌نفس می‌گوید: «حتما. البته قبلش هم می‌خوام برم آرایشگاه... می‌خوام فردا توی محضر بدرخشم... » خیلی آرام از او می‌پرسم: «چند ساله ازدواج کردی؟» بی‌تفاوت یک حساب سرانگشتی می‌کند و می‌گوید: «هشت سال....»

چند هفته پیش علی‌اکبر محزون مدیرکل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی سازمان ثبت‌احوال کشور هشدار داد که 46 درصد از مردان ایرانی از سن ازدواج عبور کرده و به مرحله «تجرد قطعی» رسیده‌اند. محزون گفت: «آقایان در سن ازدواج کشور با طیف سنی 20 تا 34 سال شامل 12 میلیون و 70 هزار نفر می‌شوند که از این تعداد پنج میلیون و 570 هزار نفر هرگز ازدواج نکرده‌اند. تمامی خانم‌های در سن ازدواج کشور با طیف سنی 15 تا 29 سال شامل 11 میلیون و 790 هزار نفر می‌شوند. از این تعداد پنج میلیون و 670 هزار خانم هرگز ازدواج نکرده‌اند. بنابراین 48 درصد خانم‌های در سن ازدواج کشور هرگز ازدواج نکرده‌اند. 62 هزار مرد و 90 هزار زن در کشور هستند که تا 50 سالگی ازدواج نکرده‌اند که مجموعا تعداد آقایان و خانم‌های در سن تجرد قطعی به 152 هزار نفر می‌رسد.»

آمار روبه رو رشد طلاق
به گفته مدیرکل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی سازمان ثبت احوال کشور براساس آخرین آمار جمع تمام ازدواج نکرده‌ها در کشور 12میلیون و 692هزار نفر است که این افراد در سه گروه «افراد در سن ازدواج که هنوز ازدواج نکرده‌اند»، «افراد در سن خطر تجرد قطعی» و «افراد در سن تجرد قطعی» قرار می‌گیرند و در مجموع 14 میلیون و 992 هزار نفر آمار تمامی مجردان در کشور است. اما این همه ماجرا نیست.

آمار طلاق در ایران هم رو به افزایش است. علی‌اکبر محزون، ‌مدیر مرکز آمار ایران در گفت‌وگو با فرهیختگان، ‌وضعیت افزایش طلاق را در ایران مطابق آمار تشریح می‌کند. او می‌گوید: «در سال 1365 در برابر هر 340 هزار ازدواج، 30 هزار طلاق در کشور ثبت شد. البته این آمار در سال ۱۳۷۵ افزایش داشت و به ۴۷۹ هزار ازدواج در برابر ۳۷ هزار و ۸۱۷ طلاق رسید. این آمار در سال 1381 باز هم افزایش داشت؛ یعنی آمار ازدواج به بالای 650 هزار و آمار طلاق به بالای 67 هزار نفر رسید.» محزون تاکید می‌کند که البته این آمار مربوط به طلاق بنا به دلایل عدم ثبت در دفاتر ممکن است دچار کم‌شماری بشود اما آمار می‌گوید که ما در بین سال‌های 1365 تا 1385 با افزایش طلاق مواجه بوده‌ایم.»

در دادگاه روبه‌روی قاضی ایستاده‌ام و به قرآن قسم یاد می‌کنم و منتظرم قاضی سوالاتش را بپرسد. همسر دوستم به‌شدت عصبانی است و من سعی می‌کنم او را نبینم. قاضی سوال می‌کند که چقدر مطمئنم که مرد خانواده در خرج خانه کمک نمی‌کند. دیده‌ها و شنیده‌های این زندگی چند ساله را که برای قاضی تعریف می‌کنم مرد عصبانی می‌شود و فحاشی می‌کند. او را از دادگاه بیرون می‌کنند و دوباره سوالات از سر گرفته می‌شود.

جوانان و میل به ازدواج
یکی از کافه‌های معروف تهران در شهرک غرب جایی است که جامعه آماری من محسوب می‌شود. در کافه نشسته‌ام و به فرم‌هایی که از دیروز در کافه گذاشته‌ام و عده‌ای از سر لطف آن را پر کرده‌اند، نگاه می‌کنم. از 100 فرمی که در کافه گذاشته‌ام 68 فرم پر شده است. از این 68 فرم تنها پنج فرم را متاهلان پر کرده‌اند و 63 فرم متعلق به مجردها است. از 63 مجردی که فرم را پر کرده‌اند، 51 نفر بالای 30 سال هستند و 43 نفر نیز سطح تحصیلات‌شان بالای مدرک کارشناسی است.

37 نفر از این مجردها هم در خانه‌های مجردی و دور از خانواده زندگی می‌کنند. پنج متاهلی که فرم‌شان را پر کرده‌اند به سوال اول فرم یعنی اینکه آیا با همسرتان به کافه آمده‌اید، جواب منفی داده‌اند. چهار نفر آنها از زندگی مشترک‌شان راضی نیستند. از 63 مجرد تنها 10 نفر مایل هستند که ازدواج کنند. دلایل اصلی عنوان شده توسط کسانی که تمایلی به ازدواج ندارند این است که آنها مطمئن هستند زندگی‌شان پایان خوشی ندارد و به طلاق منجر خواهد شد. عدم امکانات مالی مناسب و نداشتن مسکن هم در رده‌های دوم این دلایل قرار دارد. محمد صاحب کافه است و از درآمد ماهیانه 12 میلیونی خودش هم راضی است. 35 ساله است و کارشناسی ‌ارشد رشته نقاشی دارد.

محمد حتی ذره‌ای هم به ازدواج فکر نمی‌کند. او می‌گوید: «من از ساعت 7 صبح تا 12 شب اینجا هستم. برای همین عملا وقتی؛ حتی برای میهمانی رفتن برایم باقی نمی‌ماند. ضمن اینکه می‌دانم زندگی مشترک یعنی بسته شدن دست و پا، ‌چرا باید خودم را پایبند به چیزی بکنم که در آخرش با پرداخت هزار سکه به‌عنوان مهریه و طلاق تمام می‌شود؟»

هزار راه نرفته
حسین باهر جامعه شناس، درباره عدم‌تمایل جوانان به ازدواج و افزایش آمار طلاق می‌گوید: «ماجرا یک حساب ساده دودوتا چهار تاست. اینکه ما دلمان نمی‌خواهد برای تشکیل زندگی به خودمان زحمت بدهیم. جوان‌ها می‌گویند به تنهایی زندگی کردن حداقل این مزیت را دارد که نباید جوابگوی کسی باشی. توقع خانم‌ها به نظر آنها بالا رفته و همین‌طور نبودن امنیت شغلی و عدم امکانات مناسب باعث می‌شود آنها نتوانند به آینده زندگی‌شان امیدوار باشند.» باهر می‌افزاید: «این یک اصل است؛ اینکه مدت‌هاست آموزه‌های دینی ما فراموش شده و نمی‌دانیم که ازدواج تکمیل‌کننده نیمی از ایمان همه ماست. این همان چیزی است که نباید فراموش کرد. خانواده‌ها باید دست فرزندان‌شان را در راهی که فراز و نشیب فراوان دارد، بگیرند. آنها اگر در کنار فرزندان‌شان باقی بمانند دیگر ترس از ازدواج مفهوم خاصی نخواهد داشت.»

شهروز افخمی عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی نیز می‌گوید: «مهریه‌های بالا، عروسی‌های مجللی که به تازگی مد شده است، درخواست جهیزیه‌های چندصد میلیونی و ماه عسل‌های رویایی اولین خوانی است که باید جوانان رد کنند. به نظر شما چند درصد جوانان توانایی پرداخت این هزینه‌ها را دارند و حاضرند این هزینه‌ها را پرداخت کنند. وقتی حتی یک وام پنج میلیونی ازدواج را از آنها دریغ می‌کنیم، وقتی جوانان ما شرایط درستی برای ثبات یک زندگی دو نفره ندارند، وقتی اگر تن به ازدواج هم بدهند ترجیح می‌دهند دیگر به بچه‌دار شدن فکر نکنند بنابراین ازدواج نمی‌کنند چراکه آنها از هزینه‌ها می‌ترسند.»

حالا یک ماهی از ماجرای دادگاه خانواده گذشته است. دوستم حکم طلاق را گرفته است تماس می‌گیرد و می‌گوید مهریه و نفقه و اجرت‌المثل را بخشیده است. فردا برای طلاق وکیلش به نمایندگی او به محضر می‌رود. دوستم می‌گوید: «مغز بچه‌هایم را شست‌وشو داده بود که برای گرفتن این پول‌ها طلاق می‌خواستم. خواستم به بچه‌هایم ثابت کنم که ماجرا راحتی خودم در زندگی است.»

اخبار اجتماعی - فرهیختگان

دلایل افزایش تمایل پسرها به ازدواج با دختران بزرگتر از خود

دلایل افزایش تمایل پسرها به ازدواج با دختران بزرگتر از خود

این خبر را دیروز علی‌اکبر محزون، مدیرکل آمار و اطلاعات جمعیتی سازمان ثبت احوال به خبرگزاری ایسنا داده و گفته است: «در 10.7 درصد ازدواج‌هایی که در سال گذشته در کشور ثبت شده، سن زوجه بیشتر از زوج بوده است.» او همچنین می‌افزاید: «در سال 91 بیش از 831 هزار ازدواج در کل کشور ثبت شده که در 88 هزار و 631 مورد سن زوجه بیش از زوج بوده که بیشتر این افراد فاصله سنی یک تا پنج ساله دارند.»

، همچنین آمارها نشان می‌دهد در 11 هزار و 120 مورد از ازدواج‌های ثبت شده در سال گذشته سن زوجه بین 6 تا 10 سال بیشتر از زوج بوده و در 1893 مورد نیز فاصله سنی زوجه 11 تا 15 سال بالاتر بوده است. همچنین سال گذشته در 441 ازدواج ثبت شده در کشور زوجه 16 تا 20 سال و در 284 مورد نیز بیش از 20 سال بزرگ‌تر از زوج بوده است.

میزان طلاق در این ازدواج‌ها بالاست

دکتر امان‌الله قرایی‌مقدم جامعه‌شناس در مورد این ازدواج‌ها  می‌گوید: بررسی‌هایی که از سال 1356 انجام شده حاکی از آن است که اینگونه ازدواج‌ها سرانجام درستی نداشته و طلاق در بین این زوج‌ها بیشتر است. او ادامه می‌دهد: اینگونه ازدواج‌ها در گذشته کمتر از چند سال اخیر بوده و عوامل مختلفی برافزایش این ازدواج‌ها دخیل است.

مثلا در اکثر این وصلت‌ها برای پسر مزایای مادی دختر مانند میزان درآمد، داشتن خانه،‌ ماشین و... بیشتر از سایر مزیت‌هاست. به گفته این جامعه‌شناس حتی در برخی موارد دیده شده که پسرها به دلیل ادامه تحصیل تن به چنین ازدواجی داده‌اند و با رسیدن به تحصیلات عالیه یا به اصطلاح هدف، سرناسازگاری گذاشته و در آخر این ازدواج به طلاق منجر شده است.

وی در ادامه می‌افزاید: ازدواج پسران کوچک‌تر از دختران با سنت‌ها و ارزش‌های فرهنگی ما سازگاری نداشته و با آن منافات دارد. تاثیری که خانواده‌ها، بستگان و دوستان و... بر روح و روان یک پسری که قصد ازدواج با دختر بزرگ‌تر از خود را دارد می‌گذارند بسیار زیاد است. اطرافیان اغلب به‌دنبال منصرف کردن پسر یا دختر از این ازدواج هستند

پشیمانی از ادامه زندگی مشترک

وی در توضیح دلایل گسترش ازدواج پسران با دختران بزرگ‌تر از خودشان می‌گوید: اینگونه ازدواج‌ها برای پسرها بیشتر کمبود‌های دوران کودکی است که با دارایی و ثروت دختر پر خواهد شد.

پس از پر شدن خلأهای کودکی یا نوجوانی احساسات کنار رفته و عقل جای آن را گرفته عاقبت ازدواج مشخص می‌شود. مسائل اقتصادی در ذهن پسران و ترس از آینده در فکر دختران برای تن دادن به چنین ازدواجی مهم‌ترین نقش را ایفا می‌کند.

براساس تحقیقات انجام شده در این مورد پس از آنکه شر و شور خواسته‌های هر دو طرف کاسته می‌شود، نارضایتی و مخالفت خانواده‌ها را درک می‌کنند. دکتر قرایی‌مقدم در تحلیل وضعیت طلاق این زوج‌ها می‌گوید: قطعا همه ازدواج‌هایی که دختر بزرگ‌تر از پسر است به طلاق نمی‌انجامد و در مواردی ازدواج موفق هم دیده شده است چرا که شکل‌گیری یک طلاق حدود 17-18 عامل مانند اختلاف فرهنگی، درک متقابل، ناتوانی جنسی مردان، اعتیاد، شغل و... دخالت دارد که یکی از این عوامل می‌تواند اختلاف سنی باشد و این عامل هم به چند دسته تقسیم می‌شود. مهم‌ترین بخش این تقسیم‌بندی هم طلاق دخترانی است که از همسران خود بزرگ‌تر هستند.

به هشدارها توجه نشد

دکتر محمد زاهدی‌اصل، عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی و مددکار اجتماعی هم می‌گوید: در گذشته متعارف شده بود که دختران با مردی که حداقل 4-5 سال بزرگ‌تر از آنها بودند ازدواج می‌کردند.

در خانواده‌های ایرانی هنوز سنت‌هایی مبنی بر مسئولیت بیشتر مرد و تصمیم‌گیری نهایی از سوی او وجود دارد طبعا این 4-5 سال بزرگ‌تر بودن، پختگی بیشتر را هم به همراه دارد. با توجه به این مسئله مرد بزرگ‌تر می‌تواند تکیه‌گاه مناسبی برای همسرش بوده و زندگی‌ها از تداوم بیشتری برخوردار خواهند بود.

وی در ادامه می‌افزاید: حدود 15-16 سال پیش گفته بودیم که دهه 80 دهه بحران خواهد بود اما هیچ توجهی به آن نشد. نتیجه این بی‌توجهی بالا رفتن سن ازدواج است. تا 10-11 سال پیش دخترها در سنین 20-21 سالگی تن به ازدواج می‌دادند ولی امروزه این سن به 30 و حتی بیشتر از 30 سالگی افزایش یافته است.

دکتر زاهدی‌اصل ادامه می‌دهد: رو به تجرد بودن جامعه و رغبت نداشتن آنها به ازدواج به عوامل زیادی بستگی دارد اما یکی از دلایل مهم آن مطمئن نبودن پسران از تامین معیشت، مسکن و زندگی است. به همین دلیل در پی دختری است که بتواند در مسکن، گذران زندگی و... به او کمک کند.

او به فکر این است که زندگی بهتری داشته باشد که بهتر بودن زندگی سن دختر را تحت تاثیر قرار می‌دهد. مثلا یکی از مشکلات جامعه ما مسکن است و مانند کشورهای توسعه یافته تناسبی وجود دارد.

یک پسر اگر دستمزدی معادل پایه حقوق را بگیرد باید مبلغی معادل حقوقش را روی آن بگذارد تا بتواند یک مسکن مناسب برای زندگی تهیه کند.

وی در ادامه اظهاراتش می‌گوید: وقتی جامعه در حال تحول است مسلما چنین مسائلی هم دستخوش تحولاتی خواهد شد. وقتی معیار‌های همسرگزینی به هم می‌ریزد و حسابگری و عقلانیت جای احساسات را می‌گیرد این تغییرات هم به وجود می‌آید.

البته با این آمار باید گفت که هنوز جای نگرانی ندارد ولی اگر افزایش پیدا کند طبعاتی در پی خواهد داشت. البته این ازدواج‌ها اگر با اختلاف سنی 2-3 ساله باشد را نباید امری خیلی غیرعادی تلقی کرد. می‌توان به نقطه مثبت این مسئله هم نگاه کرد که دختران و پسران‌مان صرفا از روی احساسات زندگی خود را شروع نمی‌کنند.

دکتر زاهدی‌اصل با اشاره به آمار طلاق می‌افزاید: با توجه به آمار 13 درصدی طلاق که در کل جامعه وجود دارد، آمار طلاق‌هایی که به دلیل بالا بودن سن زوجه است، زیاد به چشم نمی‌آید./خبرآنلاین