آخرین وضعیت موسسه"ثامن الحجج"

عدم شفافیت مدیران موسسه ثامن، روند حل مشکل سپرده گذاران این موسسه را دچار کندی کرده است.

روند حل مشکل سپرده گذاران موسسه ثامن الحجج با اظهار نظر اخیر سخنگوی قوه قضاییه وارد مرحله جدیدی شد. حجت الاسلام محسنی‌اژه‌ای در نشست خبری اخیر خود از تشکیل پرونده ای برای این مؤسسه خبر داد و ابراز امیدواری کرد مشکلات بوجود آمده برای مردم و نظام بانکی در این زمینه حل خواهد شد. چندی است مشکلات این موسسه گریبانگیر سپرده‌گذارانش شده است و یکی‌از مهمترین مشکلات در این راستا عدم همکاری مناسب موسسه با بانک مرکزی و ارائه آمارهای متناقض و غیرشفاف به افکار عمومی است.

 مدیران تعاونی اعتباری ثامن‌الحجج بارها در مصاحبه های خود از جمله در آخرین بیانیه ای که هفته گذشته صادر و هم اکنون در سایت آن نیز موجود است، آمار سپرده گذاران را 2 میلیون و 300 هزار نفر عنوان کرده‌اند ولی بنابر اظهار منابع آگاه، تعداد سپرده های تعاونی یادشده ، یک میلیون و 271 هزار و 825 فقره می‌باشد و اگر شمار سپرده‌های‌تکراری و نزدیک به صفر را نیز از آن کسر نماییم، تعداد سپرده گذاران به کمتر از یک میلیون نفر کاهش خواهد یافت. بررسی ها حاکی است حدود 68 درصد تعداد سپرده های این موسسه را حسابهای کمتر از یک میلیون تومان تشکیل می‌دهد که این میزان با مبلغ 90 میلیارد تومان قابل پرداخت می باشد. همچنین سپرده‌های تا 3 میلیون تومان، 75 درصد تعداد کل سپرده‌ها را تشکیل می دهد.

 نکته قابل توجه این که اگر موسسه ثامن‌الحجج بخواهد وجوه سپرده‌گذاران تا 10میلیون‌ تومان را باز گرداند، 86 درصد سپرده ها با یک‌هزار و 191 میلیارد تومان به تعداد یک میلیون و 100 هزار سپرده قابل تصفیه خواهد بود.

همچنین در بیانیه آن موسسه اشاره شده بود 3 هزار و 100میلیارد تومان از سپرده های مردم باز پس داده شده ولی این موضوع در تعداد سپرده گذاران و مبلغ کل سپرده ها تغییر چندانی ایجاد نکرده است حتی در این شاخص‌ها، شاهد روند افزایشی نیز بوده ایم.

گفته می شود بانک مرکزی، تعاونی را مکلف کرده بود سپرده‌های سپرده‌گذاران خرد تا مبلغ 30 میلیون ریال را تادیه نماید که این امر با اختصاص 266 میلیارد تومان قابل پرداخت بود اما موسسه از این دستور نیز تبعیت نکرد تا از تعدد سپرده‌گذاران و بزرگ‌نمایی ‌آن، به عنوان اهرم فشاری علیه حاکمیت و بانک مرکزی استفاده کند و در جهت اخذ مجوز از آن بهره گیرد.

اخبار اجتماعی - خبرآنلاین

توضیح بانک مرکزی درباره آخرین وضعیت موسسه ثامن‌الحجج

در پی تشدید مشکل ناشی از ناتوانی تعاونی به ثامن­ الحجج در بازپرداخت سپرده­‌ها و نگرانی سپرده­ گذاران، بانک مرکزی با انتشار اطلاعیه ای در این باره توضیحاتی ارائه کرد.

در اطلاعیه بانک مرکزی آمده است: «تعاونی اعتبار ثام ن­الحجج دانش آموختگان سبزوار» از سال 1380 با عنوان تعاونی اعتبار صنفی تاسیس و بدون اخذ مجوز از بانک مرکزی شروع به فعالیت کرد. این تعاونی با سوء­استفاده از خلاء قانونی، با جمع‌آوری منابع سپرده­‌گذاران و گسترش قارچ­گونه و خارج از قاعده شعب خود در سراسر کشور، بر حجم فعالیت‌هایش افزود.

بانک مرکزی در ادامه توضیح داده است که تعاونی ثامن الحجج که با عنوان خود­خوانده مؤسسه مالی و اعتباری به فعالیت خود ادامه می­‌دهد؛ در طرح ساماندهی بازارغیر متشکل پولی، تنها به پیش­ ثبت­ نام و واریز مبلغ مشخصی در این بانک بسنده کرده و علی­رغم اخطاریه­ های متعدد، سایر مراحل لازم برای تطبیق فعالیت­های خود با ضوابط و دریافت مجوز فعالیت را طی نکرد. این تعاونی درحالی به عملیات گسترده بانکی و به­کارگیری منابع حاصل از سپرده­های مردمی در مسیرهای غیر شفاف و اخلال در سیاست­­های پولی و ضد تورمی مبادرت می­‌ورزید که از ارائه اطلاعات مورد نیاز بازرسان بانک مرکزی و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز خودداری می کرد.

تعاونی موصوف، با پرداخت سودهای بسیار بالاتر از نرخ متعارف شبکه بانکی، اقدام به جذب سپرده­­های مردمی کرده و با واسطه­گری و بنگاه­داری در زمینه­‌های مختلف و نیز سرمایه­‌گذاری در بازار مسکن و ساختمان، به طمع دستیابی به سودهای هنگفت ناشی از تورم و انتظار افزایش نجومی قیمت­ها در این بخش، عملا موجب محبوس شدن بخش اعظمی از منابع در املاک و مستغلات ودر نتیجه تضعیف اساسی ساختار مالی شد؛ هرچند با تجدید ارزیابی غیر واقعی دارایی­‌ها و مثبت نشان دادن تراز مالی، تلاش می­ کرد زیان انباشته خود را بپوشاند.

گفتنی است، هزینه ­های بسیار بالای اداره امور شعب، صرف مبالغ گزاف برای تبلیغات گسترده به­ه منظور فریب افکارعمومی و القاء قانونی بودن فعالیت­های تعاونی، گسترش و تاسیس پی در پی غیرعاقلانه و جاه طلبانه شعب با بهره­‌وری ناچیز و تاسیس تیم­ های ورزشی متعدد و پرهزینه از محل سپرده­‌های مردمی از یک سو و نداشتن دانش تخصصی لازم، ساختار ضعیف مالی، اتخاذ سیاست­های پرمخاطره و با ریسک بالا و نیز استفاده از روش­های متقلبانه حساب­ سازی، اغراق در حساب­ها و موجودی­ های نقد تعاونی و ارایه تصویری نادرست و متناقض از عملکرد خود از سوی دیگر، موجب شد که تعاونی برای پرداخت سودهای تعهد شده، اقدام به جذب سپرده­ های بیشتر با سودهای بالاتر کرده و با گرفتار آمدن در این دور باطل، دچار زیاندهی بیشتر شده و عملا اصل سپرده­ های مردمی را در دامنه خطر قرار دهد.

پس از بروز بحران مالیِ ناشی از ناتوانی در بازپرداخت وجوه سپرده­ گذاران، مدیران ارشد تعاونی با حضور در مراجع مختلف و ملاقات با برخی مسئولین در قوای سه­ گانه، درصدد برآمدند با فرافکنی و ارایه اطلاعات نادرستی همچون تعداد سپرده گذاران و شعب، میزان سپرده ­ها، ارزش دارایی­‌ها و موجودی نقد خود نزد بانک­ها و بانک مرکزی، وضعیت ناپایدار و در خطر اضمحلال تعاونی را پنهان کرده و هر­گونه برخورد سلبی را بسیار پرهزینه نشان دهند تا از اهرم اعتراض سپرده­‌گذاران، برای فشار بر حاکمیت و بانک مرکزی به منظور اخذ مجوز و تداوم فعالیت­های غیر مجاز خود بهره ­گیرند.

با توجه به اراده جدی بانک مرکزی در ساماندهی مؤسسات و تعاونی­ های غیرمجاز به­ منظور انتظام­ بخشی به بازار پول، بررسی عملکرد و نحوه فعالیت تعاونی مذکور از مدت­ها پیش در دستورکار قرار گرفت، لیکن با وجود تلاش‌های انجام شده و اعزام متعدد گروه­های بازرسی طی سالیان گذشته، هیچ­گاه امکان ارائه تصویری روشن و شفاف از وضعیت تعاونی برای این بانک و هیچ‌یک از نهادهای متولی نظارت، فراهم نشد.

در ادامه توضیحات بانک مرکزی آمده است: مدیرعامل تعاونی به عنوان شخص تصمیم­ گیرنده و مسبب اصلی تمام معضلات ایجاد شده، از ارائه هرگونه اطلاعات، مستندات و مدارک مورد نیاز برای بررسی حساب­ها و عملیات خودداری ­کرده و با وجود پیش­ بینی و اعلام خطر بانک مرکزی، کماکان در سرپیچی از قوانین و مقررات پافشاری نموده و به فعالیت غیرقانونی خود ادامه می­ داد.

بر این اساس، کارگروه ساماندهی بازار غیر متشکل پولی -که طی یکسال اخیر طبق مصوبه شورای عالی امنیت ملی و با ریاست یکی از اعضای هیات عامل بانک مرکزی تشکیل شده است- موضوع تخلفات تعاونی را در دستور کار قرار داد و برای اولین بار در تاریخ فعالیت غیر­مجاز این تعاونی با همکاری حوزه­ های قضایی و امنیتی کشور، امکان استقرار بازرسان بانک­ مرکزی از نیمه دوم آذرماه سال جاری در­ دفاتر اصلی تعاونی فراهم آمد. از این تاریخ، جمع‌آوری آمار و اطلاعات مورد نیاز به منظور شناخت ابعاد آشکار و پنهان فعالیت غیرقانونی تعاونی درکارگروه ویژه ساماندهی آغاز شد. لیکن در جریان این بازرسی­‌ها نیز علاوه بر ارائه اطلاعات پراکنده، متناقض و نادرست توسط مسئولین تعاونی، همچنان محدودیت­های فراوانی پیش روی کارگروه قرار داشت که مواردی مانند فقدان صورت­های مالی حسابرسی شده، نبود سیستم یکپارچه مالی، ضعف در سیستم گزارش ­دهی تعاونی، عدم وحدت رویه در ساختار مالی و حسابداری شعب، وجود مغایرت­های متعدد در حساب­ها و گزارش­ های مالی، عدم امکان بازرسی از شعب، نبود ساختار سازمانی مناسب، نبود سیستم داخلی قابل اتکا، عدم امکان تائید داده­های دریافتی؛ نمونه­ هایی از این دست هستند.

ذکر این نکته ضروری است که علی­رغم محدودیت­ها و مشکل­ تراشی­های مورد اشاره، به فضل­ الهی و همکاری بسیار ارزشمند و نتیجه­ بخش مسئولین ارشد قوه قضاییه و مراجع امنیتی کشور و نیز تلاش مستمر گروه بازرسی در داده­‌کاوی و کنترل­های تخصصی اطلاعات دریافتی، طی سه­ هفته شناخت مقدماتی و نسبیِ لازم برای برنامه­ریزی نحوه ساماندهی این تعاونی حاصل شد. لذا در مرحله اول، ضمن برگزاری جلسات متعدد با مدیرعامل تعاونی، مقرر شد، پرداخت سپرده­‌های مردم با اولویت مبالغ خرد و کمتر از 30 میلیون ریال، آغاز و سپس با ترهین و توثیق املاک موجود نزد بانک­ها با نظارت بانک مرکزی، امکان تامینِ مالیِ تعاونی به منظور پرداخت مبالغ بالاتر سپرده­ها نیز فراهم شود. ولی آن­گونه که انتظار می­رفت مسئولین تعاونی با وقت­ کشی و سوء­استفاده از شرایط موجود و بهره­‌برداری شیطنت­ آمیز از تجمع سپرده­ گذاران، از اجرای این برنامه سر باز زدند. این در حالی بود که مداقه و بررسی درحساب­های تعاونی نزد بانک­های کشور، حاکی از پرداخت سپرده­‌های چند ده میلیاردی به برخی از سپرده­ گذاران خاص بود.

لزوم پاسخگویی به سپرده­ گذاران تعاونی و تعلل مدیریت آن برای انجام این مهم باعث شد، در اولین مرحله دستور توقف برداشت از حساب­ها به منظور حفظ موجودی نقد در بانک­ها صادر و در مراحل بعدی، اقدامات لازم برای محدودیت نقل و انتقال املاک و اموال تعاونی -که بیم انجام معاملات صوری و از دست رفتن آنها وجود داشت- به منظورتامین مالی مورد نیاز برای پرداخت به سپرده­ گذاران، انجام شد.

با عنایت به مطالب اعلام شده از یک سو و نیز اراده جدی بانک مرکزی بر انتظام­ بخشیِ بازار غیرمتشکل پولی از سوی دیگر، اعلام می­ دارد، در آینده نزدیک و پس از دستیابی به اطلاعات کامل تعاونی، یکی از بانک­ها - که از طریق پایگاه اطلاع­ رسانی بانک مرکزی به اطلاع عموم خواهد رسید- مسئولیت تودیع وجوه سپرده‌گذاران تعاونی ثامن ­الحجج را با اولویت سپرده­ گذاران خرد از محل منابعِ محدود تعاونی، نزد بانک­ مرکزی و سایربانک­ها عهده­ دار خواهد شد.

ذکر این نکته ضروری است، پرداخت سپرده­ ها از کمترین مبالغ آغاز و تا جایی که موجودی­های نقد تعاونی نزد بانک­ها و بانک مرکزی کفاف دهد، ادامه خواهد یافت و پرداخت مبالغ بالاتر، منوط به تغییر خلق و خو و رفتار مسئولین متخلف و قانون­ گریز تعاونی و همکاری آن­ها برای توثیق و ترهین املاک و اموال تعاونی نزد بانک­های کشور به منظور تامین مالی و پرداخت وجوه سپرده ­گذاران از محل تسهیلات خواهد بود.

بانک مرکزی همچنین اعلام کرد که علی­رغم هشدارهای مکرر پیشین در خصوص مخاطرات سپرده­‌گذاری در موسسات غیر مجاز، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران از هیچ کوششی برای بازپرداخت سپرده­‌های مردمی دریغ نورزیده و از تمام ظرفیت‌های موجود برای احقاق حقوق سپرده­ گذاران استفاده خواهد کرد.

لازم به یادآوری است که امروز شنبه 26 دی‌ماه ایسنا به نقل از یک مقام مطلع خبر داده بود که موسسه‌ ثامن‌الحجج به بانک پارسیان واگذار خواهد شد.

اخبار اقتصادی - ایسنا